Gospodarka i administracja publiczna –
administracja samorz dowa
Literatura przedmiotu – administracja samorz dowa
•
B. Dolnicki, Samorz d terytorialny, Wolters Kluwer Polska, wydanie 5, Warszawa 2012
•
A. K. Piasecki, Samorz d terytorialny i wspólnoty lokalne, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2009
Akty prawne:
•
Ustawa o samorz dzie gminnym z 8 marca 1990 r., Dz.U.01.142.1591; Ustawa o samorz dzie
powiatowym z 5 czerwca 1998 r., Dz.U.01.142.1592; Ustawa o samorz dzie województwa z 5
czerwca 1998 r., Dz.U.01.142.1590; Kodeks wyborczy z 5 stycznia 2011 r.; Ustawa o
pracownikach samorz dowych z 21 listopada 2008 r.
Literatura uzupe niaj ca:
•
Narastaj ce dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne dzia ania. Raport o stanie
samorz dno ci terytorialnej w Polsce, (praca zbiorowa) UEK MSAP, Kraków, 2013
•
H. Izdebski, Samorz d terytorialny: podstawy ustroju i dzia alno ci.; wydanie II,
Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2011
•
E. Ru kowski, B. Dolnicki, W adza i finanse lokalne w Polsce i krajach o ciennych,
OW Branta 2007
•
M. Bara ski (red.), Samorz d terytorialny w Europie rodkowej i wschodniej,
Wydawnictwo Adam Marsza ek, Toru – Katowice, 2009
Wprowadzenie
Administracja rz dowa
Administracja samorz dowa
Administracja publiczna
Dzia alno organizacyjna i wykonawcza w stosunku
do w adzy politycznej w pa stwie
•
Okre lenie funkcjonalne:
dzia alno publiczna pa stwa poza ustawodawstwem i
downictwem
organy pa stwowe nie b
ce organami s downiczymi i
ustawodawczymi
wykonywanie zada publicznych pa stwa i podmiotów
samorz dowych
dzia alno organów administracyjnych
cz
dzia alno ci pa stwa, w wyniku której powstaje
stosunek administracyjno-prawny
Organizacja
administracji
publicznej po
1 stycznia
1999 roku
poziom
centralny
poziom
okr gowy
poziom
woje-
wódzki
poziom
powiato-
wy
poziom
gminny
ADMINISTRACJA
RZ DOWA
ADMINISTRACJA
SAMORZ DOWA
Rz d
Administracja
niezespolona(
13)
Administracja
niezespolona
(3)
Administracja
niezespolona
(4)
GMINA
WOJEWODA
POWIAT
SAMORZ D
WOJEWÓDZTWA
Woje-
wódzkie
by,
inspekcje i
stra e (13)
Powiatowe
by,
inspekcje i
stra e (13)
Administracja rz dowa- struktura
•
Konstytucja
•
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 roku o Radzie Ministrów (Dz. U.
2012 rok, poz. 392)
•
Ustawa z dnia 4 wrze nia 1997 roku o dzia ach administracji
rz dowej (Dz. U. 2013 rok, poz. 743)
•
Ustawa z dnia 26 lutego 2009 roku o wojewodzie i administracji
rz dowej w województwie (Dz. U. 2009 rok, Nr 31 poz. 206)
Administracja rz dowa- struktura
1.
Administracja rz dowa centralna
Rada Ministrów
ministerstwa
urz dy centralne
2. Administracja pa stwowa obs uguj ca organy w adzy
pa stwowej: Kancelarie Sejmu i Senatu, NIK, KRRiT, BRPO
3. Administracja rz dowa w województwie: wojewoda, urz dy
wojewódzkie, organy rz dowej administracji zespolonej w
województwie (w tym kierownicy zespolonych s
b, inspekcji i
stra y), organy niezespolonej administracji rz dowej.
