2011-03-24

1

Praktyczna Nauka Zawodu

Biochemia

Metody

Punktu Końcowego

2010/2011

Rok III semestr letni

Mgr Sylwia Płaczkowska, Mgr Izabela Kokot

ZPNZA AM Wrocław

I

t

I

a

I

d

I

r

I

0

Ryc. 1: Przechodzenie promienia światła
monochromatycznego przez kuwetę z barwnym roztworem.

Oddziaływanie wiązki światła z barwnym roztworem

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

0

2

4

6

8

10

st

ęż

enie

lo

g

I

o

/I

t

Wyra

ż

enie log

t

I

I

0

zostało nazwane absorbancj

ą

i jest warto

ś

ci

ą

bezwymiarow

ą

.

Rodzaj metody pomiarowej

•

Sygnał uzyskany w reakcji pomiarowej może być mierzony
dwoma sposobami:

•

- w metodach punktu końcowego tzw.: end-point mierzony
jest poziom sygnału pomiarowego wytwarzanego przez
produkt reakcji wskaźnikowej, który jest proporcjonalna do
ilości badanego związku.

•

- w metodach typu „test spektrofotometryczny, kinetyczny”
mierzona jest zmiana sygnału pomiarowego w czasie, a
różnica poziomu sygnału pomiędzy punktami pomiarowymi
jest proporcjonalna do stężenia lub aktywności badanego
związku.

•

Źródło: Podstawy diagnostyki laboratoryjnej. Akademia Medyczna im. Piastów
Śląskich Wrocław 2010r.

ODCZYNNIK

SUROWICA

37

0

C

PUNKTOWY POMIAR
ABSORBANCJI

O

Ś

CZASU

METODA PUNKTU KO

Ń

COWEGO (END-POINT)

Schemat wykonania metody punktu końcowego

Rodzaj metody pomiarowej

2011-03-24

2

Sposób kalibracji

Rodzaj krzywej kalibracyjnej

Źródło: Podstawy diagnostyki laboratoryjnej. Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich Wrocław 2010r

Zależność dwóch zmiennych: niezależnej (stężenie) i zależnej (absorbancja)

nazywana jest zależnościa regresjną, a określenie tej zależności nazywane

jest kalibracją analizy.

Krzywa kalibracyjna prostoliniowa opisana jest wzorem, obliczonym na

podstawie danych eksperymentalnych

y = ax+b,

gdzie: y – absorbancja; zmienna zależna ,

x - stężenie; zmienna niezależna,

a – współczynnik regresji dla tej krzywej,

b – wyraz wolny

Współczynnik a wyznacza o jaką wartość zmieni się zmienna zależna, jeśli

zmienna niezależna zmieni się o 1 jednostkę

Rodzaj krzywej kalibracyjnej

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0

10

20

30

40

50

60

70

Test punktu końcowego

A

b

so

rb

a

n

cj

a

Stężenie

Ilość punktów krzywej kalibracyjnej

Ilość powtórzeń wzorca na punkt

kalibracyjny

•

zależy od dokładności metody którą
dysponujemy

2011-03-24

3

Faktor (mnożnik

)

Próba ślepa badana

Źródło: Podstawy diagnostyki laboratoryjnej. Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich Wrocław 2010r.

Próba ślepa badana

•

lipemia – wyeliminowanie wpływu zmętnienia

•

bilirubinemia – interferencja optyczna

•

hemoliza - interferencja optyczna

Stabilność w czasie barwnego

produktu reakcji wskaźnikowej

Granica detekcji produktu reakcji

wskaźnikowej

Granica detekcji produktu reakcji

wskaźnikowej

2011-03-24

4

Granica liniowości produktu reakcji

wskaźnikowej

•

Sposób obliczania wyniku oznaczenia

1. Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia

21 stycznia 2009 r.

Załącznik nr 1

Standardy jakości w zakresie czynności

laboratoryjnej diagnostyki medycznej, w tym

immunologii medycznej, oceny ich jakości i

wartości diagnostycznej oraz laboratoryjnej

interpretacji i autoryzacji wyniku badań

http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/do

cs/zalacznik1_standardow_22012009.pdf

•

8.2. Formularz sprawozdań z badania laboratoryjnego zawiera w szczególności pola:

•

1) data wydruku i wykonania badania;

•

2) rodzaj badania;

•

3) dane pacjenta;

•

a) imię i nazwisko;

•

b) data urodzenia;

•

c) miejsce zamieszkania/oddział szpitalny;

•

d) płeć;

•

e) numer PESEL, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL – nazwa i numer

•

dokumentu potwierdzającego tożsamość,

•

f) numer identyfikacyjny pacjenta (podawany przy braku innych danych);

•

4) miejsce przesłania sprawozdania z badania lub dane osoby upoważnionej do odbioru

•

wyniku lub sprawozdania z badania;

•

5) dane laboratorium wykonującego badanie;

•

6) data i godzina pobrania materiału do badań;

•

7) data i godzina przyjęcia materiału do badań;

•

8) wyniki badań w formie liczbowej lub opisowej;

•

9) zakres biologicznych wartości referencyjnych;

•

10) laboratoryjna interpretacja wyników;

•

11) informacje dotyczące widocznych zmian właściwości próbki, które mogą mieć wpływ na

•

wynik badania;

•

12) podpis i pieczęć osoby upoważnionej do jego autoryzacji