operator maszyn lesnych 833[02] z1 02 u

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

MINISTERSTWO
EDUKACJI NARODOWEJ

Ludmiła Łopacińska
Monika Sot

Stosowanie przepisów ruchu drogowego 833[02].Z1.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Recenzenci:
mgr inż. Gabriel Zasada
mgr inż. Edwin Drobkiewicz

Opracowanie redakcyjne:
mgr Ludmiła Łopacińska

Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej Stosowanie
przepisów ruchu drogowego 833[02].Z1.02, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu operator maszyn leśnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Materiał nauczania

4.1.

Przepisy ruchu drogowego – ruch pieszych i ruch pojazdów na
drogach publicznych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2.

Uprawnienia związane z posiadaniem pojazdu

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3.

Znaki i sygnały drogowe

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4.

Kontrola ruchu drogowego i uprawnienia osób kontrolujących

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

Sprawdzian osiągnięć

Literatura

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o przepisach ruchu drogowego.
W poradniku znajdziesz:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia założonych celów
kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Schemat układu jednostek modułowych w module

833[02].Z1.01

Okre

lanie budowy i zasad

działania mechanizmów maszyn

i urz

dze

833[02].Z1.03

Stosowanie technik

kierowania

gnikiem rolniczym

i wykonywanie

czynno

ci kontrolno-

obsługowych

833[02].Z1.02

Stosowanie przepisów ruchu

drogowego

833[02].Z1

Mechanizacja prac le

nych

833[02].Z1.04

Obsługiwanie

pojazdów

samochodowych

833[02].Z1.05

ytkowanie pilarki

spalinowej

i wykonywanie

czynno

ci kontrolno-

obsługowych

833[02].Z1.06

ytkowanie maszyn

i urz

dze

stosowanych

w produkcji le

nej

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

korzystać z różnych źródeł informacji,

rozpoznawać kolory,

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

użytkować komputer na poziomie podstawowym,

obsługiwać drukarkę,

współpracować w grupie.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

zidentyfikować akty prawne regulujące ruch drogowy,

zinterpretować przepisy ogólne zawarte w ustawie „Prawo o ruchu drogowym”,

porównać zasady ogólne obowiązujące w ruchu pieszych i ruchu pojazdów,

określić uprawnienia do kierowania pojazdami,

określić warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu oraz warunki używania pojazdów
w ruchu drogowym,

określić obowiązki właściciela pojazdu dotyczące rejestracji i badań technicznych
pojazdów,

rozpoznać znaki i sygnały drogowe,

wyjaśnić zasady stosowania sygnałów świetlnych i dźwiękowych,

określić prawa i obowiązki uczestnika ruchu drogowego dotyczące stosowania się do
znaków, sygnałów i poleceń,

określić dopuszczalne prędkości dla pojazdów,

określić uprawnienia Policji w zakresie kontroli ruchu drogowego.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przepisy ruchu drogowego – ruch pieszych i ruch pojazdów

na drogach publicznych

4.1.1. Materiał nauczania

Znajomość przepisów ruchu drogowego jest konieczna przy poruszaniu się po drogach

publicznych. Również przepisy ruchu drogowego mają zapewnić bezpieczeństwo
i sprawniejsze poruszanie się po drogach, szczególnie, że obecnie występuje znaczne
nasilenie transportu towarowego i ruchu osobowego niż parę lat temu.

Aktem prawnym regulującym kwestie z zakresu ruchu drogowego jest ustawa z dnia

20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym. Ponadto istnieje szereg przepisów
uzupełniających:

−

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
31 lipca 2002r. w sprawie znaków i sygnałów (Dz. U. 170, poz. 1393),

−

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie warunków
technicznych i badań pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. Nr
32, poz. 262 z 2003r. i późniejsze zmiany),

−

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 maja 1999r.
w sprawie kontroli ruchu drogowego (Dz. U. Nr 53, poz. 563),

−

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002r.
w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz. U.
Nr 236, poz. 1998 z 2002 r.

−

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002r. w sprawie rejestracji
i oznaczania pojazdów (Dz. U. Nr 133 poz. 1123).

−

Program szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdem
silnikowym. Załącznik nr 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27
października 2005r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1834 z 2005r.)

Przepisy ogólne ustawy „Prawo o ruchu drogowym” określają obowiązki uczestników

ruchu drogowego, którzy powinni zachować ostrożność albo, gdy ustawa tego wymaga –
szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie
bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem
zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Ustawa
definiuje pojęcia, które kierujący pojazdem bezwzględnie musi znać poruszając się na drodze:

droga – wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika drogi (ścieżki)
dla pieszych lub drogi (ścieżki) dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych
znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów,
ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.

droga twarda – droga z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej,
klinkierowej lub brukowej oraz z płyt betonowych lub kamienno-betonowych, jeżeli
długość nawierzchni przekracza 20m. Inne drogi są drogami gruntowymi.

jezdnia – część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy
torowisk wydzielonych z jezdni.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

droga dla rowerów – droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów
jednośladowych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.

pas ruchu – każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu
pojazdów wielośladowych, oznaczony lub nie oznaczony znakami drogowymi.

pobocze – część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu
pieszych lub niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem lub pędzenia
zwierząt.

skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie
lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia,
połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub
rozwidlenia drogi twardej z gruntową lub stanowiąca dojazd do obiektu znajdującego się
na drodze.

obszar zabudowany – obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi.

strefa zamieszkania – obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na którym
obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy oznaczone są odpowiednimi
znakami drogowymi.

uczestnik ruchu – pieszy, kierujący, a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na
pojeździe znajdującym się na drodze.

pieszy – osoba znajdująca się poza pojazdem na drodze. Za pieszego uważa się również
osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy,
podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę
w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej.

kierujący – osoba, która kieruje pojazdem lub zespołem pojazdów, a także osoba, która
prowadzi kolumnę pieszych, jedzie wierzchem, albo pędzi zwierzęta pojedynczo lub
w stadzie.

ustąpienie pierwszeństwa – powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić
innego kierującego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej zmiany prędkości,
a pieszego – do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku.

pojazd silnikowy – pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu
szynowego.

pojazd samochodowy – pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę
z prędkością przekraczającą 25km/h (z wyłączeniem ciągnika rolniczego).

autobus szkolny – autobus przeznaczony do przewozu dzieci do szkoły, barwy
pomarańczowej, oznaczony z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami barwy białej,
z napisem barwy czarnej „autobus szkolny”.

masa własna – masa pojazdu z jego normalnym wyposażeniem, paliwem, olejami,
smarami i cieczami w ilościach nominalnych, bez kierującego.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

dopuszczalna ładowność – największa masa ładunku i osób, jaką może przewozić pojazd
po drodze.

dopuszczalna masa całkowita – suma masy własnej i dopuszczalnej ładowności.

rzeczywista masa całkowita – masa pojazdu łącznie z masą znajdujących się w nim
rzeczy i osób.

autostrada – droga dwujezdniowa oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na
której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczona tylko do ruchu pojazdów
samochodowych, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej
40km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep.

droga ekspresowa – droga dwu- lub jednojezdniowa, oznaczona odpowiednimi znakami

drogowymi, na której skrzyżowania występują wyjątkowo, przeznaczona tylko do ruchu
pojazdów samochodowych.

chodnik – część drogi przeznaczona do ruchu pieszych.

wymijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu
poruszającego się w przeciwnym kierunku.

omijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok nie poruszającego się pojazdu, uczestnika
ruchu lub przeszkody.

wyprzedzanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu
poruszającego się w tym samym kierunku.

zatrzymanie pojazdu – unieruchomienie pojazdu nie wynikające z warunków lub
przepisów ruchu drogowego, trwające nie dłużej niż 1 minutę, oraz każde
unieruchomienie pojazdu wynikające z tych warunków lub przepisów.

postój pojazdu – unieruchomienie pojazdu nie wynikające z warunków lub przepisów
ruchu drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę.

samochód ciężarowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu

ładunków. Określenie to obejmuje również samochód ciężarowo-osobowy przeznaczony
konstrukcyjnie do przewozu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą.

pojazd uprzywilejowany – pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich
ś

wiateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący

z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy
jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane
wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego.

–

pojazd specjalny – pojazd samochodowy lub przyczepę, konstrukcyjnie nie przeznaczone
do przewozu osób lub ładunków

samochód osobowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu
nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

ciągnik samochodowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie wyłącznie

do ciągnięcia przyczepy; określenie to obejmuje ciągnik siodłowy i ciągnik balastowy.

ciągnik rolniczy – pojazd silnikowy skonstruowany do używania łącznie ze sprzętem do
prac rolnych, leśnych lub ogrodniczych. Ciągnik taki może być również przystosowany
do ciągnięcia przyczep oraz do prac ziemnych.

rower – pojazd jednośladowy lub wielośladowy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym
pojazdem.

motocykl – pojazd samochodowy jednośladowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy.

przyczepa – pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem.

przyczepa lekka – przyczepa, której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 750kg.

Ruch pieszych

Pieszy jest obowiązany korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku –

z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, pieszy może
korzystać z jezdni, pod warunkiem, że idzie jak najbliżej jej krawędzi i ustępuje miejsca
nadjeżdżającemu pojazdowi. Pieszy idący po poboczu lub jezdni jest obowiązany iść lewą
stroną drogi.
Może się zdarzyć, że na poboczu lub jezdni znajduje się więcej niż jeden pieszy. W takim
przypadku piesi idący jezdnią są obowiązani iść jeden za drugim. Na drodze o małym ruchu,
w warunkach dobrej widoczności, dwóch pieszych może iść obok siebie.

Pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko jest obowiązany zachować szczególną

ostrożność oraz w zasadzie korzystać z przejścia dla pieszych. Przechodzenie przez torowisko
wyodrębnione z jezdni jest dozwolone tylko w miejscu do tego przeznaczonym Pieszy
znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Jeżeli na drodze znajduje się przejście nadziemne lub podziemne dla pieszych, pieszy jest

obowiązany korzystać z niego.

