Dobre praktyki

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Wskazówki dla nauczyciela do „dobrej” rozmowy z rodzicami

Powiedz coś miłego o dziecku, pochwal za odrobienie zadania domowego lub wzorowe
zachowanie, pokaż pracę wykonaną samodzielnie przez dziecko. Daj do zrozumienia, że
dostrzegasz u niego mocne strony.

Porozmawiaj szczerze i z troską o trudnościach, które towarzyszą uczniowi w szkole
i w domu podczas nauki. Przedstaw problem na podstawie zeszytów i prac dziecka.

Porozmawiaj na temat sposobów radzenia sobie z trudnościami przez dziecko i rodziców
w domu.

Ustal wzajemne oczekiwania.

Pomóż rodzicom zrozumieć, na czym polega istota trudności dyslektycznych oraz jakie są
możliwe sposoby udzielania pomocy.

Jeśli trudności w uczeniu są poważne, rozważ z rodzicami możliwość rozpoznania proble-
mu w poradni psychologiczno-pedagogicznej, przedstaw korzyści kompetentnej diagno-
zy. Podaj kontakt do poradni.

Przedstaw formy pomocy, na które dziecko może liczyć w szkole, również podczas egza-
minu.

Wyjaśnij, na czym polegają zajęcia korekcyjno-kompensacyjne i jaki jest ich cel.

Zaproponuj rodzicom i dziecku zawarcie kontraktu dotyczącego dobrej współpracy, po-
mocnego w osiągnięciu przez dziecko sukcesu szkolnego.

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Drogi Rodzicu!

Jeśli u Twojego dziecka rozpoznano ryzyko dysleksji lub dysleksję rozwojową, nie zamartwiaj
się i nie załamuj rąk. Musisz uzmysłowić sobie, że Twoje dziecko nie jest wyjątkiem. Wielu
uczniów ma dysleksję — w każdej klasie znajduje się ich kilku. Często są to dzieci zdolne, wy-
kazujące się ponadprzeciętnym poziomem wiedzy ogólnej, a w wielu dziedzinach odznacza-
ją się nawet szczególnymi zdolnościami i umiejętnościami. Potrafią na przykład świetnie się
wypowiadać, zabierać głos w dyskusji. Mają również talenty: pięknie rysują, świetnie odgry-
wają role w dramie i w przedstawieniach teatralnych, doskonale znają się na obsłudze kom-
putera, mogą być znakomitymi sportowcami. Odnoszą sukcesy w naukach ścisłych, przyrod-
niczych, informatyce albo mają nietypowe zainteresowania, które nie zawsze są doceniane
przez dorosłych, na przykład wszystko wiedzą o dinozaurach lub o kaktusach, rysują komiksy
i karykatury, grają na perkusji (często zaczynając od garnków), kolekcjonują osobliwe przedmio-
ty, na przykład bilety. Takie uzdolnienia i zainteresowania często pomagają dziecku kompenso-
wać problemy w nauce.

Czasami Twoje dziecko dodatkowo może być nieśmiałe, wtedy czuje się zagubione i onieśmie-
lone wśród rówieśników. Co ciekawe, dziecko dyslektyczne może wyróżniać się zmiennością po-
ziomu aktywności w zależności od sytuacji, w której uczestniczy. Jeśli lubi mówić, to w sytuacji
gdy angażuje tę umiejętność (na przykład podczas dyskusji), staje się ożywione i bystre, a także
ciekawe i badawcze. Natomiast jego poziom mobilizacji zmniejsza się wtedy, gdy wykonuje za-
dania oparte na czytaniu i pisaniu, ponieważ sprawia mu to trudność.

Czy wiesz, że dziecko z dysleksją, aby uzyskać ten sam rezultat co dziecko bez dysleksji, wkłada
kilka razy więcej wysiłku w wykonanie zadania? Taka sytuacja powoduje, że Twoje dziecko
może być często bardzo zmęczone, a nawet sfrustrowane. Może na przykład wykazywać nie-
chęć do czynnego uczestniczenia w zajęciach. Szybko obniżająca się motywacja i samoocena
czasami prowadzą do demonstrowania prowokującego zachowania. Dziecko może zacząć od-
grywać różne role, na przykład dowcipnisia czy żartownisia, aby ukrywać swoje niepowodzenia
lub „męczyduszy” albo „kozła ofiarnego”, by szukać zwolnienia od nauki. Może także w Tobie
szukać wsparcia, byś je z tego wysiłku zwolnił lub usprawiedliwił przed nauczycielem, aby na-
uczyciel „dał twojemu dziecku święty spokój”.