Rola Rady Ministrów
Prowadzenie polityki wewn trznej i zagranicznej Rzeczypospolitej
Polskiej, poprzez:
•
zapewnienie wykonania ustaw,
•
wydawanie rozporz dze ,
•
koordynowanie i kontrol prac organów administracji rz dowej,
•
ochron interesów Skarbu Pa stwa,
•
uchwalanie projektu bud etu pa stwa, a nast pnie kierowanie jego
wykonaniem oraz uchwalanie zamkni cia rachunków pa stwowych i
sprawozdawanie z wykonania bud etu,
•
zapewnienie bezpiecze stwa wewn trznego pa stwa oraz porz dku
publicznego,
•
zapewnienie bezpiecze stwa zewn trznego pa stwa,
•
sprawowanie ogólnego kierownictwa w dziedzinie stosunków z innymi
pa stwami i organizacjami mi dzynarodowymi,
•
zawieranie umów mi dzynarodowych wymagaj cych ratyfikacji oraz
zatwierdzanie i wypowiadanie umów mi dzynarodowych,
•
sprawowanie ogólnego kierownictwa w dziedzinie obronno ci kraju oraz
okre lanie corocznie liczby obywateli powo ywanych do czynnej s
by
wojskowej.
(art. 146 Konstytucji)
Podstawowe grupy kompetencji RM
•
Inicjatywne (kszta towanie polityki pa stwa)
•
adcze (bie
ca realizacja polityki)
•
Wykonawczo – organizatorskie (realizacja sta ych
zada pa stwa)
•
Nadzorcze i kontrolne
Dzia y administracji rz dowej
Administracja publiczna
Budownictwo, gospodarka
przestrzenna i mieszkaniowa
Bud et
Finanse publiczne
Gospodarka
Gospodarka morska
Gospodarka wodna
Instytucje finansowe
Informatyzacja
Cz onkostwo w UE
Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
Kultura fizyczna i sport
czno
Nauka
Obrona narodowa
wiata i wychowanie
Praca
Rolnictwo
Rozwój wsi
Rozwój regionalny
Rynki rolne
Skarb Pa stwa
Sprawiedliwo
Szkolnictwo wy sze
Transport
Turystyka
rodowisko
Rodzina
Sprawy wewn trzne
Wyznania religijne oraz
mniejszo ci narodowe i
etniczne
Zabezpieczenie spo eczne
Sprawy zagraniczne
Zdrowie
Administracja rz dowa w
województwie
•
wykonywanie administracji rz dowej w województwie
•
zasadnicze funkcje wojewody:
•
przedstawiciel Rady Ministrów
•
zwierzchnik zespolonej administracji rz dowej
•
organ nadzoru nad JST
•
organ wy szego stopnia w post powaniu administracyjnym
•
Reprezentant Skarbu Pa stwa
•
odpowiedzialno za wykonywanie polityki rz du na obszarze
województwa
Administracja samorz dowa
Rodzaje samorz du
•
zak adowy,
•
ubezpieczeniowy,
•
akademicki
•
korporacyjny
•
powszechny
-ST-
•
specjalny
Rozwój koncepcji samorz du terytorialnego
•
Naturalistyczna koncepcja samorz du:
rozszerzenie
doktryny
prawa
naturalnego
Johna
Locke’a:
obowi zywanie
zasady
zapewnienia „wolno ci od pa stwa” w stosunku do wspólnot lokalnych;
- gmina jest osob prawn tak samo cz owiek (Otto von Gierke);
postrzeganie wspólnoty/miasta/ gminy jako formy organizacji wcze niejszej ni pa stwo (np.
