1. Budowa oka ludzkiego i mechanizm widzenia

Twardówka, ciało rzęskowe, tęczówka, komora oka, rogówka, soczewka, naczyniówka, nerw wzrokowy, plamka ślepa,
plamka żółta, siatkówka, ciałko szkliste
Mechanizm widzenia: rogówka (załamanie) przednia komora oka źrenica soczewka (skupienie) ciałko
szkliste siatkówka

2. Leki stosowane w stanach zapalnych – podział

a) p/bakteryjne

- sulfonamidy (sulfacetamid)
- amikacyna
- chloramfenikol
- ciprofloksacyna
- erytromycyna
- gentamycyna
- gramicydyna

- lomefloksacyna
- neomycyna
- ofloksacyna
- oksytetracyklina
- polimyksyna B
- tobramycyna

b) p/wirusowe

-acyklovir

- triflurydyna

c) p/grzybicze

- amoterycyna B (ogólnie)
- natamycyna (miejscowo)
- clotrimazol (miejscowo)

d) odkażające i ściągające

3. Antybiotyki i sulfonamidy stosowane miejscowo w postaci kropli lub maści ocznych:
a) Sulfacetamid (Sulfacetamidum, Sulfacetamidum H-E-C)-kr
b) amikacyna, (Biodacyna- kr)
c) detreomycyna (Cusi-chloramhenicol- maść)
d) fluorochinolony miejscowe: Ciprofloksacyna (Ciloxan- kr)
e) erytromycyna, (Cusi- Erythromycin- maść)
f) gentamycyna, (Gentamycin- kr, maśc, Dexamytrex- kr,maść)
g) neomycyna, (Neomycinum- maść, Dicortineff, Maxitrol- kr, m)
h) oksytetracyklina, (Oxycort A- m, Atecortin)
i) polimyksyna B, (Atecortin)
j) tobramycyna (Tobrex- kr, m, Tobradex- kr)

4. Cusiviral/Zovirax/Virolex – charakterystyka

a) CUSI-VIRAL 3%- maść oczna (sk: acyklowir)

Dz: p/wirusowe. W: opryszczkowe zap rogówki. D: 5x 10mm co 4h do worka spojówkowego

b) ZOVIRAX 3%- maść oczna (sk: acyklowir) j/w
c) VIRU-POS - maść, j/w

5. Zapalenie siatkówki wywołane przez wirusa cytomegalii – leczenie

Stosuje się: Gancyklowir lub foskarnet.

6. Grzybice oka – leczenie

Ogólnie: Amoterycyna B.
Miejscowo: Natamycyna, Clotrimazol

7. Cincol, Oculosan – leki o działaniu odkażającym

a) CINCOL (Rp) –kr oczne, sk: azotan nafazoliny, siarczan cynku

W: Doraźnie w ostrym i przewlekłym zapaleniu spojówek o różnej przyczynie i umiarkowanym nasileniu.

b) OCULOSAN- kr oczne (sk: j/w+ kwiat pomarańczy, świetlik, oczar kanadyjski, lawenda) W: j/w

8. Glikokortykosteroidowe leki oczne

- DEXAMETAZON (Dexamytrex, Maxitrol, Tobradex)
- FLUDROKORTYZON (Cortineff, Dicortieff)
- FLUROMETOLON (Flarex, Flucon)
- HYDROKORTYZON (Oxycort A)
- LOTEPREDOL (Latemax)
- PREDNIZOLON (Prednisolon)

9. Naclof, Indocorylle – charakterystyka

Należą do niesteroidowych leków p/zapalnych
a) NACLOF- kr (Sk: diklofenak)

W: Pooperacyjne stany zapalne po operacji zaćmy i innych zabiegach chirurgicznych. Ból i światłowstręt.
Pourazowe stany zapalne (urazy bez perforacji gałki ocznej). Hamowanie zwężenia źrenicy w czasie operacji zaćmy.
Profilaktyka torbielowatego obrzęku plamki po operacji zaćmy z implementacją soczewki. Niezakaźne stany zapalne
przedniego odcinka oka.

b) INDOCORYLLE- kr (sk: indometycyna)

W: W okresie pooperacyjnym w celu przeciwdziałania zwężeniu źrenicy oraz jako lek przeciwzapalny po zabiegach
usunięcia zaćmy i operacjach na przednim odcinku oka, a także w leczeniu bólu po okulistycznych zabiegach
operacyjnych.