Choć dysleksję należy postrzegać jako problem całego życia, to jednak trudności dziecka nie
muszą prowadzić do porażki. Każde dziecko, to z dysleksją również, może odnieść sukces. Ono
także może uczyć się z powodzeniem, osiągając bardzo dobre wyniki. W przyszłości ma szansę
studiowania na wymarzonej uczelni pod warunkiem, że Ty, Drogi Rodzicu, wesprzesz dziecko
troskliwą uwagą i pomożesz mu pokonać ten problem. Musisz wiedzieć, że dysleksja nie ustę-
puje samoistnie. Nie możesz liczyć na to, że dziecko wyrośnie z problemu, wręcz przeciwnie,
problem może rosnąć wraz z Twoim dzieckiem, jeśli mu nie pomożesz. Terapia pedagogiczna

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

nie jest lekarstwem zapewniającym ustąpienie objawów raz na zawsze. To długotrwały proces,
którego skuteczność zależy od systematyczności, wytrwałości w pracy i właściwego postępowa-
nia. Pamiętaj, że dziecko z dysleksji musi się uczyć innymi sposobami i więcej niż jego rówie-
śnicy bez dysleksji
.

Wytworzenie w sobie gotowości do pomocy dziecku jest pierwszym krokiem w kierunku przeciw-
działania trudnościom. Nie wolno zatem myśleć i mówić: „To się nie powiedzie. To za trudne dla
mnie”. Musisz uwierzyć w swoje dziecko i w siebie. Zapoznaj się z metodami pracy, technikami
i stylami uczenia się osób z dysleksją. Naucz swoje dziecko gospodarować własnym czasem
oraz radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Rodzicu, ufaj swojemu dziecku i wsłuchuj się w jego
codzienne przeżycia. Naucz go rozpoznawania stanów emocjonalnych i mówienia o własnych
uczuciach, aby rozumiało swój wewnętrzny świat oraz potrafiło komunikować swoje potrzeby.

Drogi Rodzicu, pamiętaj, że systematyczna współpraca z nauczycielem działa na korzyść dziec-
ka. Wymagania wobec dzieci z dysleksją powinny być takie same w domu i w szkole.

Z życzeniami sukcesu

Specjalistki terapii pedagogicznej

posiadające wieloletnią praktykę w pracy

z uczniami z dysleksją rozwojową

Małgorzata Rożyńska i Izabela Mańkowska

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Dzienniczek „złotych myśli” dla rodziców

Co trzeba i należy czynić?

dostrzegać i chwalić wszystkie, choćby najmniejsze osiągnięcia dziecka,

dawać dziecku możliwość wykonania różnych zadań, pełnienia ról,

zapewnić dziecku pomoc w domu i w szkole,

zachęcić dziecko do udziału w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych,

współpracować z nauczycielami uczącymi dziecko,

włączyć się osobiście do systematycznej pracy z dzieckiem w domu,

wspomagać rozwój dziecka — dużo rozmawiać, wspólnie rysować, uczyć rymowanek
i krótkich piosenek, wierszyków, zachęcać do budowania z klocków, do układania puzzli,
czytać razem z dzieckiem książki,

rozwijać wrodzone talenty i zainteresowania swojego dziecka,

pomagać dziecku w osiąganiu celów i odnoszeniu sukcesów,

wspierać dziecko w prezentowaniu jego umiejętności i zdolności, na przykład przed inny-
mi członkami rodziny (jeśli dziecko ma taką potrzebę),

okazywać dziecku zainteresowanie i troskę,

informować dziecko o sprawach, które go dotyczą.

