background image

Klucze do umysłu

1

Klucze do umysłu

czyli jak skutecznie uczyć się języka obcego

Przewodnik

background image

Klucze do umysłu

2

KLUCZE DO UMYSŁU, 

CZYLI JAK SKUTECZNIE UCZYĆ SIĘ JĘZYKA OBCEGO 

Zachęcając Cię do podjęcia nauki języka obcego, chcemy podpowiedzieć Ci, w jaki spo-

sób to robić, by Twoja praca przynosiła jak najlepsze wyniki. Byś możliwie prędko mógł 

skorzystać z owoców swych wysiłków, doskonale rozumiejąc, mówiąc i pisząc po angielsku, 

niemiecku, francusku lub w innym języku w każdej życiowej sytuacji. 

Uczenie  się,  a  zwłaszcza  uczenie 

się  języka,  może  kojarzyć  Ci  się 

z nudnym  i męczącym  wkuwaniem 

na  pamięć.  Wiele  osób  czuje  przy 

tym, że osiągane przez nie rezultaty 

nie odpowiadają podjętemu trudowi, 

że  pomimo  starań  postępy  są  zbyt 

wolne.  I  rzeczywiście:  wyniki  nauki 

nie zależą tylko od tego, jak bardzo 

ktoś się stara, ale również od tego, 

w  jaki  sposób  zabiera  się  do  nauki 

i z jakich metod korzysta, ucząc się. 

TWOJE MARZENIE – DOTRZESZ TAM, POD WARUNKIEM, ŻE DOBRZE WIESZ, GDZIE 

CHCESZ SIĘ ZNALEŹĆ 

Oczywiście można uczyć się języka, bo wypada znać jakiś język obcy, ale o wiele łatwiej 

jest, kiedy ma się konkretny i precyzyjnie określony cel. Taki, który łatwo sobie wyobrazić, 

którego bardzo pragniesz. Na przykład sportowiec znajduje motywację do treningu, myśląc 

o złotym medalu – upragnionym symbolu zwycięstwa. Taki cel przyciąga swoim blaskiem 

i pomaga systematycznie ćwiczyć. 

Dobrze będzie, jeśli ustalisz sobie cel, dla którego zdobycia warto się uczyć i będziesz 

wyobrażać go sobie często i w jak najbardziej obrazowy sposób, z wszelkimi możliwymi 

szczegółami. Może to być zdobycie lepszej pracy, zrobienie kariery, wyjazd za granicę, 

możliwość porozmawiania w języku obcym z konkretną osobą, np. taką, która Ci się podoba 

– cokolwiek uznasz, że jest dla Ciebie naprawdę ważne i wzbudza w Tobie pozytywne 

emocje.  Jednak  Twój  cel  powinien  być  przełożony  na  wyraziste  obrazy,  które  możesz 

przywoływać w swoim umyśle w stanie relaksu. Jak osiągać ten stan, opowiemy Ci za 

chwilę. 

background image

Klucze do umysłu

3

SPOKOJNA GŁOWA UCZY SIĘ LEPIEJ 

Osiągnięcie odpowiedniej koncentracji podczas przyswajania wiedzy wiąże się ściśle ze 

stanem odprężenia umysłu. Aby Twoja nauka była efektywna, musisz oddalić od siebie 

napięcie fizyczne i psychiczne, a jego miejsce powinien zająć stan przyjemnego odprężenia 

z jednoczesnym oczekiwaniem na osiągnięcie znakomitych rezultatów. 

Abyś uczył się szybko i trwale zapamiętywał, Twój mózg powinien pracować – jak silnik 

samochodu  –  na  odpowiednim  biegu,  albo  mówiąc  inaczej,  powinien  być  odpowiednio 

nastrojony – jak radio czy telewizor. 

Stan  umysłu,  w  którym  nauka  przynosi  najlepsze  rezultaty  nazywamy  stanem  ALFA

Wczasie dziennej aktywności Twój umysł działa w stanie beta i zajmuje się tysiącem spraw, 

przeskakując  chaotycznie  od  jednej  do  drugiej.  Skupiasz  się  po  trosze  na  wszystkim, 

a rozbiegane myśli nie sprzyjają koncentracji. Natomiast alfa jest to stan całkowitej relaksacji. 

Znajdujesz  się  w  nim  czasem,  kiedy  Twoje  myśli  ulatują,  kiedy  marzysz,  fantazjujesz. 

To właśnie stan alfa jest najważniejszy w przyspieszeniu procesu uczenia się. W tym 

właśnie stanie Twój umysł zapamiętuje i rozwiązuje problemy najlepiej. 

W ciągu dnia są zawsze dwa takie momenty, kiedy znajdujesz się w opisywanym stanie: 

tuż przed zaśnięciem oraz zaraz po przebudzeniu. Wówczas to twój umysł jest najbardziej 

chłonny. Oczywiście trudno, żeby uczyć się tylko w tych krótkich chwilach, lecz mimo to 

nauka poranna i wieczorna, kiedy aktywność Twojego umysłu jest zbliżona do stanu alfa, 

daje bardzo dobre rezultaty. 

Istnieje możliwość świadomego wywołania optymalnego stanu relaksacji w trakcie nauki, 

bez względu na to, kiedy chcesz się uczyć. Przedstawimy Ci jeden z nich. 

Jeśli  masz  taką  możliwość,  to  usiądź  teraz  wygodnie,  a  postępując  według  podanej 

instrukcji, odprężysz się i zrelaksujesz. Jeśli nie – wypróbuj proponowaną metodę przy 

bardziej sprzyjającej okazji. 

Trening relaksacyjny powinien odbywać się w warunkach ciszy i spokoju. Pamiętaj, aby 

zrobić  wszystko,  by  nikt  nie  przeszkadzał  Ci  w  tym  ważnym  dla  koncentracji  i relaksu 

kwadransie. 

background image

Klucze do umysłu

4

TRENING RELAKSACYJNY 

A teraz weź trzy głębokie oddechy... 

i znajdź jakiś punkt na suficie... 

może to być punkt prawdziwy... 

lub wymyślony... 

zacznij się w ten punkt wpatrywać... 

aż do momentu... 

gdy oczy poczują się zmęczone... 

i zechcą się zamknąć... 

i gdy oczy same się zamkną... 

bez Twojego najmniejszego udziału... 

weź znów trzy głębokie oddechy... 

i zacznij wolno liczyć... 

po cichu, w myśli... 

od 1 do 7... 

i w momencie, gdy wypowiesz liczbę siedem... 

zapadniesz w stan głębokiego odpoczynku... 

stan, w którym nie będziesz miał... 

chęci ani ochoty... 

aby poruszyć ręką czy nogą... 

gdzie będzie Ci przyjemnie... 

po prostu tak siedzieć... 

i pozwolić swoim myślom... 

zabrać Cię w przeszłość lub przyszłość... 

do tych momentów... 

kiedy było Ci dobrze... 

kiedy czułeś się spokojny i opanowany... 

pewny siebie i szczęśliwy... 

pozwól się ponieść tam... 

i odwiedzić stare miejsca... 

a gdyby podczas transu... 

wydarzyło się coś niezwykłego... 

lub groziło Ci jakieś niebezpieczeństwo... 

obudzisz się natychmiast... 

gotowy do działanie i reagowania... 

w pełni przytomny i obudzony... 

A teraz... 

Kiedy zdecydujesz, że przyszła pora na zakończenie transu... 

Zacznij liczyć od 7 do 1... 

Wolno i miarowo... 

I w momencie wypowiedzenia liczby jeden... 

Otworzysz oczy... 

Będziesz obudzony i odświeżony... 

W pełni gotowy do normalnego życia... 

Będziesz się czuł głęboko zrelaksowany... 

Z odświeżonym umysłem... 

Gotowy do działania... 

I co? Jak się czujesz?

 

background image

Klucze do umysłu

5

Podstawowym celem treningu relaksacyjnego jest wprowadzenie Twojego mózgu w opisany 

stan alfa oraz rozluźnienie mięśni. Wtedy masz największą szansę na osiągnięcie wysokiej 

koncentracji. 

Oczywiście wraz z kolejnymi powtórzeniami Twoje samopoczucie i efekty nauki w stanie 

relaksu powinny być coraz lepsze. Jeśli będziesz stosował powyższy trening raz w ciągu 

dnia przez cały miesiąc, wówczas po tym okresie okaże się, że Twoje problemy z uzys-

kaniem wysokiej koncentracji zdecydowanie zmniejszyły się. 

Pamiętaj, że: 

l

  Czas trwania sesji powinien wynosić około 12–15 minut. 

l

  Podstawowymi składnikami treningu powinny każdorazowo być: 

1.  Uspokojenie oddechu 
2.  Odczuwanie ciężkości 
3.  Odczuwanie ciepła 
4.  Przywoływanie do świadomości uspokajającego obrazu, np.: księżyca w pełni, szczytów 

gór przyprószonych śniegiem, spokojnego jeziora lub morza z rytmicznymi falami. 
Przywołuj te obrazy z wszystkimi szczegółami. Staraj się poczuć, jak napięcie opuszcza 

Twoje mięśnie, pozostawiając Cię w przyjemnym stanie odprężenia. Bardzo pomocne 

w  uzyskaniu  relaksu  jest  odnalezienie  takiego  miejsca  w  przyrodzie,  gdzie  możesz 

uciec od codziennego zgiełku, hałasu i towarzyszących Ci problemów. Odtworzenie 

tego miejsca z pamięci i przeniesienie się do niego tuż przed kolejną pracą intelektualną 

przygotuje Cię fizycznie i psychicznie. 

5.  Powolny powrót do rzeczywistości (powinieneś wykonywać trening w pozycji siedzącej, 

a nie leżącej, bo grozi to zaśnięciem). 

Zanim  Twoja  koncentracja  zdecydowanie  poprawi  się  na  skutek  systematycznego 

stosowania treningów relaksacyjnych,  zapoznaj się z innymi sposobami radzenia sobie 

ze znużeniem i zmęczeniem, towarzyszącym Ci podczas nauki. Skorzystaj z nich, a prze-

konasz się, że działają. 

background image

Klucze do umysłu

6

Krótko, ale intensywnie

Technika  ta  pozwoli  Ci  pokonać  tzw.  odloty  –  momenty  ucieczki  myśli  od  nauki,  kiedy 

np.  czytasz  i  nagle  zdajesz  sobie  sprawę,  że  od  dłuższej  chwili  myślami  jesteś  gdzieś 

daleko. Kiedy podczas nauki Twoje myśli zaczynają zmieniać swój kierunek, jest to sygnał 

ostrzegawczy – słabnie koncentracja. Każdy z nas może bowiem utrzymać koncentrację na 

wysokim poziomie przez pewien ograniczony, właściwy dla niego czas. Co zrobić, aby go 

wydłużyć? Otóż, gdy pojawią się owe niepożądane myśli (najczęściej przyjemne), nie walcz 

z  nimi  za  wszelką  cenę.  Wręcz  przeciwnie.  Zrób  sobie  krótką,  ale  intensywną  przerwę 

w trakcie  nauki.  Przez  jakiś  czas  pozwól  płynąć  swoim  myślom  swobodnie,  a  nawet 

postaraj się myśleć jeszcze intensywniej. Pamiętaj jednak, że jest to przerwa dla mózgu, 

nie dla ciała. Nie wstawaj zatem od biurka. Gdy wyczerpiesz temat swoich myśli, powróć 

do nauki, a wówczas Twój następny „odlot” znacznie się opóźni. 

„Rzut na taśmę” 

Metoda  jest  przeznaczona  dla  osób  zdyscyplinowanych,  czyli  dla  Ciebie.  (Jeżeli  nie 

uważasz się za tego rodzaju osobę, spróbuj wykorzystać ją i tak, a wtedy może okazać 

się...  że  z  twoją  dyscypliną  nie  jest  tak  najgorzej!).  „Rzut  na  taśmę”  służy  zwiększeniu 

ilości przyswojonego materiału w trakcie jednego ciągu nieprzerwanej koncentracji. Jeśli 

„krótko i intensywnie” przestaje działać i przeszkadzające myśli jednak pojawiają się, jest 

to  właśnie  najlepszy  moment  na  zastosowanie  „rzutu  na  taśmę”.  Musisz  się  zachować 

jak biegacz dobiegający do mety – ostatnie 100 metrów to największa mobilizacja, walka 

z czasem, a później... upragniona meta. Przed przerwą postaw sobie cel: opanuję jeszcze 

10 słówek, a potem tak oczekiwana przerwa. W ten sposób – stawiając sobie mały cel 

i ustanawiając nagrodę za jego osiągnięcie – zwiększysz ilość wyuczonego materiału oraz 

swoją motywację do nauki. 

6

background image

Klucze do umysłu

7

PROSTE RADY 

Chcemy Ci jeszcze podsunąć kilka rad dotyczących uczenia się. Niektóre może wydadzą 

Ci się banalne, ale może właśnie dlatego często nie pamiętamy, by z nich skorzystać. A to, 

co ważne i przydatne nie musi być przecież skomplikowane. 

Pij (wodę) 

Naucz się systematycznego picia niegazowanej wody mineralnej. Pozwoli to na pozbycie 

się  zatruwających Twój  organizm  toksyn  i  dostarczenie  odpowiednich  soli  mineralnych, 

niezbędnych  w  procesach  zachodzących  w  Twoim  układzie  nerwowym.  Pewnie  wiesz, 

że składasz się właśnie... głównie z wody? Pij mało, ale często. Jeśli trudno Ci uwierzyć, 

że warto to robić – wyobraź sobie swój organizm jako akwarium z długo niewymienianą 

wodą... 

Jedz 

...ale pamiętaj, że łacińskie przysłowie mówi: „Plenus venter non studet libenter” – z pełnym 

brzuchem nie usiłuj się uczyć. Po prostu, żeby skutecznie pracować, musisz dysponować 

„gotową” energią w postaci odpowiednio stężonego cukru we krwi. Nie da się pracować 

będąc głodnym, ponieważ wzmaga to senność i zmęczenie, wydłuża czas reakcji, a także 

– co bardzo ważne – powoduje negatywne emocje. Ludzie, kiedy są bardzo czymś zajęci, 

często nie uświadamiają sobie swego głodu. Zatem, kiedy jesteś głodny, nie przedłużaj 

nauki, odkładając posiłek na potem, bo Twoja praca nie będzie efektywna. 

Nie można również siadać do pracy bezpośrednio po obfitym posiłku, kiedy cały wysiłek 

Twojego organizmu skupia się na trawieniu pokarmu. Dobrze jest też wytworzyć nawyk 

spożycia kostki czekolady (dostarcza cukier i magnez) po około pół godziny po głównym 

posiłku oraz tuż przed pracą. 

 

Oddychaj (żuj gumę) 

Tlen jest absolutnie konieczny – tak do życia, jak i do nauki. Zatem Twój mózg musi być 

odpowiednio  dotleniony.  Dlatego  zanim  siądziesz  za  biurko,  przewietrz  pomieszczenie 

i wykonaj jakieś proste ćwiczenia oddechowe. Pamiętaj, by dbać o dopływ świeżego po-

wietrza podczas całej pracy. 

Jest jeszcze jeden sposób na dotlenienie Twojego umysłu – żucie gumy (najlepiej bez 

cukru)  pomaga  dotlenić  mózg  bezpośrednio,  bo  poruszające  się  szczęki  działają  na 

naczynia krwionośne doprowadzające tlen do mózgu jak tłok w strzykawce. 

background image

Klucze do umysłu

8

Lepiej mało i często niż długo i rzadko 

To wspaniała, bo przynosząca doskonałe rezultaty zasada, ale też i najczęściej zaniedby-

wana.  Ślad  w  pamięci  jest  trwalszy,  a  odtwarzanie  treści  szybsze,  jeśli  uczymy  się  po 

trochu. Siedzenie nad książkami i wielogodzinne, monotonne kucie bywa po prostu grą, 

udawaniem, uciszaniem sumienia. Nie interesuje Cię przecież, czy będziesz się uczyć wy-

starczająco długo, tylko czy rzeczywiście będziesz coś umieć. 

Najbystrzejsi  uczniowie  potrzebują 

powtórzeń, ponieważ, jak pewnie nie 

raz  się  przekonałeś,  jednorazowe 

zrozumienie  czegoś  nie  oznacza, 

że  się  to  trwale  opanowało.  Dlatego 

proponujemy Ci wytwarzanie w sobie 

nawyków  uczenia  się  w  postaci 

bardzo  intensywnych  i  krótkich  sesji 

o określonym początku i końcu z jasno 

wytyczonym  celem.  Np.  teraz  to 

przeczytam,  teraz  tego  posłucham, 

teraz  to  napiszę...  Prócz  tego,  że 

będziesz  dobrze  zapamiętywać, 

osiąganie  małych,  ale  konkretnych 

celów  sprawi,  że  łatwo  będzie  Ci 

być  z  siebie  zadowolonym.  Pomyśl 

też  zawsze  o  wynagrodzeniu  się 

jakąś  drobną  przyjemnością  –  za 

osiągnięcie  celu  coś  Ci  się  przecież 

należy. 

Stała pora, stałe miejsce 

To  też  powszechnie  znana  prawidłowość.  Każda  czynność  związana  z  nauką  powinna 

odbywać  się  w  wyznaczonym  do  tego  miejscu,  które  oczywiście  należy  odpowiednio 

przygotować.  Miejsce  to  powinno  kojarzyć  się  z  pracą  i  ze  skupieniem.  Świetnie  jest 

też wybrać stałą porę siadania do pracy, taką „godzinę zero”, która tylko w rzeczywiście 

wyjątkowych okolicznościach jest przesuwana. Dzięki temu można uniknąć wewnętrznej 

walki z pojawiającym się czasem lenistwem, odsunąć od siebie rozterki, czy już siadać do 

pracy, czy może najpierw np. zobaczyć, co leci w telewizji. 

background image

Klucze do umysłu

9

UCZ SIĘ SPRYTNIE – JAK ZAPAMIĘTYWAĆ SŁÓWKA 

Uczenie się słówek rzadko jest ulubionym zajęciem ludzi, którzy próbują opanować obcy 

język. Nie ma rady – trzeba wyuczyć się ich na pamięć, ale jest to o wiele przyjemniejsze, 

kiedy wiesz, jak to robić i po pewnym czasie okazuje się, że rzeczywiście z Twojej pamięci 

możesz odtworzyć prawie wszystko to, co próbowałeś w niej umieścić. Taka satysfakcja, 

świadomość Twoich postępów, da Ci wiele motywacji i pozytywnej energii do dalszej nauki. 

Chcemy  podsunąć  Ci  kilka  pomysłów,  które  mogą  pomóc  zmienić  żmudne  wkuwanie 

w skuteczną i przyjemną naukę. 

Metoda „notowania” słówek 

Tradycyjna metoda notowania słówek polega na zapisywaniu polskiego znaczenia obok 

słówka w języku obcym, np. w angielskim: 

dog – pies 

star – gwiazda 

room – pokój 

Tak wygląda zwykły zeszyt do nauki języka większości z nas. Zapisujemy słowa i ich się 

uczymy. 

Jednak  przedstawiający  coś  konkretnego  obraz  zapamiętujemy  o  wiele  szybciej 

i trwalej niż tylko abstrakcyjny zapis liter danego słowa. 

Metoda  skojarzeń  swobodnych,  z  którą  zaraz  się  zapoznasz,  wykorzystuje  możliwości 

Twojej  wyobraźni  twórczej.  Polega  na  tworzeniu  rysunków  odpowiadających  znaczeniu 

przyswajanych słówek oraz skojarzeń. Popatrz na przykład. 

background image

Klucze do umysłu

10

Tak wyglądają standardowe zapiski słówek: 

A tak może wyglądać notatka wykonana metodą skojarzeń swobodnych: 

background image

Klucze do umysłu

11

Jak widzisz, metoda skojarzeń swobodnych jest bardzo prosta i przyjemna. Jej zasada 

polega na dwóch krokach: 

l

  rysowaniu znaczeń zapamiętywanych słówek (np. dom, matka, ojciec, dzieci, babcia 

itp.), 

l

  tworzeniu obrazowych skojarzeń do wcześniejszych rysunków (np. dach, ptaki, słońce, 

lampa, las, ogień itp.). 

Nasuwa Ci się pewnie pytanie: jak narysować pojęcia niekonkretne, abstrakcyjne? Odpo-

wiedź jest prosta. użyj wyobraźni, kojarząc wyraz abstrakcyjny z konkretnym obrazem. Czy 

to możliwe? Spróbuj wyobrazić sobie po kolei podane niżej słowa i wyrażenia: 

l

 krowa jedząca trawę 

l

 małe, bawiące się pieski 

l

 tajemniczość 

l

 radość 

l

 miłość 

l

 nienawiść 

l

 ból zęba 

l

 dobroczynność 

l

 dzwoniący telefon 

l

 deszcz 

l

 powoli upływający czas 

l

 ulubiony kolor 

Niektóre z powyższych pojęć miały charakter abstrakcyjny. Nie można przecież zobaczyć 

czasu, bólu czy dobroczynności. Jednak zapewne udało Ci się wyobrazić sobie większość 

z podanych wyrażeń. Przedstawiłeś je sobie w sposób charakterystyczny tylko dla Ciebie. 

Deszcz wygląda zawsze jak deszcz – mniej więcej tak samo, a jedyną różnicą może być 

jego intensywność. Tajemniczością natomiast może być zamaskowana kobieta w czerni, 

mnich w kapturze, ciemny las z chatką na polanie i wiele innych skojarzeń. Gdy wyobrażamy 

sobie miłość lub nienawiść, w naszej głowie mogą się pojawić obrazy konkretnych osób, 

które obdarzamy tymi uczuciami. Powoli upływający czas może kojarzyć się z poczekalnią 

u dentysty lub lekcją w szkole. Niektóre z powyższych wyobrażeń miały zapewne bardzo 

osobisty i emocjonalny charakter. Jednak przyznaj, że były to raczej konkretne sytuacje, 

osoby lub zdarzenia z życia wzięte. 

Poniżej  zamieszczamy  dwa  tematycznie  dobrane  zestawy  słówek.  W  wolnej  chwili  do 

każdego z możesz sporządzić rysunek, by przećwiczyć metodę skojarzeń swobodnych. 

background image

Klucze do umysłu

12

Zestaw I – Przedmioty codziennego użytku 

pieniądze 

– money 

papier 

– paper 

książka  

– book  

zabawka   – toy 

gazeta  

– newspaper  

zapałka  

– match 

pióro 

– pen 

uśmiech 

– smile 

ołówek 

– pencil 

stół 

– table 

atrament 

– ink 

krzesło 

– chair 

zeszyt 

– exercise book 

krzesło 

– chair 

dzbanek 

– pitcher 

lampa 

– lamp 

woda 

– water 

być 

– to be 

kapelusz 

– hat 

gdzie 

– where 

– in 

– from 

wszystko 

– all 

bo 

– because 

coś 

– something 

dla 

– for 

do 

– to 

Zestaw II – Zmysły i części ciała ludzkiego 

zmysł, rozum  – sense 

słuch 

– hearing 

część 

– part 

smak 

– taste 

ludzki 

– human 

powonienie  – smelling 

ciało 

– body 

czucie 

– feeling 

głowa 

– head 

łokieć 

– elbow 

oko 

– eye 

paznokcie  – nails 

nos 

– nose 

żebro 

– rib 

ząb 

– tooth 

krew 

– blood 

zęby 

– teeth 

mózg 

– brain 

język 

– tongue 

całować 

– to kiss 

policzek 

– cheek 

prawy 

– right 

stopa 

– foot 

lewy 

– left 

noga 

– leg 

ciemny 

– dark 

szyja 

– neck 

kość 

– bone 

stopy 

– feet 

często 

– often 

warga 

– lip 

żołądek 

– stomach 

ucho 

– ear 

serce 

– heart 

usta 

– mouth 

włosy 

– hair 

ręka 

– arm 

głos 

– voice 

palec 

– finger 

płuca 

– lungs 

kolor 

– colour 

ślina 

– saliva 

imię 

– name 

łzy 

– tears 

wzrok 

– eyesight 

mówić 

– to speak 

background image

Klucze do umysłu

13

Poznałeś  zatem  nowy  sposób  zapisywania  słówek,  którego  ideą  jest  zapamiętywanie 

opierające się na wykorzystaniu symboli i obrazów oraz na swobodnych skojarzeniach. Do 

tworzenia tego typu notatek nie trzeba posiadać szczególnych zdolności plastycznych.

Liczy się tu odrzucenie dotychczasowych, szkolnych nawyków uczenia się, fantazja 

i kolorowa wyobraźnia! 

Mnemotechnika 

Teraz  proponujemy  Ci,  byś  zapoznał  się  z  zasadami  zapamiętywania  obcych  słówek, 

wykorzystując  do  tego  celu  mnemotechnikę,  czyli  zapamiętywanie  z  wykorzystaniem 

obrazów. 

Mnemotechniki  to  narzędzia  stosowane  w  pracy  umysłowej  i  w  życiu  codziennym. 

Efektem ich wykorzystywania jest doskonała pamięć. Techniki te są oparte na naturalnych 

możliwościach umysłu. Ich podstawową zasadą jest: 

l

  Wykorzystanie  prawidłowego  współdziałania  półkul  mózgowych,  z  uwzględnieniem 

półkuli prawej, odpowiadającej m.in. za obraz, wyobraźnię, kolor i emocje. 

l

  Nadanie każdej informacji sensu i odwołanie się do swoich osobistych doświadczeń 

– przez stworzenie własnego, osobistego skojarzenia. 

Aby skutecznie zapamiętywać słowa, należy: 

1.  Zobaczyć zapamiętywaną informację i spróbować „powiększyć” jej obraz w umyśle. 

2.  W trakcie tworzenia i oglądania obrazu uruchomić pozostałe zmysły, a przede wszyst-

kim włączyć swój dominujący kanał percepcji (wzrokowy, słuchowy lub kinestetyczny). 

3.  Pamiętać o tym, że pierwsze skojarzenie jest najsilniejsze i nie warto go zmieniać. 

background image

Klucze do umysłu

14

Zasady stosowania mnemotechniki 

We wszystkich przykładach opierać się będziemy na języku angielskim, jednak dokładnie 

te same zasady mają swoje zastosowanie w innych językach. Ponieważ w naszej mnemo-

technice  chodzi  o  zapamiętywanie  wersji  dźwiękowej  danego  słówka  (oraz  biorąc  pod 

uwagę  fakt,  że  nie  wszyscy  umieją  czytać  znaki  fonetyczne  języka  angielskiego)  przy 

każdym  słówku  umieszczony  jest  zapis  fonetyczny  w  standardowej  i  polskiej  wersji. 

Zaczynamy. 

Przykład I 

Spróbujmy zapamiętać wyraz parish [’pærɪʃ] [perysz], oznaczający parafię. 

parish [’pærɪʃ]  [perysz] – parafia

Podobnie brzmiącym  polskim  wyrazem jest Paryż, który najczęściej  kojarzymy  z wieżą 

Eiffla. Utwórz zatem  silne  skojarzenie  między  Paryżem  (wieżą Eiffla) i parafią.  Możesz 

sobie wyobrazić dom parafialny w kształcie wieży Eiffla, znajdujący się przy Twoim miejscu 

zamieszkania. Równie dobrze to ludzie z Twojej parafii mogli wyjechać na wycieczkę do 

Paryża i zwiedzić to piękne miasto. Teraz gdy ktoś Cię zapyta: „jak w języku angielskim 

brzmi słowo oznaczające parafię?”, w Twojej głowie pojawi się... Paryż. 

Przykład II 

Zastanówmy  się,  czy  możliwe  jest  znalezienie  polskich  odpowiedników  fonetycznych 

trudniejszych  wyrazów  angielskich.  Tym  razem  naszymi  słowami  są:  stormbound 

[’stɔ:mbaund]  [stormbaund]  oznaczający  uwięzionego  przez  burzę  oraz  obituary 

[ǝ’bɪtʃuǝri] [obytjuari], które znaczy nekrolog
1.  stormbound [’stɔ:mbaund] [stormbaund] – uwięziony przez burzę 

2.  obituary [ǝ’bɪtʃuǝri] [obytjuari] – nekrolog 
1.  fonetycznie  zbliżonymi  polskimi  słówkami  są  w  tym  przypadku  sztorm  i  Bond  (tak

– James Bond!). W związku z takim skojarzeniem nie jest trudno je połączyć z uwię-

zionym przez burzę

  Każdy ma już przed oczyma uwięzionego Bonda na morzu i walczącego z wielkimi 

falami i porywistym wiatrem (...ale nie bójmy się, on sobie poradzi). 

2.  – to słowo przypomina wyrażenia typu: ...obite aryobite gary lub obite bary

Spróbuj sam skojarzyć biedne, obite papugi ary nekrologiem. Prawda, że to łatwe? 

Każdy obcojęzyczny wyraz możemy skojarzyć z dobrze nam znanym, polskim sło-

wem lub wyrażeniem. 

background image

Klucze do umysłu

15

Przedstawiona powyżej mnemotechnika usprawnia proces zapamiętywania. Fonetyczne 

odpowiedniki z języka polskiego stanowią ścieżkę dostępu do zupełnie nieznanych nam 

pojęć angielskich albo niemieckich czy francuskich. Nikt przecież nie może zaprzeczyć, że 

zdecydowanie łatwiej jest sobie przypomnieć słówko parish, znając fonetyczny odpowiednik 

polski  (Paryż)  niż  tylko  jego  znaczenie  (parafia).  Rolą  takich  wyrazów  pośrednich  jest 

„naprowadzenie” nas na odpowiednie skojarzenie, tak by w rezultacie przypomnieć sobie 

brzmienie  pożądanego  słowa.  Podczas  powtórek  wyrazy  pośrednie  będą  samoistnie 

zanikać, a efektem twojej nauki będzie automatyczne tłumaczenie słów z języka obcego. 

I jeszcze na koniec dobitniej powtórzymy dwie ważne w uczeniu się języka obcego rady: 

l

  Ucz  się  słówek  przed  pójściem  spać  –  kiedy  Twój  umysł  jest  jeszcze  aktywny 

–  i  powtarzaj  je  tuż  po  przebudzeniu.  Wówczas  skuteczność  zapamiętywania  jest 

zdecydowania wyższa niż o innych porach dnia. 

l

  Najlepszą  powtórką  jest  konwersacja.  Ucz  się  języka  razem  z  bratem,  siostrą, 

przyjacielem.