background image

Prawo gospodarcze  
- elementy publiczne 

Prof. dr hab. Wiesław Czyżowicz 
 

       

dr Jarosław Wierzbicki  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Założenia konstrukcyjne systemu 

regulacji i reglamentacji gospodarki  

Podział prawa na publiczne i prywatne;  

Ochrona rynku (

wolności gospodarczej

) i konkurencji 

jako mechanizmów alokacji dobrobytu;  

Ochrona własności prywatnej;  

Konstrukcja ograniczeń wolności gospodarczej;  

Przedsiębiorca – adresat regulacji prawnych;  

Sfery normatywne ingerencji w działalność 
przedsiębiorcy;  

Kontrola i wymuszanie realizacji prawa.  

background image

 

 

 

Publicum ius est quod ad statum 

rei Romanae spectat, privatum 

quod ad singulorum utilitatem

 

 

Domitius Ulpianus

  
 

Prawem publicznym jest prawo, które dotyczy 

Rzeczpospolitej Rzymskiej (państwa ),  

prywatne to prawo interesów prywatnych. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Prawo publiczne i prawo prywatne 

Prawo publiczne 

– 

prawo tzw. stosunków 

pionowych, w ramach których podmiot władnący 

(organ władzy publicznej), jest uprawniony do 

jednostronnego określania, w granicach prawa, 

treści praw i obowiązków podmiotów 
podporządkowanych jego władzy

.  

 

Prawo prywatne 

– 

prawo tzw. stosunków 

poziomych, opartych na zasadzie formalnej 

równości stron i swobody umów (kontraktowej), 

dzięki którym wzajemne prawa i obowiązki stron 
wynikają z ich wzajemnych, suwerennych decyzji

.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Prawo prywatne 

– gałęzie 

Prawo cywilne 

(

prawo obrotu prywatnego

),  

oparte na zasadach 

równości stron oraz swobody umów  

– niekiedy Ustawodawca kompensuje brak faktycznej 
równości kontrahentów poprzez przyznawanie większych 
uprawnień stronie słabszej np. konsumentom;  

 

Prawo handlowe 

(

prawo obrotu gospodarczego

w zdecydowanej większości tożsame z prawem cywilnym  
– prawo podmiotów prowadzących działalność 
gospdoarczą, zwykle bez preferencji.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Prawo prywatne w działalności 

przedsiębiorców 

Prawo stosunków kontraktowych zawarte przede 
wszystkim w kodeksie cywilnym, w tym prawo 
umów zawieranych w sposób zawodowy.  

 

Oparte na zasadzie swobody umów i równości 
stron 

(

art. 353

1

 k.c.

)

, może podlegać modyfikacjom dla 

kompensowania faktycznych braków w równości 
stron

 

(

wzmocnienie pozycji prawnej klienta / konsumenta

)

.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Publiczna regulacja gospodarki  

Historycznie mamy do czynienia z procesem 
narastającego znaczenia regulacji prawnych 
ze sfery prawa publicznego;  

 

Prawo publiczne, określa zasady organizacji i 
funkcjonowania rynku i przedsiębiorców, zaś 
jego realizacja jest kontrolowana i 
wymuszana administracyjnie.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Prawo publiczne 

– gałęzie  

Prawo konstytucyjne;  

Prawo administracyjne;  

Prawo finansów publicznych;  

Prawo karne;  

Prawa proceduralne  
(

postępowania sądowe i administracyjne

);  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

Prawo publiczne w działalności 

przedsiębiorców I  

Prawo określające tzw. brzegowe warunki 
prowadzenia działalności gospodarczej  np:  

 

Prawną dopuszczalność (legalność) podjęcia określonej 
aktywności gospodarczej;  

Konieczność ujawnienia formy prawnej i zakresu 
działalności w odpowiednim rejestrze publicznym;  

Konieczność wyboru określonej formy prawnej 
prowadzenia działalności;  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

10 

Prawo publiczne w działalności 

przedsiębiorców II 

Dodatkowe wymogi w tym: kapitałowe, personalne, 
organizacyjne, sprawozdawcze etc.;  

Konieczność uzyskania zgody organu administracji na 
prowadzenie określonej działalności 

(

koncesja / zezwolenie

)

;  

Zdeterminowanie prawem sfery aktywności gospodarczej  

(

np.

 

konieczność specjalizacji wyłącznie w zakresie ubezpieczeń / bańkowości

)

;  

Standardy jakościowe i ilościowe prowadzenia 
działalności gospodarczej;  

Ograniczenia cenowe 

(

regulacje wysokości cen: minimalne i maksymalne

)

;  

Obowiązki ujawniania informacji;  

Zasady zakończenia działalności gospodarczej.  

background image

Libertas est potestas 
faciendi id, quod iure licet 

Wolność (w prawie) to możność czynienia tego na co prawo 
zezwala  
 
(

współcześnie: wolność to swoboda czynienia tego, czego prawo 

nie zabrania).

  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

12 

Zasada wolności gospodarczej I 

Konstytucja RP:  

Zasada ustrojowa, 

[

adresowana do organów Państwa

]

;  

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności 
gospodarczej, 

własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy 

partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego 
Rzeczypospolitej Polskiej. (art. 20 Konstytucji) 

Prawo podmiotowe, 

[

podlegające ograniczeniom

]

;  

Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w 
drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.  
(art. 22 Konstytucji) 

Swoboda wyboru zawodu 

[

wymiar zindywidualizowany

1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz 
wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.  
2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę. (…) 

 

(art. 65 Konstytucji - 

wyciąg) 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

13 

Zasada wolności gospodarczej II 

Wolność gospodarcza nie ma charakteru 
bezwzględnego i może być ograniczana na 
zasadach przyjętych dla ograniczania 
konstytucyjnych praw wolnościowych;  

 

Wolność gospodarcza w prawie polskim nie 
jest uprawnieniem wyłącznie obywatelskim, 
dotyczy każdego, kto w sposób legalny 
przebywa na terytorium RP.  

background image

      

Własność dziś to stosunek prawny, który rzecz 

zmysłową w najszerszej mierze poddaje władzy 
jednostki tzn. wyklucza innych od wpływu, a 
zastrzega ten wpływ czyli swobodę rozporządzania 
rzeczą dla właściciela: (...) 

St. Wróblewski, Zarys wykładu prawa rzymskiego. Prawo 

rzeczowe, Kraków 1919, s. 2 
 
Cyt. Za: W Wołodkiewicz, Czy prawo rzymskie przestało 

istnieć, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2003, s. 465. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

15 

Ochrona własności I  

Zasada ustrojowa:  

 

1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.  

 

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest 
dokonywane na cele publiczne i 

za słusznym odszkodowaniem. 

(art. 21 Konstytucji RP).  
 

Prawo podmiotowe 

– (

zasady ograniczania

): 

  

 

1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo 
dziedziczenia.  

 

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają 

równej dla wszystkich ochronie prawnej.  

 

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w 

zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. 
 (art. 64 Konstytucji RP).  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

16 

Ochrona własności II 

Konstytucja dopuszcza wywłaszczenie jako 

najwyższą formę ograniczenia własności –
pozbawienie jej;  

 

Warunkiem legalności wywłaszczenia jest jednak 

zachowanie celu publicznego wywłaszczenia i 

słusznego odszkodowania;  

 

Niekonstytucyjna najprawdopodobniej  
(

to ostatnie może jednak stwierdzić skutecznie wyłącznie 

Trybunał Konstytucyjny

), jest jakakolwiek forma 

nacjonalizacji.  

background image

Omnia sunt interpretanda 

łac. wszystko podlega interpretacji 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

18 

Interpretacja  

interpretacja wykładnia, wyjaśnienie, 

wytłumaczenie, komentowanie czegoś (…); 
 

 

etym. - 

łac. interpretatio „wyjaśnienie” od 

interpretari 

„wyjaśniać; tłumaczyć”. 

 

 

Za:  

Wł. Kopaliński Słownik Wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z 
almanachem, Warszawa 2003 r.  
 

Współcześnie będzie działaniem ukierunkowanym na 

wyprowadzenie normy prawnej postrzeganej, jako reguła 

postępowania z przepisów prawnych, jednostek 
redakcyjnych tekstu prawnego.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

19 

Interpretacja c.d. 

Proces wyprowadzania konkretnej zasady 

(normy) postępowania (w postaci nakazu lub 

zakazu) z przepisów prawnych;  

 

Przepis 

– zapis / jednostka redakcyjna tekstu 

prawnego  
[

Artykuł; ustęp; punkt; litera – w ustawach  

/ Artykuł; paragraf; punkt; litera – w kodyfikacjach

];  

 

Norma 

– dyrektywa postępowania, do której 

odtworzenia zwykle konieczna jest analiza 

jednego lub większej liczby przepisów.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

20 

Podstawowe zasady interpretacji  

Założenia interpretacyjne:  

Ustawodawca jest racjonalny;  

Ustawodawca jest najlepszym znawcą języka 
polskiego;  

Podstawowe znaczenie ma interpretacja językowa 

(oparta na znaczeniu użytych słów), dopiero jej 

nieskuteczność uprawnia do zastosowania 

interpretacji celowościowej (ukierunkowanej na 

odtworzenie celu wprowadzenia rozwiązania) lub 

systemowej (uwzględniającej elementy systemu 
prawnego 

– rozwiązań kompleksowych).  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

21 

Podstawowe zasady interpretacji II 

Zakaz domniemywania kompetencji 
organów administracji publicznej  
(

art. 7 Konstytucji RP 

– zasada legalizmu formalnego.  

Organy państwa działają na podstawie i w granicach prawa” 

);  

In dubio pro libertatem.  

 

W razie wątpliwości interpretacja powinna być dokonywana na rzecz ochrony 
wolności podmiotu na który nałożono obowiązek.  

 

Nałożenie obowiązku, tożsame z ograniczeniem praw, jest bowiem 
wyjątkiem od zasady wolnościowej. Jako wyjątek, nie może być 
interpretowane rozszerzająco;  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

22 

Eliminacja sprzeczności w prawie  

Reguły kolizyjne (

służące eliminacji sprzeczności

):  

 

Lex superior derogat legi inferiori;  

(akt nadrzędny uchyla akt podrzędny – vide: hierarchia źródeł prawa).  

Lex specialis derogat legi generali;  

(ustawa szczególna uchyla ogólną – na tym samym poziomie).  

Lex posterior derogat legi priori;  
 

(ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą – na tym samym poziomie).  

ale:  

Lex posterior generalis non derogat legi priori 
speciali. 
 

(ustawa późniejsza ogólna nie uchyla wcześniejszej ustawy 

szczególnej).

  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

23 

Wolność gospodarcza  

– zasady wprowadzania ograniczeń  

Wymóg wprowadzenia ograniczenia w formie 

ustawy (tzw. wymóg formalny);  

 

Wymóg wprowadzania ograniczeń wyłącznie w 
przypadkach uzasadnionych interesem 

publicznym (tzw. wymóg materialny);  

 

Oba wymogi stanowią kryteria kontroli z punktu 

widzenia konstytucyjności ustaw, sprawowanej 

przez Trybunał Konstytucyjny.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

24 

Mechanizmy reglamentacji    

Uzależnienie możliwości legalnego podjęcia określonego działania od 

uzyskania aprobującej decyzji administracyjnej od organu administracji 

państwowej.

  

Typowe formy:  

Koncesja;  

 

Zezwolenie;  

 

Licencja  

(Kategoria, której wyodrębnianie na gruncie współczesnego prawa wydaje się wątpliwe)

;  

 

Rejestry działalności regulowanej.  

 

Kryteria wyodrębniania sprowadzają się do określenia podmiotu 

uprawnionego do starania się i kryterium rodzaju przesłanek 

uwzględnianych przy wydawaniu decyzji administracyjnych.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

25 

Koncesja  - 

pojęcie I 

Wywodzi się monopoli państwa, wymagających 
zgody do prowadzenia ich przez osoby trzecie  
(

łac. concessio - pozwolenie

);  

 

MECHANIZM  

– ogólny zakaz z indywidualnymi odstępstwami;  

 

FORMA  

- decyzja administracyjna;  

 

CHARAKTER  

– rozstrzygnięcie o elementach uznaniowych;

  

 

CZAS OBOWIĄZYWANIA  

– określony;  

 

SFERA ZASTOSOWANIA  

– dziedziny szczególnie istotne dla gospodarki oraz 

bezpieczeństwa obywateli.   

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

26 

Koncesja 

– pojęcie II 

 

Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności 

gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają 

przepisy odrębnych ustaw. 

 

Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności 

gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu 

na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny 
interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy 

działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po 

uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo 
zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej ustawy. 

 

Art. 46 ust. 2 i 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

27 

Koncesja 

– pojęcie III 

SFERY KONCESJONOWANE

 

– 

wyliczenie art. 46 usdg

:

  

 

poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin 
ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie 
odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach 
górniczych; 

 

wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz 
wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; 

 

wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, 
dystrybucja i obrót paliwami i energią; 

 

ochrona osób i mienia;  

 

rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych;  

 

przewozy lotnicze. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

28 

Koncesja 

– pojęcie IV 

Koncesje udzielane są na podstawie ustawowej:

  

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. prawo geologiczne i 
górnicze;  

Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu 
działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu 
materiałami wybuchowymi, bonią, amunicją oraz wyrobami i 
technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;  

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne;  

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia;  

Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji;  

Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

29 

Koncesja 

– pojęcie V 

W zakresie wynikającym z ustaw szczególnych organ 
koncesyjny może określać szczególne warunki 
wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją  
(art. 48 ust. 1 usdg);  

 

Uprawnienia organu koncesyjnego do kontroli 
przedsiębiorcy ubiegającego się o koncesję (art. 50 usdg);  

 

Możliwość przeprowadzenia, po ogłoszeniu w M.P. 
przetargu w zakresie udzielenia koncesji (art. 51-54 usdg).  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

30 

Koncesja 

– pojęcie VI 

Elementy uznaniowe 

decyzji koncesyjnej związane z usdg:  

 

 

Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub 

ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku albo odmówić 
zmiany koncesji: 

 

1) gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności 

gospodarczej objętej koncesją (…); 

 

2) 

ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub 

obywateli; 

 

3) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu, o którym mowa w art. 52, 

udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom; 

 

4) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. 

Art. 56 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

31 

Koncesja 

– pojęcie VII 

 

SFERY PODDANE KONTROLI ORGANU KONCESYJNEGO:  

 

zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją; 

przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej; 

obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr 
osobistych obywateli. 
 

UPRAWNIENIA OSÓB UPOWAŻNIONYCH PRZEZ ORGAN DO KONTROLI:  

 

wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest 

wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, 

w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana; 

żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych 

nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem 
kontroli. 
 

NASTĘPSTWO STWIERDZENIA NIEZGODNOŚĆI Z PRAWEM:  

 

wezwanie przedsiębiorcy do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym 
terminie. 

(Art. 57 usdg) 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

32 

Koncesja 

– pojęcie VIII 

PRZESŁANKI OBLIGATORYJNEGO COFNIĘCIA KONCESJI:  

 

wydanie prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy 

wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją; 

 

przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej 

koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał 

wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. 
 

PRZESŁANKI COFNIĘCIA LUB ZMIANY ZAKRESU KONCESJI:  

 

rażące naruszenie warunków określonych w koncesji lub innych warunków 

wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określonych 
przepisami prawa; 

 

nieusunięcie stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami 

określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność 

gospodarczą objętą koncesją. 

 

zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa 

obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy. 

(Art. 57 usdg)  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

33 

Koncesja 

– pojęcie XI 

Opłata skarbowa za udzielenie koncesji 
lub jej zmianę;  
 

Obowiązek zgłaszania zmian istotnych w 
zakresie działalności koncesjonowanej w 
terminie 14 dni od dnia powstania. 

 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

34 

Promesa I  

Decyzja zawierająca obietnicę wydania koncesji po 

spełnieniu warunków wykonywania działalności 

gospodarczej wymagającej koncesji;  

 

Promesa eliminuje niepewność dotyczącą oceny przede 

wszystkim przesłanek ogólnych takich jak „zagrożenie 

obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli”;  

 

Promesa ma charakter terminowy (nie krótszy niż 6 

miesięcy), po którego okresie wygasa;  

 

Art. 60 usdg 

 

Celem promesy jest uniknięcie sytuacji niepewności 

inwestycyjnej  przedsiębiorcy podejmującego 

działalność koncesjonowaną.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

35 

Promesa II 

W okresie ważności promesy można odmówić 

koncesji na wykonywanie działalności 

określonej w promesie, wyłącznie gdy: 

 

wystąpiła zmiana danych zawartych we wniosku o 
udzielenie promesy; 

 

wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków 

określonych w promesie; 

 

wystąpiły (

jak należy czytać: de novo po wydaniu promesy

) okoliczności, 

o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1 i 2. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

36 

Zezwolenie 

– pojęcie I 

Wiele instytucji o zbliżonej konstrukcji 
normatywnej noszących różne nazwy:  

Zgoda / Zezwolenie / Licencja;  

Można to odczytać jako podstawę przygan a uszczypliwości do Ustawodawcy, 

który incompositus czyli confusio w przepisach prawnych wyrządza. 

  

Konstrukcyjnie oznacza to konieczność 
uzyskania przez przedsiębiorcę decyzji 
administracyjnej zawierającej uprawnienie 
do prowadzenia działalności;  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

37 

Zezwolenie 

– pojęcie II 

Konstrukcyjnie przypisane jest działalności 
aprobowanej przez państwo, wymagającej kontroli 
w zakresie jej wykonywania;  

 

Wprowadzane jest na gruncie ustaw szczególnych;  

 

Zezwolenie ma charakter decyzji związanej;  

 

Może być przyznawane na różnych szczeblach 
administracji publicznej (rządowej i samorządowej). 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

38 

Zezwolenie 

– pojęcie III 

Wyliczenie działalności objętych 

wymogiem uzyskania zezwoleń, zgód i 
licencji zawiera Art. 75 usdg;  
 

Przykłady:  

produkcja tablic rejestracyjnych;  

działalność ubezpieczeniowa;  

bankowość;  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

39 

Zezwolenie 

– pojęcie IV 

Konstrukcja zezwolenia zakłada:  

kontrolę uprzednią w stosunku do jego 
wydania;  

konieczność stałego spełniania wymogów 

warunkujących jego otrzymanie;  

poddanie podmiotu autoryzowanego kontroli i 
nadzorowi (tzw. policja administracyjna) 

organu autoryzującego;  

Możliwość cofnięcia zezwolenia w przypadku 

zajścia określonych w ustawach przesłanek.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

40 

Licencja  

 

Licencją określać się zwykło administracyjne potwierdzenie 

posiadania (zasadniczo przez osobę fizyczną) kwalifikacji 

do zawodowego wykonywania określonego rodzaju 

aktywności.  

Współcześnie zasadność jej wyróżniania budzi wątpliwości 
(brak jasnego criterium divisionis

), może być utożsamiana 

z zezwoleniem, szczególnie, iż takoż czyni Ustawodawca 
vide art. 75 usdg.  

Dawniejsze przykłądy na licencje to: 

Licencja pilota;  

Licencja spawacza podwodnego;  

Licencja kierowcy zwana prawem jazdy.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

41 

Rejestr działalności regulowanej I  

WPIS DO REJESTRU MA CHARAKTER PRAWA PODMIOTOWEGO 

(każdy kto spełnia przesłanki określone prawem ma roszczenie o wpis) 

 

Działalność regulowana – warunki wykonywania:  

spełnienie warunków określonych przepisami ustawy i uiszczenie 

opłaty skarbowej (wymóg materialny);  

uzyskanie wpisu do odpowiedniego rejestru działalności regulowanej 

(wymóg formalny).  

Art. 64 usdg 

 

Zasady dokonania wpisu:  

na pisemny wniosek przedsiębiorcy spełniającego przesłanki wpisu,  

po złożeniu odnośnego oświadczenia;  

Art. 65 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

42 

Rejestr działalności regulowanej II 

KONSTRUKCJA WPISU DO REJESTRU :  

 

niezależność od koncesji i zezwoleń  

(

zezwolenie czy koncesja to decyzja administracyjna, wpis  to rejestracja 

– decyzja administracyjna występuje przy ew. odmowie

 

jawność rejestrów;  

 

wykreślenia i zmiany na zasadach określonych w ustawie;  

 

obowiązek przedsiębiorcy zgłaszania zmian danych 
wpisanych w terminie 14 dni od dnia zmiany;  

 

obowiązek dokonania wpisu w terminie 7 dni od wpływu 

wniosku, bezskuteczny upływ 14 dni od dnia wpływu daje 

przedsiębiorcy możność rozpoczęcia działalności po 

zawiadomieniu o tym organu na piśmie;  

 

obowiązek przedsiębiorcy do przechowywania wszystkich 

dokumentów niezbędnych do wykazania spełniania 

warunków wymaganych. 

Art. 66/67 i 69 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

43 

Rejestr działalności regulowanej III 

 

PRZESŁANKI ODMOWY WPISU:  

prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania 

działalności gospodarczej objętej wpisem; 

przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej na 

podstawie decyzji o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem 

z przyczyn w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku,  

 

ZAKAZ WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI OBJĘTEJ 

WPISEM (decyzja administracyjna):  

przedsiębiorca złożył oświadczenie, niezgodne ze stanem 
faktycznym; 

przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do 

wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ 
terminie; 

stwierdzono rażące naruszenie warunków wymaganych do 

wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

44 

Mechanizmy reglamentacji 

Warunkiem rozpoczęcia działalności 
koncesjonowanej czy wymagającej 
zezwolenia jest uzyskanie ww. autoryzacji; 

Podmioty nieautoryzowane narażają się na 
zastosowanie sankcji zwykle o charakterze 
prawno-karnym;  

 

Uzyskanie zezwolenia zwykle wiąże się z 

poddaniem działalności kontroli i nadzorowi 
organów państwa.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

45 

Mechanizmy regulacji i reglamentacji  

- egzemplifikacja

  

Działalność bankowa:   

 

Wymóg uzyskania zezwolenia na podjęcie działalności  
(

podjęcie wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego

Regulowana forma prawna przedsiębiorcy 
(

spółka akcyjna bank spółdzielczy lub bank państwowy

);  

Szczegółowe wymogi kapitałowe 
(

minimalny kapitał zakładowy wynosi równowartość 5.000.000 €

);   

Szczegółowe wymogi dotyczące organów  
(

fachowość członków zarządu, zgoda KNB na wykonywania prawa głosu 

przez akcjonariuszy przekraczających kwalifikowane progi głosów z akcji

);  

Zasady działalności (

np. ostrożność

), zasady 

sprawozdawcze itp.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

46 

Kontrola związana z regulacją I  

SZCZEGÓLNE UPRAWNIENIA WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA MIASTA :  

 

Obowiązek informowania (łac. denuntiatio) właściwych 

organów administracji publicznej o dostrzeżonych 

naruszeniach prawa lub wykonywaniu działalności z 

zagrożeniem życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania 

szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia 

środowiska,  

 

 

W przypadku braku możliwości zawiadomienia, wójt, burmistrz 

lub prezydent miasta może nakazać, w drodze decyzji, 

wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas 

niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni (z rygorem natychmiastowej 

wykonalności). 

 

Zawiadomione organy niezwłocznie powiadamiają wójta, 

burmistrza lub prezydenta miasta o podjętych czynnościach. 

Art. 78 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

47 

Kontrola związana z regulacją II 

ZASADY KONTROLI:  

 

Zasady kontroli określone są w usdg   

(

„w zakresie nieuregulowanym stosuje się przepisy ustaw szczególnych” 

 

– art. 77 ust. 2 usdg – postanowienie nie mające sensu – przepisy ustaw 

szczególnych i tak się stosuje, ponieważ usdg nie ma ustrojowo charakteru 

wyższego - w przypadku kolizji patrz: reguły kolizyjne);

  

Czynności kontrolne wykonuje się po okazaniu legitymacji służbowej 

upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz doręczeniu 

upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;  

Upoważnienie zawiera co najmniej: 

wskazanie podstawy prawnej / oznaczenie organu kontroli / datę i miejsce 
wystawienia / 

imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz 

numer jego legitymacji służbowej / firmę przedsiębiorcy objętego kontrolą / 

określenie zakresu przedmiotowego kontroli / wskazanie daty rozpoczęcia i 

przewidywanego terminu zakończenia kontroli / podpis osoby udzielającej 

upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji / pouczenie o 

prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy. 

Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w 

upoważnieniu. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

48 

Kontrola związana z regulacją III 

ZASADY KONTROLI cd.: 

Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego 

lub osoby przez niego upoważnionej. Wyjątki: 

1.

ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej; 

2.

przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub 
dochodzenia; 

3.

odrębne przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku prowadzonego postępowania 

dotyczącego przedsiębiorcy; 

4.

przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego. 

 

Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby 

upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli. 

 

Przedsiębiorca obowiązany jest prowadzić i przechowywać książkę 

kontroli, upoważnienia i protokoły, a także udostępniać ją organowi 

kontroli. Książka zawiera wpisy organu kontroli obejmujące: 

1.

oznaczenie organu kontroli; 

2.

oznaczenie upoważnienia do kontroli; 

3.

zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli; 

4.

daty podjęcia i zakończenia kontroli; 

5.

zalecenia pokontrolne oraz określenie zastosowanych środków pokontrolnych. 

 

Przedsiębiorca obowiązany jest dokonywać w książce wpisu o 

wykonaniu zaleceń bądź ich uchyleniu przez organ kontroli, organ 

nadrzędny albo sąd administracyjny. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

49 

Kontrola związana z regulacją IV 

ZASADY KONTROLI cd.: 

Prowadzenie w tym samym czasie jednej kontroli. Wyjątki:  

1.

ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej; 

2.

przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy 

śledztwa lub dochodzenia; 

3.

odrębne przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku 

prowadzonego postępowania dotyczącego przedsiębiorcy; 

4.

przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub 

środowiska naturalnego; 

5.

kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed 
dokonaniem tego zwrotu; 

6.

przeprowadzenie kontroli jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa 

wspólnotowego o ochronie konkurencji lub przepisów prawa wspólnotowego w 

zakresie ochrony interesów finansowych Wspólnoty Europejskiej; 

7.

kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na 

podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z 
budownictwem mieszkaniowym. 

Ograniczenie globalnego okresu kontroli w roku kalendarzowym  

(Wyjątki j.w.):  

1.

w odniesieniu do mikro-

, małych, i średnich przedsiębiorców - 4 tygodni; 

2.

w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni. 

background image

Ius publicum 
privatorum pactis 
mutari non potest  

Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami prywatnymi. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

51 

Swoboda działalności gospodarczej I 

Możliwość wydawania aktów prawnych przez 

państwo wynika z posiadania przez nie władzy 
suwerennej na danym terytorium;  

 

Osoby znajdujące się na terytorium (podlegające 

suwerennej władzy państwa), obowiązane są do 
przestrzegania prawa stanowionego przez 

państwo;  

 

Wszędzie tam, gdzie państwo nie wskaże iż dana 

regulacja może być zmieniona np: wolą stron 
stosunku prawnego, konieczne jest przestrzeganie 

obowiązującego prawa.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

52 

Swoboda działalności gospodarczej II  

Konstytucyjna regulacja zasad ograniczania praw i 

nakładania obowiązków w sferze gospodarczej;  

 

Doprecyzowanie zasad na poziomie ustawy o 

charakterze ogólnym (

systemowym

) tzw. „konstytucja 

gospodarcza

” (

ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

);  

 

Wyjątki wynikające ze szczególnego znaczenia 

konkretnych sfer aktywności gospodarczej  

ustawy szczególne poświęcone konkretnym 

rodzajom działalności gospodarczej;  

 

Pierwowzór – tzw. ustawa z dnia 23 grudnia 1998 r. 

o działalności gospodarczej.   

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

53 

Swoboda działalności gospodarczej III 

Regulacja podstawowa:  

 

Ustawa z dnia 2 lipca 2004  

o swobodzie działalności gospodarczej  

(

Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zmianami

);  

 

Regulacje szczególne

 (

przykład dodatkowych wymogów

): 

 

Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności 

ubezpieczeniowej  

(

Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zmianami

).   

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

54 

Swoboda działalności gospodarczej IV

  

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej:  

reguluje podejmowanie, wykonywanie i 
zakończenie działalności gospodarczej;  

zadania organów administracji publicznej w tym 
zakresie;  

obowiązuje na terytorium Rzeczypospolitej 
Polskiej.  