Czego należy się wystrzegać?

głośnego komentowania jego trudności (narzekania, ile sprawia problemów),

stwarzania sytuacji rywalizacji wśród rodzeństwa,

wyręczania dziecka,

podsuwania mu gotowych rozwiązań i podpowiedzi,

TAK!

NIE!

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

„etykietowania” dziecka — nie powinno się mówić „dyslektyk”, lecz „uczeń z dysleksją”
lub „uczeń dyslektyczny”,

traktowania dziecka z dysleksją jak chorego, czy leniwego — nie wolno mówić o nim „zdol-
ny leń”,

„mobilizowania” dziecka do nauki karą lub groźbą, że otrzyma złe oceny albo krytyką czy
kpiną,

straszenia szkołą, nauczycielem: „Zobaczysz, nie zdasz, będziesz siedzieć w pierwszej klasie
za karę, aż zaczniesz czytać
”, „Wszyscy będą się z ciebie śmiać, jak usłyszą twoje dukanie”,
Jak nie będziesz ćwiczyć czytania, to za karę pani nie zabierze cię na klasową wycieczkę”,

deprecjonowania starań i aktualnych umiejętności dziecka: „Piszesz jak kura pazurem, na
pewno najgorzej w klasie
”, „Ciągle ci nie wychodzi, bo jesteś leniem”, „Ładnie napisałeś, ale
mogłeś lepiej
”,

porównywania osiągnięć, postępów dziecka z dokonaniami rodzeństwa i innych dzieci
z klasy: „Wszyscy już czytają, tylko ty jeszcze nie umiesz”, „Magda ładniej pisze niż ty”,
Mogłabyś choć raz tak ładnie narysować jak twój brat”.

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Organizowanie otoczenia sprzyjającego uczeniu się dziecka z dysleksją

1

Wdrażamy porządek i stały rozkład dnia (ta sama pora wstawania,

spożywania posiłków, wykonywania obowiązków, kładzenia się spać).

Dziecku daje to poczucie spokoju i ładu. Jego organizm, zwłaszcza

układ nerwowy, ma czas na regenerację.

Planujemy z wyprzedzeniem wszystkie sprawy dodatkowe (poza rozkładem
dnia), w których dziecko będzie uczestniczyć.

Dyskretnie przypominamy dziecku o jego obowiązkach.

Dajemy dziecku czas na odpoczynek po szkole, lecz odrabianie lekcji powinno się odbywać
po niezbyt długiej przerwie. Tuż przed rozpoczęciem pracy niech wykona kilka ćwiczeń
ruchowych przy muzyce.

Stwarzamy dziecku warunki do dobrej koncentracji uwagi podczas odrabiania lekcji. Trze-
ba ograniczyć silne bodźce, czyli unikać głośnej muzyki, włączonego telewizora, radia,
głośnego rozmawiania itp. Wokół stołu do odrabiania lekcji nie eksponujemy obrazków,
maskotek, zabawek, by nie rozpraszać dziecka.

Ograniczamy dziecku oglądanie telewizji i granie w gry komputerowe. Zajęcia te powinny
się odbywać we wcześniej zaplanowanym czasie i być traktowane jako nagroda (dozowa-
na w ścisłych granicach czasowych). W zamian bardzo wskazane jest wyjście z dzieckiem
na spacer lub udział raz w tygodniu w zajęciach rozwijających zainteresowania.

Dostosowujemy tempo nauki do możliwości psychofizycznych dziecka.

Zapewniamy dziecku spokojne miejsce do odpoczynku i zabawy.

Uczymy dziecko relaksacji.

Pilnujemy, aby dziecko, przystępując do nauki, nie było głodne ani spragnione

Dbamy o prawidłową dietę, bogatą w białko i witaminy.

1 Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Przykładowe ćwiczenia z wykorzystaniem muzyki relaksacyjnej

Malowanie pędzlem wybranych elementów najpierw na dużej, a potem
na małej płaszczyźnie (można również malować pędzlami oburącz).
Malując, dziecko może w rytmiczny sposób wymawiać rymowanki.

Ćwiczenie to reguluje napięcie dużych grup mięśniowych i nadgarst-

ka. Przy malowaniu oburącz dodatkowo ćwiczymy koordynację.

