Prawo gospodarcze
- elementy publiczne
Prof. dr hab. Wiesław Czyżowicz
dr Jarosław Wierzbicki
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
2
Założenia konstrukcyjne systemu
regulacji i reglamentacji gospodarki
Podział prawa na publiczne i prywatne;
Ochrona rynku (
wolności gospodarczej
) i konkurencji
jako mechanizmów alokacji dobrobytu;
Ochrona własności prywatnej;
Konstrukcja ograniczeń wolności gospodarczej;
Przedsiębiorca – adresat regulacji prawnych;
Sfery normatywne ingerencji w działalność
przedsiębiorcy;
Kontrola i wymuszanie realizacji prawa.
Publicum ius est quod ad statum
rei Romanae spectat, privatum
quod ad singulorum utilitatem
Domitius Ulpianus
Prawem publicznym jest prawo, które dotyczy
Rzeczpospolitej Rzymskiej (państwa ),
prywatne to prawo interesów prywatnych.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
4
Prawo publiczne i prawo prywatne
Prawo publiczne
–
prawo tzw. stosunków
pionowych, w ramach których podmiot władnący
(organ władzy publicznej), jest uprawniony do
jednostronnego określania, w granicach prawa,
treści praw i obowiązków podmiotów
podporządkowanych jego władzy
.
Prawo prywatne
–
prawo tzw. stosunków
poziomych, opartych na zasadzie formalnej
równości stron i swobody umów (kontraktowej),
dzięki którym wzajemne prawa i obowiązki stron
wynikają z ich wzajemnych, suwerennych decyzji
.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
5
Prawo prywatne
– gałęzie
Prawo cywilne
(
prawo obrotu prywatnego
),
oparte na zasadach
równości stron oraz swobody umów
– niekiedy Ustawodawca kompensuje brak faktycznej
równości kontrahentów poprzez przyznawanie większych
uprawnień stronie słabszej np. konsumentom;
Prawo handlowe
(
prawo obrotu gospodarczego
)
w zdecydowanej większości tożsame z prawem cywilnym
– prawo podmiotów prowadzących działalność
gospdoarczą, zwykle bez preferencji.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
6
Prawo prywatne w działalności
przedsiębiorców
Prawo stosunków kontraktowych zawarte przede
wszystkim w kodeksie cywilnym, w tym prawo
umów zawieranych w sposób zawodowy.
Oparte na zasadzie swobody umów i równości
stron
(
art. 353
1
k.c.
)
, może podlegać modyfikacjom dla
kompensowania faktycznych braków w równości
stron
(
wzmocnienie pozycji prawnej klienta / konsumenta
)
.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
7
Publiczna regulacja gospodarki
Historycznie mamy do czynienia z procesem
narastającego znaczenia regulacji prawnych
ze sfery prawa publicznego;
Prawo publiczne, określa zasady organizacji i
funkcjonowania rynku i przedsiębiorców, zaś
jego realizacja jest kontrolowana i
wymuszana administracyjnie.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
8
Prawo publiczne
– gałęzie
Prawo konstytucyjne;
Prawo administracyjne;
Prawo finansów publicznych;
Prawo karne;
Prawa proceduralne
(
postępowania sądowe i administracyjne
);
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
9
Prawo publiczne w działalności
przedsiębiorców I
Prawo określające tzw. brzegowe warunki
prowadzenia działalności gospodarczej np:
Prawną dopuszczalność (legalność) podjęcia określonej
aktywności gospodarczej;
Konieczność ujawnienia formy prawnej i zakresu
działalności w odpowiednim rejestrze publicznym;
Konieczność wyboru określonej formy prawnej
prowadzenia działalności;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
10
Prawo publiczne w działalności
przedsiębiorców II
Dodatkowe wymogi w tym: kapitałowe, personalne,
organizacyjne, sprawozdawcze etc.;
Konieczność uzyskania zgody organu administracji na
prowadzenie określonej działalności
(
koncesja / zezwolenie
)
;
Zdeterminowanie prawem sfery aktywności gospodarczej
(
np.
konieczność specjalizacji wyłącznie w zakresie ubezpieczeń / bańkowości
)
;
Standardy jakościowe i ilościowe prowadzenia
działalności gospodarczej;
Ograniczenia cenowe
(
regulacje wysokości cen: minimalne i maksymalne
)
;
Obowiązki ujawniania informacji;
Zasady zakończenia działalności gospodarczej.
Libertas est potestas
faciendi id, quod iure licet
Wolność (w prawie) to możność czynienia tego na co prawo
zezwala
(
współcześnie: wolność to swoboda czynienia tego, czego prawo
nie zabrania).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
12
Zasada wolności gospodarczej I
Konstytucja RP:
Zasada ustrojowa,
[
adresowana do organów Państwa
]
;
Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności
gospodarczej,
własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy
partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego
Rzeczypospolitej Polskiej. (art. 20 Konstytucji)
Prawo podmiotowe,
[
podlegające ograniczeniom
]
;
Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w
drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
(art. 22 Konstytucji)
Swoboda wyboru zawodu
[
wymiar zindywidualizowany
]
1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz
wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.
2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę. (…)
(art. 65 Konstytucji -
wyciąg)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
13
Zasada wolności gospodarczej II
Wolność gospodarcza nie ma charakteru
bezwzględnego i może być ograniczana na
zasadach przyjętych dla ograniczania
konstytucyjnych praw wolnościowych;
Wolność gospodarcza w prawie polskim nie
jest uprawnieniem wyłącznie obywatelskim,
dotyczy każdego, kto w sposób legalny
przebywa na terytorium RP.