Szwajcaria);
•
Pa stwowa teoria samorz dowa
krytyka koncepcji naturalistycznej, umacnianie si pa stwa jako g ównego podmiotu prawa
publicznego;
forma zdecentralizowanej administracji publicznej;
zwi zek publiczno-prawny dzia aj cy wed ug norm ustalonych przez pa stwo;
Rozwój koncepcji samorz du terytorialnego
•
Polityczna teoria samorz du
odpowied na rozwój masowych ruchów spo ecznych i instytucji demokratycznych
analiza i próba wykorzystania do wiadcze angielskich (niecentralizacyjny samorz d)
partycypacja ludno ci we w adzy ustawodawczej i instytucjach administracji – SYSTEM
WYBORCZY, honorowa realizacja funkcji,
postrzeganie samorz du jako instytucji politycznej a nie prawnej
niezale no polityczna wybieranych rad
konieczno samoograniczenia si pa stwa w swych zadaniach i zwierzchnictwie nad
instytucjami po rednimi,
Samorz d jako prawo zwi zków korporacyjnych do zarz dzania swoimi sprawami
Podmiot samorz du terytorialnego
Spo eczno lokalna zamieszka a na danym terenie,
zorganizowana w terytorialny zwi zek samorz dowy
(gmina, terytorialna korporacja komunalna
)
interes ogólnopa stwowy vs. interes lokalny
obligatoryjno przynale no ci
powo ywanie organów w drodze wyborów
osobowo publiczno-prawna (w adcze dzia ania,
nawi zywanie stosunków prawnych z organami pa stwa)
oraz cywilnoprawna (uczestnik obrotu gospodarczego)
Przedmiot samorz du terytorialnego
Wykonywanie administracji publicznej
realizacja zada publicznych
wykorzystanie instrumentów w
ciwych dla w adzy
pa stwowej
podzia zada pomi dzy pa stwo a samorz d oparty o
zasad subsydiarno ci
- aspekt pozytywny: misj ka dej w adzy jest pobudzanie,
podtrzymywanie a w ostateczno ci uzupe nianie wysi ków tych
podmiotów, które nie s samowystarczalne
- aspekt negatywny: w adza w ogóle a pa stwo w szczególno ci nie
powinny przeszkadza osobom lub grupom spo ecznym w podejmowaniu
ich w asnych dzia
Podzia terytorialny
•
Typy
pt.PDF
•
podstawowy,
•
pomocniczy,
•
specjalny.
•
Zasady wyodr bniania
•
historyczna
•
racjonalistyczna
Standardy mi dzynarodowe
wiatowa deklaracja Samorz du Lokalnego
(27 wiatowy Kongres
Mi dzynarodowego Zwi zku W adz Lokalnych, IX 1985)
„samorz d lokalny oznacza prawo i powinno w adz lokalnych do lokalnego
regulowania i zarz dzania sprawami publicznymi dla dobra spo eczno ci lokalnej”
Europejska Karta Samorz du Lokalnego
(uchwalona X 1985, ratyfikowana przez
Polsk w 1994 roku)
EKSL: Koncepcja samorz du lokalnego
1. Samorz d lokalny oznacza prawo i zdolno spo eczno ci lokalnych, w
granicach okre lonych prawem, do kierowania i zarz dzania zasadnicz
cz ci spraw publicznych na ich w asn odpowiedzialno i w interesie ich
mieszka ców.
2. Prawo to jest realizowane przez rady lub zgromadzenia, w których sk ad
wchodz cz onkowie wybierani w wyborach wolnych, tajnych, równych,
bezpo rednich i powszechnych i które mog dysponowa organami
wykonawczymi im podlegaj cymi. Przepis ten nie wyklucza mo liwo ci
odwo ania si do zgromadze obywateli, referendum lub ka dej innej formy
bezpo redniego uczestnictwa obywateli, je li ustawa dopuszcza takie
rozwi zanie.
(art.3)
EKSL: Zakres dzia ania samorz du lokalnego
•
1. Podstawowe kompetencje spo eczno ci lokalnych s okre lone w Konstytucji lub w
ustawie. (…)
•
2. Spo eczno ci lokalne maj - w zakresie okre lonym prawem - pe
swobod dzia ania
w ka dej sprawie, która nie jest wy czona z ich kompetencji lub nie wchodzi w zakres
kompetencji innych organów w adzy.
•
3. Generalnie odpowiedzialno za sprawy publiczne powinny ponosi przede wszystkim
te organy w adzy, które znajduj si najbli ej obywateli. Powierzaj c te funkcje innemu
organowi w adzy, nale y uwzgl dni zakres i charakter zadania oraz wymogi
efektywno ci i gospodarno ci.