10. Leki stosowane w alergicznym zapaleniu spojówek:

Znoszą reakcje alergiczne przez blokowanie receptorów histaminowych (H1).
a) Oftophenazol- kr (sk:ANTAZOLINA)
b) Betadrin- kr (DIFENHYDRAMINA, nafazolina)
c) Zaditen, -kr (KETOTIFEN)
d) Emadine- kr (EMEDASTYNA)
e) Cromohexal- kr (KROMOGLIKAN DISODOWY)
f) Cusicrom- kr j/w
g) Polcrom- kr j/w
h) Vividrin- kr j/w
i)

Opatanol- kr (OLOPATADYNA)

j)

Alomide- kr (LODOKSAMID

11. Starazolin, Visine Classic – charakterystyka

Substancja czynna: TETRAZOLINA
W: Zapalenie spojówek wywołane czynnikami fizycznymi, np. kurz, dym, wiatr, blask słoneczny, podrażnienie przez
soczewki kontaktowe. Zmęczenie oczu na skutek długiego czytania, pracy przy komputerze, oglądania telewizji czy
prowadzenia samochodu w nocy. Alergiczne zapalenie spojówek.
D: Dorośli i dzieci powyżej 6 roku życia 1-2 krople wkraplać do każdego oka 2-3 razy dziennie. Aby uniknąć interakcji z
innymi lekami okulistycznymi, należy zachować 15-minutową przerwę między stosowaniem poszczególnych kropli. Nie
stosować u dzieci poniżej 2 roku życia.

12. Visine – rodzaje, różnice

SUCHE OCZY

ZMĘCZONE OCZY

CLASSIC

Powidok, średniołańcuchowe
triglicerydy, chlorek
benzalkonium, glicerol (85%), 3-
hydrat octanu sodu, trometamol.

TS-polisacharyd 0,5%, mannitol,
hydrat
dwuwodorotetraoksofosforanu(V)
sodu, 12-hydrat
wodorotetraoksofosforanu(V) dwusodu

Tetryzolina

W: Łagodzenie objawów w
cięższych przypadkach suchych
oczu związanych z czynnikami
środowiskowymi

Nawilżanie w celu zmniejszenia
zmęczenia lub zapobiegania
zmęczeniu, nadwyrężeniu i
podrażnieniu oczu, spowodowanego
czynnikami środowiskowymi, takimi
jak używanie komputera, czytanie lub
prowadzenie pojazdu.

W: Objawowe leczenie stanów,
którym towarzyszy obrzęk i
przekrwienie spojówek, będących
skutkiem podrażnienia, np. przez
dym, kurz, wiatr, kosmetyki,
soczewki kontaktowe. Alergiczne
stany zapalne oczu takie jak katar
sienny, uczulenie na pyłki traw.
Łagodzenie pieczenia, świądu,
bolesności, nadmiernego łzawienia
i podrażnienia oczu.

D: 1-2 krople do każdego oka 3-4
razy dziennie

D: 1 kr do każdego oka 3-4 razy
dziennie

D: 1-2 kr do każdego oka 2-3 razy
dziennie. Od 2 r.ż.

13. Jaskra, jaskra z wąskim i szerokim kątem przesączania

Jaskra- choroba oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek
zwojowych siatkówki i co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku. Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie
nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Leczenie jaskry polega na
stosowaniu kropli do oczu, leków w postaci tabletek, zabiegów laserowych lub operacji.
a) Jaska w szerokim kątem przesączania- W jaskrze z szerokim, otwartym kątem przesączania (ok.80% chorych) ciecz

wodnista nie może swobodnie wydostać się na zewnątrz oka, a zablokowanie odpływu następuje zwykle w tzw.
beleczkach rogówkowo-twardówkowych kąta przesączania lub w twardówce. Proces ten trwa latami - ciśnienie w
oku podnosi się nieznacznie, ale stale.Ta postać jaskry jest bezbolesna i nie daje żadnych objawów aż do momentu
prawie całkowitego uszkodzenia nerwu.

b) Jaskra z wąskim kątem przesączania- W przypadku jaskry z wąskim, zamykającym się kątem (20% chorych) droga

odpływu cieczy wodnistej na zewnątrz gałki ocznej zablokowana jest przez "pogrubienie" tęczówki lub jej
pofałdowanie np: w momencie poszerzenia źrenicy. Ciśnienie w oku jest wtedy wysokie, chory odczuwa ból oka,
któremu towarzyszy okresowe zamglenie widzenia.

14. Leki stosowane w jaskrze:

a) Pilokarpina- działa bezpośrednio na zakończenia nerwów przywspółczulnych w tęczówce i na włókna mięśniowe

zwieracze źrenicy. Efekt I: następuje zwężenie źrenicy co ułatwia odpływ cieczy wodnistej w j. z zamkniętym kątem
przesączania. Efekt II: rozszerzenie przestrzeni międzybeleczkowych kata przesączania co jest korzystne w jaskrze z
otwartym katem przesączania.

b) Karbachol- bezpośrednio pobudza zakończenia nerwów przywspółczulnych oraz pośrednio hamuje aktywność

acetylocholino esterazy.

c) Epinefryna- zmniejsza wytwarzanie cieczy i ułatwia jej odpływ.
d) Dipiwefryna- to prekursor adrenaliny, szybko przenika przez rogówkę i ulega przemianie w formę czynną
e) Brimonidyna- działa jak epinefryna
f) Fenylefryna- p/obrzękowo, zwęża naczynia, w j. z szerokim katem przesączania, rozszerza źrenice przed

operacjami, oftalmoskopią i innymi badaniami

g) Betaksolol, Karteolol, Metipranolol, Timolol- należą do gr β-blokerów (blokują receptory β-adrenergiczne).

Obniżają ciśnienie śródgałkowe w wyniku zmniejszenia wytwarzania cieczy wodnistej przez nabłonek ciała
rzęskowego.

15. TRUSOPT, AZOPT , TRAVATAN- charakterystyka

a) TRUSOPT- kr (dorzolamid) W: jaskra
b) AZOPT- kr (brynzolamid) W: jaskra z otwartym kątem przesączania.
c) TRAVATAN-kr (trawoprost) W:j/w

16. XALATAN, XALACIM – charakterystyka

a) XALATAN- kr (latanoprost) :W jaskra, Obniżenie podwyższonego ciśnienia śródgałkowego .
b) XALACIM- kr (latanoprost, melaniam timolu) W: j/w

17. Leki stosowane ogólne w leczeniu jaskry zalety i wady

Podawane są tylko w nagłym przypadku lub jako przygotowanie do operacji. Obniżają one ciśnienie wewnątrzgałkowe
przez hamowanie anhydrozy węglanowej. Efekt: zahamowanie wytwarzania wodorowęglanu sodu w cieczy wodnistej
gałki ocznej który zwiększa ciśnienie osmotyczne w komorze przedniej oka. Nie można ich stosować długotrwale
ponieważ zab gosp elektrolitową.
Lek: ACETAZOLAMID (Duramid- tabl)

18. Zaćma – charakterystyka

Zaćma (katarakta)- jest schorzeniem które powstałym na skutek utlenienia rodnika SH rozp białka soczewki. Efekt:
białko soczewki staje się nierozpuszczalne o mniejszej przeźroczystości i soczewka ulega stopniowemu zmętnieniu.

19. QUINAX, CATALIN, VITREOLENT – charakterystyka

a) QUINAX- kr (azepentacen)

W: Zapobiegawczo i leczniczo w zaćmie starczej, przede wszystkim w początkowej fazie rozwoju zaćmy korowej.
Może być stosowana w innych postaciach zaćmy (pourazowa, wrodzona, wtórna, wikłająca), jednak skuteczność
leku jest w tych przypadkach mniejsza.

b) CATALIN- kr (pirenoksyna) W: j/w
c) VITREOLENT- kr (jodek potasu, jodek sodu)

W: Zmętnienia i wylewy krwawe do ciała szklistego różnego pochodzenia, zmiany okołonaczyniowe naczyń
siatkówki, zmętnienia jako pierwszy objaw zaćmy starczej.

20. AMD – charakterystyka schorzenia, leczenie

Zwyrodnienie plamki żółtej. Do typowych objawów zwyrodnienia plamki żółtej należą: widzenie prostych linii jako linii
falistych lub zniekształconych i postępujące trudności w czytaniu. Choroba postępuje w różnym tempie i może
prowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku. Degeneracja plamki żółtej jest główną przyczyną utraty wzroku u ludzi
powyżej 50. roku życia.
Metody leczenia
a) Terapia fotodynamiczna (PDT) z zastosowaniem verteporfiny (Visudyne). Lek podaje się dożylnie powoli przez 10

min a następnie po upływie kolejnych 5 minut od zakończenia podawania chore miejsce siatkówki oka naświetla się
specjalnym laserem. Laser ten stosuje się wyłącznie do PDT. Światło lasera aplikuje się przez założoną na gałkę
oczną pacjenta soczewkę. Zabieg prowadzi się w zaciemnionym pomieszczeniu i pacjent po zabiegu musi unikać
światła, otrzymuje specjalne okulary.

b) Lucentis - nazwa międzynarodowa ranibizumab. Stosowany w postaci iniekcji do ciała szklistego w jednej

niezmiennej dawce 0.5 mg. Lek podaje się przez igłę do oka w warunkach aseptyki najlepiej na sali operacyjnej.

21. Zespół suchego oka – zapobieganie i leczenie

Stosuje się preparaty o składzie zbliżonym do łez. Zawierają one w składzie wodę i substancje zwiększające lepkość
(pochodne celulozy, alkoholu poliwinylowego, poliwynylopirolidonu, kwasu poliakrylowego).
Prep: Artelac- kr, Tears naturale, Oculotect- żel, Vidisic - żel, Visine suche oczy

22. Zasady aplikacji kropli i maści ocznych

Zanim przystąpimy do aplikacji kropli do oczu powinniśmy umyć zarówno twarz, jak i dłonie. Następnie należy odchylić
głowę do tyłu. Wreszcie odchylamy delikatnie dolną powiekę palcem wskazującym. W drugiej dłoni trzymamy pionowo
buteleczkę z lekiem, skierowaną otworem do dołu, kierujemy ją nad oko. Następnie zakraplamy jedną kroplę
bezpośrednio na odchyloną powiekę, w jej zewnętrznym rogu. Zamykamy powieki i delikatnie uciskamy palcem kącik
przynosowy szpary powiekowej. Należy przytrzymać palec przez około minutę i starać się w tym czasie powstrzymać
odruch mrugania. Jeśli mamy zapisane jednocześnie krople do oczu oraz maść, powinniśmy przyjmować je z
zachowaniem przynajmniej 15-minutowego odstępu.

23. Konserwanty w kroplach ocznych, wpływ na soczewki

24. Krople oczne, które mogą stosować w zespole suchego oka osoby noszące szkła kontaktowe

HyloComod- kr, Visine suche oczy, Systane Ultra - kr

25. Leki mające zastosowanie w diagnostyce chorób oka

a) Środki miejscowo znieczulające (proksymetakina, oksybuprokaina, bipuwakaina, lidokaina)
b) Rozszerzające źrenicę- cholinolityczne (atropina, homatropina, tropicamid)