Rysowanie oburącz kredą lub kredkami obrazków z wy-
obraźni.
Dziecko może regulować napięcie mięśni ręki,
najpierw bardzo lekko przyciskając kredki, potem kil-
kakrotnie — bardzo mocno, a następnie — średnio (czyli
inaczej niż za pierwszym i drugim razem). To doskonałe
ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej regulujące
napięcie mięśni.

Rysowanie palcem po plecach: dziecko rodzicowi i rodzic dziecku.

Dozowanie zróżnicowanego dotyku na całym ciele. Można wykorzystać stymulację przez
oklepywanie, głaskanie, uciskanie czy lekkie szczypanie. Ćwiczenia są znakomitymi zaba-
wami kształtowania wrażliwości na dotyk.

Wsłuchiwanie się w odgłosy przyrody lub słuchanie muzyki, połączone z równomiernym
oddychaniem. To ćwiczenia wrażliwości i pamięci słuchowej.

Ilustracja ruchowa melodii. Dziecko, wykorzystując własną inwencję, ilustruje ciałem
słuchaną muzykę. Ruchy powinny być płynne. To doskonałe ćwiczenie koordynacji słu-
chowo-wzrokowo-ruchowej.

Słuchanie piosenek. Dziecko słucha lub śpiewa piosenkę siedząc na dmuchanej piłce,
w hamaku, w kołysce lub na miękkim wałku (ćwiczenie stymulujące układ przedsionko-
wy).

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Łańcuchowa Metoda Skojarzeń (ŁMS)

Łańcuchową Metodę Skojarzeń z powo-
dzeniem można wykorzystać do zapamię-
tania trudnych ortograficznie wyrazów,
tworząc opowiadania do listy takich wy-

razów. W zależności od wieku, zaangażowania, indywidualnych możliwości lista wyrazów
może być krótsza bądź dłuższa. Zazwyczaj młodsi uczniowie tworzą opowiadania do mak-
symalnie sześciu wyrazów a starsi dochodzą do dziesięciu wyrazów z daną trudnością orto-
graficzną. Oto konkretny przykład: z listy wyrazów przeznaczonych do opracowania można
wybrać wspólnie z dzieckiem 5 wyrazów do zapamiętania. Są to: Andrzej, rzeka, burza, ma-
rzenie, korzeń
. Dziecko kładzie się wygodnie na dywanie. Może zamknąć oczy. Wizualizu-
je tworzone przez rodzica opowiadanie, w których pojawiają się zgromadzone wyrazy. Po
wysłuchaniu treści, dziecko siada naprzeciw rodzica
i powtarza zapamiętane opowiadanie. Przypomina
sobie jednocześnie, jakie wyrazy z trudnością orto-
graficzną tam wystąpiły. Następnie siada przy biur-
ku, otwiera osobisty słowniczek ortograficzny, rysuje
skojarzenia wywołane wysłuchanym opowiadaniem,
a potem zapisuje wyrazy w takiej kolejności, w jakiej
wystąpiły w opowiadaniu. Poniżej przykład takiego
osobistego słowniczka.

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

Kilkanaście pomysłów na to, co robić, aby dziecko polubiło czytanie

2

Drogi Rodzicu, musisz wiedzieć, że CZYTANIA można nauczyć
się tylko przez CZYTANIE. Tę oczywistą prawdę nie zawsze
sobie uzmysławiamy. Proszę, przemyśl, w jaki sposób Twoje
dziecko jest zachęcane i wdrażane do czytania i do obcowania
z książką.

Własnym przykładem pokazuję dziecku, że czytanie sprawia
mi przyjemność i jest to ważna czynność w codziennym roz-
kładzie dnia. Dziecko widzi, że czytam systematycznie. Sta-
ram się przeczytać codziennie choćby kilka stron książki.

Zapewniam dziecku kontakt z książkami od najmłodszych lat. Dbam o to, by w domu były
książki dla dziecka odpowiednie do jego wieku.

Pomagam dziecku rozumieć rysunki w książkach, zachęcam do mówienia, co dzieje się na
obrazku. Już od wieku przedszkolnego zachęcam je, aby opowiedziało obrazek i usłyszany
tekst oraz podało swoją interpretację.

Pomagam dziecku zrozumieć, na czym polega czytanie przez uważne obserwowanie
i pokazywanie paluszkiem linijek tekstu czy podpisów do obrazków.

Codziennie przez około 20—30 minut czytam dziecku książkę, by je przygotować do uważ-
nego uczestniczenia w zajęciach w pierwszej klasie.

W trakcie czytania rozmawiam z dzieckiem o przeczytanym fragmencie książki — spraw-
dzam, czy dobrze zrozumiało treść i słownictwo, zachęcam do zadawania pytań na temat
treści, wyjaśniam niezrozumiałe słowa, pojęcia i w ten sposób rozwijam jego myślenie.

Zwracam uwagę dziecka na ilustracje, ich związek z treścią i proponuję, aby samodzielnie
ilustrowało czytaną mu aktualnie książkę według swoich pomysłów i wyobraźni. Zachę-
cam je, aby wyrażało swoje emocje, interpretując treść, ilustrując przeczytany tekst.

Razem z dzieckiem odgrywam role bohaterów przeczytanego fragmentu książki, wyko-
rzystując do tego maskotki lub pacynki. Tego rodzaju zabawy mają znaczenie psychotera-
peutyczne, służą odreagowaniu przeżytych emocji.

2 M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007, s. 126—134.

background image

Moduł 3 — klasy I—III www.akademiaortograffiti.pl

DOBRE PRAKTYKI

W trakcie czytania zachęcam dziecko do opowiedzenia dalszego ciągu historyjki, aby wzbu-
dzić w nim chęć do dalszej lektury oraz sprawdzenia, czy jego przewidywania się sprawdzą.

Zachęcam dziecko do uczenia się na pamięć krótkich wierszyków i rymowanek, a także
pomagam mu je zapamiętać przez powtarzanie w różnych sytuacjach, na przykład na
spacerze.

Uczę dziecko szacunku do książki — wspólnie sprawdzamy czystość rąk przed wzięciem
książki, używamy ładnej zakładki, zawsze odkładamy książkę na półkę itp. Książkę trak-
tujemy jak naszego „dobrego przyjaciela”.

Zwracam uwagę na to, czym dziecko szczególnie się interesuje, na przykład zwierzętami,
sportem, fantastyką, aby do jego pasji dobrać odpowiednią literaturę.

Zapoznaję dziecko z miejscami, gdzie można książkę lub czasopismo dla dzieci wypoży-
czyć bądź kupić. Wyjaśniam w ciekawy sposób, jak powstaje książka.

Wskazuję dziecku korzyści z czytania — poznawanie ciekawostek, poszukiwanie informa-
cji, sposób na ciekawe spędzenie wolnego czasu.

Zachęcam dziecko do czytania książek innym — młodszemu rodzeństwu, dziadkom.

Zachęcam dziecko do tworzenia własnych opowiadań, wierszyków i ilustracji, oferuję po-
moc w zapisywaniu wymyślonej treści.

Ukazuję dziecku, że umiejętność czytania jest niezbędna w codziennych sytuacjach. Po-
kazuję dziecku: przepis na zrobienie kisielu lub ciasta, rozkład jazdy pociągu w Internecie,
nazwiska i numery telefonu do znajomych w telefonie, przepis prania z metki na sweter-
ku, datę i imiona z kalendarza itp.

Sukcesywnie zapoznaję dziecko ze słownictwem dotyczącym książki (wprowadzam takie
słowa jak: tytuł, autor, spis treści, numer strony, ilustrator, rozdział, bohater).

W miarę dorastania dziecka pokazuję mu różne formy publikacji: czasopisma, słowniki,
leksykony, encyklopedie, mówiąc o ich przeznaczeniu i sposobie korzystania. Uświada-
miam mu, że w niektórych wyszukuje się tylko potrzebne informacje, a inne czytamy „od
deski do deski”.

Zaznajamiam dziecko, w jaki sposób i gdzie poszukiwać potrzebnych informacji w publi-
kacjach książkowych oraz w Internecie.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron