64.Transport aktywny

Przykład transportu aktywnego pierwszego rodzaju:

pompa sodowo – potasowa

Cykl rozpoczyna si

ę

przył

ą

czeniem do fragmentu

Na+K+ATPazy (adenozyno-tri-fosfataza
aktywowana jonami sodu i potasu), znajduj

ą

cego si

ę

wewn

ą

trz komórki, 3 jonów Na+ oraz cz

ą

steczki ATP,

która ulega rozpadowi na grup

ę

fosforanow

ą

,

pozostaj

ą

c

ą

zwi

ą

zan

ą

z fragmentem Na+K+ATPazy

(fosforylacja) i ADP które oddysocjowuje od niej.

W wyniku poł

ą

czenia jonów Na+ i fosforylacji

Na+K+ATPaza ulega serii zmian konformacyjnych, w
wyniku których jon Na+ zostaje przeniesiony na zewn

ą

trz

komórki i tam uwolniony.

Nast

ę

pnym etapem pracy pompy jest przył

ą

czenie jonów

K+ do fragmentu Na+K+ATPazy znajduj

ą

cego si

ę

po

zewn

ę

trznej cz

ęś

ci błony. Towarzyszy temu odł

ą

czenie

grupy fosforanowej (defosforylacja), efektem czego jest
cykl przemian konformacyjnych, w wyniku którego jony
K+ przeniesione zostaj

ą

do wn

ę

trza komórki i uwolnione.

Makromolekuła Na+K+ATPazy przyjmuje swój pierwotny
kształt i staje si

ę

gotowa do zapocz

ą

tkowania

nast

ę

pnego cyklu pracy.

Przykład transportu aktywnego drugiego rodzaju:

Je

ś

li z biernym przepływem jonów sprz

ę

zone zostaje

transport innej substancji w kierunku od obszaru, gdzie

jej st

ę

zenie jest mniejsze do obszaru o jej wi

ę

kszym

st

ę

zeniu, to tego rodzaju transport klasyfikowany jest

jako transport aktywny drugiego rodzaju.

W błonie komórkowej komórek zwierz

ę

cych jony Na+

wnikaj

ą

do wn

ę

trza komórki zgodnie z gradientem ich

potencjału elektrochemicznego i w wyniku działa

ń

Na+K+ATPazy s

ą

z aktywnie transportowane w celu

utrzymania tego gradientu.

Ponowny przepływ Na+ do wn

ę

trza komórki jest mozliwy

je

ś

li sprz

ę

zony z nim zostanie poprzez uzycie tego

samego no

ś

nika transport innej substancji, co ma

miejsce w komórkach nabłonka jelita cienkiego, która na

tej zasadzie absorbuj

ą

ze

ś

wiatła jelita cukry i kwasy

nukleinowe. Przenoszone substancje oraz Na+ wi

ą

zane

s

ą

do róznych specyficznych miejsc białka no

ś

nika i

nast

ę

pnie wci

ą

gane do wn

ę

trza komórki.

Transport glukozy ze

ś

wiatła jelita ro

ś

nie wraz ze

st

ę

zeniem jonów Na+ w

ś

wietle jelita.

prawdopodobie

ń

stwo zmiany konformacyjnej no

ś

nika, w

wyniku której cz

ą

steczka glukozy zostaje przeniesiona

do wn

ę

trza komórki nabłonka jelita, zalezne jest od

tego czy cz

ą

steczka glukozy i Na+ zostan

ą

przył

ą

czone

jednocze

ś

nie. Im wi

ę

kszy jest gradient potencjału

elektrochemicznego dla jonów Na+, tym wi

ę

kszy jest

strumie

ń

przenoszonej substancji.