Własność dziś to stosunek prawny, który rzecz
zmysłową w najszerszej mierze poddaje władzy
jednostki tzn. wyklucza innych od wpływu, a
zastrzega ten wpływ czyli swobodę rozporządzania
rzeczą dla właściciela: (...)
St. Wróblewski, Zarys wykładu prawa rzymskiego. Prawo
rzeczowe, Kraków 1919, s. 2
Cyt. Za: W Wołodkiewicz, Czy prawo rzymskie przestało
istnieć, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2003, s. 465.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
15
Ochrona własności I
Zasada ustrojowa:
1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest
dokonywane na cele publiczne i
za słusznym odszkodowaniem.
(art. 21 Konstytucji RP).
Prawo podmiotowe
– (
zasady ograniczania
):
1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo
dziedziczenia.
2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają
równej dla wszystkich ochronie prawnej.
3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w
zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.
(art. 64 Konstytucji RP).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
16
Ochrona własności II
Konstytucja dopuszcza wywłaszczenie jako
najwyższą formę ograniczenia własności –
pozbawienie jej;
Warunkiem legalności wywłaszczenia jest jednak
zachowanie celu publicznego wywłaszczenia i
słusznego odszkodowania;
Niekonstytucyjna najprawdopodobniej
(
to ostatnie może jednak stwierdzić skutecznie wyłącznie
Trybunał Konstytucyjny
), jest jakakolwiek forma
nacjonalizacji.
Omnia sunt interpretanda
łac. wszystko podlega interpretacji
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
18
Interpretacja
interpretacja wykładnia, wyjaśnienie,
wytłumaczenie, komentowanie czegoś (…);
etym. -
łac. interpretatio „wyjaśnienie” od
interpretari
„wyjaśniać; tłumaczyć”.
Za:
Wł. Kopaliński Słownik Wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z
almanachem, Warszawa 2003 r.
Współcześnie będzie działaniem ukierunkowanym na
wyprowadzenie normy prawnej postrzeganej, jako reguła
postępowania z przepisów prawnych, jednostek
redakcyjnych tekstu prawnego.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
19
Interpretacja c.d.
Proces wyprowadzania konkretnej zasady
(normy) postępowania (w postaci nakazu lub
zakazu) z przepisów prawnych;
Przepis
– zapis / jednostka redakcyjna tekstu
prawnego
[
Artykuł; ustęp; punkt; litera – w ustawach
/ Artykuł; paragraf; punkt; litera – w kodyfikacjach
];
Norma
– dyrektywa postępowania, do której
odtworzenia zwykle konieczna jest analiza
jednego lub większej liczby przepisów.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
20
Podstawowe zasady interpretacji
Założenia interpretacyjne:
Ustawodawca jest racjonalny;
Ustawodawca jest najlepszym znawcą języka
polskiego;
Podstawowe znaczenie ma interpretacja językowa
(oparta na znaczeniu użytych słów), dopiero jej
nieskuteczność uprawnia do zastosowania
interpretacji celowościowej (ukierunkowanej na
odtworzenie celu wprowadzenia rozwiązania) lub
systemowej (uwzględniającej elementy systemu
prawnego
– rozwiązań kompleksowych).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
21
Podstawowe zasady interpretacji II
Zakaz domniemywania kompetencji
organów administracji publicznej
(
art. 7 Konstytucji RP
– zasada legalizmu formalnego.
„Organy państwa działają na podstawie i w granicach prawa”
);
In dubio pro libertatem.
W razie wątpliwości interpretacja powinna być dokonywana na rzecz ochrony
wolności podmiotu na który nałożono obowiązek.
Nałożenie obowiązku, tożsame z ograniczeniem praw, jest bowiem
wyjątkiem od zasady wolnościowej. Jako wyjątek, nie może być
interpretowane rozszerzająco;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
22
Eliminacja sprzeczności w prawie
Reguły kolizyjne (
służące eliminacji sprzeczności
):
Lex superior derogat legi inferiori;
(akt nadrzędny uchyla akt podrzędny – vide: hierarchia źródeł prawa).
Lex specialis derogat legi generali;
(ustawa szczególna uchyla ogólną – na tym samym poziomie).
Lex posterior derogat legi priori;
(ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą – na tym samym poziomie).
ale:
Lex posterior generalis non derogat legi priori
speciali.
(ustawa późniejsza ogólna nie uchyla wcześniejszej ustawy
szczególnej).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
23
Wolność gospodarcza
– zasady wprowadzania ograniczeń
Wymóg wprowadzenia ograniczenia w formie
ustawy (tzw. wymóg formalny);
Wymóg wprowadzania ograniczeń wyłącznie w
przypadkach uzasadnionych interesem
publicznym (tzw. wymóg materialny);
Oba wymogi stanowią kryteria kontroli z punktu
widzenia konstytucyjności ustaw, sprawowanej
przez Trybunał Konstytucyjny.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
24
Mechanizmy reglamentacji
Uzależnienie możliwości legalnego podjęcia określonego działania od
uzyskania aprobującej decyzji administracyjnej od organu administracji
państwowej.
Typowe formy:
Koncesja;
Zezwolenie;
Licencja
(Kategoria, której wyodrębnianie na gruncie współczesnego prawa wydaje się wątpliwe)
;
Rejestry działalności regulowanej.
Kryteria wyodrębniania sprowadzają się do określenia podmiotu
uprawnionego do starania się i kryterium rodzaju przesłanek
uwzględnianych przy wydawaniu decyzji administracyjnych.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
25
Koncesja -
pojęcie I
Wywodzi się monopoli państwa, wymagających
zgody do prowadzenia ich przez osoby trzecie
(
łac. concessio - pozwolenie
);
MECHANIZM
– ogólny zakaz z indywidualnymi odstępstwami;
FORMA
- decyzja administracyjna;
CHARAKTER
– rozstrzygnięcie o elementach uznaniowych;
CZAS OBOWIĄZYWANIA
– określony;
SFERA ZASTOSOWANIA
– dziedziny szczególnie istotne dla gospodarki oraz
bezpieczeństwa obywateli.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
26
Koncesja
– pojęcie II
Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności
gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają
przepisy odrębnych ustaw.
Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności
gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu
na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny
interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy
działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po
uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo
zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej ustawy.
Art. 46 ust. 2 i 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
27
Koncesja
– pojęcie III
SFERY KONCESJONOWANE
–
wyliczenie art. 46 usdg
:
poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin
ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie
odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach
górniczych;
wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz
wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie,
dystrybucja i obrót paliwami i energią;
ochrona osób i mienia;
rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych;
przewozy lotnicze.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
28
Koncesja
– pojęcie IV
Koncesje udzielane są na podstawie ustawowej:
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. prawo geologiczne i
górnicze;
Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu
działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu
materiałami wybuchowymi, bonią, amunicją oraz wyrobami i
technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne;
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia;
Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji;
Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
29
Koncesja
– pojęcie V
W zakresie wynikającym z ustaw szczególnych organ
koncesyjny może określać szczególne warunki
wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją
(art. 48 ust. 1 usdg);
Uprawnienia organu koncesyjnego do kontroli
przedsiębiorcy ubiegającego się o koncesję (art. 50 usdg);
Możliwość przeprowadzenia, po ogłoszeniu w M.P.
przetargu w zakresie udzielenia koncesji (art. 51-54 usdg).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
30
Koncesja
– pojęcie VI
Elementy uznaniowe
decyzji koncesyjnej związane z usdg:
Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub
ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku albo odmówić
zmiany koncesji:
1) gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności
gospodarczej objętej koncesją (…);
2)
ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub
obywateli;
3) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu, o którym mowa w art. 52,
udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;
4) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
Art. 56 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
31
Koncesja
– pojęcie VII
SFERY PODDANE KONTROLI ORGANU KONCESYJNEGO:
zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;
przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;
obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr
osobistych obywateli.
UPRAWNIENIA OSÓB UPOWAŻNIONYCH PRZEZ ORGAN DO KONTROLI:
wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest
wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach,
w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana;
żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych
nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem
kontroli.
NASTĘPSTWO STWIERDZENIA NIEZGODNOŚĆI Z PRAWEM:
wezwanie przedsiębiorcy do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym
terminie.
(Art. 57 usdg)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
32
Koncesja
– pojęcie VIII
PRZESŁANKI OBLIGATORYJNEGO COFNIĘCIA KONCESJI:
wydanie prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy
wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją;
przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej
koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał
wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.
PRZESŁANKI COFNIĘCIA LUB ZMIANY ZAKRESU KONCESJI:
rażące naruszenie warunków określonych w koncesji lub innych warunków
wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określonych
przepisami prawa;
nieusunięcie stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami
określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność
gospodarczą objętą koncesją.
zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa
obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
(Art. 57 usdg)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
33
Koncesja
– pojęcie XI
Opłata skarbowa za udzielenie koncesji
lub jej zmianę;
Obowiązek zgłaszania zmian istotnych w
zakresie działalności koncesjonowanej w
terminie 14 dni od dnia powstania.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
34
Promesa I
Decyzja zawierająca obietnicę wydania koncesji po
spełnieniu warunków wykonywania działalności
gospodarczej wymagającej koncesji;
Promesa eliminuje niepewność dotyczącą oceny przede
wszystkim przesłanek ogólnych takich jak „zagrożenie
obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli”;
Promesa ma charakter terminowy (nie krótszy niż 6
miesięcy), po którego okresie wygasa;
Art. 60 usdg
Celem promesy jest uniknięcie sytuacji niepewności
inwestycyjnej przedsiębiorcy podejmującego
działalność koncesjonowaną.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
35
Promesa II
W okresie ważności promesy można odmówić
koncesji na wykonywanie działalności
określonej w promesie, wyłącznie gdy:
wystąpiła zmiana danych zawartych we wniosku o
udzielenie promesy;
wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków
określonych w promesie;
wystąpiły (
jak należy czytać: de novo po wydaniu promesy
) okoliczności,
o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1 i 2.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
36
Zezwolenie
– pojęcie I
Wiele instytucji o zbliżonej konstrukcji
normatywnej noszących różne nazwy:
Zgoda / Zezwolenie / Licencja;
Można to odczytać jako podstawę przygan a uszczypliwości do Ustawodawcy,
który incompositus czyli confusio w przepisach prawnych wyrządza.
