Czy istnieją normy określające wymagania dla rodzaju i sposobu oznakowania

elementów sterowniczych?

2010-08-25

Czy istnieją normy określające wymagania dla rodzaju i sposobu oznakowania
elementów sterowniczych, tzn. ich widoczności, czytelności, identyfikowalności itd.?

Odpowiedź

Maszyny i inne urządzenia techniczne są często przyczyną wypadków przy pracy. Dlatego tez
istotne jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ich obsłudze, w tym właściwe
oznakowanie elementów sterowniczych. Aktem prawnym poruszającym tę kwestię jest
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych
wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez
pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.) - dalej r.m.w.b.h.
Zgodnie z § 9 r.m.w.b.h. elementy sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo
powinny być widoczne i łatwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane, jeżeli to
konieczne. Należy również przytoczyć § 19 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21
października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz.
1228) - urządzenia sterujące powinny być wyraźnie widoczne i identyfikowalne, z użyciem
piktogramów we właściwych przypadkach, a także rozmieszczone w sposób zapewniający
bezpieczną obsługę.

Dokonując oceny elementów sterowniczych, można wykorzystać zalecenia zawarte w
następujących Polskich Normach:

1) PN-EN 60073:2003 Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka
z maszyną, oznaczanie i identyfikacja -- Zasady kodowania wskaźników i elementów
manipulacyjnych;

2) PN-EN 61310-1:2000 Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie --
Wymagania dotyczące sygnałów wizualnych, akustycznych i dotykowych;

3) PN-EN 61310-2:2001 Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie --
Wymagania dotyczące oznaczania;

4) PN-EN 61310-3:2002 Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie --
Część 3: Wymagania dotyczące umiejscowienia i działania elementów sterowniczych;

5) PN-EN 61310-1:2008 Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie --
Część 1: Wymagania dotyczące sygnałów wizualnych, akustycznych i dotykowych;

6) PN-EN 61310-2:2008 Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie --
Część 2: Wymagania dotyczące oznaczania;

7) PN-EN 61310-3:2008 Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie --
Część 3: Wymagania dotyczące umiejscowienia i działania elementów sterowniczych.

Łukasz Wawszczak