Art. 1 usdg  

(zakres i przedmiot obowiązywania) 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

55 

Swoboda działalności gospodarczej V 

Zasady regulacji i ingerencji w działalność gospodarczą:  

 

równość wobec prawa;  

jawność działalności;  

jawność odstępstw od powszechności i równości (vide 
pomoc publiczna);  

wspieranie przedsiębiorczości przez organy państwa 

(zadbane rośnie gorzej – przyp. obserwatora);  

zasada poszanowania uzasadnionych interesów 

przedsiębiorcy w działalności organów administracji;  

zasada współpracy organów administracji publicznej z 
organizacjami 

pracodawców, organizacjami pracowników, organizacjami 

przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i 
gospodarczymi 

zasada rejestracji;  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

56 

Swoboda działalności gospodarczej VI 

Uprawnienia ochronne przedsiębiorcy:  

 

Prawo złożenia do właściwego organu wniosku o 
wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu 

zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek 

świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w 
jego indywidualnej sprawie (Art. 10 usdg)   

Nie może być on obciążony jakimikolwiek daninami 
publicznymi, sankcjami finansowymi lub karami w 

zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej 
interpretacji;   

 

Obowiązek załatwiania spraw przedsiębiorcy przez 

organy administracji publicznej bez zbędnej zwłoki (Art. 
11 usdg)  
(

dla budujących samoświadomość prawną zasadne będzie oddanie 

się kontemplacji pojęć zwłoki zbędnej i zwłoki niezbędnej …

).  

background image

 

Leges, Libertas et Pax 

 

sunt optima dona  

 
 

Inskrypcja z tarczy Tytusa Flaminiusa ofiarowanej świątyni Delfickiej 

Prawa, wolność i pokój to najlepsze dary. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

58 

Działalność gospodarcza I 

 

Zarobkowa działalność wytwórcza, 

budowlana, handlowa, usługowa  

oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i 

wydobywanie kopalin ze złóż, a także 

działalność zawodowa, wykonywana w 

sposób zorganizowany i ciągły.  

 

 

 

 

 

 

 

Art. 2 usdg 

 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

59 

Działalność gospodarcza II  

Aktywność zorganizowana (

w formie przedsiębiorstwa

);  

 

Działalność prowadzona w sposób ciągły;  

 

Wykonywana samodzielnie, na własną 

odpowiedzialność przedsiębiorcy  
(

nie stanowi działalności gospodarczej posiadanie akcji

);  

 

Celem jest uzyskanie zarobku;  

 

Ustawodawca wyłącza spod definicji działalność:  

wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli 

zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, 

wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i 

świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z 

pobytem turystów.

 Art. 3 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

60 

Działalność gospodarcza III 

Przedsiębiorca  

podmiot (jednostka organizacyjna) prowadzący działalność gospodarczą 

– osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca 

osobowości prawnej o ile na podstawie przepisów ustawy posiada 

zdolność prawną – może występować samodzielnie w obrocie  
(art. 4 ust. 1 usdg; art. 43

1

 k.c.),  

 

Przedsiębiorcami (odrębnymi) są wspólnicy spółki cywilnej w zakresie 

wykonywanej działalności gospodarczej (art. 4 ust. 2 usdg);  

Przedsiębiorstwo 

zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych 

przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 55

1

 k.c.);

   

Firma 

oznaczenie (nazwa) indywidualizująca przedsiębiorcę w obrocie.  

Dla osoby fizycznej jest to imię i nazwisko. Dla jednostki organizacyjnej 

nazwa zawierająca określenie formy prawnej (art. 43

1

 

– 43

10

 k.c.);  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

61 

Działalność gospodarcza IV 

Przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności:  

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego 

wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 

własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, 

materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do 

nieruchomości lub ruchomości; 

prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub 

ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub 

ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 

wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 

koncesje, licencje i zezwolenia; 

patenty i inne prawa własności przemysłowej; 

majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 

tajemnice przedsiębiorstwa; 

księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności 
gospodarczej. 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

      (art. 551 k.c.

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

62 

Działalność gospodarcza V 

Jeden przedsiębiorca np: spółka akcyjna 
może prowadzić większą liczbę 
przedsiębiorstw.  

 

Przedsiębiorca będzie zatem podmiotem 
działającym, zaś przedsiębiorstwo będzie 
miało charakter „warsztatu pracy”.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

63 

Zasady prowadzenia działalności 

gospodarczej  

Zasada gospodarki rynkowej;  

Zasada wolności gospodarczej;  

Zasada równości wobec prawa;  

Zasada ochrony równości konkurencji;  

Zasada prawa do sądu;  

Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej 
administracji;  

Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i 
porządku publicznego (

jako przesłanki ograniczeń wolności

).  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

64 

Osobowość prawna  

Fikcja prawna (

rozwiązanie nakazujące przyjąć, iż prawdziwe 

jest zjawisko niezgodne z doświadczeniem faktycznym

), 

nakazująca przyjąć, iż konkretna masa 
majątkowa (

tzw. fundacyjny typ osobowości prawnej

)  

lub zbiór osób (

tzw. korporacyjny typ osobowości prawnej

może występować samodzielnie w obrocie  
(

tj. odrębnie od pierwotnego właściciela kapitału lub osób wchodzących 

w skład np: stowarzyszenia

).  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

65 

Przedsiębiorca  

1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i 

jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, 

której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - 

wykonująca we własnym imieniu działalność 

gospodarczą. 

2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników 

spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich 

działalności gospodarczej. 
 

(

art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

66 

Przedsiębiorcy – formy I 

Osoba fizyczna;  

Jednostka organizacyjna nie posiadająca 
osobowości prawnej  

(

wyodrębniona organizacyjnie, jednak nie będąca w pełni samodzielnym podmiotem prawa

Spółka jawna;  

Spółka partnerska;  

Spółka komandytowa;  

Spółka komandytowo-akcyjna;  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

67 

Przedsiębiorcy – formy II 

Jednostki organizacyjne posiadające 
osobowość prawną:  

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;  

Spółka akcyjna;  

Fundacja prowadząca działalność 
gospodarczą;  

Stowarzyszenie prowadzące działalność 
gospodarczą.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

68 

Przedsiębiorcy – formy III 

Cudzoziemcy (

art. 13 usdg

):  

Zasada traktowania narodowego podmiotów 
pochodzących z UE i EFTA, stron umowy o 
EOG (zakaz dyskryminacji ze względu na 
pochodzenie lub narodowość w odniesieniu 
do ww. osób);  

Wolność na analogicznych do obywateli 
polskich warunkach dla cudzoziemców 
przebywających leganie na terytorium RP.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

69 

Eventus stultorum magister 

                             

łac. wynik / skutek nauczycielem głupców

  

Zasada traktowania narodowego np.  
w prawie wspólnotowym nie dopuszcza 
dyskryminacji „obcych” względem „swoich”;  

Legalna (

do czasu naruszenia zasad Traktatowych

jest dyskryminacja „swoich” względem 
„obcych”;  

Działanie na niekorzyść własnych obywateli 
nieobce jest polskiemu Ustawodawcy … 

Wtręt w wywodu spójny ciąg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

70 

Przedsiębiorcy – formy IV 

Cudzoziemcy c.d. (

art. 13 usdg

):  

Inne osoby zagraniczne mają prawo do 

podejmowania i wykonywania działalności 

gospodarczej wyłącznie w formie spółki oraz 

obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub 

akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią 
inaczej: 

komandytowej,  

komandytowo-akcyjnej,  

z ograniczoną odpowiedzialnością  

akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

71 

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych I

  

 

Pojęcie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego:  

 

jednostka zależna od przedsiębiorcy zagranicznego,  

 

wykonująca na terytorium RP działalność gospodarczą;  

 

posiadanie siedziby na terytorium RP.  

 
 

(

Dla miłośników prozy Alfreda Szklarskiego:  faktoria handlowa do obrotu z dzikimi  

tj. reprezentacja przedsiębiorstwa kupieckiego zza Wielkiej Wody,  

oparta na ich podmiotowości prawnej,  

działająca w sferze ich dozwolenia / specjalizacji,  

 

posiadająca lokalną organizację zarządzającą – w osobie faktora

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

72 

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych II 

Zasady działalności za pośrednictwem oddziału:  

 

Wzajemność - dla podmiotów z państw trzecich  
(

nie dotyczy państw członkowskich UE i zrównanych w prawach, dla których 

nie obowiązuje zasada wzajemności

);  

 

Dla obywateli państw członkowskich UE; EOG i państw, które 

mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie 

umów zawartych ze Wspólnotą Europejską i jej państwami 

członkowskimi, podejmowanie i wykonywanie działalności 
gospodarczej jest wolne na takich samych zasadach jak dla 
obywateli polskich. 

 

Możliwość prowadzenia działalności wyłącznie w zakresie przedmiotu 

działalności przedsiębiorcy zagranicznego (art. 86 usdg);  

 

Konieczność ustanowienia osoby uprawnionej do reprezentacji 

przedsiębiorcy zagranicznego w oddziale (art. 87 usdg);   

 

Możliwość rozpoczęcia działalności 

w ramach oddziału po uzyskaniu 

wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

73 

Wtręt doprecyzowujący !!! 

Podmiot założony zgodnie z prawem polskim jest 
przedsiębiorcą krajowym, naszym, pszenno-
buraczanym, swojakiem / ziomalem.  

 

Jednostka organizacyjna wywodząca swoją 
podmiotowość z istnienia i funkcjonowania gdzieś 
daleko za granicą przedsiębiorcy macierzystego, 
będzie działała jako projekcja – oddział lub samo 
tylko widmo 

– przedstawicielstwo.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

74 

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych III 

OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO:

  

używanie do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy 

przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na 

język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz 

dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”; 

prowadzenie dla oddziału oddzielnej rachunkowości w 

języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości; 

zgłaszanie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki 
wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego w zakresie 

okoliczności, stanowiących przesłanki wydania zakazu 

działalności;  

inne obowiązki wynikające z mocy prawa np. zawieranie 

umów w języku polskim, w sytuacjach określonych w 

ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

75 

ustawa z dnia 7 października 1999 r.  

o języku polskim (wyciąg) 

Art. 7.  

 

Języka polskiego używa się w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej pomiędzy podmiotami polskimi oraz gdy jedną ze stron jest podmiot 

polski. Dotyczy to w szczególności nazewnictwa towarów i usług, ofert, reklamy, 

instrukcji obsługi, informacji o właściwościach towarów i usług, warunków 

gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowań (…).  
 

Art. 8.  

 

Jeżeli stroną umowy, której wykonanie ma nastąpić na terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej, jest podmiot polski, umowę sporządza się w języku 
polskim. 

 

Umowa sporządzona w języku polskim może mieć wersję lub wersje 

obcojęzyczne. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, podstawą wykładni takiej 

umowy jest jej wersja polskojęzyczna. 

 

Do umów zawartych z naruszeniem ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio art. 74 § 1 
zdanie pierwsze oraz art. 74 

§ 2 Kodeksu cywilnego; umowa sporządzona w 

języku obcym nie stanowi uprawdopodobnienia faktu dokonania czynności 

prawnej, o którym mowa w art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

76 

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych IV 

SANKACJA W POSTACI ZAKAZU PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI:  

 

Podmiot kompetentny:  

Minister właściwy do spraw gospodarki;  

Forma prawna:  

 

decyzja;  

 

Przesłanki wydania decyzji zakazującej (wystarczy, że spełniona jest 
jedna): 

oddział rażąco narusza prawo polskie lub nie wykonuje obowiązku 
aktualizacji informacji; 

nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył 

oddział, lub przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności 
gospodarczej; 

działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu i 

obronności państwa, ochronie tajemnicy państwowej lub innemu 

ważnemu interesowi publicznemu. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

77 

Przedstawicielstwo I 

przedstawicielstwa stanowią jednostki 
przeznaczone do prowadzenia na terytorium 
Polski w zakresie reklamy i promocji 

przedsiębiorcy zagranicznego;  

 

przedstawicielstwo mogą utworzyć również osoby 

zagraniczne powołane do promocji gospodarki 

kraju ich siedziby, z tym że zakres działania takiego 

przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie 

promocję i reklamę gospodarki tego kraju. 

 

utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do 

rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców 
zagranicznych, prowadzonego przez ministra 

właściwego do spraw gospodarki. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

78 

Przedstawicielstwo II 

wymogi dotyczące wniosku o założenie przedstawicielstwa  

sporządzenie w języku polskim, zawiera: 

podanie  nazwy, siedziby i formy prawnej przedsiębiorcy zagranicznego; 

określenie przedmiotu działalności gospodarczej przedsiębiorcy 
zagranicznego; 

wskazanie imienia, nazwiska oraz adresu na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania 

przedsiębiorcy zagranicznego; 

podanie adresu przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

 

jako załączniki powinny zostać dołączone do wniosku: 

jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na podstawie aktu założycielskiego, 
umowy lub statutu - odpis tego dokumentu; 

jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na 
podstawie wpisu do rejestru - odpis z tego rejestru; 

 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

79 

Podziały funkcjonalne przedsiębiorców  

Mikroprzedsiębiorca (art. 104 usdg);  

Mały przedsiębiorca (art. 105 usdg);  

Średni przedsiębiorca (art. 106 usdg);  

 

Podział w swej istocie nie ma wymiernych odniesień 

dla praktyki działalności gospodarczej w Polsce  – 

państwa członkowskie mogą tworzyć systemy 

wspomagania działalności małych i średnich 

przedsiębiorstw, jednak nie naruszając zasady 

równej konkurencji.  

 

Polski program wspierania MiŚ-iów zaginął w pomroce kazamatów MG…. 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

80 

Podstawowy obowiązek przedsiębiorcy  

Przestrzeganie prawa: 

 

Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać  

określone przepisami prawa warunki wykonywania 

działalności gospodarczej,  

w szczególności dotyczące ochrony przed 

zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności 

publicznej, a także ochrony środowiska. 

 

Art. 18 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

81 

Obowiązki przedsiębiorcy I  

Obowiązek zapewnienia fachowości wykonywania 

działalności:  

 

Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek 

posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy 

wykonywaniu określonego rodzaju działalności 

gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, 

aby czynności w ramach działalności gospodarczej były 

wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się 

posiadaniem takich uprawnień zawodowych. 

 

(np. Sprzedaż farmaceutyków) 

Art. 19 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

82 

Obowiązki przedsiębiorcy II 

Obowiązek oznaczania towarów:  

 

Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej 

jest obowiązany do 

zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub 

instrukcji informacji w języku polskim zawierających: 

1) firmę przedsiębiorcy i jego adres; 

2) nazwę towaru; 

3) inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie 

odrębnych przepisów. 

 

Art. 20 usdg  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

83 

Obowiązki przedsiębiorcy III 

Obowiązek oznaczania towarów:  

 

Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży 

bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za 

pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci 

teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on 

obowiązany do podania w ofercie co najmniej 

następujących danych: 

1) firmy przedsiębiorcy; 

2) numeru identyfikacji podatkowej (NIP); 

3) siedziby i adresu przedsiębiorcy. 

 

Art. 21 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

84 

Obowiązki przedsiębiorcy IV 

Obowiązek dokonywania rozliczeń za 

pośrednictwem rachunku bankowego 

lub prowadzonego w SKOK-u, gdy :  

(przesłanki samodzielne) 

1.

stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny 

przedsiębiorca;  

2.

jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę 

wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 
15 000 euro 

 

(co ma zapewniać przejrzystość operacji przedsiębiorców przed służbami 

skarbowymi)                        Art. 22 usdg 

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

85 

Rejestry / Ewidencje I  

Cele funkcjonowania systemu rejestrów:  

Przejrzystość sfery prowadzenia działalności 
gospodarczej;  

(

zabezpieczenie prawne ekonomicznego założenia o pełnej przejrzystości rynku

)

;  

Pewność obrotu – założenie, iż to co w księgach 
to i w rzeczywistości;  

Kontrola informacyjna nad aktywnością 
wykonywaną na terytorium państwa.  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

86 

Rejestry / Ewidencje II 

Wpis - 

warunek konieczny podjęcia działalności:  

Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po 

uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w 

Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji 

Działalności Gospodarczej, zwanej dalej „ewidencją”.  

Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć 

działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do 

rejestru przedsiębiorców.  

Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący 
osobami fizycznymi. Zasady wpisu do rejestru 

przedsiębiorców określają odrębne przepisy. 

 

                                  

Art. 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

  

background image

Katedra Prawa Administracyjnego i 

Fiannsowego Przedsiębiorstw 

87 

Rejestry / Ewidencje III  

Ewidencja działalności gospodarczej;  

Art. 7 

– 7i (

pozostawione w mocy do dnia 31 grudnia 2006 r.

Ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo  
działalności gospodarczej (

Dz. U Nr 10, poz. 1178 ze zm.

 

Krajowy Rejestr Sądowy;  

Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym 
Rejestrze Sądowym (

Dz. U. z 2001 r. Nr 17 poz. 209 

– t.j. ze zm.

background image

felix, qui potuit rerum 
cognoscere causas 

szczęśliwy, kto zdołał poznać 
przyczyny wszechrzeczy. 
  

 

 

 

     Wergiliusz.