Konstrukcyjnie oznacza to konieczność
uzyskania przez przedsiębiorcę decyzji
administracyjnej zawierającej uprawnienie
do prowadzenia działalności;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
37
Zezwolenie
– pojęcie II
Konstrukcyjnie przypisane jest działalności
aprobowanej przez państwo, wymagającej kontroli
w zakresie jej wykonywania;
Wprowadzane jest na gruncie ustaw szczególnych;
Zezwolenie ma charakter decyzji związanej;
Może być przyznawane na różnych szczeblach
administracji publicznej (rządowej i samorządowej).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
38
Zezwolenie
– pojęcie III
Wyliczenie działalności objętych
wymogiem uzyskania zezwoleń, zgód i
licencji zawiera Art. 75 usdg;
Przykłady:
produkcja tablic rejestracyjnych;
działalność ubezpieczeniowa;
bankowość;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
39
Zezwolenie
– pojęcie IV
Konstrukcja zezwolenia zakłada:
kontrolę uprzednią w stosunku do jego
wydania;
konieczność stałego spełniania wymogów
warunkujących jego otrzymanie;
poddanie podmiotu autoryzowanego kontroli i
nadzorowi (tzw. policja administracyjna)
organu autoryzującego;
Możliwość cofnięcia zezwolenia w przypadku
zajścia określonych w ustawach przesłanek.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
40
Licencja
Licencją określać się zwykło administracyjne potwierdzenie
posiadania (zasadniczo przez osobę fizyczną) kwalifikacji
do zawodowego wykonywania określonego rodzaju
aktywności.
Współcześnie zasadność jej wyróżniania budzi wątpliwości
(brak jasnego criterium divisionis
), może być utożsamiana
z zezwoleniem, szczególnie, iż takoż czyni Ustawodawca
vide art. 75 usdg.
Dawniejsze przykłądy na licencje to:
Licencja pilota;
Licencja spawacza podwodnego;
Licencja kierowcy zwana prawem jazdy.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
41
Rejestr działalności regulowanej I
WPIS DO REJESTRU MA CHARAKTER PRAWA PODMIOTOWEGO
(każdy kto spełnia przesłanki określone prawem ma roszczenie o wpis)
Działalność regulowana – warunki wykonywania:
spełnienie warunków określonych przepisami ustawy i uiszczenie
opłaty skarbowej (wymóg materialny);
uzyskanie wpisu do odpowiedniego rejestru działalności regulowanej
(wymóg formalny).
Art. 64 usdg
Zasady dokonania wpisu:
na pisemny wniosek przedsiębiorcy spełniającego przesłanki wpisu,
po złożeniu odnośnego oświadczenia;
Art. 65 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
42
Rejestr działalności regulowanej II
KONSTRUKCJA WPISU DO REJESTRU :
niezależność od koncesji i zezwoleń
(
zezwolenie czy koncesja to decyzja administracyjna, wpis to rejestracja
– decyzja administracyjna występuje przy ew. odmowie
)
jawność rejestrów;
wykreślenia i zmiany na zasadach określonych w ustawie;
obowiązek przedsiębiorcy zgłaszania zmian danych
wpisanych w terminie 14 dni od dnia zmiany;
obowiązek dokonania wpisu w terminie 7 dni od wpływu
wniosku, bezskuteczny upływ 14 dni od dnia wpływu daje
przedsiębiorcy możność rozpoczęcia działalności po
zawiadomieniu o tym organu na piśmie;
obowiązek przedsiębiorcy do przechowywania wszystkich
dokumentów niezbędnych do wykazania spełniania
warunków wymaganych.
Art. 66/67 i 69 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
43
Rejestr działalności regulowanej III
PRZESŁANKI ODMOWY WPISU:
prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania
działalności gospodarczej objętej wpisem;
przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej na
podstawie decyzji o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem
z przyczyn w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku,
ZAKAZ WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI OBJĘTEJ
WPISEM (decyzja administracyjna):
przedsiębiorca złożył oświadczenie, niezgodne ze stanem
faktycznym;
przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do
wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ
terminie;
stwierdzono rażące naruszenie warunków wymaganych do
wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
44
Mechanizmy reglamentacji
Warunkiem rozpoczęcia działalności
koncesjonowanej czy wymagającej
zezwolenia jest uzyskanie ww. autoryzacji;
Podmioty nieautoryzowane narażają się na
zastosowanie sankcji zwykle o charakterze
prawno-karnym;
Uzyskanie zezwolenia zwykle wiąże się z
poddaniem działalności kontroli i nadzorowi
organów państwa.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
45
Mechanizmy regulacji i reglamentacji
- egzemplifikacja
Działalność bankowa:
Wymóg uzyskania zezwolenia na podjęcie działalności
(
podjęcie wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego
)
Regulowana forma prawna przedsiębiorcy
(
spółka akcyjna bank spółdzielczy lub bank państwowy
);
Szczegółowe wymogi kapitałowe
(
minimalny kapitał zakładowy wynosi równowartość 5.000.000 €
);
Szczegółowe wymogi dotyczące organów
(
fachowość członków zarządu, zgoda KNB na wykonywania prawa głosu
przez akcjonariuszy przekraczających kwalifikowane progi głosów z akcji
);
Zasady działalności (
np. ostrożność
), zasady
sprawozdawcze itp.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
46
Kontrola związana z regulacją I
SZCZEGÓLNE UPRAWNIENIA WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA MIASTA :
Obowiązek informowania (łac. denuntiatio) właściwych
organów administracji publicznej o dostrzeżonych
naruszeniach prawa lub wykonywaniu działalności z
zagrożeniem życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania
szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia
środowiska,
W przypadku braku możliwości zawiadomienia, wójt, burmistrz
lub prezydent miasta może nakazać, w drodze decyzji,
wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas
niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni (z rygorem natychmiastowej
wykonalności).
Zawiadomione organy niezwłocznie powiadamiają wójta,
burmistrza lub prezydenta miasta o podjętych czynnościach.
Art. 78 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
47
Kontrola związana z regulacją II
ZASADY KONTROLI:
Zasady kontroli określone są w usdg
(
„w zakresie nieuregulowanym stosuje się przepisy ustaw szczególnych”
– art. 77 ust. 2 usdg – postanowienie nie mające sensu – przepisy ustaw
szczególnych i tak się stosuje, ponieważ usdg nie ma ustrojowo charakteru
wyższego - w przypadku kolizji patrz: reguły kolizyjne);
Czynności kontrolne wykonuje się po okazaniu legitymacji służbowej
upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz doręczeniu
upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;
Upoważnienie zawiera co najmniej:
wskazanie podstawy prawnej / oznaczenie organu kontroli / datę i miejsce
wystawienia /
imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz
numer jego legitymacji służbowej / firmę przedsiębiorcy objętego kontrolą /
określenie zakresu przedmiotowego kontroli / wskazanie daty rozpoczęcia i
przewidywanego terminu zakończenia kontroli / podpis osoby udzielającej
upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji / pouczenie o
prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.
Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w
upoważnieniu.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
48
Kontrola związana z regulacją III
ZASADY KONTROLI cd.:
Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego
lub osoby przez niego upoważnionej. Wyjątki:
1.
ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej;
2.
przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub
dochodzenia;
3.
odrębne przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku prowadzonego postępowania
dotyczącego przedsiębiorcy;
4.
przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego.
Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby
upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli.
Przedsiębiorca obowiązany jest prowadzić i przechowywać książkę
kontroli, upoważnienia i protokoły, a także udostępniać ją organowi
kontroli. Książka zawiera wpisy organu kontroli obejmujące:
1.
oznaczenie organu kontroli;
2.
oznaczenie upoważnienia do kontroli;
3.
zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli;
4.
daty podjęcia i zakończenia kontroli;
5.
zalecenia pokontrolne oraz określenie zastosowanych środków pokontrolnych.
Przedsiębiorca obowiązany jest dokonywać w książce wpisu o
wykonaniu zaleceń bądź ich uchyleniu przez organ kontroli, organ
nadrzędny albo sąd administracyjny.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
49
Kontrola związana z regulacją IV
ZASADY KONTROLI cd.:
Prowadzenie w tym samym czasie jednej kontroli. Wyjątki:
1.
ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej;
2.
przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy
śledztwa lub dochodzenia;
3.
odrębne przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku
prowadzonego postępowania dotyczącego przedsiębiorcy;
4.
przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub
środowiska naturalnego;
5.
kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed
dokonaniem tego zwrotu;
6.
przeprowadzenie kontroli jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa
wspólnotowego o ochronie konkurencji lub przepisów prawa wspólnotowego w
zakresie ochrony interesów finansowych Wspólnoty Europejskiej;
7.
kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na
podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z
budownictwem mieszkaniowym.
Ograniczenie globalnego okresu kontroli w roku kalendarzowym
(Wyjątki j.w.):
1.
w odniesieniu do mikro-
, małych, i średnich przedsiębiorców - 4 tygodni;
2.
w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni.
Ius publicum
privatorum pactis
mutari non potest
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami prywatnymi.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
51
Swoboda działalności gospodarczej I
Możliwość wydawania aktów prawnych przez
państwo wynika z posiadania przez nie władzy
suwerennej na danym terytorium;
Osoby znajdujące się na terytorium (podlegające
suwerennej władzy państwa), obowiązane są do
przestrzegania prawa stanowionego przez
państwo;
Wszędzie tam, gdzie państwo nie wskaże iż dana
regulacja może być zmieniona np: wolą stron
stosunku prawnego, konieczne jest przestrzeganie
obowiązującego prawa.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
52
Swoboda działalności gospodarczej II
Konstytucyjna regulacja zasad ograniczania praw i
nakładania obowiązków w sferze gospodarczej;
Doprecyzowanie zasad na poziomie ustawy o
charakterze ogólnym (
systemowym
) tzw. „konstytucja
gospodarcza
” (
ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
);
Wyjątki wynikające ze szczególnego znaczenia
konkretnych sfer aktywności gospodarczej
-
ustawy szczególne poświęcone konkretnym
rodzajom działalności gospodarczej;
Pierwowzór – tzw. ustawa z dnia 23 grudnia 1998 r.
o działalności gospodarczej.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
53
Swoboda działalności gospodarczej III
Regulacja podstawowa:
Ustawa z dnia 2 lipca 2004
o swobodzie działalności gospodarczej
(
Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zmianami
);
Regulacje szczególne
(
przykład dodatkowych wymogów
):
Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności
ubezpieczeniowej
(
Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zmianami
).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
54
Swoboda działalności gospodarczej IV
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej:
reguluje podejmowanie, wykonywanie i
zakończenie działalności gospodarczej;
zadania organów administracji publicznej w tym
zakresie;
obowiązuje na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
Art. 1 usdg
(zakres i przedmiot obowiązywania)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
55
Swoboda działalności gospodarczej V
Zasady regulacji i ingerencji w działalność gospodarczą:
równość wobec prawa;
jawność działalności;
jawność odstępstw od powszechności i równości (vide
pomoc publiczna);
wspieranie przedsiębiorczości przez organy państwa
(zadbane rośnie gorzej – przyp. obserwatora);
zasada poszanowania uzasadnionych interesów
przedsiębiorcy w działalności organów administracji;
zasada współpracy organów administracji publicznej z
organizacjami
pracodawców, organizacjami pracowników, organizacjami
przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i
gospodarczymi
zasada rejestracji;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
56
Swoboda działalności gospodarczej VI
Uprawnienia ochronne przedsiębiorcy:
Prawo złożenia do właściwego organu wniosku o
wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu
zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek
świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w
jego indywidualnej sprawie (Art. 10 usdg)
Nie może być on obciążony jakimikolwiek daninami
publicznymi, sankcjami finansowymi lub karami w
zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej
interpretacji;
Obowiązek załatwiania spraw przedsiębiorcy przez
organy administracji publicznej bez zbędnej zwłoki (Art.
11 usdg)
(
dla budujących samoświadomość prawną zasadne będzie oddanie
się kontemplacji pojęć zwłoki zbędnej i zwłoki niezbędnej …
).
Leges, Libertas et Pax
sunt optima dona
Inskrypcja z tarczy Tytusa Flaminiusa ofiarowanej świątyni Delfickiej
Prawa, wolność i pokój to najlepsze dary.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
58
Działalność gospodarcza I
Zarobkowa działalność wytwórcza,
budowlana, handlowa, usługowa
oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i
wydobywanie kopalin ze złóż, a także
działalność zawodowa, wykonywana w
sposób zorganizowany i ciągły.
Art. 2 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
59
Działalność gospodarcza II
Aktywność zorganizowana (
w formie przedsiębiorstwa
);
Działalność prowadzona w sposób ciągły;
Wykonywana samodzielnie, na własną
odpowiedzialność przedsiębiorcy
(
nie stanowi działalności gospodarczej posiadanie akcji
);
Celem jest uzyskanie zarobku;
Ustawodawca wyłącza spod definicji działalność:
wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli
zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i
świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z
pobytem turystów.
Art. 3 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
60
Działalność gospodarcza III
Przedsiębiorca
-
podmiot (jednostka organizacyjna) prowadzący działalność gospodarczą
– osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej o ile na podstawie przepisów ustawy posiada
zdolność prawną – może występować samodzielnie w obrocie
(art. 4 ust. 1 usdg; art. 43
1
k.c.),
Przedsiębiorcami (odrębnymi) są wspólnicy spółki cywilnej w zakresie
wykonywanej działalności gospodarczej (art. 4 ust. 2 usdg);
Przedsiębiorstwo
-
zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych
przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 55
1
k.c.);
Firma
-
oznaczenie (nazwa) indywidualizująca przedsiębiorcę w obrocie.
Dla osoby fizycznej jest to imię i nazwisko. Dla jednostki organizacyjnej
nazwa zawierająca określenie formy prawnej (art. 43
1
– 43
10
k.c.);
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
61
Działalność gospodarcza IV
Przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności:
oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego
wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń,
materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do
nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub
ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub
ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej.
(art. 551 k.c.)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
62
Działalność gospodarcza V
Jeden przedsiębiorca np: spółka akcyjna
może prowadzić większą liczbę
przedsiębiorstw.
Przedsiębiorca będzie zatem podmiotem
działającym, zaś przedsiębiorstwo będzie
miało charakter „warsztatu pracy”.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
63
Zasady prowadzenia działalności
gospodarczej
Zasada gospodarki rynkowej;
Zasada wolności gospodarczej;
Zasada równości wobec prawa;
Zasada ochrony równości konkurencji;
Zasada prawa do sądu;
Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej
administracji;
Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i
porządku publicznego (
jako przesłanki ograniczeń wolności
).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
64
Osobowość prawna
Fikcja prawna (
rozwiązanie nakazujące przyjąć, iż prawdziwe
jest zjawisko niezgodne z doświadczeniem faktycznym
),
nakazująca przyjąć, iż konkretna masa
majątkowa (
tzw. fundacyjny typ osobowości prawnej
)
lub zbiór osób (
tzw. korporacyjny typ osobowości prawnej
)
może występować samodzielnie w obrocie
(
tj. odrębnie od pierwotnego właściciela kapitału lub osób wchodzących
w skład np: stowarzyszenia
).
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
65
Przedsiębiorca
1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i
jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną,
której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną -
wykonująca we własnym imieniu działalność
gospodarczą.
2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników
spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich
działalności gospodarczej.
(
art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
66
Przedsiębiorcy – formy I
Osoba fizyczna;
Jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej
(
wyodrębniona organizacyjnie, jednak nie będąca w pełni samodzielnym podmiotem prawa
)
Spółka jawna;
Spółka partnerska;
Spółka komandytowa;
Spółka komandytowo-akcyjna;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
67
Przedsiębiorcy – formy II
Jednostki organizacyjne posiadające
osobowość prawną:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Spółka akcyjna;
Fundacja prowadząca działalność
gospodarczą;
Stowarzyszenie prowadzące działalność
gospodarczą.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
68
Przedsiębiorcy – formy III
Cudzoziemcy (
art. 13 usdg
):
Zasada traktowania narodowego podmiotów
pochodzących z UE i EFTA, stron umowy o
EOG (zakaz dyskryminacji ze względu na
pochodzenie lub narodowość w odniesieniu
do ww. osób);
Wolność na analogicznych do obywateli
polskich warunkach dla cudzoziemców
przebywających leganie na terytorium RP.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
69
Eventus stultorum magister
łac. wynik / skutek nauczycielem głupców
Zasada traktowania narodowego np.
w prawie wspólnotowym nie dopuszcza
dyskryminacji „obcych” względem „swoich”;
Legalna (
do czasu naruszenia zasad Traktatowych
)
jest dyskryminacja „swoich” względem
„obcych”;
Działanie na niekorzyść własnych obywateli
nieobce jest polskiemu Ustawodawcy …
Wtręt w wywodu spójny ciąg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
70
Przedsiębiorcy – formy IV
Cudzoziemcy c.d. (
art. 13 usdg
):
Inne osoby zagraniczne mają prawo do
podejmowania i wykonywania działalności
gospodarczej wyłącznie w formie spółki oraz
obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub
akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią
inaczej:
komandytowej,
komandytowo-akcyjnej,
z ograniczoną odpowiedzialnością
akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
71
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych I
Pojęcie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego:
jednostka zależna od przedsiębiorcy zagranicznego,
wykonująca na terytorium RP działalność gospodarczą;
posiadanie siedziby na terytorium RP.
(
Dla miłośników prozy Alfreda Szklarskiego: faktoria handlowa do obrotu z dzikimi
tj. reprezentacja przedsiębiorstwa kupieckiego zza Wielkiej Wody,
oparta na ich podmiotowości prawnej,
działająca w sferze ich dozwolenia / specjalizacji,
posiadająca lokalną organizację zarządzającą – w osobie faktora
)
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
72
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych II
Zasady działalności za pośrednictwem oddziału:
Wzajemność - dla podmiotów z państw trzecich
(
nie dotyczy państw członkowskich UE i zrównanych w prawach, dla których
nie obowiązuje zasada wzajemności
);
Dla obywateli państw członkowskich UE; EOG i państw, które
mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie
umów zawartych ze Wspólnotą Europejską i jej państwami
członkowskimi, podejmowanie i wykonywanie działalności
gospodarczej jest wolne na takich samych zasadach jak dla
obywateli polskich.
Możliwość prowadzenia działalności wyłącznie w zakresie przedmiotu
działalności przedsiębiorcy zagranicznego (art. 86 usdg);
Konieczność ustanowienia osoby uprawnionej do reprezentacji
przedsiębiorcy zagranicznego w oddziale (art. 87 usdg);
Możliwość rozpoczęcia działalności
w ramach oddziału po uzyskaniu
wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
73
Wtręt doprecyzowujący !!!
Podmiot założony zgodnie z prawem polskim jest
przedsiębiorcą krajowym, naszym, pszenno-
buraczanym, swojakiem / ziomalem.
Jednostka organizacyjna wywodząca swoją
podmiotowość z istnienia i funkcjonowania gdzieś
daleko za granicą przedsiębiorcy macierzystego,
będzie działała jako projekcja – oddział lub samo
tylko widmo
– przedstawicielstwo.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
74
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych III
OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO:
używanie do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy
przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na
język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz
dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”;
prowadzenie dla oddziału oddzielnej rachunkowości w
języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości;
zgłaszanie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki
wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego w zakresie
okoliczności, stanowiących przesłanki wydania zakazu
działalności;
inne obowiązki wynikające z mocy prawa np. zawieranie
umów w języku polskim, w sytuacjach określonych w
ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
75
ustawa z dnia 7 października 1999 r.
o języku polskim (wyciąg)
Art. 7.
Języka polskiego używa się w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej pomiędzy podmiotami polskimi oraz gdy jedną ze stron jest podmiot
polski. Dotyczy to w szczególności nazewnictwa towarów i usług, ofert, reklamy,
instrukcji obsługi, informacji o właściwościach towarów i usług, warunków
gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowań (…).
Art. 8.
Jeżeli stroną umowy, której wykonanie ma nastąpić na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jest podmiot polski, umowę sporządza się w języku
polskim.
Umowa sporządzona w języku polskim może mieć wersję lub wersje
obcojęzyczne. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, podstawą wykładni takiej
umowy jest jej wersja polskojęzyczna.
Do umów zawartych z naruszeniem ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio art. 74 § 1
zdanie pierwsze oraz art. 74
§ 2 Kodeksu cywilnego; umowa sporządzona w
języku obcym nie stanowi uprawdopodobnienia faktu dokonania czynności
prawnej, o którym mowa w art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
76
Oddziały przedsiębiorców zagranicznych IV
SANKACJA W POSTACI ZAKAZU PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI:
Podmiot kompetentny:
Minister właściwy do spraw gospodarki;
Forma prawna:
decyzja;
Przesłanki wydania decyzji zakazującej (wystarczy, że spełniona jest
jedna):
oddział rażąco narusza prawo polskie lub nie wykonuje obowiązku
aktualizacji informacji;
nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył
oddział, lub przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności
gospodarczej;
działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu i
obronności państwa, ochronie tajemnicy państwowej lub innemu
ważnemu interesowi publicznemu.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
77
Przedstawicielstwo I
przedstawicielstwa stanowią jednostki
przeznaczone do prowadzenia na terytorium
Polski w zakresie reklamy i promocji
przedsiębiorcy zagranicznego;
przedstawicielstwo mogą utworzyć również osoby
zagraniczne powołane do promocji gospodarki
kraju ich siedziby, z tym że zakres działania takiego
przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie
promocję i reklamę gospodarki tego kraju.
utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do
rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców
zagranicznych, prowadzonego przez ministra
właściwego do spraw gospodarki.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
78
Przedstawicielstwo II
wymogi dotyczące wniosku o założenie przedstawicielstwa
sporządzenie w języku polskim, zawiera:
podanie nazwy, siedziby i formy prawnej przedsiębiorcy zagranicznego;
określenie przedmiotu działalności gospodarczej przedsiębiorcy
zagranicznego;
wskazanie imienia, nazwiska oraz adresu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania
przedsiębiorcy zagranicznego;
podanie adresu przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
jako załączniki powinny zostać dołączone do wniosku:
jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na podstawie aktu założycielskiego,
umowy lub statutu - odpis tego dokumentu;
jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na
podstawie wpisu do rejestru - odpis z tego rejestru;
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
79
Podziały funkcjonalne przedsiębiorców
Mikroprzedsiębiorca (art. 104 usdg);
Mały przedsiębiorca (art. 105 usdg);
Średni przedsiębiorca (art. 106 usdg);
Podział w swej istocie nie ma wymiernych odniesień
dla praktyki działalności gospodarczej w Polsce –
państwa członkowskie mogą tworzyć systemy
wspomagania działalności małych i średnich
przedsiębiorstw, jednak nie naruszając zasady
równej konkurencji.
Polski program wspierania MiŚ-iów zaginął w pomroce kazamatów MG….
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
80
Podstawowy obowiązek przedsiębiorcy
Przestrzeganie prawa:
Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać
określone przepisami prawa warunki wykonywania
działalności gospodarczej,
w szczególności dotyczące ochrony przed
zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności
publicznej, a także ochrony środowiska.
Art. 18 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
81
Obowiązki przedsiębiorcy I
Obowiązek zapewnienia fachowości wykonywania
działalności:
Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek
posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy
wykonywaniu określonego rodzaju działalności
gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić,
aby czynności w ramach działalności gospodarczej były
wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się
posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
(np. Sprzedaż farmaceutyków)
Art. 19 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
82
Obowiązki przedsiębiorcy II
Obowiązek oznaczania towarów:
Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej
jest obowiązany do
zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub
instrukcji informacji w języku polskim zawierających:
1) firmę przedsiębiorcy i jego adres;
2) nazwę towaru;
3) inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie
odrębnych przepisów.
Art. 20 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
83
Obowiązki przedsiębiorcy III
Obowiązek oznaczania towarów:
Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży
bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za
pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci
teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on
obowiązany do podania w ofercie co najmniej
następujących danych:
1) firmy przedsiębiorcy;
2) numeru identyfikacji podatkowej (NIP);
3) siedziby i adresu przedsiębiorcy.
Art. 21 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
84
Obowiązki przedsiębiorcy IV
Obowiązek dokonywania rozliczeń za
pośrednictwem rachunku bankowego
lub prowadzonego w SKOK-u, gdy :
(przesłanki samodzielne)
1.
stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny
przedsiębiorca;
2.
jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę
wynikających z niej płatności, przekracza równowartość
15 000 euro
(co ma zapewniać przejrzystość operacji przedsiębiorców przed służbami
skarbowymi) Art. 22 usdg
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
85
Rejestry / Ewidencje I
Cele funkcjonowania systemu rejestrów:
Przejrzystość sfery prowadzenia działalności
gospodarczej;
(
zabezpieczenie prawne ekonomicznego założenia o pełnej przejrzystości rynku
)
;
Pewność obrotu – założenie, iż to co w księgach
to i w rzeczywistości;
Kontrola informacyjna nad aktywnością
wykonywaną na terytorium państwa.
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
86
Rejestry / Ewidencje II
Wpis -
warunek konieczny podjęcia działalności:
Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po
uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w
Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji
Działalności Gospodarczej, zwanej dalej „ewidencją”.
Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć
działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do
rejestru przedsiębiorców.
Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący
osobami fizycznymi. Zasady wpisu do rejestru
przedsiębiorców określają odrębne przepisy.
Art. 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Katedra Prawa Administracyjnego i
Fiannsowego Przedsiębiorstw
87
Rejestry / Ewidencje III
Ewidencja działalności gospodarczej;
Art. 7
– 7i (
pozostawione w mocy do dnia 31 grudnia 2006 r.
)
Ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo
działalności gospodarczej (
Dz. U Nr 10, poz. 1178 ze zm.
)
Krajowy Rejestr Sądowy;
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sądowym (
Dz. U. z 2001 r. Nr 17 poz. 209
– t.j. ze zm.
)
felix, qui potuit rerum
cognoscere causas
szczęśliwy, kto zdołał poznać
przyczyny wszechrzeczy.
Wergiliusz.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron