Strony transakcji faktoringowej
1. dostawca towarów lub usług/ eksporter/ kredytujący/ faktorant
2. nabywca towarów lub usług/ importer/ dłużnik, którego zobowiązanie wynika z umowy
handlowej
3. faktor/ bank lub wyspecjalizowana instytucja finansowa/ nabywca wierzytelności
Cechy wierzytelności zbywanych w ramach faktoringu
wierzytelności handlowe wynikające z umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług;
wierzytelności związane z obrotem handlowym;
wierzytelności pieniężne
wierzytelności zbywalne, bezsporne, niewymagalne, istniejące lub przyszłe;
wierzytelności krótkoterminowe (od 14 do 180/210 dni).
Funkcje faktoringu
1. finansowania
2. gwarancyjna
3. usługowa
Cechy umowy faktoringu międzynarodowego:
umowa o charakterze handlowym, której stronami są zwykle podmioty gospodarcze;
umowa odpłatna;
celem operacji faktoringowej jest przede wszystkim efektywne wykorzystanie środków
pieniężnych, co oznacza, że faktoring stanowi formę finansowania dostawcy;
przedmiotem faktoringu mogą być jedynie wierzytelności pieniężne (istniejące
lub przyszłe), wynikające z umowy sprzedaży lub odpłatnego świadczenia usług;
faktor nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie umowy przez dostawcę;
międzynarodowy charakter umowy faktoringowej wynika z faktu, że wierzyciel i faktor
znajdują się w różnych krajach.
Przebieg rozliczenia przy zastosowaniu factoringu międzynarodowego
1. zawarcie kontraktu między eksporterem i importerem, obejmującego klauzulę o płatności
w rachunku otwartym w określonym czasie po dostawie towaru;
2. wysyłka towaru i dokumentów, w tym faktury oraz powiadomienie importera, że zapłatę
należy przekazać faktorowi;
3. przekazanie kopii faktur faktorowi w kraju eksportera, z którym eksporter zawarł umowę
faktorigową;
4. jeśli umowa przewiduje finansowanie eksportera - przekazanie 70-85% wartości faktury
eksporterowi w formie przedpłaty;
5. przekazanie kopii faktur faktorowi w kraju importera, z którym faktor eksportera zawarł
umowę;
6. przesłanie wykazu należności do zainkasowania;
7. przekazanie zapłaty przez importera faktorowi w kraju importu (faktorowi importowemu) -
inkaso należności;
8. przekazanie należności faktorowi w kraju eksportu (faktorowi eksportowemu);
9. przekazanie pozostałej kwoty należności eksporterowi.
Konwencja Ottawska o międzynarodowym faktoringu
Faktoring – umowa zawartą między dostawcą a faktorem, zgodnie z którą:
1. dostawca przenosi na faktora wierzytelności wynikające z umowy sprzedaży towarów,
zawartej pomiędzy dostawcą a jego klientem;
2. faktor powinien spełnić co najmniej dwie funkcje:
finansowanie dostawcy w postaci pożyczki lub przedpłaty;
prowadzenie rozliczeń związanych z otrzymaniem wierzytelności;
pobranie należności;
zabezpieczenie przed niezapłaceniem sumy zadłużenia;
3. dłużnik powinien otrzymać pisemne powiadomienie o przelewie wierzytelności.
Dłużnik może domagać się zwrotu należności od faktora jeżeli:
1. dłużnik zapłacił faktorowi, a faktor nie zapłacił dostawcy oraz
2. faktor zapłacił faktorantowi, mimo iż wiedział, że dostawca nie wykonał swoich
zobowiązań wobec dłużnika.
Rodzaje faktoringu
I Ze względu na zakres funkcji gwarancyjnej:
a) faktoring właściwy (pełny, bez regresu)
b) faktoring niewłaściwy (niepełny, z regresem)
c) faktoring mieszany
II Ze względu na moment przekazania płatności:
a) faktoring dyskontowy (przyśpieszony)
b) faktoring zaliczkowy
c) faktoring wymagalnościowy
III Ze względu na sposób powiadomienia dłużnika o zawarciu umowy faktoringu:
a) faktoring otwarty (notyfikowany, jawny)
b) faktoring cichy (tajny, nienotyfikowany)
c) faktoring półotwarty
Strony transakcji forfaitingowej
4. dostawca towarów lub usług/ eksporter/ kredytujący/ forfetysta
5. nabywca towarów lub usług/ importer/ dłużnik, którego zobowiązanie wynika z umowy
handlowej
6. forfaiter/ bank lub wyspecjalizowana instytucja finansowa/ nabywca wierzytelności
Funkcje forfaitingu
1. finansowania
2. gwarancyjna
Cechy wspólne należności przedstawianych do sprzedaży w ramach forfaitingu:
należności pojedyncze, wysokie, średnio- i długoterminowe (od 180 dni do kilku lat)
konieczność zabezpieczenia wierzytelności akredytywą dokumentową, gwarancją
bankową, poręczeniem banku udzielonym na wekslu własnym lub trasowanym;
należności zostaną przyjęte do forfaitingu, gdy zostanie potwierdzona ich nieodwołalność
i niemożność wniesienia sprzeciwu;
określony czas zapłaty należności;
należności muszą opiewać na silną walutę wymienialną np. EUR, USD.
Przebieg operacji forfaitingowej z wykorzystaniem weksla własnego
1. Zawarcie kontraktu na warunkach kredytowych, zabezpieczenie zapłaty w późniejszym
terminie wekslem własnym importera, awalizowanym przez bank importera.
2. Zawarcie umowy forfaitingowej między eksporterem a forfaiterem, na podstawie której
eksporter zobowiązuje się do przedstawienia w określonym czasie uzgodnionych
instrumentów finansowych do dyskonta.
3. Złożenie przez importera w jego banku weksli w celu uzyskania awalu.
4. Wysyłka towaru i gromadzenie odpowiednich dokumentów.
5. Przekazanie przez eksportera, za pośrednictwem jego banku, dokumentów
stwierdzających wysyłkę do banku importera/awalisty.
6. Przekazanie eksporterowi, za pośrednictwem jego banku, awalizowanych weksli
własnych importera w zamian za dokumenty reprezentujące towar.
7. Indosowanie otrzymanych przez eksportera weksli, umieszczenie klauzuli „bez regresu”
i przekazanie ich instytucji forfaitingowej.
8. Dokładne sprawdzenie dokumentów przez forfaitera, przekazanie kwoty wierzytelności
pomniejszonej o odsetki dyskontowe za okres od dnia ich sprzedaż do dnia zapłaty.
9. Przedłożenie weksli do inkasa w terminie ich wykupu lub sprzedaż wierzytelności
inwestorowi na rynku trzecim.