ANALIZA O
KOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKÓW
ZBADANYCH PRZEZ INSPEKTORÓW PRACY
OKRĘGOWEGO INSPEKTORATU PRACY WE WROCŁAWIU W 2010r.
1. Liczba i rodzaj zbadanych wypadków
W 2010
r. w OIP Wrocław zgłoszono ogółem: 246 zdarzeń wypadkowych (234 zdarzenia wypadkowe
w 2009 r.) wśród których były:
2 zdarzenia potencjalnie wypadkowe,
52 wypadki drogowe: w 51 przypadkach odstąpiono od badania (47 wypadków drogowych
zgłoszonych w 2009 r.)
41 nagłych przypadków medycznych: badano 9 zdarzeń, z których 5 uznane zostało za wypadek
przy pracy (27 zgłoszeń w 2009 r.)
1 samobójstwo na terenie zakładu pracy (odstąpiono od badania) (1 w 2009 r.)
4 napady rabunkowe: analizowano 1 przypadek (3 napady w 2009 r.)
Czynności wyjaśniające okoliczności i przyczyny wypadków przeprowadzono w 143 wypadkach,
w tym 121 wypadków indywidualnych i 22 zbiorowych.
Wypadki indywidualne to:
35
– śmiertelnych
59
– ciężkich w skutkach
27
– lekkie
W 22 przypadkach były to zdarzenia zaistniałe w 2009 r., których szczegółowa analiza zakończona
została w 2010 r.
Analizowano również 3 zdarzenia potencjalnie wypadkowe, z których 2 zaistniały w 2010 r. a 1
zaistniało jeszcze w 2009 r.
Źródła informacji o wypadkach
W 246 zgłoszonych i zarejestrowanych w formie meldunku w 2010 r. wypadkach informację uzyskano
od:
Źródło informacji
2010
2009
Liczba
zgłoszeń
Procent
zgłoszeń
Liczba
zgłoszeń
Procent
zgłoszeń
pracodawca
165
67.07%
160
68,4%
policja
43
17.48%
38
16,2%
pogotowie
28
11.38%
21
9%
inne np. rodzina
2
0,81 %
4
1,7%
poszkodowany
2
0,81%
1
media publiczne
3
1,22%
prokuratura
1
inspektor w trakcie kontroli
1
inny OIP
1
Struktura zgłoszeń jest podobna jak w latach wcześniejszych. Zgłoszenia z pogotowia ratunkowego
wynikające z zawartego porozumienia wymagają każdorazowo szczegółowej weryfikacji co do faktycznych
skutków zdarzenia, miejsca i okoliczności oraz co jest najważniejsze czy zgłaszane zdarzenie podlega
badaniu przez PIP. Wskazana wyżej liczba jest już ilością podjętych działań po wyeliminowaniu wszystkich
zgłoszeń „niecelowych” i niezasadnych.
Nie zanotowano również jakiegoś szczególnego okresu, w którym miałoby miejsce nasilenie zdarzeń
wypadkowych. W każdym z kwartałów ilość zgłaszanych wypadków wynosiła ok. 60.
Poza zgłoszeniami zdarzeń, które odnotowano w meldunkach i podlegały rejestracji, w 2010r. było 90
przypadków zgłoszeń różnego rodzaju zdarzeń, które już po wstępnej weryfikacji wykluczono z dalszej
analizy.
Wypadków, które zgodnie z aktualnym stanem prawnym podlegają zgłoszeniu (ciężkie, śmiertelne,
zbiorowe) zbadano w 2010 r. - 116
Ilości wypadków śmiertelnych, ciężkich, zbiorowych zgłoszonych, zarejestrowanych i
zbadanych w OIP Wrocław w latach 2008-2010:
Rok
Wypadki
Ogółem
śmiertelne
(indywidualne)
c
iężkie
(indywidualne)
zbiorowe
2010
116
35
59
22
2009
163
45
79
39
2008
189
45
80
64
Powyższe zestawienie nie obejmuje wypadków lekkich zbadanych przez inspektorów.
Na podstawie samych danych liczbowych trudno mówić o jakichkolwiek tendencjach w zakresie
poprawy czy też pogorszenia stanu wypadkowości. Stan wypadkowości porównywalny jest z latami
poprzednimi. Różnice ilościowe wynikają głównie z ilości zgłoszeń, co do których, po wstępnej weryfikacji,
nie podejmowano dalszych działań. Dotyczy to w szczególności wypadków drogowych i tzw. przypadków
medyczn
ych, które np. w 2008r. były częściej analizowane.
Bardziej szczegółowo przedstawić to można porównując ilość wypadków zaistniałych na terenie
poszczególnych Oddziałów OIP Wrocław.
Lp.
Oddział
Liczba wypadków zbadanych w 2010r.
ogółem
śmiertelnych
ciężkich
zbiorowych
1.
Jelenia Góra
10
2
8
0
2.
Kłodzko
2
0
2
0
3. Legnica
36
8
16
12
4.
Wałbrzych
18
10
7
1
5.
Wrocław
46
11
26
9
6
Teren innego OIP
4
4
0
0
Razem
116
35
59
22
Lp.
Oddział
Liczba wypadków zbadanych w 2009r.
o
gółem
śmiertelnych
c
iężkich
zbiorowych
1.
Jelenia Góra
19
6
11
2
2.
Kłodzko
10
3
6
1
3. Legnica
47
10
21
16
4.
Wałbrzych
20
5
12
3
5.
Wrocław
63
18
28
17
6
Teren innego OIP
4
3
1
0
Razem
163
45
79
39
Lp.
Oddział
Liczba wypadków zbadanych w 2008r.
o
gółem
śmiertelnych
ciężkich
zbiorowych
1.
Jelenia Góra
27
6
14
7
2.
Kłodzko
9
5
2
2
3. Legnica
37
7
13
17
4.
Wałbrzych
26
4
15
7
5.
Wrocław
90
23
36
31
Razem
189
45
80
64
2. Struktura wydarzeń powodujących wypadki
W 2010 r. wśród analizowanych wypadków najczęściej występującymi wydarzeniami były:
utrata kontroli nad maszyną, środkiem transportu, ładunkiem: 24 przypadki,
uszkodzenie, rozerwanie, pęknięcie, załamanie, upadek czynnika:1 przypadek,
poślizgnięcie, potknięcie, upadek osoby 9 w tym z wysokości): 20 przypadków,
ruch ciała bez wysiłku prowadzący do urazów zewnętrznych: 13 przypadków,
inne wydarzenia: 23 przypadki,
wydarzenia związane z elektrycznością, pożar, wybuch: 8 przypadków,
wstrząs, strach, przemoc, agresja: 8 przypadków.
W poprzednich latach prze
dstawiało się to następująco:
Rodzaj wydarzenia wypadkowego
2009
2008
Utrata kontroli nad środkiem transportu
22
29
Upadek, załamanie się, ześlizgnięcie czynnika materialnego
11
22
Upadek z wysokości
28
36
Utrata kontroli nad obsługiwaną maszyną lub obrabianym materiałem
11
23
Inne wydarzenia związane ze stanem poszkodowanego
18
23
Obecność poszkodowanego w strefie niebezpiecznej lub
nieskoordynowane niewłaściwe ruchy
7
11
Wśród czynników związanych z wydarzeniami wypadkowymi najczęściej występowały:
Czynnik materialny
2010
2009
pojazdy drogowe
20
28
maszyny, urządzenia i wyposażenie stacjonarne
15
16
budynki i inne konstrukcje
22
24
maszyny lub urządzenia do podnoszenia, składowania
13
11
materiały, wyroby, części maszyn
8
17
maszyny i ich w
yposażenie przenośne lub ruchome
5
5
elementy środowiska naturalnego
6
8
3. Miejsca wypadków.
Miejsce wypadku
2010
2009
2008
Miejsce produkcji
30
32
35
Teren budowy
19
37
44
Magazyny i środki transportu
7
18
20
Kopalnie
14
11
11
Pomieszczenia socjalne i sanitarne
10
6
15
Miejsca konserwacji i napraw
4
5
4
Placówki ochrony zdrowia
2
5
1
Tereny komunikacji publicznej
13
Inne
10
4. Wypadki w branżach
WG SEKCJI PKD
ILOŚĆ ZBADANYCH WYPADKÓW
2010r.
2009r.
Przetwórstwo przemysłowe
34
43
Budownictwo
29
40
Obsługa nieruchomości
11
7
Górnictwo i kopalnictwo
10
14
Transport i składowanie
9
12
Zaopatrywanie w energię
5
6
Handel i naprawy
5
12
Pozostała działalność usługowa
4
4
Rolnictwo i łowiectwo
3
6
Ochrona zdrowia
3
10
Nieokreślona działalność
3
0
Pośrednictwo finansowe
0
4
Hotele i restauracje
0
2
Edukacja
0
2
Administracja publiczna
0
1
Pomimo, że w ogólnie rozumianym przetwórstwie przemysłowym zanotowano najwięcej wypadków,
to w rzeczywistości nie stwierdzono, aby w którymś z działów czy też przy wykonywaniu określonych
wyrobów lub przy użytkowaniu jakiegoś typu lub grupy maszyn czy urządzeń miały miejsce wypadki
powtarzalne lub też zwiększona ich ilość. Należy wziąć pod uwagę, że w tej grupie znajduje się przemysł
przetwórstwa drewna i produkcji mebli oraz produkcja wyrobów metalowych, a więc te w których ilość i
rodzaj zagrożeń „powinny” generować największą ilość wypadków. Tymczasem przy produkcji drewna i
wyrobów z drewna było 4 wypadki, produkcja mebli -2 wypadki, prod. metalowych wyrobów gotowych – 5,
prod. maszyn i urządzeń – 4.
Budownictwo
W tej branży nie można już mówić o takiej różnorodności produkcji, a więc wykazywane tu wielkości
dają pełniejszy obraz stanu wypadkowości i ewentualnych tendencji. Oczywiście należy pamiętać, że
budownictwo to również wypadki lekkie, o których PIP niewiele wie, a są wykazywane przez GUS, a
także nierejestrowane zdarzenia związane z funkcjonowaniem szarej strefy co jest problemem ogólnie
znanym.
Wypadki w budowni
ctwie zgłoszone w OIP Wrocław
Rok
Ogółem
Zbiorowe
Śmiertelne
Ciężkie
2010
30 w tym:
3
9
11
2009
39 w tym:
3
16
22
2008
47 w tym:
1
15
32
2007
36 w tym:
6
9
21
W
8 przypadkach analiza zdarzeń nie została zakończona w 2010 r. i w dalszych zestawieniach nie
zostały one uwzględnione. Dotyczyły one 3 wypadków śmiertelnych, 4 ciężkich w skutkach i 1 zbiorowego,
które ujęte zostaną dopiero w zestawieniu za 2011 r.
Wypadki zaistniałe na terenie OIP Wrocław przy wykonywaniu prac remontowo budowlanych, których
badanie ukończono w 2010 r.
Oddział
ogółem
śmiertelne
ciężkie
Jelenia
Góra
1
1
0
Kłodzko
1
0
1
Legnica
4
1
2
Wałbrzych
3
3
0
Wrocław
8
2
5
ogółem
17
7
8
W wypadkach tych dominującym wydarzeniem był upadek z wysokości – 11 przypadków, a w tym 3
upadki z rusztowania, 3 upadki z dachu, 2 upadki przez otwory technologiczne.
Skutki:
4 wypadki śmiertelne (1 upadek z rusztowania, 2 upadki z dachu,1 przez otwór
technologiczny),
6 wypadków ciężkich (po 1 przypadku tych upadków) i 1 zbiorowy upadek z rusztowania
3 osób w tym 2 z lekkimi obrażeniami i 1 z ciężkimi obrażeniami ciała.
Poszkodowani w wypadkach budowlanych zgłoszonych w OIP
Rok
Liczba
poszkodowanych
Poszkodowani
w wypadkach
śmiertelnych
Poszkodowani
w wypadkach
ciężkich
2010
34
9
11
2009
40
16
22
2008
50
15
32
5.
Podział miejsc zaistnienia wszystkich wypadków wg form własności zakładu:
2010
2009
2008
sektor prywatny
98 wypadków (84%)
133 wypadki (82%)
148 wypadków (88%)
sektor publiczny
18 wypadków (16%)
30 wypadków (18%)
41 wypadków (22%)
6. Poszkodowani w wypadkach
Poniższe dane obejmują wypadki badane przez inspektorów pracy.
ROK
LICZBA
POSZKODOWANYCH
OGÓŁEM
ZE SKUTKIEM
ŚMIERTELNYM
ZE SKUTKIEM
CIĘŻKIM
2010
169
44
73
2009
224
47
85
2008
344
57
85
93% poszkodowanych
– 157 osób zatrudnionych było na podstawie stosunku pracy, 7%
poszkodowanych
– 12 osób zatrudnionych było na innej podstawie.
Wśród poszkodowanych było 156 mężczyzn i 13 kobiet.
Poszkodowani wg stażu pracy w danym zakładzie:
-
do 7 dni stażu:
18 poszkodowanych
- 1 m-c:
16 poszkodowanych
- 3 m-ce:
8 poszkodowanych
- do roku:
54 poszkodowanych
-
powyżej 1 roku:
115
, a w tym staż ponad 9 lat: 39 poszkodowanych.
Struktura nie odbiega od danych z lat poprzednich.
7. Przyczyny wypadków
Przyczyny
liczba
%
Wypadki w 2010 r.
zbiorowe
śmiertelne
ciężkie
techniczne
44
10
15
5
24
organizacyjne
151
36
26
46
79
wynikające ze stanu
fizycznego i zachowań
pracownika (ludzkie)
231
54
31
83
117
Razem
426
100
72
134
220
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości:
W
śród przyczyn technicznych:
w
ady konstrukcyjne lub niewłaściwe rozwiązania techniczne: 38 przypadków
w
ady materiałowe: 6 przypadków, w tym:
brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające – 13 przypadków
niewłaściwa stateczność – 10 przypadków
ukryte wady
materiałowe – 6 przypadków
brak sygnalizacji zagrożeń – 5 przypadków
Wśród przyczyn organizacyjnych:
n
iewłaściwa ogólna organizacja pracy: 119 przypadków
n
iewłaściwa organizacja stanowiska pracy: 21 przypadków
n
iewłaściwa eksploatacja czynnika materialnego: 11 przypadków, w tym:
brak nadzoru
– 20 przypadków
niewłaściwe przeszkolenie z zakresu bhp – 15 przypadków
brak instrukcji posługiwania się czynnikiem – 14 przypadków
tolerowanie przez nadzór odstępstw od przepisów i zasad bhp – 14 przypadków
niewłaściwy podział zadań – 9 przypadków
niewłaściwa koordynacja prac zbiorowych – 8 przypadków
niedostateczne przygotowanie zawodowe pracownika
– 6 przypadków.
Wśród przyczyn wynikających z zachowań ludzkich:
n
ieprawidłowe zachowanie się pracownika spowodowane nieznajomością zagrożenia, przepisów,
lekceważenie zagrożenia lub poleceń, brakiem koncentracji uwagi – 119 przypadków
n
iewłaściwe samowolne zachowania pracownika – 57 przypadków
n
iewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym – 28 przypadków
nieużywanie sprzętu ochronnego – 15 przypadków
stan psychofizyczny pracownika
– 12 przypadków.
8. Zastosowane środki prawne
Poniższe zestawienie zawiera środki prawne dotyczące badanych wypadków, zarówno pracowników,
jak i osób świadczących prace na innej podstawie.
liczba decyzji ogółem: 113, w tym:
decyzji na piśmie: 70
decyzji ustnych: 43
liczba decyzji wstrzymania prac: 9
liczba decyzji wstrzymujących eksploatację maszyn lub zakazania wykonywania prac: 11
liczba decyzji z rygorem na podst. art.108 kpa: 22
Wśród wydanych decyzji najwięcej - bo 33 – dotyczyło maszyn i urządzeń, 22 – organizacji stanowisk
i realizacji samego procesu technologicznego, 17
– przygotowania pracowników, 10 – urządzeń i instalacji
energetycznych, 8
– środków ochrony indywidualnej, 4 – transportu, 15 – innych zagadnienia bhp w tym
oceny ryzyka zawodowego.
liczba wystąpień: 71
liczba wniosków w wystąpieniach: 189
Wystosowane wnioski dotyczyły zagadnień: 46 – organizacji stanowisk pracy i procesów
technologicznych, 33
– przygotowania pracowników do pracy, 12 – eksploatacji urządzeń i instalacji
energetycznych, 75
– innych zagadnienia bhp w tym ocena ryzyka, postępowania powypadkowe, odziez
robocza i ochronna, środki ochrony indywidualnej.
liczba nałożonych mandatów: 56 na kwotę 81.000 zł
środki wychowawcze: 4
liczba wniosków do sądu: 3
liczba powiadomień prokuratury: 9
W wystosowanych powiadomieniach prokuratury wszystkie zarzuty
bezpośrednio wiązały się z
badanymi wypadami przy pracy.
3 przypadki uchybień przy pracach budowlanych,
2 powiadomienia dotyczące nadzoru nad eksploatacją maszyn i urządzeń,
1 powiadomienie obejmowało niewłaściwy nadzór i organizację pracy przy pracach transportowych
1 niewłaściwy stan techniczny maszyn do prac polowych,
1 niewłaściwa organizacja prac rozbiórkowych konstrukcji stalowych,
1
powiadomienie dotyczące braku działań ze strony zakładu pracy po wcześniejszym wypadku w
analogicznych okolicznościach, co badany przez PIP.