Jeżeli przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście na

każdej jezdni uważa się za przejście odrębne. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przejścia
dla pieszych w miejscu, w którym ruch pojazdów jest rozdzielony wysepką lub za pomocą
innych urządzeń na jezdni.

Pieszy ma zakaz:

–

wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla
pieszych oraz spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi,

–

przechodzenia przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności drogi,

–

zwalniania kroku lub zatrzymywania się bez uzasadnionej potrzeby podczas
przechodzenia przez jezdnię lub torowisko,

–

przebiegania przez jezdnię,

–

chodzenia po torowisku,

–

wchodzenia na torowisko, gdy zapory lub półzapory są opuszczone lub opuszczanie ich
rozpoczęto,

–

przechodzenia przez jezdnię w miejscu, w którym urządzenie zabezpieczające lub
przeszkoda oddzielają drogę dla pieszych albo chodnik od jezdni, bez względu na to, po
której stronie jezdni one się znajdują.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Ruch pojazdów

W polskiego prawodawstwa kierującego pojazdem obowiązuje ruch prawostronny.

Kierujący pojazdem korzystając z drogi dwujezdniowej jest obowiązany jechać po prawej
jezdni. Jeżeli kierujący pojazdem korzysta z jezdni dwukierunkowej co najmniej o czterech
pasach ruchu jest obowiązany zajmować pas ruchu znajdujący się na prawej połowie jezdni.
Jest on obowiązany jechać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni. Jeżeli pasy ruchu na
jezdni są wyznaczone, nie może zajmować więcej niż jednego pasa.

Kierujący pojazdem zaprzęgowym, rowerem, motorowerem, wózkiem ręcznym oraz

osoba prowadząca pojazd napędzany silnikiem są obowiązani poruszać się po poboczu, chyba
ż

e nie nadaje się ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych.

W ruchu pojazdów wyróżnia się szereg sytuacji, które muszą być znane kierującemu, aby

bezpiecznie kierował pojazdem i nie stwarzał zagrożenia dla innych pojazdów oraz dla
pieszych:

Włączanie się do ruchu – następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub

zatrzymaniu się nie wynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego oraz przy
wjeżdżaniu:
–

na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu,
z drogi nie będącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania,

–

na drogę z pola lub na drogę twardą z drogi gruntowej,

–

na jezdnię z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych,

–

na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla
rowerzystów,

–

pojazdem szynowym – na drogę z zajezdni lub na jezdnię z pętli.

Kierujący pojazdem włączając się do ruchu jest obowiązany zachować szczególną ostrożność
oraz ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu.

Prędkość i hamowanie

Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad
pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności:
rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków
atmosferycznych i natężenia ruchu.

Kierujący pojazdem jest obowiązany:

–

jechać z prędkością, która nie utrudnia jazdy innym kierującym,

–

hamować w sposób, który nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego
utrudnienia,

–

utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub
zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.
Dopuszczalna prędkość pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym

w godzinach 5

–23

wynosi 50km/h. Dopuszczalna prędkość pojazdu lub zespołu pojazdów

na obszarze zabudowanym w godzinach 23

–5

wynosi 60 km/h. Dopuszczalna prędkość

pojazdu lub zespołu pojazdów w strefie zamieszkania wynosi 20 km/h.
Dopuszczalna prędkość poza obszarem zabudowanym wynosi w przypadku:
–

samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie
całkowitej, która nie przekracza 3,5 t:
a)

na autostradzie – 130 km/h,

na drodze ekspresowej dwujezdniowej – 110 km/h,

na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej co najmniej
o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h,

na drodze jednojezdniowej 90 km/h

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Dopuszczalna prędkość niektórych pojazdów wynosi:

–

ciągnika rolniczego (również z przyczepą) – 30km/h,

–

pojazdu z urządzeniem wystającym do przodu więcej niż 1,5m od siedzenia dla
kierującego – 30 km/h na obszarze zabudowanym i 60 km/h poza obszarem
zabudowanym,

–

motocykla (również z przyczepą) i motoroweru, którymi przewozi się dziecko w wieku
do 7 lat – 40 km/h.

Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu

Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu polega na zmianie przez kierującego pojazdem

kierunku jazdy lub zajmowany pas ruchu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności.
W takim przypadku kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się do prawej krawędzi
jezdni – jeżeli zamierza skręcić w prawo lub do środka jezdni lub na jezdni o ruchu
jednokierunkowym do lewej jej krawędzi – jeżeli zamierza skręcić w lewo. Kierujący
pojazdem, zmieniając zajmowanego pasa ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa
pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać, oraz pojazdowi
wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony.
Kierujący pojazdem jest obowiązany wcześniej wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany
kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu
manewru.

Kierujący pojazdem nie może zawracać:

–

w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej,

–

na autostradzie,

–

na drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego przeznaczonego,

–

w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch
ten utrudnić.

Wymijanie, omijanie i cofanie

Kierujący pojazdem jest obowiązany:

–

przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika
ruchu, a w razie potrzeby zjechać na prawo i zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się,

–

przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub
przeszkody, a w razie potrzeby zmniejszyć prędkość. Omijanie pojazdu sygnalizującego
zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony,

–

przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu
i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:
a)

sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa
ruchu lub jego utrudnienia,

upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności
w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej
osoby.

Zabrania się cofania pojazdem w tunelu, na moście, wiadukcie, autostradzie lub drodze

ekspresowej.

Wyprzedzanie

Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności,

czy:
–

ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia
komukolwiek ruchu,

–

kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania,

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

–

kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru
wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.

Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną

ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu.
Jest on obowiązany przy wyprzedzaniu przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu.
Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo,
może odbywać się tylko z jego prawej strony.

Kierujący pojazdem nie może wyprzedzać pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:

–

przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia,

–

na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi,

–

na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest

kierowany.

Ponadto zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.

Przecinanie się kierunków ruchu

Kierujący pojazdem zbliżając się do skrzyżowania jest obowiązany zachować szczególną

ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli
skręca w lewo – także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu
w prawo.
Kierujący pojazdem nie może:
–

wjeżdżać na skrzyżowanie, jeżeli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do
kontynuowania jazdy,

–

rozdzielać kolumny pieszych.

Zbliżając się do przejścia dla pieszych jest obowiązany zachować szczególną ostrożność

i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.

Kierującemu pojazdem zabrania się:

–

wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem
przejścia, na którym ruch jest kierowany,

–

omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu
ustąpienia pierwszeństwa pieszemu,

–

jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych.

Kierujący pojazdem przejeżdżając przez chodnik lub drogę dla pieszych jest obowiązany

jechać powoli i ustąpić pierwszeństwa pieszemu.

Bardzo często kierujący pojazdem musi przejechać przez przejazd kolejowy. W tym

wypadku musi zachować szczególną ostrożność. Przed wjechaniem na tory musi upewnić się,
czy nie zbliża się pojazd szynowy, oraz przedsięwziąć odpowiednie środki ostrożności
zwłaszcza, jeżeli wskutek mgły lub z innych powodów przejrzystość powietrza jest
zmniejszona. Kierujący jest obowiązany prowadzić pojazd z taką prędkością, aby mógł go
zatrzymać w bezpiecznym miejscu, gdy nadjeżdża pojazd szynowy lub, gdy urządzenie
zabezpieczające albo dawany sygnał zabrania wjazdu na przejazd.

Kierującemu pojazdem zabrania się:

–

objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeżeli
opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie nie zostało zakończone,

–

wjeżdżania na przejazd, jeżeli po drugiej stronie przejazdu nie ma miejsca do
kontynuowania jazdy,

–

wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim,

–

omijania pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeżeli wymagałoby to
wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu.

W razie unieruchomienia pojazdu na przejeździe kolejowym, kierujący jest obowiązany

niezwłocznie usunąć go z przejazdu, a jeżeli nie jest to możliwe, ostrzec kierującego
pojazdem szynowym o niebezpieczeństwie.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza. Kierujący

pojazdem może używać sygnału dźwiękowego lub świetlnego w razie, gdy zachodzi
konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie. Jednak zabrania się:
–

nadużywania sygnału dźwiękowego lub świetlnego,

–

używania sygnału dźwiękowego na obszarze zabudowanym, chyba że jest to konieczne

w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem,

–

ostrzegania światłami drogowymi w warunkach, w których może to spowodować

oślepienie innych kierujących.

Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność w czasie jazdy

w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza spowodowanej mgłą, opadami
atmosferycznymi lub innymi przyczynami, a ponadto kierujący pojazdem silnikowym jest
obowiązany włączyć światła mijania lub przeciwmgłowe przednie albo oba te światła
jednocześnie, a poza obszarem zabudowanym podczas mgły dawać krótkotrwałe sygnały
dźwiękowe w czasie wyprzedzania lub omijania.

Holowanie

Kierujący może holować pojazd silnikowy tylko pod warunkiem, że:

–

prędkość pojazdu holującego nie przekracza 30km/h na obszarze zabudowanym
i 60 km/h poza tym obszarem,

–

pojazd holujący ma włączone światła mijania również w okresie dostatecznej
widoczności,

–

w pojeździe holowanym znajduje się kierujący mający uprawnienie do kierowania tym
pojazdem, chyba że pojazd jest holowany w sposób wykluczający potrzebę kierowania
nim,

–

pojazd holowany jest połączony z pojazdem holującym w sposób wykluczający
odczepienie się w czasie jazdy; nie dotyczy to holowania motocykla, który powinien być
połączony z pojazdem holującym połączeniem giętkim w sposób umożliwiający łatwe
odczepienie,

–

pojazd holowany, z wyjątkiem motocykla, jest oznaczony z tyłu po lewej stronie
ostrzegawczym trójkątem odblaskowym, a w okresie niedostatecznej widoczności ma
ponadto włączone światła pozycyjne; zamiast oznaczenia trójkątem odblaskowym pojazd
holowany może wysyłać żółte sygnały błyskowe w sposób widoczny dla innych
uczestników ruchu,

–

w pojeździe holowanym na połączeniu sztywnym jest sprawny co najmniej jeden układ
hamulców, a w pojeździe holowanym na połączeniu giętkim – dwa układy,

–

odległość między pojazdami wynosi nie więcej niż 3 m przy połączeniu sztywnym, a od
4 do 6 m przy połączeniu giętkim, przy czym połączenie jest oznakowane na przemian
pasami białymi i czerwonymi albo zaopatrzone w chorągiewkę barwy żółtej lub
czerwonej; przepisu tego nie stosuje się w razie holowania pojazdów jednostek
wojskowych podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej.

Zabrania się holowania:

–

pojazdu o niesprawnym układzie kierowniczym lub o niesprawnych hamulcach, chyba że
sposób holowania wyklucza potrzebę ich użycia,

–

pojazdu za pomocą połączenia giętkiego, jeżeli w pojeździe tym działanie układu
hamulcowego uzależnione jest od pracy silnika, a silnik jest unieruchomiony,

–

więcej niż jednego pojazdu, z wyjątkiem pojazdu członowego,

–

pojazdem z przyczepą (naczepą),

–

na autostradzie, z wyjątkiem holowania przez pojazdy przeznaczone do holowania do
najbliższego wyjazdu lub miejsca obsługi podróżnych.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Zatrzymanie i postój pojazdu

Zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warunkach, w których

jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje zagrożenia
bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.

Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi

pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t, pod
warunkiem, że:
–

na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju,

–

szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest
nie mniejsza niż 1,5 m,

–

pojazd umieszczony przednią osią na chodniku nie tamuje ruchu pojazdów na jezdni.
Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli pozostawiono go w miejscu,

gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub zagraża jego bezpieczeństwu.

Pojazd może być unieruchomiony na koszt właściciela przez zastosowanie urządzenia

technicznego do blokady kół, jeżeli pozostawiono go w miejscu, gdzie jest to zabronione, lecz
nie utrudnia ruchu lub nie zagraża jego bezpieczeństwu.

Zabrania się zatrzymania pojazdu:

–

na przejeździe kolejowym, na przejeździe tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz
w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania,

–

na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż
10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach
ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem,

–

w tunelu, na moście lub na wiadukcie,

–

na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli zmusiłoby to
innych kierujących pojazdami wielośladowymi do najeżdżania na tę linię,

–

na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni i na
poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni,

–

w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeżeli
zostałyby one zasłonięte przez pojazd,

–

na jezdni przy jej lewej krawędzi, z wyjątkiem zatrzymania lub postoju pojazdu na
obszarze zabudowanym na drodze jednokierunkowej lub na jezdni dwukierunkowej
o małym ruchu,

–

na pasie między jezdniami,

–

w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na
przystanku z zatoką – na całej jej długości,

–

w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej
jej strony ma tylko jeden pas ruchu,

–

na drodze (ścieżce) dla rowerów.
Zabrania się postoju:

–

w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd, w szczególności do i z bramy, garażu,
parkingu lub wnęki postojowej,

–

w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub
wyjazd tego pojazdu,

–

przed i za przejazdem kolejowym, po obu stronach drogi, na odcinku od przejazdu
kolejowego do słupka wskaźnikowego z jedną kreską,

–

w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu,

–

na obszarze zabudowanym, pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie
całkowitej przekraczającej 16 t lub o długości przekraczającej 12 m, poza wyznaczonymi
w tym celu parkingami.
Zabrania się zatrzymania lub postoju pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej

w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu. Jeżeli unieruchomienie pojazdu nastąpiło

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

z przyczyn technicznych, kierujący pojazdem jest obowiązany usunąć pojazd z jezdni oraz
ostrzec innych uczestników ruchu.

Używanie świateł zewnętrznych

Kierujący pojazdem jest obowiązany używać świateł mijania podczas jazdy w warunkach

normalnej przejrzystości powietrza:
–

w czasie od zmierzchu do świtu,

–

w okresie od 1 października do ostatniego dnia lutego – przez całą dobę,

–

w tunelu.
W czasie od świtu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystości powietrza,

zamiast świateł mijania, kierujący pojazdem może używać świateł do jazdy dziennej.

W czasie od zmierzchu do świtu, na nie oświetlonych drogach, zamiast świateł mijania

lub łącznie z nimi, kierujący pojazdem może używać świateł drogowych, o ile nie oślepi
innych kierujących albo pieszych poruszających się w kolumnie. Kierujący pojazdem,
używając świateł drogowych, jest obowiązany przełączyć je na światła mijania w razie
zbliżania się:
–

pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka, przy czym jeżeli jeden z kierujących wyłączył
ś

wiatła drogowe – drugi jest obowiązany uczynić to samo,

–

do pojazdu poprzedzającego, jeżeli kierujący może być oślepiony,

–

pojazdu szynowego lub komunikacji wodnej, jeżeli poruszają się w takiej odległości, że
istnieje możliwość oślepienia kierujących tymi pojazdami.
Kierujący pojazdem silnikowym lub szynowym jest obowiązany, podczas zatrzymania

lub postoju w warunkach niedostatecznej widoczności, używać świateł pozycyjnych
przednich i tylnych lub świateł postojowych. Dopuszcza się włączenie świateł postojowych
jedynie od strony środka jezdni w pojeździe nie złączonym z przyczepą oraz w zespole
pojazdów o długości nie przekraczającej 6 m.

Podczas zatrzymania lub postoju, w miejscu oświetlonym w stopniu zapewniającym

widoczność pojazdu lub znajdującym się poza jezdnią i poboczem, wszystkie światła pojazdu
mogą być wyłączone. Przepis ten nie dotyczy pojazdu szynowego oraz pojazdu, na którym
znajduje się urządzenie lub ładunek, wystające poza pojazd i wymagające oznaczenia
odrębnymi światłami.

4.1.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

W jakich aktach prawnych uregulowane są zasady ruchu drogowego?

Jaka jest różnica między pojęciem „omijania”, a „wymijania”?

W jakich sytuacjach kierujący pojazdem ma zakaz holowania drugiego pojazdu?

Ile wynosi dopuszczalna prędkość pojazdów na obszarze zabudowanym?

Jak zdefiniujesz pojęcie „rzeczywistej masy pojazdu”?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z ustaw i rozporządzeń dotyczących przepisów ruchu drogowego określ, czy

podane poniżej stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe. Jeżeli uważasz, że zdanie jest
prawdziwe wpisz w kratkę literę P zaś, jeżeli uważasz, że zdanie jest fałszywe wpisz literą F.

1)

obszar zabudowany nie musi być oznaczony znakami drogowymi.

wymijanie to przejeżdżanie obok nie poruszającego się pojazdu.

motorower może być pojazdem wielośladowym.

prędkość ciągnika rolniczego wynosi 20 km/h.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać odpowiednie definicje w ustawach lub rozporządzeniach,

po zastanowieniu, w kratkę wpisać literą P dla oznaczenia stwierdzenia prawdziwego lub

literą F dla oznaczenia stwierdzenia fałszywego,

przeanalizować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

–

arkusz do ćwiczenia,

–

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

–

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Korzystając z ustawy „Prawo o ruchu drogowym” przeczytaj poniższe definicje,

a następnie odpowiedz na pytania, wybierając jako poprawną odpowiedź a) lub b):

Autostradą jest:

droga dwu- lub jednojezdniowa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na
której skrzyżowania występują wyjątkowo, przeznaczona tylko do ruchu pojazdów
samochodowych,

droga dwujezdniowa oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na której nie
dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczona tylko do ruchu pojazdów
samochodowych, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co
najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep.

Drogą twardą jest:

wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika drogi (ścieżki) dla
pieszych lub drogi (ścieżki) dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów
szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju
pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt,

droga z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej lub
brukowej oraz z płyt betonowych lub kamienno-betonowych, jeżeli długość
nawierzchni przekracza 20m; inne drogi są drogami gruntowymi.

Dopuszczalna masa całkowita pojazdu określana jest jako:

masa pojazdu łącznie z masą znajdujących się w nim rzeczy i osób,

suma masy własnej i dopuszczalnej ładowności.

Pojazd uprzywilejowany:

wysyła sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie
sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie,

wysyła sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych bez konieczności
wysyłania sygnałów dźwiękowych o zmiennym tonie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać odpowiednie definicje w ustawie „Prawo o ruchu drogowym”,

po zastanowieniu prawidłową odpowiedź zaznaczyć kółkiem,

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

przeanalizować otrzymane wyniki,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

–

arkusz do ćwiczenia,

–

przepisy o ruchu drogowym,

–

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Korzystając z ustawy „Prawo o ruchu drogowym” przeczytaj poniższe definicje,

a następnie odpowiedz na pytania, wybierając jako poprawną odpowiedź a) lub b):

1.

Jeżeli pieszy nie może skorzystać z pobocza to:
a)

może iść po jezdni.

ma zakaz poruszania się w miejscu, gdzie pobocze jest niedostępne.

Piesi idący po poboczu lub jezdni:

mają obowiązek iść prawą stroną jezdni.

mają obowiązek iść lewą stroną jezdni.

Pieszy może skorzystać z drogi dla rowerów:

zawsze.

tylko w razie braku chodnika lub pobocza lub gdy nie można z nich skorzystać.

Przechodzenie przez torowisko jest:

zabronione.

dozwolone ale tylko na przejściach dla pieszych.