•
4. (…)
•
5. W przypadku delegowania kompetencji spo eczno ciom lokalnym przez organy w adzy
centralnej lub regionalnej, powinny one, w miar mo liwo ci, mie pe
swobod
dostosowania sposobu wykonywania tych kompetencji do warunków miejscowych.
•
6. Spo eczno ci lokalne powinny by konsultowane o tyle, o ile jest to mo liwe, we
ciwym czasie i w odpowiednim trybie, w trakcie opracowywania planów oraz
podejmowania decyzji we wszystkich sprawach bezpo rednio ich dotycz cych.
(art. 4, wyci g)
Zró nicowanie samorz dów
Samorz d w pa stwach:
•
unitarnych, federalnych, opartych na autonomii
regionalnej
Kszta towanie si samorz du w warunkach:
•
decentralizacji (Francja, Niemcy): dualizm
administracyjny; wyst powanie dwóch organów;
nadzór ograniczony do kryterium legalno ci
•
niecentralizacji (Anglia, Szwecja)
Podstawowe cechy samorz du europejskiego
funkcjonowanie co najmniej 2 szczebli samorz du (poza
pa stwami najmniejszymi)
w pa stwach wi kszych: samorz d lokalny oraz regionalny
brak hierarchii pomi dzy szczeblami samorz du
wspólne standardy dotycz ce samorz dów (EKSL, EKSR)
nieustaj ce reformy administracji terytorialnej wynikaj ce z
rozwijania si procesów na które samorz dy nie posiadaj
wp ywu:
•
polityzacja,
•
koncentracja kapita u,
•
post p technologiczny
Cechy polskiego samorz du terytorialnego
Jednolito rozwi za
Trójstopniowo
Niepo czalno mandatu samorz dowego i parlamentarnego
Szeroka decentralizacja w zakresie zada przy niewystarczaj cym zapewnieniu
rodków
Zagwarantowanie samodzielno ci i ochrony prawnej samorz du
Ograniczenie nadzoru do kryterium legalno ci
Ograniczony dualizm
Niezdecydowanie co do modelu organu wykonawczego
[Izdebski]
Samorz d terytorialny
cz
sk adowa systemu w adz publicznych
stanowi podstawow formu decentralizacji w adzy publicznej
stanowi instrument uspo ecznienia wykonywania w adzy
publicznej
ma charakter administracyjny i polityczny
jego g ównym wyznacznikiem jest zasada pomocniczo ci
(subsydiarno ci)
Reformy samorz du
terytorialnego w Polsce
II Rzeczpospolita
Lata 1945 - 1989 - system jednolitej w adzy pa stwowej
Rok 1990 - reforma gminna
Rok 1998 - reforma administracyjna i terytorialna
Rok 2002 – zmiana statusu w adz wykonawczych w gminie
Reforma gminna 1990 roku
rozmowy Okr
ego Sto u- zespó ds. stowarzysze i samorz du
inicjatywa Senatu z lipca 1989 roku w sprawie przywrócenia ustroju samorz dowego w
gminach
wrzesie 1989: powo anie pe nomocnika rz du ds. reformy samorz du terytorialnego
nawi zanie do tradycji II Rzeczypospolitej
ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorz dzie terytorialnym ( i nowelizacje oko o 100 ustaw w
zakresie prawa materialnego)
strukturalny charakter reformy – bez konieczno ci zmian w podziale administracyjnym
kraju
polityczny charakter reformy: przejaw radykalnego zerwania z poprzednim systemem
- merytoryczny charakter reformy: mechanizm odbudowy demokracji lokalnej
pierwsze wolne wybory do gmin - 27 maja 1990 roku
W kierunku dalszej decentralizacji…
od 1991 roku: dyskusja i prace koncepcyjne nad kontynuacj procesu
decentralizacji administracyjnej i finansowej oraz uporz dkowaniem
struktury podzia u administracyjnego
rok 1993 : Za
enia i kierunki reformy administracji publicznej,
zak adaj ce wprowadzenie 320 powiatów oraz wariantowo województw (12-
17-25); miejski program pilota owy
po 1993 – praktyczne zablokowanie prac nad zmianami
jako wyj tek: tworzenie miejskich stref us ug publicznych postrzeganych
jako „pilota powiatowy”
Organizacja
administracji
publicznej do
1999 roku
poziom
centralny
poziom
okr gowy
poziom
woje-
wódzki
poziom
rejonowy
poziom
gminny
ADMINISTRACJA
RZ DOWA
ADMINISTRACJA
SAMORZ DOWA
Rz d
Administracja
specjalna (24)
Administracja
specjalna (13)
Administracja
specjalna (9)
GMINA
WOJEWODA
Inspekcje
podporz dkowane
wojewodzie (3)
Urz d rejonowy
Cele reformy 1998 roku
Zwi kszenie skuteczno ci i efektywno ci:
•
dzia ania urz dów administracji publicznej,
•
wykonywania us ug publicznych,
•
zarz dzania finansami publicznymi na poziomie lokalnym (powiatowym)
i regionalnym (wojewódzkim);
Utworzenie instytucji spo ecze stwa obywatelskiego w wymiarze
regionalnym i lokalnym
--------
Za
enia reformy: zasada subsydiarno ci (pomocniczo ci) oraz
zachowanie unitarnego charakteru pa stwa
Organizacja
administracji
publicznej po
1 stycznia
1999 roku
poziom
centralny
poziom
okr gowy
poziom
woje-
wódzki
poziom
powiato-
wy
poziom
gminny
ADMINISTRACJA
RZ DOWA
ADMINISTRACJA
SAMORZ DOWA
Rz d
Administracja
niezespolona(
13)
Administracja
niezespolona
(3)
Administracja
niezespolona
(4)
GMINA
WOJEWODA
POWIAT
SAMORZ D
WOJEWÓDZTWA
Woje-
wódzkie
by,
inspekcje i
stra e (13)
Powiatowe
by,
inspekcje i
stra e (13)
Podzia
administracyjny
Stan na 31.12.2012.
Od 1 stycznia 2013: 66 MNP
Powiaty niespe niaj ce za
reformy 1998roku
ród o: Ocena sytuacji samorz dów
lokalnych; MAiC 2013
Gminy poni ej
5 tysi cy
mieszka ców
ród o: Ocena sytuacji samorz dów
lokalnych; MAiC 2013
Skala sektora samorz dowego: wydatki sektora samorz dowego
i sektora General Government w relacji do PKB
ród o: Ocena sytuacji samorz dów lokalnych; MAiC 2013
Skala sektora samorz dowego: samorz dowe
jednostki organizacyjne (2011)
ród o: Ocena sytuacji samorz dów lokalnych; MAiC 2013
Bezpo redni wybór organu wykonawczego w gminie
Dyskusja od pocz tku lat 90-tych
1996 – pierwszy projekt (Kancelaria Prezydenta RP)
2001 rok dwa projekty: SLD oraz PO
Propozycje:
(SLD) bezpo redni wybór w gminach do 20 tys. mieszka ców , wiek 25 lat, odwo anie w referendum
lokalnym (3/5 g osów)
(PO) wszystkie gminy, wiek 21 lat, zg oszenie kandydata wraz z list kandydatów na radnych, wybór: do
20 tys. – najwi ksza liczba g osów w ponad po owie okr gów, pozosta e: wi cej ni po owa mandatów w
radzie,
Propozycje dyskusji: jedna lub dwie tury wyborów, wiek 30 lat, wybór w II turze dokonywany przez
radnych, przewodniczenie radzie gminy
Przyj te rozwi zania:
zg oszenia przez partie polityczne, stowarzyszenia i organizacje spo eczne, grupy wyborców (150 do 3 tys.
podpisów) które zarejestruj listy w co najmniej po owie okr gów wyborczych,
obywatel polski, 25 lat, nie musi by mieszka cem gminy
druga tura gdy aden z kandydatów nie uzyska wi cej ni po owy g osów
Konieczno dalszych zmian ….
Tendencje centralistyczne
zmiany kompetencyjne
ograniczenia deficytu finansów publicznych
Konieczno zmian w zakresie zarz dzania: zast powanie systemów hierarchicznych
zdecentralizowanymi systemami sieciowymi (wspó zarz dzanie)
obszary metropolitarne
inicjatywy Prezydenta:
2011: projekt ustawy o wzmocnieniu udzia u mieszka ców w samorz dzie gmin, wspó dzia aniu gmin,
powiatów i województw oraz zmianie niektórych ustaw;
•
2013:projekt ustawy o wspó dzia aniu w samorz dzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego
oraz o zmianie niektórych ustaw
•
Inicjatywa MAiC:
•
2013: projekt ustawy o zmianie ustawy o samorz dzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Podstawy prawne
funkcjonowania samorz du
terytorialnego w Polsce
Konstytucja
Art. 15.
1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizacj
adzy publicznej.
2. Zasadniczy podzia terytorialny pa stwa uwzgl dniaj cy wi zi spo eczne,
gospodarcze lub kulturowe i zapewniaj cy jednostkom terytorialnym
zdolno
wykonywania zada publicznych okre la ustawa.
Art. 16.
1. Ogó mieszka ców jednostek zasadniczego podzia u terytorialnego stanowi z
mocy prawa wspólnot samorz dow .
2.
Samorz d terytorialny uczestniczy w sprawowaniu w adzy publicznej.
Przys uguj
mu w ramach ustaw istotn cz
zada publicznych
samorz d wykonuje w imieniu w asnym i na w asn odpowiedzialno .
Konstytucja
Rozdzia VII SAMORZ D TERYTORIALNY
•
Art. 163.
Samorz d terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrze one przez Konstytucj
lub ustawy dla organów innych w adz publicznych.
•
Art. 164.
1. Podstawow jednostk samorz du terytorialnego jest gmina.
2. Inne jednostki samorz du regionalnego albo lokalnego i regionalnego okre la
ustawa.
3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorz du terytorialnego nie zastrze one dla
innych jednostek samorz du terytorialnego.
•
Art. 165.
1. Jednostki samorz du terytorialnego maj osobowo prawn . Przys uguj im
prawo w asno ci i inne prawa maj tkowe.
2. Samodzielno jednostek samorz du terytorialnego podlega ochronie s dowej.
Ustawy
Ustawa dnia marca 1990 r. samorz dzie gminnym
Ustawa dnia czerwca 1998 r. samorz dzie województwa
Ustawa dnia czerwca 1998 r. samorz dzie powiatowym
Ustawa dnia 15 wrze nia 2000 r. referendum lokalnym
Ustawa dnia 13 listopada 2003 r. dochodach jednostek samorz du
terytorialnego
Ustawa dnia 20 grudnia 1996 r. gospodarce komunalnej
Ustawa dnia 21 listopada 2008 r. pracownikach samorz dowych
Ustawa dnia 27 sierpnia 2009 roku finansach publicznych
Kodeks wyborczy dnia stycznia 2011 r.
ustawy prawa materialnego …
Wybory samorz dowe do
2010 roku
Wybór organów uchwa odawczych
Ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów i sejmików województw (ustawa
z 16 lipca 1998 roku)
Zró nicowanie sposobu wyborów: zasada wi kszo ciowa i proporcjonalna
Czynne prawa wyborcze (18 lat, sta e zamieszkanie, gmina: tak e obywatele
UE)
Bierne prawa wyborcze: ka dy komu przys uguje prawo czynne
Wybór organów wykonawczych
Powiat i województwo (gmina przed 2002 rokiem): wybór po redni
Gmina od 2002 roku:
Ustawa o bezpo rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta z dnia 20 czerwca
2002 roku
Czynne prawa: ka dy kto posiada prawo wybierania do rad gmin
Bierne: ka dy obywatel polski posiadaj cy czynne prawo wybierania do rady
gminy, 25 lat, nie musi zamieszkiwa na obszarze gminy
WYBORY
2010
Wyszczególnienie
Wybory do rad
Liczba
Wybory wójtów, burmistrzów, prezydentów miast
rad
radnych
okr gów
wyborczych
mieszka ców
wyborców
obwodów
liczba wójtów
liczba
burmistrzów
liczba
prezydentów
Polska - ogó em
2 827
46 809
23 101
37 774 078
30 630 974
25 464
1 576
796
107
województwa
16
561
87
37 774 078
30 630 974
25 464
---
---
---
powiaty
314
6 290
1 345
25 691 062
20 569 728
18 740
---
---
---
gminy ogó em
2 479
39 549
21 599
37 774 078
30 630 974
25 464
1 576
796
107
w tym:
gminy powy ej
20 000
mieszka ców
327
7 269
1 220
20 800 993
17 149 318
12 041
17
203
107
gminy do
20 000
mieszka ców
2 152
32 280
20 379
16 973 085
13 481 656
13 423
1 559
593
0
miasta na
prawach powiatu
65
1 701
299
12 083 016
10 061 246
6 724
---
---
65
dzielnice m. st.
Warszawy
18
409
70
1 597 422
1 343 206
857
---
---
---
Wybory 2014
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 KODEKS WYBORCZY
(Dz. U. Nr 21 poz. 112 z 2011r)
Regulacja wyborów: sejm, senat, Prezydent RP,
europarlament, gmina, powiat, województwo,
wybory wójta, burmistrza i prezydenta
Zasadnicza zmiana w wyborach gminnych:
okr gi jednomandatowe (za wyj tkiem MNP)
Stanowienie prawa w
samorz dach
Akty prawa miejscowego
•
Wyró niki:
•
zakres terytorialnego obowi zywania
•
podmiot stanowi cy
•
adresaci
•
Rodzaje aktów
•
przepisy powszechnie obowi zuj ce wydawane na
podstawie delegacji ustawowej
•
ustrojowe przepisy wewn trzne (strukturalno –
organizacyjne)
•
przepisy porz dkowe
Akty prawa miejscowego –
przyk ad gminy
•
stawki podatków lokalnych, zwolnienia (DU)
•
stawki op at lokalnych, zwolnienia (DU)
•
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
(DU)
•
uchwa a w sprawie szczegó owych zasad utrzymania
czysto ci i porz dku (DU – przepis wykonawczy)
•
wewn trzny ustrój gminy oraz jednostek
pomocniczych (UPW) - statuty
•
organizacja urz dów i instytucji gminnych (UPW)
•
zasady zarz du mieniem gminy (UPW)
•
zasady i tryb korzystania z obiektów
i urz dze (UPW)
Nadzór
Nadzór nad dzia alno ci
samorz dów
•
Funkcje nadzoru:
•
Funkcja strze enia prawa
•
Funkcja ochronna i wspieraj ca
•
Kryteria nadzoru:
•
Kryterium legalno ci
•
Kryterium celowo ci, rzetelno ci i gospodarno ci
•
Organy nadzorcze
•
Prezes Rady Ministrów
•
Wojewodowie
•
RIO (sprawy finansowe)
•
Wyj tek: Sejm
Nadzór nad dzia alno ci
samorz dów
•
rodki nadzoru
•
rodki informacyjno – doradcze
•
rodki koryguj ce (zatwierdzenie, uzgodnienie,
zaopiniowanie)
•
Wstrzymanie wykonania uchwa y
•
Stwierdzenie niewa no ci
•
Zarz dzenie zast pcze
•
rodki personalne (zewn trzne i wewn trzne)
Dochody samorz dów
Finansowanie samorz dów
•
rodzaje dochodów: w asne, dotacje celowe, subwencje ogólne
•
przyk adowe dochody w asne: podatki lokalne (tylko gmina), op aty
(gmina powiat), dochody z maj tku
•
udzia y w podatkach PIT i CIT
•
rodzaje subwencji: wyrównawcza, równowa
ca (g+p), regionalna
(w), o wiatowa
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 o
dochodach jednostek samorz du
terytorialnego (Dz. U. Nr 203 poz. 1966 z
2003 roku)
Ustawa okre la:
ród a dochodów jst oraz zasady ustalania
i gromadzenia tych dochodów
- zasady ustalania i przekazywania subwencji
ogólnej oraz dotacji celowych z bud etu
pa stwa
Dochody w asne jst
Gmina
Powiat
Województwo
I.1. Wp ywy z podatków:
a) od nieruchomo ci
b) rolnego
c) le nego
d) od rodków transportowych
e) dochodowego od osób fizycznych, op acanego w
formie karty podatkowej
f) od spadków i darowizn
g) od czynno ci cywilnoprawnych
I.2. Wp ywy z op at:
a) skarbowej
b) targowej
c) miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów
d) eksploatacyjnej (cz ciowo)
f) innych uiszczanych na podstawie odr bnych
przepisów
I.1. Wp ywy z op at
stanowi cych
dochody powiatów
uiszczanych na
podstawie
odr bnych
przepisów
Dochody w asne jst
Gmina
Powiat
Województwo
I.3(G) I.2 (P) I.1 (W). Dochody uzyskiwane przez gminne / powiatowe /wojewódzkie jednostki
bud etowe oraz wp aty od gminnych / powiatowych /wojewódzkich zak adów bud etowych i
gospodarstw pomocniczych
I.4. (G) I.3 (P) I.2 (W) Dochody z maj tku gminy / powiatu /województwa
I.5. (G) I.4 (P) I.3 (W). Spadki, zapisy i darowizny
I.6. (G) I.5 (P) I.4 (W). Dochody z kar pieni nych i grzywien
I.7. (G) I.6 (P) I.5 (W).
5% dochodów uzyskiwanych na rzecz bud etu pa stwa w zwi zku z realizacj zada z zakresu
adm. rz dowej oraz innych zada zleconych ustawami
I.8. (G) I.7 (P) I.6 (W). Odsetki od po yczek udzielanych przez gmin / powiat / województwo
I.9. (G) I.8 (P) I.7 (W). Odsetki od nieterminowo przekazywanych nale no ci stanowi cych
dochody gminy / powiatu / województwa
I.10. (G) I.9 (P) I.8 (W). Odsetki od rodków finansowych gromadzonych na rachunkach
bankowych gminy / powiatu / województwa
I.11. (G) I.10 (P) I.9 (W). Dotacje z bud etów innych jst
I.12. Inne dochody
Dochody w asne jst
Gmina
Powiat
Województwo
II. 39,34% udzia u we
wp ywach z PIT, od
podatników tego
podatku zamieszka ych
na obszarze gminy
II. 10,25% udzia u we
wp ywach z PIT, od
podatników tego
podatku zamieszka ych
na obszarze gminy
II. 1,60% udzia u we
wp ywach z PIT, od
podatników tego
podatku zamieszka ych
na obszarze gminy
III. 6,71% udzia u we
wp ywach z CIT od
podatników tego
podatku maj cych
siedzib na obszarze
gminy
III. 1,40% udzia u we
wp ywach z CIT od
podatników tego
podatku maj cych
siedzib na obszarze
gminy
III. 14,75% udzia u we
wp ywach z CIT od
podatników tego
podatku maj cych
siedzib na obszarze
gminy
1426
447
2065
123
2969
922
4168
394
1447
461
2111
128
3120
942
4502
428
-21
-14
-46
-4
-151
-20
-334
-34
-400
-350
-300
-250
-200
-150
-100
-50
0
50
-1000
0
1000
2000
3000
4000
5000
Gmina
Powiat
MNP
Województwo
D2003
D2008
D2011
W2003
W2008
W2011
Wyn2003
Wyn2008
Wyn2011
Dochody, wydatki i wynik jst per capita dla lat 2003, 2008 i 2011
Dochjst2007.pdf
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron