farmak

Dr med. Joanna Wąsiewicz-Rager

FARMAKOLOGICZNE LECZENIE CHORÓB OCZU

Drogi podawania leków

• Droga pośrednia-drogą krwi(dzięki bardzo dobremu

ukrwieniu gałki ocznej

• Droga bezpośrednia-głównie przez rogówkę

Miejscowe podawanie leków

• Krople, maści i żele- podaje się do worka spojówkowego i na rogówkę.

• Leki w formie wstrzyknięć podaje się

pod

spojówkowo

pod

torebkę Tenona

c. głęboko okołogałkowo

d. do komory przedniej

e. do komory ciała szklistego

Podział leków stosowanych miejscow

1. Leki działające na układ wegetatywny

a. Układ przywspółczulny . Acetylocholina –mediator chemiczny, który aktywuje

receptory mięśni gładkich, prążkowanych i gruczołów.

PILOKARPINA-pobudza

układ przywspółczulny \parasympatykomimetyk\

ATROPINA, SKOPOLAMINA, TROPIKAMID-blokowanie układu
przywspółczulnego\parasympatykolityki\

b. Układ współczulny.\Receptory adrenergiczne alfa 1, alfa 2, beta 1,

beta 2\

ALFA1

Bezpośrednie działanie na alfa1-sympatykomimetyk
\Neo-synephrine\-rozszerzenie źrenicy
Odwrotnie alfa 1 –antagonista \Tymoksamina\-zwężenie źrenicy

ALFA2

Apraklonidyna\Iopidyna\ działanie pobudzające na
alfa 2 receptory obniża T( ciśnienie wewnatrzgałkowe) poprzez spadek wydzielania cieczy
wodnistej

BETA

Działanie antagonistyczne na receptory beta 1 i beta 2 mają maleinian
timololu, lewobunolol, metipranolol i karteolol- redukują wydzielanie
cieczy wodnistej do 50 %.
Betaksolol- antagonista receptorów beta 1.

c. Leki rozszerzające źrenicę nieporażające akomodacji /mydriatica/
Sympatykomimetyki o działaniu bezpośrednim – Neosynefryna
\bardzo silne, szybkie i krótkotrwałe działanie\, Adrenalina
\używana we wstrzyknięciach podspojówkowych\

d. Leki rozszerzające źrenicę i porażające akomodację /mydriatica-cycloplegica/
Parasympatykolityki- Atropina\efekt rozszerzenia źrenicy po 30 min., a w postaci porażenia
mięśnia akomodacyjnego po 2 h i trwa wiele dni\, Tropikamid \rozszerzenie źrenicz po 10-
15 min, działanie cykloplegiczne po 20 min, ustapienie po 3-4 h\
Cyklopentolat \efekt cykloplegiczny po 30-40 min i trwa kilkanaście godzin\, Skopolamina
\efekt mydriatyczny po 30 min i trwa przez 5 dni,działanie cykloplegiczne rozpoczyna się po
60 min i trwa do 30 godzin\ Homatropina \działanie cykloplegiczne słabsze niż atropiny\

2. Leki obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe /przeciwjaskrowe/

a. Leki zwężające źrenicę, ułatwiające odpływ cieczy wodnistej,zmniejszające jej
wydzielanie
Pilokarpina w postaci kropli i maści./pobudza układ przywspółczulny.

Karbachol/działanie silniejsze od 4% pilokarpiny.

rozcieńczeniu 0,01% stosowany w podaniach dokomorowych w celu uzyskania

szybkiego zwężenia źrenicy.

b. Leki działające na układ współczulny i wpływające na wydzielanie cieczy wodnistej
-Pobudzajace układ współczulny/sympatykomimetyki/-
epinefryna/syntetyczna adrenalina/
klonidyna-Isoglaucon,
dipiwefryna-Pivepol,
apraklonidyna-Iopidyna,
brimonidyna-Alfagan.
-Blokujące układ współczulny:

1. Hamujące uwalnianie noradrenaliny na zakończeniach nerwowych
/Guanetydyna - Ismelin/

Blokujące receptory adrenergiczne beta 1 i beta 2

/maleinian

timololu-Oftensin,Timoptic

metipranolol- Betaman
karteolol-Arteoptic,

betaksolol-Betoptic:kardioselektywny/

c. Leki obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe- niewpływające na układ wegetatywny
-Zmniejszające produkcję cieczy wodnistej
Inhibitory

anhydrazy

węglanowej

acetazolamid-Diuramid,Diamox

dorzolamid-Trusopt,

brinzolamid-Azopt
- Ułatwiajace odpływ naczyniówkowo-twardówkowy
Prostaglandyny

latanoprost-Xalatan,
unoproston isopropyl-Rescula
Prostamidy- bimatoprost /Lumigan/

d. Leki przeciwjaskrowe złożone -łączą dwie synergistyczne działajace substancje czynne

Fotil (Pilocarpina +Timolol)
Cosopt (Dorzolamid +Timolol)
Xalacom (latanoprost+ Timolol)

e. Leki osmotyczne-zmniejszenie uwodnienia ciała szklistego i
zmniejszenie jego objętości /Mannitol, glicerol/

3. Leki przeciwinfekcyjne

a. Działające odkażająco i zmniejszające przekrwienie/ błękit
metylenowy, siarczan cynku, kwas borny, roztwory azotanu
srebra- zabieg Credego/
b. Srodki chemioterapeutyczne przeciwbakteryjne

- Sulfonamidy /sulfacetamid/

- Antybiotyki /penicyliny, cefalosporyny, tetracykliny,

chloramfenikol, aminoglikozydy, neomycyna,

erytromycyna, wankomycyna, bacytracyna, polimyksyna B
( Gentamycyna, Neomycyna,Tobrex, Oftaquix, Biodacyna, Floxal)

c. Leki przeciwwirusowe /aciklowir, denotiwir, ganciklowir, foscarnet/

(Aciclovir,Cusiviral, Zovirax,Virolex, Heviran

d. Leki przeciwgrzybicze /klotrymazol, natamycyna,
amfoterycyna B/

4. Leki przeciwalergiczne i przeciwzapalne

a. Przeciwalergiczne /kromoglikan sodowy( Cromohexal, Polcrom, Cusicrom),

lewokabastyna (Histimet), antazolina ( Alergoftal), lodoksamid (Alomide)/

b. Niesteroidowe leki przeciwzapalne
/diklofenak (Naclof), indometacyna (Indocid)/

c. Kortykoidowe leki przeciwzapalne /hydrokortyzon, prednizolon, deksametazon,
prednizon, metyloprednizolon, triamcinolon, fluorometolon/ (Dexamethason, Cortinef,
Flucon, Flarex, Prednisolon)/