Pieszy ma zakaz:

przechodzenia przez torowisko.

przebiegania przez jezdnię.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać odpowiedni fragment materiału w ustawie „Prawo o ruchu drogowym”,

po zastanowieniu prawidłową odpowiedź zaznaczyć kółkiem,

przeanalizować otrzymane wyniki,

zaprezentować wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

–

arkusz do ćwiczenia,

–

przepisy o ruchu drogowym,

–

Poradnik dla ucznia.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4.1.4 Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

wskazać przypadki braku możliwości holowania pojazdu przez inny
pojazd?

wskazać dopuszczalną prędkość pojazdu w obszarze zabudowanym?

wskazać różnicę między pojęciem „wymijania”, a „omijania”?

wskazać dopuszczalną prędkość pojazdów na obszarze zabudowanym?

zdefiniować pojęcie „rzeczywistej masy pojazdu”?

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4.2. Uprawnienia związane z posiadaniem pojazdu

4.2.1. Materiał nauczania

Dokumentem uprawniającym do kierowania pojazdem silnikowym jest prawo jazdy

określonej kategorii.
W prawodawstwie polskim wyróżnia się następujące kategorie prawa jazdy:
–

A – motocykl,

–

A1 – motocykl o pojemności skokowej silnika nie przekraczającej 125 cm sześć., i mocy
nie przekraczającej 11 kW

–

B – pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony
z wyjątkiem autobusu lub motocykla,

–

B1 – trójkołowy lub czterokołowy pojazd samochodowy o masie własnej nie
przekraczającej 550 kg z wyjątkiem motocykla

–

C – pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony,
z wyjątkiem autobusu, a także ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,

–

C1 – pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony
i nie przekraczającej 7,5 tony, z wyjątkiem autobusu, a także ciągnikiem rolniczym lub
pojazdem wolnobieżnym,

–

D – autobus, ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny,

–

D1 – autobus przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie
z kierowcą, a także ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny,

–

B+E – samochód osobowy określony w poz.3 z przyczepą o dopuszczalnej masie
całkowitej co najmniej 1 t,

–

C+E – zespół pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 18 t. i długości co
najmniej 12 m. złożony z samochodu ciężarowego i przyczepy lub ciągnika siodłowego
i naczepy,

–

C1+E – zespół pojazdów o długości co najmniej 8 m. złożony z samochodu ciężarowego
o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 2 t.

–

D+E – autobus z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 1,25 t,

–

D1+E – autobus z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej co najmniej 1,25 t,

–

T – ciągnik rolniczy z przyczepą (przyczepami) lub pojazd wolnobieżny trolejbusowa
trolejbus.

Prawo jazdy otrzymuje osoba, jeżeli:

–

osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek,

–

uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania
pojazdem i orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do
kierowania pojazdem, o ile jest ono wymagane,

–

odbyła wymagane dla danej kategorii szkolenie,

–

zdała z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy wymagany dla danej kategorii.

Wymagany dla danej kategorii wiek wynosi:

–

16 lat – dla kategorii A1, B1 lub T,

–

18 lat – dla kategorii A, B, B+E, C, C+E, C1 lub C1+E,

–

21 lat – dla kategorii D, D+E, D1 lub D1+E.

Osoba, która nie ukończyła 18 lat, może uzyskać prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T za

pisemną zgodą rodziców lub opiekunów. Tak więc osoba, która chce uzyskać prawo jazdy na
ciągnik rolniczy, może ubiegać się o nie już w wieku 16 lat.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Prawo jazdy nie może być wydane osobie:

–

u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od
alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu,

–

w stosunku do której orzeczony został – prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem
innego organu uprawnionego do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie
dyscyplinarnym – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie
obowiązywania tego zakazu.
Dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, za opłatą oraz po

uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby
ubiegającej się, a w uzasadnionych przypadkach – właściwy ze względu na miejsce
czasowego pobytu.

Warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu

Dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego, ciągnika

rolniczego, motoroweru lub przyczepy jest dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe.
Pojazdy dopuszczone są do ruchu, jeżeli są zarejestrowane i zaopatrzone w zalegalizowane
tablice (tablicę) rejestracyjne, a w przypadku pojazdów samochodowych, z wyłączeniem
motocykli, w nalepkę kontrolną.

W przypadku zagubienia dowodu rejestracyjnego lub karty pojazdu, zamiast tych

dokumentów należy przedstawić zaświadczenie wystawione przez organ rejestrujący
właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestracji, potwierdzające dane zawarte
w zagubionym dokumencie, niezbędne do rejestracji.

Rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na

miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice
(tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana.

Czasowej rejestracji pojazdu dokonuje starosta właściwy ze względu na miejsce

zamieszkania (siedzibę) właściciela pojazdu, wydając pozwolenie czasowe i zalegalizowane
tablice (tablicę) rejestracyjne.

Czasowej rejestracji dokonuje się:

–

z urzędu – po złożeniu wniosku o rejestrację pojazdu,

–

na wniosek właściciela pojazdu – w celu umożliwienia wywozu pojazdu za granicę,
przejazdu pojazdu z miejsca jego zakupu lub odbioru na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, przejazdu pojazdu związanego z koniecznością dokonania jego badania
technicznego lub naprawy,

–

na wniosek jednostki upoważnionej do przeprowadzania badań homologacyjnych lub
jednostki badawczej producenta pojazdu, jego wyposażenia lub części – w celu
umożliwienia odpowiednich badań.
Czasowej rejestracji dokonuje się zasadniczo na okres nieprzekraczający 30 dni. Termin

ten może być jednorazowo przedłużony o 14 dni w celu wyjaśnienia spraw związanych
z rejestracją pojazdu. Po upływie terminu czasowej rejestracji pozwolenie czasowe i tablice
rejestracyjne zwraca się do organu, który je wydał.

Badania techniczne pojazdów

Okresowe badanie techniczne pojazdów przeprowadza się corocznie.

Dodatkowemu badaniu technicznemu podlega również pojazd:
–

skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego lub starostę w razie uzasadnionego
przypuszczenia, że:

zagraża bezpieczeństwu ruchu,

narusza wymagania ochrony środowiska,

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

c) uczestniczył w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy

nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy skierowany przez starostę w celu
ustalenia danych pojazdu niezbędnych do jego rejestracji,

–

w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elementów powodujących
zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym, z wyłączeniem montażu instalacji do
zasilania gazem,

–

który ma być używany jako taksówka osobowa lub bagażowa, pojazd uprzywilejowany,
pojazd do nauki jazdy, pojazd do przeprowadzania egzaminu państwowego lub pojazd
odpowiednio przystosowany lub wyposażony zgodnie z przepisami o przewozie
drogowym towarów niebezpiecznych.

–

w którym została dokonana naprawa wynikająca ze zdarzenia powodującego
odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy na kwotę przekraczającą
2000 zł,

–

sprowadzony z zagranicy i noszący ślady uszkodzeń lub którego stan techniczny
wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogących stwarzać
zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Organ dokonujący rejestracji pojazdu wpisuje do dowodu rejestracyjnego termin

następnego badania technicznego pojazdu.

Jeżeli pojazd jest zarejestrowany, kolejny termin badania technicznego wpisuje do

dowodu rejestracyjnego uprawniony diagnosta po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania
i po uiszczeniu przez właściciela pojazdu opłaty ewidencyjnej.

Badanie techniczne jest przeprowadzane na koszt właściciela pojazdu.

4.2.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jaka kategoria prawa jazdy uprawnia do kierowania ciągnikiem rolniczym?

Jak często należy przeprowadzać badania techniczne pojazdów?

W jakiej sytuacji dokonuje się czasowej rejestracji pojazdu?

Jaki dokument stwierdza uprawnienia do kierowania motocyklem?

4.2.3 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ uprawnienia, jakie musi posiadać osoba, aby mogła kierować samochodem

osobowym o masie nieprzekraczającej 3,5 t.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

dokonać analizy treści ćwiczenia,

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

określić warunki, które muszą być spełnione przez osobę, aby uzyskała pozwolenie na

kierowanie samochodem osobowym,

zanotować wyniki,

przeanalizować otrzymane wyniki,

zaprezentować otrzymane wyniki na forum grupy i przeprowadzić dyskusję dotyczącą

wiarygodności otrzymanych wyników.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

–

arkusz do ćwiczenia,

–

przepisy o ruchu drogowym,

–

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Korzystając z przepisów o ruchu drogowym wskaż, czy podane poniżej stwierdzenia są

prawdziwe, czy fałszywe. Jeżeli uważasz, że zdanie jest prawdziwe wpisz w kratkę literę P
zaś, jeżeli uważasz, że zdanie jest fałszywe wpisz literą F.

1)

dopuszczalna prędkość ciągnika rolniczego wynosi 20 km/h.

wymagany wiek do uzyskania prawa jazdy kategorii C wynosi 18 lat.

dokumentem dopuszczającym pojazd do ruchu jest prawo jazdy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać odpowiednie fragmenty w ustawach lub rozporządzeniach o ruchu drogowym
i materiale nauczania,

po zastanowieniu, w kratkę wpisać literą P dla oznaczenia stwierdzenia prawdziwego lub

literą F dla oznaczenia stwierdzenia fałszywego,

przeanalizować otrzymane wyniki,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

–

arkusz do ćwiczenia,

–

przepisy o ruchu drogowym,

–

Poradnik dla ucznia.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

wskazać kategorie prawa jazdy uprawniające do kierowania ciągnikiem
rolniczym?

określić dopuszczalną prędkość ciągnika rolniczego w obszarze
zabudowanym?

określić warunki otrzymania prawa jazdy przez zainteresowanego?

wskazać przesłanki dokonania czasowej rejestracji pojazdu?

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4.3. Znaki i sygnały drogowe

4.3.1. Materiał nauczania

Kierujący ciągnikiem rolniczym ma obowiązek stosować się do obowiązujących znaków

i sygnałów drogowych. Ponadto jest obowiązany do rozpoznawania różnych oznaczeń
znajdujących się na drodze w formie znaków.

Znaki drogowe dzielą się na: znaki nakazu, zakazu, ostrzegawcze, informacyjne, kierunku

i miejscowości, uzupełniające, dodatkowe, poziome. Ponadto wyróżnia się sygnalizatory
ś

wietlne oraz tabliczki do znaków drogowych. Do znaków ostrzegawczych zalicza się:

Rys. 1. Niebezpieczny zakręt

w prawo [4]

Rys. 2.

Niebezpieczny
zakręt w lewo [4]

Rys. 3. Niebezpieczne zakręty,

pierwszy w prawo [4]

Rys. 4. Niebezpieczne zakręty,

pierwszy w lewo

Rys. 5. Skrzyżowanie dróg [4]

Rys. 6. Skrzyżowanie z drogą

podporządkowaną
występującą po obu
stronach [4]

Rys. 7. Skrzyżowanie z drogą

podporządkowaną
występującą po prawej
stronie [4]

Rys. 8. Skrzyżowanie z drogą

podporządkowaną
występującą po lewej
stronie [4]

Rys. 9. Wlot drogi jednokierunkowej

z prawej strony [4]

Rys. 10. Wlot drogi jednokierunkowej

z lewej strony [4]

Rys. 11. Ustąp pierwszeństwa [4]

Rys. 12. Skrzyżowanie o ruchu

okrężnym [4]

Rys. 13. Przejazd kolejowy

z zaporami [4]

Rys. 14. Przejazd kolejowy bez

zapór [4]

Rys. 15. Nierówna droga [4]

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Rys. 16. Próg zwalniający [4]

Rys. 17. Zwężenie jezdni dwustronne [4] Rys. 18. Zwężenie jezdni

prawostronne [4]

Rys. 19. Zwężenie jezdni

Rys. 20. Ruchomy most [4]

Rys. 21. Roboty na drodze [4]

lewostronne [4]

Rys. 22. Śliska jezdnia [4]

Rys. 23 Przejście dla pieszych [4]

Rys. 24. Dzieci [4]

Rys. 25. Zwierzęta gospodarskie [4] Rys. 26. Zwierzęta dzikie [4]

Rys. 27. Boczny wiatr [4]

Rys. 28. Odcinek jezdni o ruchu

Rys. 29. Tramwaj [4]

Rys. 30. Niebezpieczny zjazd [4]

dwukierunkowym [4]

Rys. 31. Stromy podjazd [4]

Rys. 32. Rowerzyści [4]

Rys. 33. Spadające odłamki skalne [4]

Rys. 34. Lotnisko [4]

Rys. 35. Nadbrzeże lub brzeg rzeki [4]

Rys. 36. Sypki żwir [4]

Rys. 37. Sygnały świetlne [4]

Rys. 38. Inne niebezpieczeństwa [4]

Rys. 39. Niebezpieczne pobocze [4]

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Rys. 40. Oszronienie jezdni [4]

Rys. 41. Zator drogowy [4]

Rys. 42. Wypadek drogowy [4]

Wśród najważniejszych znaków zakazu wyróżnia się:

Rys. 43. Zakaz ruchu w obu

Rys. 44. Zakaz wjazdu [4]

Rys. 45. Zakaz wjazdu ciągników

kierunkach [4]

rolniczych [4]

Rys. 46. Zakaz wjazdu pojazdów

o szer. ponad ... m [4]

Rys. 47. Zakaz wjazdu pojazdów

o wys. ponad...m [4]

Rys. 48. Zakaz wjazdu pojazdów

o dł. ponad...m [4]

Rys. 49. Stop [4]

Rys. 50. Zakaz skrętu w lewo [4]

Rys. 51. Zakaz skrętu w prawo [4]

Rys. 52. Zakaz zawracania [4]

Rys. 53. Pierwszeństwo dla

Rys. 54. Ograniczenie prędkości [4]

nadjeżdżających
z przeciwka [4]

Rys. 55. Zakaz postoju [4]

Rys. 56. Zakaz zatrzymywania się [4]

Rys. 57. Strefa ograniczonego

postoju [4]

Rys. 58. Zakaz ruchu pieszych [4

Rys. 59. Koniec zakazów [4]

Rys. 60. Zakaz wjazdu pojazdów

silnikowych, z wyjątkiem
motocykli jednośladowych [4]

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Rys. 61. Zakaz wjazdu samochodów

ciężarowych [4]

Rys. 62. Zakaz wjazdu pojazdów

silnikowych z przyczepą
[4]

Rys. 63. Zakaz wjazdu pojazdów

z materiałami, które mogą
skazić wodę [4]

Wśród znaków nakazu należy rozróżniać:

Rys. 64. Nakaz jazdy w prawo

przed znakiem [4]

Rys. 65. Nakaz jazdy w prawo za

znakiem [4]

Rys. 66. Nakaz jazdy w lewo przed

znakiem [4]

Rys. 67. Nakaz jazdy w lewo za

znakiem [4]

Rys. 68. Nakaz jazdy prosto [4]

Rys. 69. Nakaz jazdy prosto lub

w prawo [4]

Rys. 70. Nakaz jazdy prosto lub

w lewo [4]

Rys. 71. Nakaz jazdy w prawo lub

w lewo [4]

Rys. 72. Nakaz jazdy z prawej

strony znaku [4]

Rys. 73. Nakaz jazdy z lewej

strony znaku [4]

Rys. 74. Nakaz jazdy z lewej lub

prawej strony znaku [4]

Rys. 75. Ruch okrężny [4]

Rys. 76. Droga dla pieszych [4]

Rys. 77. Koniec drogi dla pieszych [4]

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Do znaków informacyjnych zalicza się przede wszystkim:

Rys. 78. Droga z pierwszeństwem [4]

Rys. 79. Koniec drogi

Rys. 80. Droga jednokierunkowa [4]

z pierwszeństwem [4]

Rys. 81. Droga bez przejazdu [4]

Rys. 82. Przejście dla pieszych [4]

Rys. 83. Droga ekspresowa [4]

Rys. 84. Autostrada [4]

Rys. 85. Strefa zamieszkania [4]

Rys. 86. Koniec strefy

zamieszkania [4]

Rys. 87. Obszar zabudowany [4] Rys. 88. Koniec obszaru zabudowanego [4]

Znaki drogowe informacyjne wskazują kierunki miejscowości lub dzielnic miast. Mogą

wskazywać

również

kierunek

obiektu

komunikacyjnego,

turystycznego

lub

wypoczynkowego. Poza tym znaki kierunku i miejscowości wskazują numer drogi i odległość
do głównych miejscowości położonych przy danym szlaku drogowym.

Rys. 89. Wskazuje na skrzyżowaniu lub bezpośrednio

przed nim kierunki do miejscowości lub
dzielnic miast [4]

Rys. 90. Wskazuje kierunek do obiektu

komunikacyjnego [4]

Rys. 91. Wskazuje kierunek do obiektu turystycznego

[4]

Rys. 92. Wskazuje numer drogi i odległość do

głównych miejscowości położonych przy
danym szlaku drogowym [4]

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Rys. 93. Wskazuje numer i rodzaj (kategorię) drogi [4]

Znaki drogowe uzupełniające

Rys. 94. Kierunki na pasach ruchu

[4]

Rys. 95. Kierunki na pasie ruchu

[4]

Rys. 96. Pas ruchu dla określonych

pojazdów [4]

Rys. 97. Niesymetryczny podział

ruchu dla przeciwnych
kierunków [4]

Rys. 98. Koniec pasa ruchu na

jezdni dwukierunkowej
[4]

Rys. 99. Koniec pasa ruchu na

jezdni jednokierunkowej
[4]

Wśród znaków drogowych dodatkowych występują znaki ostrzegające o zbliżaniu się do
przejazdu kolejowego.
Oprócz znaków drogowych na jezdni bardzo ważną rolę odgrywają sygnały świetlne.

Rys. 100. Sygnalizator z sygnałami

do kierowania ruchem
[5]

Rys. 101. Sygnalizator z sygnałem

dopuszczającym warunkowe
skręcanie[5]

Rys. 102. Sygnalizator kierunkowy

[5]

Rys. 103. Sygnalizator z sygnałami

dla pasów ruchu [5]

Rys. 104. Sygnalizator z sygnałami

dla pieszych [5]

Rys. 105. Sygnalizator z sygnałami

dla rowerzystów [5]

Rys. 106. Sygnalizator z sygnałem nakazującym opuszczenie pasa ruchu [5]

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Sygnalizator z sygnałami do kierowania ruchem
–

Sygnał zielony zezwala na wjazd za sygnalizator. Sygnał zielony nie zezwala na wjazd za
sygnalizator, jeżeli:
a)

ruch pojazdu utrudniłby opuszczenie jezdni pieszym lub rowerzystom,

ze względu na warunki ruchu na skrzyżowaniu lub za nim opuszczenie skrzyżowania
nie byłoby możliwe przed zakończeniem nadawania sygnału zielonego.

–

Sygnał żółty oznacza zakaz wjazdu za sygnalizator, chyba że w chwili zapalenia się tego
sygnału pojazd znajduje się tak blisko sygnalizatora, że nie może być zatrzymany przed
nim bez gwałtownego hamowania; sygnał ten oznacza jednocześnie, że za chwilę zapali
się sygnał czerwony;

–

Sygnał czerwony oznacza zakaz wjazdu za sygnalizator.

–

Sygnał czerwony i żółty nadawane jednocześnie oznaczają zakaz wjazdu za sygnalizator.
Sygnały te oznaczają także, że za chwilę zapali się sygnał zielony.

Sygnalizator z warunkowym zezwoleniem na skręt.
Nadawany przez sygnalizator sygnał czerwony wraz z sygnałem w kształcie zielonej

strzałki oznacza, że dozwolone jest skręcanie w kierunku wskazanym strzałką w najbliższą
jezdnię na skrzyżowaniu, pod warunkiem, że kierujący zatrzyma się przed sygnalizatorem
i nie spowoduje utrudnienia ruchu innym jego uczestnikom. Sygnał w kształcie zielonej
strzałki nadawany przez sygnalizator, zezwalający na skręcanie w lewo, zezwala również na
zawracanie z lewego skrajnego pasa ruchu, chyba że jest to zabronione znakiem.

Sygnalizator kierunkowy
Sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator kierunkowy dotyczą kierujących jadących

w kierunkach wskazanych strzałką (strzałkami). Sygnał zielony nadawany przez sygnalizator
kierunkowy oznacza ponadto, że podczas jazdy we wskazanym kierunku nie występuje
kolizja z innymi uczestnikami ruchu. Sygnalizatory kierunkowe nadające sygnały
przeznaczone tylko dla pojazdów skręcających w lewo mogą nie być umieszczone po prawej
stronie drogi.

Sygnalizator z sygnałami dla pasów ruchu
Sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator oznaczają: sygnał zielony – zezwolenie na

wjazd na pas ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony, sygnał czerwony – zakaz
wjazdu na pas ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony.

Sygnalizator z sygnałami dla pieszych
Sygnały świetlne dla pieszych nadawane przez sygnalizator oznaczają: sygnał zielony –

zezwolenie na wejście na przejście dla pieszych, przy czym sygnał zielony migający oznacza,
ż

e za chwilę zapali się sygnał czerwony i pieszy jest obowiązany jak najszybciej opuścić

przejście, sygnał czerwony – zakaz wejścia na przejście.

Sygnalizator z sygnałami dla rowerzystów
Sygnały świetlne dla rowerzystów nadawane przez sygnalizator oznaczają: sygnał zielony

– zezwolenie na wjazd na przejazd dla rowerzystów, przy czym sygnał zielony migający
oznacza, że za chwilę zapali się sygnał czerwony i rowerzysta jest obowiązany jak najszybciej
opuścić przejazd; sygnał czerwony – zakaz wjazdu na przejazd.

Nakaz opuszczenia pasa ruchu
Sygnał świetlny stały lub migający, nadawany przez sygnalizator oznacza nakaz

opuszczenia pasa ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony, i wjazdu na część jezdni
znajdującą się po stronie wskazanej strzałką.

Oprócz sygnałów świetlnych można spotkać się również z sygnałem dźwiękowym na

drodze.

Przepisy o ruchu drogowym zezwalają kierującemu pojazdem na używanie sygnału

dźwiękowego w razie gdy zachodzi konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie. Jednak nie
może on nadużywać sygnału dźwiękowego oraz używać sygnału dźwiękowego na obszarze
zabudowanym, chyba że jest to konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Poruszając się na drodze należy zwracać szczególną uwagę na pojazdy uprzywilejowane.

Pojazd uprzywilejowany w ruchu drogowym jest uczestnikiem ruchu o specjalnych
uprawnieniach, oznaczonym w specjalny sposób dla odróżnienia od zwykłych pojazdów.

Do pojazdów uprzywilejowanych należą głównie karetki pogotowia, wozy strażackie

oraz

radiowozy

policyjne.

Kodeks

drogowy

zezwala

kierującemu

pojazdem

uprzywilejowanym (przy zachowaniu szczególnej ostrożności) na niestosowanie się do
przepisów ruchu drogowego, a także znaków i sygnałów drogowych, w tym do sygnalizacji
ś

wietlnej. Kierujący takim pojazdem nie jest jednak zwolniony ze stosowania się do sygnałów

dawanych przez kierujących ruchem. Natomiast wszyscy użytkownicy drogi zobowiązani są
do ułatwienia przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu m.in. poprzez natychmiastowe
usunięcie się z jego drogi i w razie potrzeby zatrzymanie się.

Rys. 107. Ambulans [6]

Rys. 108 Wóz strażacki [6]

Rys. 109. Wóz więzienny [6]

Rys. 110 Radiowóz policyjny [7]

Pojazdy uprzywilejowane wysyłają odpowiednie sygnały:
–

wietlne sygnały przerywane (błyskowe) ustalonego koloru (zazwyczaj niebieskiego lub

czerwonego), w Polsce obowiązkowo koloru niebieskiego – czerwony w zasadzie
przeznaczony jest tylko do jazdy w kolumnie.

–

dźwiękowe sygnały o zmiennym tonie.
Często pojazdy takie są wyposażone w urządzenie nagłaśniające, umożliwiające

podawanie komunikatów. Pojazd uprzywilejowany dodatkowo musi mieć włączone światła
mijania lub drogowe.

Pojazdy zawodowej i ochotniczej straży pożarnej są barwy czerwonej lub z czerwonym

pasem wyróżniającym, ambulanse pogotowia ratunkowego, najczęściej barwy białej
z niebieskim (i ewentualnie czerwonym) pasem wyróżniającym, pojazdy Policji barwy
granatowej z białym pasem wyróżniającym i napisem „Policja” – z wyłączeniem pojazdów
nieoznakowanych.

Na drodze należy również zwracać uwagę na pojazdy specjalne, do których należą:

pojazd nauki jazdy, pojazd wykonujący prace na drodze, pojazd przewożący materiały
niebezpieczne oraz pojazdy przewożące osoby niepełnosprawne i dzieci.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Rys. 111. Nauka jazdy [8]

Rys. 112. Autobus szkolny [9]

Rys. 113. Tabliczka informująca o przewożeniu

materiałów niebezpiecznych [10]

Rys. 114. Nalepka do oznaczania pojazdu kierowanego

przez

osobę

niepełnosprawną

mającą

trudności w poruszaniu się [11]

Rys. 115. Tablica do oznaczania pojazdów

konstrukcyjnie przeznaczonych do
przewozu osób niepełnosprawnych [11]

Pojazd wykonujący na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne

powinien wysyłać żółte sygnały błyskowe.

Przestrzeganie kolejności stosowania przepisów ruchu drogowego
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do

poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli,
sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy
wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki
drogowe. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego
kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi, natomiast
sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi pierwszeństwo
przejazdu.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie znasz rodzaje znaków drogowych?

Jakie znasz rodzaje sygnałów drogowych?

Jakie znasz rodzaje pojazdów uprzywilejowanych?

Co oznacza okrągły biały znak drogowy otoczony czerwonym kołem?

Jakie znasz rodzaje znaków nakazu?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj poniższe stwierdzenia, a następnie, jeżeli uważasz, że zdanie jest prawdziwe –

wpisz w kratkę literę P zaś, jeżeli uważasz, że zdanie jest fałszywe wpisz literą F.
1)

znak nakazu posiada tę sama wartość co znak ostrzegawczy.

sygnał pomarańczowy uprawnia do przejazdu przez skrzyżowanie.

wóz strażacki jest pojazdem uprzywilejowanym, jeżeli wysyła sygnały
dźwiękowe i świetlne

pojazd wykonujący prace na drodze musi wysyłać czerwone sygnały świetlne.

autobus szkolny nie musi być oznaczony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

odszukać odpowiednie fragmenty w ustawach lub rozporządzeniach o ruchu drogowym
i materiale nauczania,

po zastanowieniu, w kratkę wpisać literą P dla oznaczenia stwierdzenia prawdziwego lub
literą F dla oznaczenia stwierdzenia fałszywego,

przeanalizować otrzymane wyniki,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

tablice z sygnałami i znakami drogowymi,

filmy dydaktyczne z sygnałami drogowymi.

Ćwiczenie 2

Ustal rodzaje pojazdów, które wymagają szczególnego oznaczenia na drodze. Opisz

szczegółowo rodzaj oznaczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

dokonać analizy treści ćwiczenia,

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

ustalić rodzaje pojazdów, które wymagają odpowiednich oznaczeń,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Co oznaczają niżej podane znaki drogowe?

Rys. 116 [4]

zakaz wjazdu,

ustąp pierwszeństwa,

roboty na drodze.

Rys. 117 [4]

pozwolenie na wjazd dla ciągników rolniczych,

zakaz wjazdu ciągników rolniczych,

uwaga na ciągniki rolnicze.

Rys. 118 [4]

zakaz wjazdu pojazdów ciężarowych,

zakaz wjazdu pojazdów z materiałami niebezpiecznymi,

zezwolenie na wjazd pojazdów ciężarowych.

Rys. 119 [4]

koniec drogi z pierwszeństwem,

droga z pierwszeństwem,

ustąp pierwszeństwa.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Rys. 120 [4]

prędkość maksymalna,

prędkość minimalna,

dozwolona prędkość dla ciągników rolniczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

ustalić rodzaje znaków,

zanotować wyniki zaznaczając prawidłową odpowiedź kółkiem,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Przeczytaj poniższe stwierdzenia, a następnie zaznacz prawidłową odpowiedź kółkiem.

Sygnał zielony:
a)

zawsze zezwala na wjazd za sygnalizator,

zezwala na wjazd za sygnalizator, jeżeli nie utrudnia to opuszczenia jezdni pieszym
lub rowerzystom.

Sygnał czerwony wraz z sygnałem w kształcie zielonej strzałki oznacza:
a)

zezwolenie na skręt w kierunku wskazanym strzałką w najbliższą jezdnię na
skrzyżowaniu, pod warunkiem, że kierujący zatrzyma się przed sygnalizatorem i nie
spowoduje utrudnienia ruchu innym jego uczestnikom,

zezwolenie na skręt w kierunku wskazanym strzałką w najbliższą jezdnię na
skrzyżowaniu bez konieczności zatrzymania się przed sygnalizatorem.

Migający sygnał zielony dla pieszych oznacza, że:
a)

pieszy obowiązany jest opuścić przejście,

pojazdy mogą ruszać ze skrzyżowania.

Sygnał nakaz opuszczenia pasa ruchu oznacza:
a)

nakaz wjazdu na część jezdni znajdującą się po stronie wskazanej strzałką,

zakaz wjazdu na część jezdni znajdującą się po stronie wskazanej strzałką.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

ustalić rodzaje sygnałów drogowych,

zanotować wyniki zaznaczając prawidłową odpowiedź kółkiem,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice z sygnałami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Określ kolejność stosowania się kierującego do znaków, sygnałów i poleceń drogowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

ustalić kolejność stosowania się do znaków, sygnałów i poleceń drogowych,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami i sygnałami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

dokonać podziału znaków drogowych?

wymienić rodzaje sygnałów drogowych?

wymienić rodzaje pojazdów uprzywilejowanych?

wymienić kolejność stosowania się do znaków, sygnałów i poleceń?

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4.4. Kontrola ruchu drogowego i uprawnienia kontrolujących

4.4.1. Materiał nauczania

Zatrzymanie prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego jest możliwe na podstawie przepisów

ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z przepisami funkcjonariusz Policji jest
zobowiązany do zatrzymania prawa jazdy za pokwitowaniem w razie:

stwierdzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po
użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,

stwierdzenia zniszczenia prawa jazdy w stopniu powodującym jego nieczytelność,

podejrzenia podrobienia lub przerobienia prawa jazdy,

gdy upłynął termin ważności prawa jazdy,

gdy wobec kierującego pojazdem wydane zostało postanowienie lub decyzja
o zatrzymaniu prawa jazdy,

gdy wobec kierującego pojazdem orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów lub wydano
decyzję o cofnięciu prawa jazdy,

przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów
ruchu drogowego,

przekroczenia przez kierującego pojazdem, w okresie 1 roku od dnia wydania po raz
pierwszy prawa jazdy, liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Ponadto funkcjonariusz Policji może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem w razie

uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które
może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.

Zatrzymane prawo jazdy, z wyjątkiem przypadku podejrzenia jego podrobienia lub

przerobienia, Policja przekazuje niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni, według
właściwości, sądowi, prokuratorowi lub staroście.

W razie przeprowadzenia badania krwi lub moczu dla oceny trzeźwości lub zawartości

rodka działającego podobnie do alkoholu, prawo jazdy przekazuje się wraz z wynikiem tego

badania. Jeżeli jednak wynik tego badania nie został uzyskany w ciągu 30 dni od dnia
zatrzymania prawa jazdy, należy niezwłocznie zwrócić je właścicielowi.

Zatrzymanie prawa jazdy w przypadku:

stwierdzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po
użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,

uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które
może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów wymaga wydania postanowienia
o zatrzymaniu prawa jazdy, przez prokuratora lub właściwy sąd w terminie 14 dni od
otrzymania prawa jazdy. O wydaniu postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy
zawiadamia się właściwego starostę.

W przypadku, gdy upłynął termin ważności prawa jazdy lub kierujący pojazdem

przekroczył liczbę 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, Policja może
zatrzymać prawo jazdy. Zwrot zatrzymanego prawa jazdy następuje po ustaniu przyczyny
zatrzymania.

Policjant, po zatrzymaniu pojazdu, podaje kierującemu stopień, imię i nazwisko oraz

przyczynę zatrzymania, a ponadto:
–

policjant umundurowany okazuje legitymację służbową na żądanie kontrolowanego
uczestnika ruchu,

–

policjant nie umundurowany okazuje legitymację służbową bez wezwania.

Policjant może pominąć tę procedurę w przypadkach, gdy:

–

pojazd zostaje zatrzymany w wyniku prowadzonego pościgu,

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

–

zatrzymuje pojazd, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że pochodzi
z przestępstwa,

–

jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w aucie znajdują się osoby, które popełniły
przestępstwo.

Policjant zatrzyma dowód rejestracyjny (pozwolenie czasowe) w razie:

–

stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd:

zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały
uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy,

zagraża porządkowi ruchu,

narusza wymagania ochrony środowiska;

–

stwierdzenia, że pojazd nie został poddany badaniu technicznemu w wyznaczonym
terminie lub termin badania nie został wyznaczony prawidłowo;

–

stwierdzenia zniszczenia dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego) w stopniu
powodującym jego nieczytelność;

–

uzasadnionego podejrzenia podrobienia lub przerobienia dowodu rejestracyjnego
(pozwolenia czasowego);

–

stwierdzenia, że badanie techniczne zostało dokonane przez jednostkę do tego
nieupoważnioną;

–

nie okazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy
obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub nie
okazania dokumentu stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia;

–

uzasadnionego przypuszczenia, że dane w nim zawarte nie odpowiadają stanowi
faktycznemu.

W razie zatrzymania dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego), policjant wydaje

kierowcy pokwitowanie. Może on zezwolić na używanie pojazdu przez czas nie
przekraczający 7 dni, określając warunki tego używania w pokwitowaniu.

Poszczególnym naruszeniom przepisów ruchu drogowego odpowiada liczba punktów

karnych. Limit punków karnych dla kierowców w okresie 1 roku od dnia wydania po raz
pierwszy prawa jazdy wynosi 20, natomiast dla pozostałych 24. Po przekroczeniu 24 punktów
karnych policjant kontrolujący zatrzyma prawo jazdy uniemożliwiając dalsze kierowanie
pojazdem. Po utracie prawa jazdy za przekroczenie dozwolonej liczby punktów karnych
kierujący jest zobligowany do poddania się badaniu psychologicznemu oraz zdać egzamin
państwowy, w zakres którego wchodzi część teoretyczna i praktyczna kursu na prawo jazdy.

W zależności od rodzaju czynu, kierujący jest adekwatnie karany. Wśród czynów

o charakterze szczególnym wyróżnia się:

popełnienie przestępstwa drogowego – 10 punktów,

spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego – 6 punktów,

kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu
lub środka podobnie działającego do alkoholu – 10 punktów,

nieudzielanie pomocy ofiarom wypadku – 10 punktów,

spowodowanie innego niż kolizja drogowa zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego
– 6 punktów,

Za nieprawidłowe zachowanie się kierujących wobec pieszych również otrzymuje się

punkty karne:

omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu
ustąpienia pierwszeństwa pieszym – 10 punktów,

wyprzedzanie na przejściach dla pieszych i bezpośrednio przed nimi – 9 punktów,

nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na oznakowanym przejściu –
8 punktów,

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

nieustąpienie pierwszeństwa przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę
poprzeczną, pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą
wjeżdża pojazd – 8 punktów,

niezatrzymanie pojazdu w razie przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej,
używającej specjalnego oznaczenia, lub osoby o widocznej ograniczonej sprawności
poruszania się w celu umożliwienia jej przejścia – 8 punktów,

nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu podczas cofania – 5 punktów.

Wśród wykroczeń dotyczących niestosowania się do znaków i sygnałów drogowych

wyróżnia się:

niezastosowanie się, w celu uniknięcia kontroli, do sygnału osoby uprawnionej do
kontroli ruchu drogowego, nakazującego zatrzymanie pojazdu – 8 punktów,

niezastosowanie się do: sygnałów świetlnych – 6 punktów, sygnałów i poleceń
podawanych przez osoby uprawnione do kierowania ruchem drogowym – 6 punktów,
sygnałów i poleceń dawanych przez osoby uprawnione do kontroli ruchu drogowego –
6 punktów,

niestosowanie się do znaków: „zakaz wjazdu” – 5 punktów, „zakaz ruchu w obu
kierunkach” – 5 punktów, „zakaz skrętu w lewo” lub „zakaz skrętu w prawo” – 5
punktów, „nakaz jazdy ... ” – 5 punktów, określających kierunki na pasach ruchu lub
sposób ich wykorzystania – 5 punktów, „strzałka kierunkowa” – 5 punktów, „linia
podwójna ciągła” – 5 punktów.

Nieprzestrzeganie przepisów obowiązujących na skrzyżowaniach lub w innych miejscach

przecinania się kierunków ruchu lub toru jazdy pojazdów.

Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu:

na skrzyżowaniu w sytuacji równorzędnej – 6 punktów,

na skrzyżowaniu oznaczonym znakami określającymi pierwszeństwo przejazdu – 6
punktów,

pojazdom szynowym – 6 punktów,

rowerzystom – 6 punktów,

podczas zmiany pasa ruchu – 5 punktów,

w razie przecinania się poza skrzyżowaniem kierunków ruchu lub torów jazdy pojazdów
poruszających się po tej samej drodze – 5 punktów,

podczas włączania się do ruchu – 5 punktów,

podczas cofania – 4 punktów,

nieułatwienie przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu – 5 punktów,

naruszenie zakazu zawracania – 5 punktów.

Przekroczenie prędkości:

powyżej 50 km/h – 10 punktów,

od 41 do 50 km/h – 8 punktów,

od 31 do 40 km/h – 6 punktów,

od 21 do 30 km/h – 4 punkty,

od 11 do 20 km/h – 2 punkty,

od 6 do 10 km/h – 1 punkt.

Punkty karne otrzymuje się również w przypadku złamania zakazu wyprzedzania,

niestosowania się do używania świateł, nieużywania pasów bezpieczeństwa.

Istnieje wiele naruszeń, którym nie przypisano wartości punktowej, np. jazda bez

wymaganych dokumentów, palenie tytoniu, czy przejeżdżanie przez wysepkę.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie organy są uprawnione do zatrzymania prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego?

W jakiej sytuacji funkcjonariusz Policji może zatrzymać prawo jazdy?

W jakiej sytuacji funkcjonariusz Policji może zatrzymać dowód rejestracyjny?

Kiedy kierujący pojazdem otrzymuje punkty karne?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj poniższe stwierdzenia, a następnie, jeżeli uważasz, że zdanie jest prawdziwe –

wpisz w kratkę literę P zaś, jeżeli uważasz, że zdanie jest fałszywe wpisz literą F.
1)

prawo jazdy może być zatrzymane przez straż miejską.

funkcjonariusz Policji może zatrzymać prawo jazdy, gdy upłynie termin
ważności dokumentu.

kierujący pojazdem za wszystkie wykroczenia otrzymuje punkty karne.

za jazdę bez wymaganych dokumentów kierujący pojazdem otrzymuje
5 punktów karnych.

funkcjonariusz Policji może zatrzymać dowód rejestracyjny, jeżeli pojazd nie
został poddany badaniu technicznemu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

ustalić uprawnienia osób kontrolujących ruch drogowy,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opisz sytuacje, w których organ kontrolujący pojazd może zatrzymać prawo jazdy. Na

jakiej podstawie prawo jazdy może zostać zatrzymane?

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

wskazać sytuacje drogowe skutkujące zatrzymaniem prawa jazdy,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami i sygnałami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Opisz sytuacje, w których organ kontrolujący pojazd może zatrzymać dowód

rejestracyjny. Na jakiej podstawie dowód rejestracyjny może zostać zatrzymany?

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

wskazać sytuacje skutkujące zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników,

zaprezentować otrzymane wyniki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami i sygnałami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Po zapoznaniu się z pytaniami zaznacz odpowiednią odpowiedź kółkiem.

W ciągu roku kierujący pojazdem posiadający prawo jazdy nie dłużej niż rok może

uzyskać:
a)

20 punktów karnych.

24 punkty karne.

25 punktów karnych.

Po przekroczeniu punktów karnych:

policjant kontrolujący zatrzymuje prawo jazdy.

kierujący pojazdem może warunkowo prowadzić pojazd.

kierujący pojazdem musi zdać egzamin praktyczny.

Za przekroczenie prędkości powyżej 50km/h kierujący pojazdem otrzymuje:

5 punktów karnych.

8 punktów karnych.

10 punktów karnych.

Jeżeli kierujący pojazdem popełni więcej niż jedno wykroczenie:

do ewidencji wpisywane jest największe wykroczenie.

do ewidencji wpisywane są wszystkie wykroczenia.

wykroczenia wpisywane są do ewidencji tylko wtedy, gdy kierujący pojazdem nie

zapłaci mandatu.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Limit punktów karnych dla kierowców w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy
prawa jazdy wynosi:
a)

15 punktów karnych.

20 punktów karnych.

24 punktów karnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

wskazać sytuacje skutkujące przyznaniu punktów karnych,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników.

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami i sygnałami drogowymi,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Przeczytaj przykładowe pytania na prawo jazdy kategorii T, a następnie zaznacz

prawidłową odpowiedź kółkiem. Pamiętaj, że więcej niż jedna odpowiedź może być
prawidłowa.

1.

Kierujący ciągnikiem rolniczym powinien dostosować prędkość jazdy do:
a)

rzeźby terenu.

stanu i ładunku pojazdu.

warunków atmosferycznych.

Znak ten zabrania wjazdu:

Rys. 121 [4]

ciągników.

Samochodów ciężarowych.

pojazdów wolnobieżnych.

Aby ułatwić wyprzedzanie, kierujący ciągnikiem rolniczym powinien:

zwiększyć prędkość.

zjechać jak najbardziej na prawo.

w razie potrzeby zatrzymać się.

Rozłączenia pedałów hamulca roboczego w ciągniku rolniczym można dokonać:

jadąc z dużą prędkością.

przed zawróceniem w ciężkim terenie.

na drodze twardej.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Prędkość ciągnika rolniczego z przyczepą w obszarze zabudowanym wynosi:
a)

20 km/h.

30 km/h.

40 km/h.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

zgromadzić materiały do poprawnego wykonania ćwiczenia,

zapoznać się z przykładowymi testami egzaminacyjnymi,

pamiętać, że wiele odpowiedzi może być prawidłowych,

zanotować wyniki,

dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników.

Wyposażenie stanowiska pracy:

tablice ze znakami i sygnałami drogowymi,

program komputerowy do rozwiązywania testów na prawo jazdy,

akty prawne z zakresu ruchu drogowego,

arkusz do ćwiczenia,

Poradnik dla ucznia.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

wymienić organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego?

wymienić sytuacje drogowe skutkujące zatrzymaniem prawa jazdy?

wymienić

sytuacje

drogowe

skutkujące

zatrzymaniem

dowodu

rejestracyjnego?

wymienić sytuacje, kiedy kierujący pojazdem otrzymuje punkty karne?

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz kartę odpowiedzi własnym imieniem i nazwiskiem.

Zapoznaj się z zestawem zadań.

Test pisemny zawiera 20 zadań z zakresu stosowania przepisów ruchu drogowego.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną
prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki, zaznacz właściwą odpowiedź kółkiem,
a obok odpowiedzi czytelnie się podpisz.

Rozwiązuj test samodzielnie, ponieważ tylko wtedy poznasz prawdziwy rezultat twojej
nauki.

Kiedy jakieś pytanie będzie dla Ciebie zbyt trudne, rozwiązuj pozostałe zadania, a do jego
rozwiązania powróć później.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Droga to
a)

wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza i chodnika drogi.

wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza i chodnika drogi bez
torowiska pojazdów szynowych.

wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza i chodnika drogi dla pieszych
lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się
w obrębie tego pasa.

wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza i chodnika drogi tylko dla
pieszych.

Poboczem jest
a)

część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub
niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.

część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub
niektórych pojazdów.

część drogi przyległa do jezdni, która może być tylko pędzenia zwierząt.

część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona tylko do ruchu
pieszych.

Uczestnikiem ruchu jest
a)

pieszy i kierujący.

pieszy, kierujący, a także inne osoby przebywające w pojeździe.

pieszy, kierujący, a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe
znajdującym się na drodze.

osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze.

Pojazdem silnikowym jest:
a)

pojazd wyposażony w silnik.

pojazd wyposażony w silnik z wyjątkiem motoroweru.

pojazd wyposażony w silnik, włączając motorower.

pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

Omijaniem jest
a)

przejeżdżanie obok pojazdu poruszającego się w tym samym kierunku.

przechodzenie obok pojazdu poruszającego się w tym samym kierunku.

przejeżdżanie obok pojazdu poruszającego się w przeciwnym kierunku.

przejeżdżanie lub przechodzenie obok nie poruszającego się pojazdu, uczestnika
ruchu lub przeszkody.

Pieszy
a)

może korzystać z chodnika lub pobocza.

obowiązany jest korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie braku
z pobocza.

nie musi korzystać z chodnika.

może iść jezdnią.

Kierujący pojazdem jest obowiązany
a)

jechać z prędkością, która nie utrudnia jazdy innym kierującym.

hamować w sposób, który nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego
utrudnienia.

utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub
zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.

wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

Dopuszczalna prędkość pojazdu na obszarze zabudowanym w godzinach 5

–23

wynosi

40 km/h.

50 km/h.

60 km/h.

70 km/h.

Dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu jest
a)

tylko dowód rejestracyjny.

tylko pozwolenie czasowe.

dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe.

prawo jazdy.

10.

Badanie techniczne pojazdów osobowych o dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczającej 3,5t, motocykla lub przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczającej 3,5t przeprowadzane jest
a)

przed upływem 2 lat od dnia pierwszej rejestracji.

przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji oraz potem corocznie.

przed upływem 2 lat od dnia pierwszej rejestracji, a następnie przed upływem
każdych kolejnych 3 lat od dnia przeprowadzenia rejestracji.

przed upływem roku od dnia pierwszej rejestracji.

11.

Znak drogowy „skrzyżowanie dróg” jest znakiem
a)

zakazu.

nakazu.

ostrzegawczym.

informacyjnym.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

12.

Pojazdem uprzywilejowanym jest
a)

nauka jazdy.

ambulans jadący z włączonymi światłami migającymi (sygnał, światła mijania
i sygnał dźwiękowy).

pojazd wykonujący roboty drogowe.

pojazd przewożący osoby niepełnosprawne.

13.

Funkcjonariusz Policji ma prawo zatrzymać prawo jazdy gdy
a)

jest ono zniszczone i nieczytelne.

kierujący pojazdem posiada 20 punktów karnych.

termin ważności upływa w ciągu miesiąca.

zawsze.

14.

Za nieudzielanie pomocy ofierze wypadku kierujący pojazdem otrzymuje
a)

5 punktów karnych.

10 punktów karnych.

15 punktów karnych.

nie otrzymuje punktów karnych.

15.

Za jazdę bez wymaganych dokumentów kierujący pojazdem
a)

otrzymuje 5 punktów karnych.

nie otrzymuje punktów karnych.

zostaje zatrzymany.

otrzymuje 10 punktów karnych.

16.

W przypadku występowania na drodze sygnałów i znaków drogowych kierujący
pojazdem obowiązany jest do zastosowania się w pierwszej kolejności do
a)

znaków drogowych.

sygnałów drogowych.

do znaków, jeżeli jest małe natężenie ruchu.

tylko do znaków drogowych.

17.

Prędkość ciągnika rolniczego z przyczepą w obszarze zabudowanym wynosi
a)

20 km/h.

30 km/h.

40 km/h.

50 km/h.

18.

Prawo jazdy kategorii T uprawnia do poruszania się na drogach
a)

krajowych.

międzynarodowych.

lokalnych.

wszystkich.

19.

Znak drogowy w kształcie „odwróconego” żółtego trójkąta oznacza
a)

zakaz wjazdu.

ustąp pierwszeństwa.

zakaz zatrzymywania się.

roboty na drodze.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

20.

Znak „STOP” oznacza
a)

bezwzględny nakaz zatrzymania się.

warunkowy nakaz zatrzymania się.

nakaz zatrzymania się, jeżeli jest duże natężenie ruchu.

może być zignorowany, jeżeli nie ma pojazdów na drodze.

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………..

Stosowanie przepisów ruchu drogowego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

__________________________________________________________________________________________

"Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

6. LITERATURA

Ustawa „Prawo o ruchu drogowym” z dnia 20 czerwca 1997 roku.

Wichter J.: Bezpieczeństwo samochodów i ruchu drogowego. Wydawnictwa
Komunikacji i Łączności 2004.

Kotowski W.: Zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. C.H. BECK 2005.

http://www.v10.pl/prawo/Znaki,drogowe,111.html

http://eduseek.interklasa.pl/multimedia/znaki/znakidrogowe/znaki/ssdkpiprys.htm

http://pl.wikipedia.org/wiki/Pojazd_uprzywilejowany

http://pl.wikipedia.org/wiki/Policja

www.lok.slask.pl

www.mary.win.pl

10.

www.szczecin.kwpsp.gov.pl

11.

http://wson.free.ngo.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron