Prof. UMK dr hab. Maciej Zastempowski
SEKTOR MSP WE WSPÓŁCZESNEJ
GOSPODARCE
IV. Inne czynniki
1.
Opór właścicieli małych firm przez zwiększaniem rozmiarów.
2.
Większa elastyczność.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Problematyka roli MSP w gospodarce prawdziwego znaczenia nabrała
dopiero w latach 70-tych XX w.
Głównym czynnikiem, który zdecydował o wzroście znaczenia sektora
MSP okazała się jego wysoka innowacyjność.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Wśród pozostałych czynników wymienia się:
zmiany w technice wytwarzania i usług (rewolucja technologiczna –
miniaturyzacja),
rozwój sektora usług (usługi reklamowe, marketingowe, badania rynku),
wzrost konkurencji Trzeciego Świata i spadek międzynarodowej
konkurencyjności dużych firm,
zmiany na rynkach czynników produkcji,
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
wzrost cen energii i spadek światowego popytu,
tzw. efekt makroekonomiczny (naprzemienne występowanie okresów
wzrostu i recesji),
czynniki polityczne, promocja kultury przedsiębiorczej i antyrządowe
uprzedzenia,
moda i zmiana gustów,
zmiana strategii dużych przedsiębiorstw.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Znaczenie gospodarcze sektora MSP oceniane jest wg wielu kryteriów,
wśród których znajdują się także kryteria pozaekonomiczne np.:
powstawanie klasy średniej (warunek stabilnej demokracji i rozwoju),
likwidowanie luki technologiczno-
gospodarczej między państwami.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Rola sektora MSP z punktu widzenia ośmiu najczęściej
eksponowanych efektów ich działalności:
postępu technicznego (innowacyjności),
zatrudnienia,
ekologicznego,
produkcyjnego,
stabilizacyjnego,
regionalnej decentralizacji,
mobilizacji kapitału,
transformacyjnego.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
2.1.Efekt postępu technicznego (innowacyjność)
Innowacyjność uznaje się za jeden z głównych przejawów
przedsiębiorczości, a innowacje za warunek przetrwania oraz rozwoju
MSP.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Silne strony
Słabe strony
1.
Zdolność szybkiego reagowania w celu
natychmiastowego dostosowania się
zmiennych wymagań rynkowych.
2.
Brak biurokracji; dynamiczni,
przedsiębiorczy menedżerowie reagują
szybko na nowo otwierające się możliwości i
są skłonni do podejmowania ryzyka.
3.
Efektywna nieformalna sieć komunikacji,
szybka reakcja na wewnętrzne problemy.
1.
MSP doświadczają trudności w zdobywaniu
kapitału; innowacje mogą stanowić
nieproporcjonalnie duże ryzyko finansowe,
niemożliwość rozłożenia ryzyka na portfolio
projektów.
2.
W niektórych dziedzinach ekonomia skali w
istotny sposób ogranicza rozwój MSP; MSP
często nie są zdolne do zaoferowania całego
zestawu komplementarnych produktów.
3.
Często napotykają trudności przy staraniu
się o ochronę patentową swoich innowacji.
4.
Często nie mogą dać sobie rady ze
skomplikowanymi przepisami; koszty
transakcyjne związane z dostosowaniem się
do przepisów są stosunkowo wysokie.
Słabe i mocne strony MSP w dziedzinie innowacji
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
75% nowości MSP wykorzystują w ciągu 2 lat, dużym zaś w tym
okresie udaje się wdrożyć tylko 30%.
Te zdolności są wynikiem zarówno konieczności efektywnego
wykorzystania bardzo ograniczonych zasobów wskutek nacisku
konkurencji, jak i bezpośredniego zaangażowania przedsiębiorcy
(innowatora) w proces innowacyjny (badania i wdrażanie).
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
- komputer cyfrowy,
- kserografia,
- maszyna do zbioru
bawełny,
-
włókno poliestrowe,
- automatyczna skrzynia
biegów,
-
bateria rtęciowa,
- wspomaganie kierownicy,
-
żyrokompas,
- aparat fotograficzny
polaroid
- penicylina,
- kraking katalityczny ropy
naftowej,
- narty laminowane
metalem,
-
narty z włókna szklanego,
-
śmigłowiec,
- klimatyzacja,
-
długopis,
-
węglik wolframu,
- insulina,
- silnik turboodrzutowy,
- zapis magnetyczny,
- proces tlenowej konwersji
stali,
- kolorowa fotografia,
- pociski rakietowe,
- celofan,
- bakelit,
- dzianina niekurczliwa,
- zegarek automatyczny,
-
ciągłe walcowanie stali na
gorąco,
-
kopuły geodezyjne,
- cyklotron,
- tytan,
- laser,
-
„rzepy”,
-
deski surfingowe z włókna
szklanego,
-
pamięć magnetyczna,
-
elastyczne słoiki do
napojów,
- lampka elektronowa,
- radio UKF,
- wodolot,
-
zamek błyskawiczny,
-
światłowody,
- heterodyna.
Niektóre innowacje opracowane przez niezależnych wynalazców i małe
organizacje
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
2.3. Efekt ekologiczny
W literaturze bardzo często spotkać można tezę, że w miarę wzrostu rozmiarów
przedsiębiorstwa rośnie jego ujemny wpływ na środowisko naturalne.
10
300
Wielkość przedsiębiorstwa
(zatrudnienie)
Szkody
ekologiczne
Zależność między wielkością przedsiębiorstwa a zagrożeniami dla środowiska
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
2.4. Efekt produkcyjny
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Wartość dodana brutto
Wartość produktów (wyrobów i usług) wytworzona przez jednostki krajowe rynkowe i nierynkowe pomniejszona o zużycie
pośrednie poniesione w związku z jej wytworzeniem.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
2.5. Efekt stabilizacyjny
Powszechne przekonanie o skutecznym radzeniu sobie przez MSP z
recesją, kryzysem gospodarczym, załamaniem koniunktury potwierdza się w
wielu dziedzinach gospodarki.
MSP reagują na zakłócenia (kryzys) stosowaniem metod z reguły bardziej
akceptowalnych społecznie, tj.: wykorzystanie własnych rezerw, w tym
środków prywatnych, przeprowadzenie szybkiej kuracji odchudzającej,
szybkie angażowanie się w nowe obszary działania i szybkie przestawienie
się na nową produkcję, gdy kryzys mija.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Duże przedsiębiorstwa przyjmują zaś zasadę przenoszenia zasobów w
obszary zapewniające wyższą efektywność zaangażowanego kapitału
(specjalne strefy, kraje o preferencjach podatkowych).
Nierzadko też duże przedsiębiorstwa sięgają po państwowe subwencje i
dotacje, które mają ratować miejsca pracy.
MSP stanowią rodzaj bufora (amortyzatora) kryzysów dla każdej gospodarki.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
2.6. Efekt regionalnej decentralizacji
MSP, głównie te tradycyjne, dla swojego powstania i funkcjonowania nie
wymagają szczególnych uwarunkowań infrastrukturalnych.
Ich lokalizacja jest możliwa właściwie wszędzie, a więc również tam gdzie
dużym przedsiębiorstwom się to nie opłaca.
Ta funkcja MSP nie tylko sprawia, że tworzy się zdecentralizowana sieć
handlowa, usługowa, transportowa itp., lecz również ogranicza tendencje
monopolistyczne w gospodarce.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
2.7. Efekt mobilizacji kapitałów
MSP prowadzą specyficzną politykę finansową, polegającą na korzystaniu z
określonych źródeł finansowania powstania i rozwoju przedsiębiorstwa.
Źródłami tymi są najczęściej finansowe zasoby właściciela, jego rodziny;
niekiedy przybierają też postać pożyczek od znajomych, a rzadziej obejmują
obce źródła finansowania.
Tego typu zachowania przynoszą zasadniczą korzyść, polegającą na
angażowaniu zasobów (takich jak: nieruchomości, złoto, gotówka, dobra
konsumpcyjne trwałego użytku), które byłyby przeznaczone na konsumpcje,
odłożone na „czarną godzinę”, w najlepszym zaś wypadku złożone w banku.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
3.8. Efekt transformacyjny
Niektóre z wymienionych cech MSP ujawniają bardzo korzystny ich wpływ
na gospodarkę w okresie transformacji.
Ich znaczenie polega wtedy zarówno na neutralizowaniu negatywnych
skutków reform, jak i wspieraniu nowych wartości i nowej strategii zachowań
rynkowych.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
1.
Poprzez pozytywne efekty swojej działalności (nowa inwestycja, nowa
produkcja) przyczyniają się do tworzenia pozytywnego obrazu
przedsiębiorcy, postaw przedsiębiorczych i wzrostu odpowiedzialności za
swój własny los.
2.
Przyczyniają się do zmniejszania bezrobocia zwłaszcza przez tworzenie
nowych miejsc pracy w obszarach trudnych do zagospodarowania.
3.
Tworzą infrastrukturę usługową i kooperacyjną dla napływających
kapitałów zagranicznych, przenosząc na grunt polskiej gospodarki nowe
produkty, nowe rozwiązania techniczne, technologiczne i metody
działania.
4.
Przyspieszają proces dochodzenia do gospodarki rynkowej zarówno
poprzez zmiany struktury własnościowej, jak i rynkowe zachowania
(konkurencyjność, efektywność).
5.
„Wymuszają” prawno-organizacyjne zmiany dostosowujące przepisy i
instytucje do potrzeb zmieniającej się gospodarki.
ZNACZENIE SEKTORA MSP
W GOSPODARCE
Reasumując można stwierdzić, iż sektor MSP:
stymuluje rozwój gospodarek poszczególnych państw,
wpływa pozytywnie na rozwój regionów,
jest fundamentem stabilnego rozwoju współczesnych gospodarek.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