Definicja stresu i rodzaje
stresorów
Marcin Roleder 1a
Stres: każda zmiana w środowisku zewnętrznym
lub wewnętrznym, która zaburza homeostazę
organizmu
Za ojca stresu uważa się Halye Selyego(1907-
1982)- stworzył podstawy
do rozwoju współczesnych
teorii stresu. Jako pierwszy
postawił hipotezę, że
źródłem szeregu chorób
somatycznych jest stres.
J. Strelau podaje następującą definicję stresu
psychologicznego:
„Przez stres psychologiczny rozumiem stan
charakteryzujący się negatywnymi emocjami o dużym
natężeniu ( jak np. lęk, złość, wrogość lub inne stany
określane jako dyskomfort psychiczny), któremu
towarzyszą zmiany fizjologiczne i biochemiczne
przekraczające pewien charakterystyczny poziom, a
powodem stresu jest zakłócenie równowagi pomiędzy
wymaganiami i możliwościami ich spełnienia”
„ Temperament jest współodpowiedzialny za pojawienie
się stresu i ma wpływ na: intensywność stresorów,
umiejętność radzenia sobie ze stresem oraz wielkość
kosztów psychologicznych”
F. Terelak stres psychologiczny definiuje jako:
„taką zmianę w otoczeniu, która typowo, tzn. u
przeciętnej osoby wywołuje wysoki stopień
napięcia emocjonalnego, które przeszkadza w
normalnym sposobie reagowania”
Według P.G. Zimbardo: „stres jest to zespół
specyficznych i niespecyficznych reakcji
organizmu na zdarzenia bodźcowe, które
zakłócają jego równowagę i wystawiają na
poważną lub przekraczają jego zdolność radzenia
sobie.”
Stresor: czynnik zaburzający homeostazę
Podział:
• Stresory fizyczne
– Hałas
– Wysoka/niska temperatura
– Silne kwasy/zasady
– Mikroorganizmy chorobotwórcze
• Stresory socjalne
– Śmierć bliskiej osoby
– Utrata pracy
– Utrata dóbr materialnych
• Stresory psychologiczne
– Nadmierne wymagania w stosunku do jednostki
– Miłość
– Nienawiść
– Strach
W roku 1967 Thomas Holmes oraz Richard Rahe
ogłosili alternatywną koncepcję stresu, bazującą
na pojęciu stresora. Holmes i Rahe opracowali
skalę 43 wydarzeń życiowych, którą
wolontariusze uszeregowali według tego, jak
wielkiego przystosowania wymaga każde
wydarzenie.
Stresory u dorosłych
Stresory u dzieci
Wydarzenie u dzieci
1-100
Śmierć rodziców
100
Nieplanowana ciąża, aborcja
100
Rozwód rodziców
90
Śmierć brata lub siostry
68
Odkrycie, że jest się adoptowanym
63
Pierwsze randki
51
Narodziny brata lub siostry
50
Prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę
somatyczną w przeciągu kolejnych 2 lat:
• 150 – 199 jednostek stresu = 37%
• 200 – 299 jednostek stresu = 51%
• ponad 300 jednostek stresu = 79%
Lazarus i Cohen (1977)
• Kataklizmy - oznaczają wypadki zdarzające się
kilku osobom lub całym społecznością
jednocześnie
• Stresory osobiste - dotyczą poszczególnych osób,
są to takie zdarzenia jak np. śmierć bliskiej osoby,
rozwód, choroba nie zdanie egzaminu, utrata
pracy.
• Stresory drugoplanowe (środowiskowe) - to
codzienne kłopoty życiowe są to małe, lecz
uporczywe problemy, należą do nich np. hałas w
miejscu pracy, słabe oświetlenie, głośna muzyka
Dziękuję