Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Strona WWW przedmiotu Ergonomia i ochrona pracy:
http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia/
1/4
ERGONOMIA I OCHRONA PRACY: PROJEKT – ETAP 5.
Analiza i kształtowanie
ś
rodowiska pracy.
INSTRUKCJA
1. Ocenić warunki oświetlenia sztucznego na stanowisku pracy
1.
Wykonać rysunek (rzut górny) pomieszczenia oraz rysunek stanowiska pracy w
pomieszczeniu (pole pracy, sylwetka pracownika). Na rysunkach zaznaczyć położenie
punktów świetlnych, rodzaj źródeł światła oraz pokazać kierunek padania promieni i kąty
odbicia światła od pola pracy (np. stołu).
2.
Jeśli na stanowisku pracy nie wykonano pomiarów oświetlenia, przeprowadzić
oszacowanie wartości natężenia oświetlenia w pomieszczeniu.
3.
Na podstawie normy PN-EN 12464-1:2004 określić wymagania oświetleniowe dla
stanowiska pracy.
4.
Zebrać uwagi pracownika dotyczące odczuwanej jakości warunków oświetleniowych i
uwzględnić je podczas oceny.
5.
Podać wnioski wynikające z oceny warunków oświetleniowych na stanowisku pracy.
2. Ocenić warunki akustyczne na stanowisku pracy
1.
Podać charakterystyki hałasu występującego w pomieszczeniu, źródła hałasu oznaczyć na
rysunku pomieszczenia pracy. Jeśli na stanowisku pracy nie wykonano pomiarów hałasu,
oszacować wymagane wartości.
2.
Na podstawie normy PN-N/01307:1984 określić wartość dopuszczalną poziomu dźwięku
dla rzeczywistego czasu narażenia pracownika.
3.
Na podstawie charakterystyki z p. 1.i 2 oraz na podstawie Tablicy 1 określić poziom
uciążliwości i szkodliwości hałasu oraz określić zdolność człowieka do pracy w danych
warunkach akustycznych.
4.
Zebrać uwagi pracownika dotyczące odczuwanej jakości warunków akustycznych i
uwzględnić je podczas oceny.
5.
Podać wnioski wynikające z oceny warunków akustycznych na stanowisku pracy.
3. Ocenić stopień narażenia na uciążliwe i szkodliwe działanie mikroklimatu na
wybranym stanowisku pracy
1.
Podać charakterystyki mikroklimatu występującego w pomieszczeniu. Jeśli na stanowisku
pracy nie wykonano pomiarów oświetlenia, oszacować wymagane wartości.
2.
Na podstawie danych z literatury wyznaczyć zakres wymaganych przepisami wartości
temperatury, wilgotności i ruchu powietrza i określić zdolność człowieka do pracy w
danych warunkach mikroklimatu.
3.
Określić stopień narażenia na uciążliwe i szkodliwe działanie mikroklimatu na stanowisku
(na podstawie Tablicy 2).
4.
Zebrać uwagi pracownika dotyczące odczuwanej jakości warunków mikroklimatycznych i
uwzględnić je podczas oceny.
5.
Podać wnioski wynikające z oceny warunków mikroklimatycznych na stanowisku pracy.
4. Ocenić stopień narażenia na uciążliwe i szkodliwe działanie zanieczyszczeń powietrza
na organizm pracownika
1.
Na podstawie obserwacji lub pomiarów na stanowisku pracy scharakteryzować rodzaj
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Strona WWW przedmiotu Ergonomia i ochrona pracy:
http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia/
2/4
substancji zanieczyszczających (fizyczne, chemiczne) oraz czas narażenia pracownika na
działanie w/w czynników.
2.
Podać aktualne wartości NDS i NDCh dla wskazanych zanieczyszczeń powietrza.
3.
Mając określone stężenie istniejące na danym stanowisku pracy i stężenie dopuszczalne
dla danej substancji oraz czas jej działania (narażenie stałe lub przejściowe) ocenić stopień
narażenia pracownika na szkodliwe działanie zanieczyszczeń powietrza (na podstawie
Tablicy 3).
4.
Mając dane dotyczące stanu skupienia, zapachu lub stężenia substancji, przeprowadzić
ocenę stopnia narażenia na uciążliwe działania zanieczyszczeń powietrza (na podstawie
Tablicy 4).
5.
Zebrać uwagi pracownika dotyczące odczuwanych zanieczyszczeń i stanu świeżości
powietrza oraz uwzględnić je podczas oceny. Ocenić skuteczność dostępnej wentylacji,
odciągów miejscowych i ochron indywidualnych.
6.
Podać wnioski wynikające z oceny stanu zanieczyszczeń na stanowisku pracy.
5. Ocenić wpływ innych środowiskowych czynników szkodliwych występujących na
stanowisku pracy np.:
promieniowanie elektromagnetyczne
promieniowanie jonizujące
czynniki mikrobiologiczne
drgania mechaniczne
inne czynniki, występujące na danym stanowisku pracy.
Do przeprowadzenia oceny należy posłużyć się odpowiednią literaturą, normami oraz
przepisami. (wyszukać je samodzielnie).
Dla każdego z omawianych czynników podać wnioski wynikające z oceny czynników
szkodliwych na stanowisku pracy.
6. Ocena końcowa
Podać w tabeli zestawienie wyników oceny stanu warunków materialnego środowiska pracy,
podstawę przeprowadzenia oceny oraz zestawienie proponowanych zmian dotyczących
wybranych czynników środowiska pracy.
7. Określenie zakresu proponowanych zmian
Sporządzić zestawienie propozycji projektowych związanych z poprawą warunków
ś
rodowiska pracy oraz proponowanych środków realizacji tych zmian.
= = =
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Strona WWW przedmiotu Ergonomia i ochrona pracy:
http://www.zie.pg.gda.pl/sikorski/ergonomia/
3/4
Tablica 1.
Ocena uci
ąż
liwo
ś
ci i szkodliwo
ś
ci hałasu
Charakterystyka hałasu
Poziom uci
ąż
liwo
ś
ci
i szkodliwo
ś
ci
hałas jednostajny o intensywno
ś
ci poni
ż
ej granicy zalecanej
dla danego rodzaju pracy oraz cz
ę
sto
ś
ci drga
ń
poni
ż
ej
1000 Hz
uci
ąż
liwo
ść
nie
wyst
ę
puje
hałas nieregularny, o cz
ę
sto
ś
ci zmiennej dla wi
ę
kszo
ś
ci
widma hałasu poni
ż
ej 1000 Hz oraz intensywno
ś
ci nie
wi
ę
kszej od zalecanej dla danego rodzaju pracy
mała uci
ąż
liwo
ść
szkodliwo
ść
nie
wyst
ę
puje
hałas nieregularny, o cz
ę
sto
ś
ci zmiennej dla wi
ę
kszo
ś
ci
widma hałasu powy
ż
ej 1000 Hz, o intensywno
ś
ci nie
wi
ę
kszej od zalecanej dla danego rodzaju pracy
ś
rednia uci
ąż
liwo
ść
szkodliwo
ść
nie
wyst
ę
puje
hałas nieregularny, o cz
ę
sto
ś
ci zmiennej dla wi
ę
kszo
ś
ci
widma hałasu powy
ż
ej 1000 Hz o intensywno
ś
ci wi
ę
kszej
od zalecanej dla danego rodzaju pracy, ale w zasadzie
mniejszej od 90 dB
du
ż
a uci
ąż
liwo
ść
mała szkodliwo
ść
hałas regularny o cz
ę
sto
ś
ci do
ść
stałej oraz intensywno
ś
ci
powy
ż
ej 90 dB
ś
rednia uci
ąż
liwo
ść
du
ż
a szkodliwo
ść
hałas nieregularny o cz
ę
sto
ś
ci zmiennej, w wi
ę
kszo
ś
ci
widma hałasu powy
ż
ej 1000 Hz oraz intensywno
ś
ci
powy
ż
ej 90 dB
du
ż
a uci
ąż
liwo
ść
bardzo du
ż
a
szkodliwo
ść
Tablica 2.
Ocena stopnia nara
ż
enia na uci
ąż
liwe
i szkodliwe działanie mikroklimatu
Praca fizyczna
lekka i spoczynek
Praca fizyczna
ś
rednia i ci
ęż
ka
temperatura efektywna °C
Stopie
ń
nara
ż
enia
18-22
14-18
nie wyst
ę
puje
22-25
18-20
minimalny
25-50
20-22
du
ż
y
powy
ż
ej 50
powy
ż
ej 22
bardzo du
ż
y
Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Strona WWW przedmiotu Ergonomia i ochrona pracy:
http://www.zie.pg.gda.pl/~msik/ergonomia/
4/4
Tablica 3.
Ocena stopnia nara
ż
enia na szkodliwe działanie zanieczyszcze
ń
powietrza
Praca fizyczna lekka i
spoczynek
Praca fizyczna
ś
rednia i
ci
ęż
ka
stałe
przej
ś
ciowe
stałe
przej
ś
ciowe
Stopie
ń
nara
ż
enia na
szkodliwe działanie
zanieczyszcze
ń
powietrza
Si<Sd
Si<Sd
Si<Sd
Si<Sd
Nara
ż
enie nie
wyst
ę
puje
Si<Sd
Si<Si<10Sd
Si<Sd
Sd<Si<5Sd
mały
Sd<Si<2Sd
Sd<Si<10Sd
Si<Sd
5Sd<Si<10Sd
ś
redni
2Sd<Si<5Sd Sd<Si<10Sd 8d<Si<2Sd
5Sd<Si^10Sd
du
ż
y
Si>5Sd
S > 10Sd
Sl>2Sd
Si>10Sd
bardzo du
ż
y
Uwaga: je
ś
li wyst
ę
puje tylko nara
ż
enie stałe, wybieramy ocen
ę
najni
ż
sz
ą
dla danego powtarzaj
ą
cego si
ę
stosunku
mi
ę
dzy Si (st
ęż
enie istniej
ą
ce) a Sd (st
ęż
enie dopuszczalnej np. Si<Sd, Natomiast ocena według nara
ż
enia
przej
ś
ciowego powinna zawsze uwzgl
ę
dnia
ć
tak
ż
e nara
ż
enie stałe. Podane kryterium stopnia nara
ż
enia nie
powinno by
ć
stosowane przy ocenie działania silnych trucizn (np. cyjanowodoru, par ołowiu i rt
ę
ci itp.)
Tablica 4.
Okre
ś
lenie stopnia uci
ąż
liwo
ś
ci zanieczyszcze
ń
chemicznych
Dla gazów i par
Dla pyłów
Zapach
Stopie
ń
uci
ąż
liwo
ś
ci
St
ęż
enie
niewyczuwalny
nie wyst
ę
puje
stale Si<Sd
słaby
mały
przej
ś
ciowo Si> Sd
umiarkowany
du
ż
y
Sd<Si<5 Sd stale
silny
bardzo du
ż
y
Si>5 Sd stale