ARKUSZ
EGZAMINACYJNY
arkusz
300
przedmioty przyrodnicze | organizer gimnazjalny
| |
2
Biologia
Zadanie 1.
Przyporządkuj do każdego naczynia krwionośnego
charakterystyczne dla niego cechy budowy. Wstaw X we
właściwe miejsca tabeli.
Naczynie
krwionośne
Cechy budowy
Ściana zbudo-
wana z trzech
warstw
Najgrubsza
warstwa
mięśniówki
Brak
warstwy
mięśniowej
Obecność
zastawek
Tętnice
Żyły
Naczynia
włosowate
Materiał do zadania 2.
►
Wspólną cechą tej grupy organizmów jest wytwarzanie
zarodników, które służą do rozmnażania bezpłciowego.
Rozmnażanie płciowe uzależnione jest od obecności wody.
Ciało ich może mieć postać ulistnionej łodyżki lub zielonej,
blaszkowatej plechy przytwierdzonej do podłoża za pomocą
chwytników. Nigdy nie wytwarzają korzeni.
Zadanie 2.
Powyższy opis dotyczy…
►
A. mchów.
►
B. widłaków.
►
C. skrzypów.
►
D. paproci.
►
E. roślin nagozalążkowych.
Materiał do zadania 3.
►
Hemofi lia jest chorobą sprzężoną z płcią. Allel h warunkujący
wystąpienie choroby jest recesywny i znajduje się na
chromosomie płciowym X. Warunkiem wystąpienia choroby
u kobiet jest obecność w komórkach dwóch alleli recesywnych
h,
natomiast u mężczyzn jednego allelu h, ze względu na to, że
w komórkach płci męskiej jest tylko jeden chromosom X.
Zadanie 3.
W związku z tym możliwe jest, aby hemofi lia wystąpiła
u dziewczynki, której…
►
A. ojciec X
h
Y jest chory, matka X
H
X
H
jest zdrowa.
►
B. ojciec X
H
Y jest zdrowy, matka X
H
X
h
jest nosicielką.
►
C. ojciec X
H
Y jest zdrowy, matka X
H
X
H
jest zdrowa.
►
D. ojciec X
h
Y jest chory, matka X
H
X
h
jest nosicielką.
Zadanie 4.
Poniżej wymieniono elementy, o które konkurują między
sobą osobniki należące do tego samego lub różnych
gatunków zwierząt. Przedmiotem konkurencji wyłącznie
wewnątrzgatunkowej jest konkurencja o...
►
A. terytorium.
►
B. pokarm.
►
C. dominację w stadzie.
►
D. dostęp do wody.
Chemia
Materiał do zadania 1.
►
Tlen, azot i wodór możemy zidentyfi kować za pomocą
rozpalonego łuczywka. W przypadku dwutlenku węgla należy
dodatkowo użyć wody wapiennej.
Zadanie 1.
Zaznacz, w odpowiednim miejscu tabeli, czy podane
obserwacje, występujące przy identyfi kacji gazów, są
poprawne.
1. Po włożeniu rozżarzonego łuczywka do pro-
bówki zawierającej
tlen, łuczywko rozpala się
jasnym płomieniem.
TAK
NIE
2. Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probów-
ki z
azotem, łuczywko pali się nadal.
TAK
NIE
3. Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probów-
ki z
dwutlenkiem węgla, łuczywko natychmiast
gaśnie. Wprowadzenie gazu z probówki do wody
wapiennej powoduje jej mętnienie.
TAK
NIE
4. Po włożeniu rozpalonego łuczywka do probów-
ki z
wodorem, słychać charakterystyczny trzask.
TAK
NIE
Zadanie 2.
Wiedząc, że liczba atomowa Z = 20, a liczba masowa A = 40,
określ poprawną ilość cząstek elementarnych w atomie wapnia.
40
C
20
►
A. 20 protonów, 18 elektronów, 20 neutronów.
►
B. 20 protonów, 20 elektronów, 20 neutronów.
►
C. 40 protonów, 40 elektronów, 40 neutronów.
►
D. 20 protonów, 40 elektronów, 20 neutronów.
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - P r z e d m i o t y p r z y r o d n i c z e
301
przedmioty przyrodnicze | organizer gimnazjalny
| |
Materiał do zadania 3.
►
Aby otrzymać tlenek wapnia (wapno palone) należy poddać
prażeniu węglan wapnia według poniższego równania reakcji:
CaCO
3
T
CaO + CO
2
Zadanie 3.
Wiedząc, że: masy cząsteczkowe substancji biorących udział tej
reakcji M
CaCO
3
= 100 u, M
CaO
= 56 u, odpowiedz, ile kilogramów
CaCO
3
należy poddać prażeniu, aby otrzymać 112 kg CaO.
►
A. 20 kg.
►
B. 111 kg.
►
C. 200 kg.
►
D. 222 kg.
Zadanie 4.
Na podstawie oznaczeń literowych podanych substancji
przyporządkuj je do odpowiednich grup związków.
►
A. Etanol.
►
B. Kwas etanowy.
►
C. Etanian etylu.
1. kwas karboksylowy
A
B
C
2. alkohol
A
B
C
3. ester
A
B
C
Fizyka
Zadanie 1.
Uszereguj poniższe miejsca ze względu na prędkości, jakie
może w nich rozwijać wiatr. Zacznij od krain, w których wiatr
wieje najsłabiej. Wpisz obok nich numery od 1-4.
►
A. Pustynia.
►
B. Las.
►
C. Wiejska łąka.
►
D. Pustynia lodowa na Antarktydzie.
Materiał do zadania 2.
►
Ania zauważyła, że czasami, gdy niesie kubek z herbatą,
płyn faluje i się wylewa, a czasami nie. Postanowiła zbadać, od
czego to zależy. Wykonała serię doświadczeń, w których niosła
kubek z herbatą, idąc z różną szybkością, i notowała, jak dużo
herbaty się wylewa. Wyniki przedstawiła w tabeli:
Szybkość marszu
[kroki/min]
Zachowanie herbaty
75
herbata spokojna, nie wylewa się
71
herbata spokojna, nie wylewa się
Szybkość marszu
[kroki/min]
Zachowanie herbaty
87
herbata lekko się kołysze i trochę rozlewa
95
herbata mocno się kołysze i rozlewa
103
herbata lekko się kołysze i trochę rozlewa
110
herbata spokojna, nie wylewa się
115
herbata spokojna, nie wylewa się
Zadanie 2.
Które ze zdań można uznać za prawdziwe lub przynajmniej
prawdopodobne?
►
A. Herbata zachowuje się niespokojnie tylko dla niektórych
częstotliwości stawiania kroków.
►
B. Gdyby Ania szła szybciej, herbata znów zaczęłaby się
rozlewać.
►
C. Za rozlewanie herbaty najprawdopodobniej odpowiada
zjawisko rezonansu.
Zadanie 3.
Koń ciągnie wóz ze stałą prędkością. Koń działa na wóz
z pewną siłą, natomiast z drugiej zasady dynamiki Newtona
wiemy, że siła powoduje przyspieszenie. Dlaczego zatem wóz
ciągnięty przez konia nie przyspiesza? Zaznacz prawidłową
odpowiedź.
►
A. Ponieważ koń nie ma tyle siły.
►
B. Ponieważ druga zasada dynamiki działa jedynie
w układach inercjalnych, koń zaś jest układem
nieinercjalnym.
►
C. Ponieważ na wóz działa siła tarcia równoważąca siłę
pochodzącą od konia.
Zadanie 4.
Na różnych planetach Układu Słonecznego przyspieszenie
grawitacyjne ma różną wartość (patrz dane liczbowe
w tabeli). Ania, Maciek, Kasia i Kuba wylosowali po jednej
planecie, po czym obliczyli, jaki byłby na niej ich ciężar.
Ustal, którą planetę wylosowało każde dziecko, znając
ich masę ciała. Wpisz odpowiednią literę w dane miejsce
tabeli.
►
A. Ania – 50 kg.
►
B. Maciek – 75 kg.
►
C. Kasia – 55 kg.
►
D. Kuba – 60 kg.
Planeta
Przyspieszenie
grawitacyjne
[m/s
2
]
Obliczony ciężar
[N]
Imię dziecka,
które wyloso-
wało tę planetę
Merkury
3,7
203,5
Wenus
8,87
665,25
Ziemia
9,81
490,5
Mars
3,69
221,4
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - P r z e d m i o t y p r z y r o d n i c z e
302
przedmioty przyrodnicze | organizer gimnazjalny
| |
Geografi a
Zadanie 1.
Uzupełnij poniższy schemat wpisując w odpowiednie miejsca litery od A do D tak, aby powstał model przyczynowo-skutkowy
prowadzący ostatecznie do zjawiska eksplozji demografi cznej w Afryce.
Materiał do zadania 4.
►
Zdjęcie przedstawia fragment odcinka rzeki Ob.
EKSPLOZJA
DEMOGRAFICZNA
►
A. Ograniczenie występowania chorób zakaźnych.
►
B. Wysoki współczynnik przyrostu naturalnego.
►
C. Poprawa poziomu i dostępności świadczeń medycznych.
►
D. Wydłużenie czasu trwania życia ludności.
Zadanie 2.
Uzupełnij tabelę, zaznaczając w odpowiednim miejscu nazwę obiektu w Polsce wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa
Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO oraz numer zdjęcia, na którym został przedstawiony. Nazwy tych obiektów podano
poniżej i oznaczono literami A, B i C.
►
A. Stare Miasto w Zamościu.
►
B. Zamek Krzyżacki w Malborku.
►
C. Kopalnia soli w Wieliczce.
Zdjęcia obiektów:
Zdjęcie nr 1
Zdjęcie nr 2
Zdjęcie nr 3
Zadanie 3.
W tabeli przedstawiono wybrane cechy trzech wysoko rozwiniętych krajów świata. Nazwy tych krajów podano poniżej
i oznaczono literami A, B i C. Zaznacz w tabeli litery, którymi oznaczono odpowiednie kraje.
Kraina geografi czna
Nazwa obiektu
Numer zdjęcia
Żuławy Wiślane
A
B
C
1
2
3
Wyżyna Lubelska
A
B
C
1
2
3
Wyżyna Śląsko-Krakowska
A
B
C
1
2
3
Kraj
Powierzchnia kraju w tys. km
2
Przyrost naturalny ludności w ‰
PKB na osobę w USD
A
B
C
551,5
4,36
44 540
A
B
C
377,9
–0,14
38 625
A
B
C
9826,7
5,6
46 238
Zadanie 4.
1. Forma rzeźby terenu przedstawiona na zdjęciu to…
►
A. terasa rzeczna.
►
B. delta rzeki.
►
C. meandry.
2. Forma ta powstała w wyniku…
►
A. akumulacji piasku przez rzekę.
►
B. erozji wgłębnej rzeki.
►
C. erozji bocznej rzeki.
3. Forma ta jest charakterystyczna dla…
►
A. odcinka górnego rzeki.
►
B. odcinka środkowego rzeki.
►
C. odcinka dolnego rzeki.
►
A. Francja.
►
B. Stany Zjednoczone.
►
C. Japonia.
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - P r z e d m i o t y p r z y r o d n i c z e
KLUCZ PUNKTOWANIA
ZADAŃ
303
przedmioty przyrodnicze | organizer gimnazjalny
| |
Biologia
Zadanie 1.
Zadanie 2.
Zadanie 3.
Zadanie 4.
Tętnice – ściana zbudowana
z trzech warstw, najgrubsza war-
stwa mięśniówki.
Żyły – ściana zbudowana z trzech
warstw, obecność zastawek.
Naczynia włosowate – brak war-
stwy mięśniowej.
A.
D.
C.
Chemia
Zadanie 1.
Zadanie 2.
Zadanie 3.
Zadanie 4.
1. TAK.
2. NIE.
3. TAK.
4. TAK.
B.
C.
1. B.
2. A.
3. C.
Fizyka
Zadanie 1.
Zadanie 2.
Zadanie 3.
Zadanie 4.
B., C., A., D.
A., C.
C.
C., B., A., D.
Geografi a
Zadanie 1.
Zadanie 2.
W kolejności:
C – D – A – B
Kraina geografi czna
Nazwa obiektu
Numer zdjęcia
Żuławy Wiślane
B.
3.
Wyżyna Lubelska
A.
2.
Wyżyna Śląsko-Krakowska
C.
1.
Zadanie 3.
Zadanie 4.
Kraj
Powierzchnia kraju w tys. km
2
Przyrost naturalny ludności w ‰
PKB na osobę w USD
Od góry:
1. C.
2. C.
3. B.
A
551,5
4,36
44 540
C
377,9
–0,14
38 625
B
9 826,7
5,6
46 238
w w w . g i m n a z j a l n i . p l
Więcej zadań dostępnych jest
w Organizerze gimnazjalnym
- Przedmioty przyrodnicze
O r g a n i z e r g i m n a z j a l n y - P r z e d m i o t y p r z y r o d n i c z e