Do czego to służy?
Chciałbym dzisiaj zaproponować mo−
im Czytelnikom budowę banalnie proste−
go układu eksperymentalnego, który
wchodzi w skład wyposażenia ... szpiega,
lub agenta służb specjalnych. Jest to ty−
powe urządzenie podsłuchowe, ale
jestem przekonany, że nie będziecie uży−
wać go do celów sprzecznych z prawem
i zasadami dobrego wychowania. Podsłu−
chiwanie czyichś rozmów telefonicznych
czy jakichkolwiek innych nie tylko jest
sprzeczne z prawem obowiązującym
w każdym cywilizowanym kraju, jest tak−
że naruszeniem zasad współżycia pomię−
dzy ludźmi. Ponadto, jak dowodzi życio−
wa praktyka, z podsłuchiwania i szpiego−
wania otoczenia nie wyniknęło nic do−
brego dla szpiegującego. Najwyżej do−
wiemy się o sobie kilku nieprzyjemnych
prawd i ... zaczerwienimy się ze wstydu.
Eksperymentowanie z urządzeniami
służącymi do szpiegowania, a ich prak−
tyczne wykorzystywanie to na szczęście
dwie zupełnie różne sprawy.
Ponadto, proponowany układ może
służyć nie tylko celom "szpiegowskim".
Można wykorzystać go np. do całkowicie
legalnego nagrywania własnych rozmów
telefonicznych za pomocą radiomagne−
tofonu. Jestem całkowicie pewien, że
znajdziecie dla niego cały szereg zasto−
sowań legalnych i zgodnych z zasadami
etyki.
Nasza “pluskwa” wykorzystuje do
przekazywania mo−
wy łączność na fa−
lach ultrakrótkich.
Moc urządzenia jest
tak mała, że korzy−
stanie
z
niego
w żadnym przypad−
ku nie narusza obo−
wiązujących przepi−
sów (mam tu na my−
śli legalność emisji
radiowej, a nie prze−
kazywanych nią tre−
ści). Do odbioru sy−
gnału można wyko−
rzystać
dowolny
odbiornik radiowy
posiadający zakres
FM (czyli obecnie praktycznie każdy
odbiornik i radiomagnetofon). Zasięg emi−
sji wynosi w zależności od lokalnych wa−
runków, rodzaju anteny nadawczej i czu−
łości odbiornika od ok. 20 do ponad
100m.
Stopień trudności i koszt wykonania
układu udostępniają go każdemu hobby−
ście, nawet niezaawansowanemu i liczą−
cemu się z każdym groszem. Telefonicz−
ną “pluskwę” można wykonać i wstęp−
nie zestroić dosłownie w kilkanaście mi−
nut. Jednak podobnie jak każdy prosty
układ nadawczy, nasze urządzenie będzie
wymagało jeszcze precyzyjnego dostraja−
nia i dobierania anteny.
63
E
LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/99
P
Pr
ro
ojje
ek
kt
ty
y A
AV
VT
T
R
Ry
ys
s.. 1
1.. S
Sc
ch
he
em
ma
att iid
de
eo
ow
wy
y
R
Ry
ys
s.. 2
2.. P
Po
od
dłłą
ąc
czze
en
niie
e d
do
o lliin
niiii tte
elle
effo
on
niic
czzn
ne
ejj
Zabawka radiowa −
telefoniczna "pluskwa"
2366
E
LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/99
64
P
Pr
ro
ojje
ek
kt
ty
y A
AV
VT
T
Jak to działa?
Schemat elektryczny proponowanego
układu został pokazany na rry
ys
su
un
nk
ku
u 1
1.
Układ nadajnika jest typowym, opisywa−
nym wielokrotnie generatorem w. cz.
Częstotliwość pracy tego generatora
określona jest wartością indukcyjności
cewki L1 oraz pojemności kondensatora
strojeniowego C3 i może być regulowana
zarówno za pomocą zmiany pojemności
kondensatora jak i przez zmianę liczby
zwojów cewki lub ich ułożenia. Nietypo−
wy natomiast jest sposób zasilania ukła−
du i jego modulacji. Zauważyliście już
pewnie, że na schemacie nie zostało po−
kazane jakiekolwiek źródło zasilania. Taje−
mnicę może wyjaśnić rry
ys
su
un
ne
ek
k 2
2, na
którym został pokazany sposób dołącze−
nia naszego “insekta” do linii telefonicz−
nej. Jeden z przewodów prowadzących
do aparatu telefonicznego został w do−
wolnym miejscu przecięty, a następnie
połączony z powrotem za pomocą nasze−
go "szpiega". Przeanalizujemy teraz, co
będzie się działo z naszym układem w za−
leżności od stanu linii telefonicznej.J e −
żeli słuchawka telefonu będzie spoczy−
wać na widełkach, to linia telefoniczna
będzie pozostawać rozwarta i nasz układ
nie będzie w jakikolwiek sposób zasilany.
Natomiast po podniesieniu słuchawki,
w linii telefonicznej popłynie niewielki
prąd, który właśnie wykorzystamy do za−
silania naszego nadajnika. Napięcie z linii
telefonicznej zostanie wyprostowane,
a następnie zredukowane do odpowie−
dniego poziomu za pomocą stabilizatora
napięcia, którego rolę pełni dość nietypo−
wo zastosowana dioda LED − D5. Pełni
ona dwie funkcje: utrzymuje napięcie za−
silania układu na poziomie ok. 2,7V i jed−
nocześnie swoim światłem informuje
o działaniu nadajnika. Oczywiście, za−
miast diody LED można wykorzystać dio−
dę Zenera o odpowiednim napięciu prze−
wodzenia.
Spadek napięcia na naszym nadajniku
jest tak niewielki, że nie zakłóca w naj−
mniejszym stopniu działania aparatu tele−
fonicznego i pozwala na spokojne prowa−
dzenie rozmowy. Obecności “pluskwy”
nie można wykryć prostymi metodami,
natomiast dla odpowiednio wyposażone−
go specjalisty jest to śmiesznie proste za−
danie.
Kondensator C4 umożliwia modulo−
wanie nadajnika w. cz. za pomocą sygna−
łu akustycznego pobieranego z linii tele−
fonicznej. Oddziela on składową stałą,
występującą na przewodach telefonicz−
nych, a przepuszcza część składowej
zmiennej, wystarczającą do zmodulowa−
nia sygnału emitowanego przez nadajnik.
Pomimo zastosowania tak prostego spo−
sobu modulacji jakość odbieranego sy−
gnału jest zdumiewająco dobra.
Montaż i uruchomienie
Na rry
ys
su
un
nk
ku
u 3
3 została pokazana mozai−
ka ścieżek płytki obwodu drukowanego
oraz rozmieszczenie na niej elementów.
U góry płytki widoczny jest jakiś dziwny
element, o którego roli wspomnimy za
chwilę. Rozłamujemy płytkę na dwie czę−
ści, wyrównujemy pilnikiem i przystępu−
jemy do montażu, który rozpoczynamy
od wlutowania w płytkę rezystorów, kon−
densatorów i innych drobnych elemen−
tów, pozostawiając na koniec wykonanie
cewki L1. Wykonanie tego elementu jest
jedynym nieco trudniejszym zadaniem,
jakie czeka Was na drodze do kariery su−
perszpiega. Cewkę należy wykonać z od−
cinka srebrzanki, nawijając ją na czymś
o średnicy ok. 4mm, np. na wiertle o ta−
kiej właśnie średnicy lub innym twardym,
okrągłym przedmiocie. Musimy użyć
cienkiej srebrzanki, a pomiędzy zwojami
pozostawić przerwy ok. 0,5mm. Następ−
nie cewkę wlutowujemy w płytkę. Za po−
mocą małej kropelki cyny dołączamy do
niej antenę − odcinek izolowanego prze−
wodu o długości kilkunastu centyme−
trów. Antenę musimy przylutować do
drugiego zwoju cewki (licząc od strony
kolektora tranzystora T1). Szczegóły całej
tej operacji widoczne są na rry
ys
su
un
nk
ku
u 4
4.
Zmontowany nadajnik musimy teraz
wstępnie wyregulować i zestroić. Dołą−
czamy go do linii telefonicznej zgodnie
z rysunkiem 2 i podnosimy słuchawkę.
W tym momencie dioda LED D5 powin−
na się zaświecić, sygnalizując poprawne
zasilanie układu. Włączamy odbiornik ra−
diowy na zakresie FM i stroimy go tak,
aby nie odbierał żadnej komercyjnej stacji
nadawczej.
Nastąpi teraz dłuższy lub krótszy okres
mozolnej regulacji układu. Dokonujemy
jej za pomocą zmiany pojemności kon−
densatora C2, a gdyby to nie wystarcza−
ło, za pomocą ściskania i rozciągania
zwojów cewki L1. I tu bardzo ważna
uwaga:
R
Re
eg
gu
ulla
ac
cjjii p
po
ojje
em
mn
no
oś
śc
cii ttrry
ym
me
erra
a C
C2
2
m
mo
ożże
em
my
y d
do
ok
ko
on
ny
yw
wa
ać
ć w
wy
yłłą
ąc
czzn
niie
e zza
a
p
po
om
mo
oc
cą
ą ś
śrru
ub
bo
ok
krrę
ętta
a w
wy
yk
ko
on
na
an
ne
eg
go
o
zz ttw
wo
orrzzy
yw
wa
a s
szzttu
uc
czzn
ne
eg
go
o,, a
a w
w żża
ad
dn
ny
ym
m
w
wy
yp
pa
ad
dk
ku
u n
niie
e zze
e s
stta
allii!! P
Po
on
niie
ew
wa
ażż tta
ak
kii
ś
śrru
ub
bo
ok
krrę
ętt jje
es
stt d
do
oś
ść
ć ttrru
ud
dn
ny
y d
do
o n
na
ab
by
y−
c
ciia
a,, m
mo
ożże
em
my
y w
wy
yk
ko
on
na
ać
ć g
go
o zz k
ka
aw
wa
ałłk
ka
a
lla
am
miin
na
attu
u o
od
dłła
am
ma
an
ne
eg
go
o o
od
d p
płły
yttk
kii o
ob
b−
w
wo
od
du
u d
drru
uk
ko
ow
wa
an
ne
eg
go
o ((w
wy
yjja
aś
śn
niiłła
a s
siię
ę tte
e−
rra
azz tta
ajje
em
mn
niic
ca
a tte
eg
go
o p
po
ozzo
orrn
niie
e d
do
o n
niic
czze
e−
g
go
o n
niie
ep
po
ottrrzze
eb
bn
ne
eg
go
o e
elle
em
me
en
nttu
u))..
Regulację prowadzimy aż do momen−
tu odebrania wyraźnego, nie zniekształ−
conego sygnału. Ważną rolę będzie od−
grywał sposób ułożenia anteny, który
można ustalić wyłącznie doświadczalnie.
Na zakończenie jeszcze raz przypomi−
nam Wam, że zbudowane urządzenie nie
może służyć podsłuchiwaniu i nagrywa−
niu rozmów telefonicznych bez wiedzy
i zgody rozmówców!
U
Uw
wa
ag
ga
a!!
D
Do
ołłą
ąc
czza
an
niie
e w
we
e w
włła
as
sn
ny
ym
m zza
ak
krre
es
siie
e
jja
ak
kiic
ch
hk
ko
ollw
wiie
ek
k u
urrzzą
ąd
dzze
eń
ń,, n
niie
e p
po
os
siia
ad
da
ajją
ą−
c
cy
yc
ch
h h
ho
om
mo
ollo
og
ga
ac
cjjii d
do
o p
pu
ub
blliic
czzn
ne
ejj s
siie
ec
cii
tte
elle
ek
ko
om
mu
un
niik
ka
ac
cy
yjjn
ne
ejj jje
es
stt zza
ab
brro
on
niio
on
ne
e
ii m
mo
ożże
e s
sp
po
ow
wo
od
do
ow
wa
ać
ć p
po
oc
ciią
ąg
gn
niię
ęc
ciie
e d
do
o
o
od
dp
po
ow
wiie
ed
dzziia
alln
no
oś
śc
cii k
ka
arrn
ne
ejj..
Z
Zb
biig
gn
niie
ew
w R
Ra
aa
ab
be
e
R
Ry
ys
s.. 4
4.. W
Wiid
do
ok
k c
ce
ew
wk
kii
R
Ry
ys
s.. 3
3 S
Sc
ch
he
em
ma
att m
mo
on
ntta
ażżo
ow
wy
y
Wykaz elementów
Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470pF
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12pF
C3 . . . . . . . . . .miniaturowy trymer 30pF
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330pF
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470nF
Rezystory
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150
Ω
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12k
Ω
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Ω
Półprzewodniki
D1 ... D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D5 . . . . . . . . . . . . . . . .zielona dioda LED
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BF199
Pozostałe
CON1 . . . . . . . . . . .złącze ARK2 (3,5mm)
K
Ko
om
mp
plle
ett p
po
od
dzze
es
sp
po
ołłó
ów
w zz p
płły
yttk
ką
ą
jje
es
stt d
do
os
sttę
ęp
pn
ny
y w
w s
siie
ec
cii h
ha
an
nd
dllo
ow
we
ejj
A
AV
VT
T jja
ak
ko
o k
kiitt A
AV
VT
T−2
23
36
66
6
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron