Behawioryzm:
Konstruktywizm:
Czynności nauczyciela są punktem wyjścia
dla czynności ucznia, głównym
przedmiotem projektowania są akty
nauczania, rozumiane jako planowe, ściśle
określone sekwencje zachowao
nauczycielskich, które wyzwolą określone
reakcje uczniów
Zarówno nauczanie jak i uczenie się wyraża
się w wykonywaniu obserwowalnych
czynności
Aby nauczanie było skuteczne, czynności
nauczyciela i ucznia muszą przebiegad ściśle
według zaplanowanego wzoru
Wiedza rozumiana jest jako zewnętrzna i
będąca zbiorem skooczonych w swojej
postaci konkluzji do opanowania przez
ucznia, lub czynności do wyuczenia
Każda czynnośd ucznia powinna byd
kontrolowana i odpowiednio wzmacniana
Błędy uczniowskie są niepożądane gdyż
mogą zostad utrwalone
Różnice indywidualne mają charakter
wertykalny i dotyczą wyłącznie poziomu
zdolności, sprawności pamięci,
zaangażowania itp.
Konieczne i możliwe jest precyzyjne
formułowanie celów kształcenia, a nawet
poszczególnych lekcji i zadao
Kluczowe dla uczenia się jest stawianie ucznia w
nowych dla niego sytuacjach problemowych
Dla wsparcia uczenia się ucznia znacząca jest
znajomośd jego przedwiedzy, uświadomione błędy
pomagają uczniom skonstruowad nowe strategie
myślenia
Punktem wyjścia jest aktywizowanie wiedzy osobistej
ucznia
Pamięd ludzka przechowuje bardziej poznawcze
procedury dojścia do wyniku niż sam wynik aktywności
umysłowej
Znaczna częśd konstruowania znaczeo przez uczniów
pozostaje poza możliwą bezpośrednią kontrolą
nauczyciela
Indywidualne różnice między uczniami mają charakter
wertykalny i horyzontalny, a więc dotyczą też
różnorodności sposobów myślenia
Nauczanie jest tworzeniem okazji edukacyjnych bez
możliwości precyzyjnego określenia cząstkowych
efektów
Model edukacji realizowany w Polsce oparty na behawioryzmie, bo:
Kształcenie nauczycieli – lekcja nie jako problem ale jako teren wdrażania ustalonych strategii działao
Podejście do planowania lekcji i całości procesu dydaktycznego
Rozumienie celów jako wynikających jasno z planowanych czynności nauczyciela
Założenia o oczywistym związku między czynnościami nauczania a uczenia się
Lękowo-unikający stosunek do błędów uczniowskich
Wiara w kolektywną procedurę i zawartośd myślenia różnych uczniów
Drastycznie sterująca aktywnością uczniów zawartośd zeszytów dwiczeo
Siedem grzechów głównych:
1. Unifikacja treści
Kształcenie w warunkach instytucjonalnych polega na tym, by
osoby zgromadzone w jednym pomieszczeniu zajmowały się tym
samym, w tym samym tempie i w ten sam sposób
Dzieci uczą się liter, które już znają i działao matematycznych
którymi od dawna potrafią się posługiwad
Podstawowe kryterium oceny jakości człowieka i jego aktywności
życiowej stanowi jednakowośd i podległośd
2. Instrumentalizm metodyczny
Tworzenie przepisów czynności nauczyciela i ucznia-wychowanka
przypominających instrukcję obsługi, i wymuszanie ich w klasie
Intelektualny paraliż nauczycieli wspierany przez rynek wydawniczy
Przekonanie, że osiągnięcie celu jest zdeterminowane przez ścisłe
przestrzeganie planu
3. Orientacja poprawnościowa
Kategoria poprawności wyeliminowała kategorię funkcjonalności
czy emancypacyjności
Uczeo poprawny z definicji nie będzie poszukujący, nie będzie
tworzył próbnych koncepcji, kwestionował nauczycielskich opinii
ani odrzucał sugerowanych strategii postępowania
Uczeo poprawny to uczeo odtwórczy i niesamodzielny
intelektualnie – nie rozumie, ale spełnia standardy poprawności
Kontroli poddawana jest też poprawnośd czynności nauczania,
zgodnośd z konspektem lub zaleceniami, inicjatywa twórcza jest
krytykowana za niepoprawnośd formalną
Rozwój rozumiany jest jako zrozumienie co jest poprawne i
podporządkowanie się temu
4. Mechanizacja czynności ucznia
Nacisk na bezrefleksyjną poprawnośd wtedy, gdy istotne jest
rozumienie porządku wewnętrznego odgrywa szkodliwą rolę i
blokuje rozumienie
Zewnątrzsterownośd działao ucznia - zadania w zeszytach dwiczeo
Nauczyciel ma dwiczyd się w realizowaniu kolejnych kroków
konspektu zamiast wykazad się elastycznością i kreatywnością
5. Monologowość znaczeo
Przewidujemy, w jakie znaczenia zostaną wyposażeni uczniowie
Gotowe znaczenia to nie te wykładane czy dyktowane, ale te
zastane przez ucznia – strategie dodawania, wnioski do których
mają dojśd, podział według tabeli, itp.
Dialog znaczeo, który jest wyrazem zgody na samodzielnośd
myślenia uczniów nie może zaistnied bez rezygnacji ze ścisłego
planowania lekcji i nasycenia jej pytaniami otwartymi
6. Infantylizacja treści
Dotyczy dziedzin przyrodniczych i społecznych
Przejawia się w koncentracji na zjawiskach doskonale dzieciom
znanych, wyrażających się bardziej w kategoriach estetycznych niż
naukowych, przekłamanych i naiwnych społecznie
Treści przyrodnicze są nudne i uproszczone, nasycone nazwami do
zapamiętania, treści społeczne są natrętnie moralizatorskie,
demonstrują wzorce grzecznych i niekłopotliwych dzieci oraz
kompetentną władzę dorosłych
7. Rywalizacyjny indywidualizm
Powstawanie wiedzy w umyśle jednostki i rozwijanie jej
kompetencji poznawczych to proces indywidualny, w którym
poszczególne dzieci mogą okazad się lepsze lub gorsze
Różnice indywidualne między dziedmi - różnice w poziomie
sprawności i zaawansowania a nie np. preferowania odmiennych
strategii intelektualnych czy wyrażania zróżnicowanych ocen
Dzieci wiedzą, że szkoła jest nieustannym staraniem się, by
sprostad zewnętrznym standardom, a gratyfikacja uwarunkowana
jest wyprzedzaniem innych w spełnianiu oczekiwao nauczyciela