POBUDLIWOŚĆ
Zdolnośd reagowania na bodźce stanem czynnym zwanym pobudzeniem.
Komórki i włókna nerwowe - wytworzeniem impulsu i przewodzenia pobudzenia
-
Tkanka mięśniowa - skurczem
-
Tkanka gruczołowa - wydzielaniem
-
W wyniku skutecznie działającego bodźca pobudzona tkanka reaguje specyficzną dla niej czynnością:
Rodzaje bodźców
Bodźce fizyczne - mechaniczne (ucisk), termiczne, elektryczne, świetlne
1.
Bodźce chemiczne - kwasy, zasady, roztwory, gazy
2.
I podział - ze względu na rodzaj bodźca
Bodźce podprogowe - takie, które nie wywołują żadnej reakcji
1.
Bodźce progowe - najsłabszy bodziec wywołujący minimalnie dostrzegalną reakcję
2.
Bodźce maksymalne - wywołujące maksymalną reakcję
3.
II podział - ze względu na siłe działającego bodźca
Bodziec jest to zmiana otoczenia (czyli jakiś czynnik), który wywołuje specyficzny stan czynny zwany
pobudzeniem.
Reobaza - najmniejsza siła bodźca elektrycznego potrzebna do pobudzenia tkanki pobudliwej.
Czas, w którym ten bodziec działa nazywa się czasem użytecznym.
Chronaksja - najkrótszy czas działania bodźca o sile podwójnej reobazy, potrzebny do wywołania
reakcji.
Miary pobudliwości
Potencjał spoczynkowy
Ujemny potencjał spoczynkowy wewnątrz neuronu i jego wypustek wynosi od -60 do -80mV,
średnio -70mV, a w komórkach mięśniowych poprzecznie prążkowanych od -80 do -90mV,
średnio -85mV
Kanały bramkowane napięciem - bodźcem, który powoduje otwarcie kanału jest zmiana
potencjału elektrycznego, np. depolaryzacja
-
Kanały bramkowane ligandem - bodźcem, który powoduje otwarcie kanału jest przyłączenie
ligandu czyli cząsteczki przekaźnika chemicznego, np. neurotransmitera
-
Rodzaje kanałów jonowych
Kanały jonowe - struktury białkowe zdolne do selektywnego przepuszczania jonów.
Jest przykładem transportu aktywnego czyli wbrew gradientowi stężeo usuwa z wnętrza komórki
nadmiar jonów Na
+
i wprowadza do komórki jony K
+
Energia pozyskiwana jest z rozpadu ATP pod wpływem enzymu Adenozynotrifosfatazy
aktywowanej przez sód i potas (Na
+
-K
+
-ATPaza).
Podsumowanie potencjału spoczynkowego
Pompa sodowo-potasowa
Musi istnied różnica stężeo jonów (głównie Na
+
i K
+
) po obu stronach błony komórkowej,
utrzymywana przez działanie pompy sodowo-potasowej
1.
Musi istnied różnica w przepuszczalności błony komórkowej dla jonów. W spoczynku duża dla
jonów K
+
i względnie mała dla jonów Na
+
.
2.
Do powstania i utrzymania potencjału spoczynkowego muszą byd spełnione dwa warunki
Ćwiczenia 4
22 marca 2011
10:22
Fizjologia Strona 1
jonów K
+
i względnie mała dla jonów Na
+
.
Kierunek ortodromowy
Gdy komórka jest w stanie depolaryzacji to jest wtedy niepobudliwa - stan ten nosi nazwę refrakcji
bezwzględnej.
W okresie repolaryzacji, gdy zadziała silniejszy bodziec powstaje stan zwany refrakcją względną.
ŁUK ODRUCHOWY
Odruchem nazywa się reakcję na bodziec przy udziel ośrodkowego układu nerwowego.
-
Jednostką anatomiczną i czynnościową każdego odruchu jest ŁUK ODRUCHOWY.
Jest to droga, po której przebiegają impulsy nerwowe, od miejsca zadziałania bodźca do narządu,
którego czynnośd stanowi reakcję na ten bodziec.
Receptor - narząd, w którym na skutek działania bodźca powstaje stan czynny, czyli impuls
nerwowy
1.
Droga dośrodkowa, którą tworzy neuron aferentny (czuciowy). Przewodzi impuls nerwowy
do ośrodka w OUN.
2.
Ośrodek w obrębie którego impuls zostaje przekazany na następny neuron.
3.
Droga odśrodkowa, którą tworzy neuron eferentny (ruchowy, motoryczny). Przewodzi
impulsy nerwowe do narzadu wykonawczego.
4.
Efektor - w odpowiedzi na działający impuls powoduje wyzwolenie czynności.
5.
Fonoreceptory - wrażliwe na podniety dźwiękowe
-
Tangoreceptory - wrażliwe na podniety świetlne
-
Tonoreceptory - wrażliwe na podniety mechaniczne
-
Termoreceptory - wrażliwe na podniety cieplne
-
Chemoreceptory - wrażliwe na podniety chemiczne
-
Klasyfikacja fizyczna - uwzględniająca rozdaje bodźców
Receptor wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku, bólu, odczucia ciepła
zimna
◊
Uwzględnia rodzaje wrażeo powstających podczas skutecznego pobudzenia.
-
Klasyfikacja psychofizjologiczna
Telereceptory (dystansowe) - zostają pobudzone przez bodźce, których źródło
znajduje się daleko od ustroju, np. światło, dźwięk
-
Kontaktoreceptory - zostają pobudzone w wyniku bezpośredniego kontaktu
bodźca z receptorem np. dotyk.
-
Podział ze względu na odległośd bodźca od receptora
Eksteroreceptory - przyjmujące bodźce ze środowiska zewnętrznego.
1.
-
Baroreceptory - wrażliwe na zmiany ciśnienia
-
Chemoreceptory - wrażliwe na zmiany chemiczne krwi
-
Mechanoreceptory - wrażliwe na ucisk, rozciąganie
Są receptorami tzw. czucia głębokiego
-
Proprioreceptory - informują o położeniu poszczególnych części ciała w
przestrzeni, o wykonywanych ruchach i o napięciu tonicznym mięśni. Znajdują
się w mięśniach, ścięgnach, więzadłach.
Interoreceptory - przyjmujące bodźce ze środowiska wewnętrznego.
2.
Podział receptorów
1. Odruchy somatyczne - efektorem jest mięsieo….
II Podział ze względu na budowę łuku odruchowego
1. Odruchy własne - receptor i efektor znajdują się w tym samym narządzie, a mianowicie w
tym samym mięśniu szkieletowym. Najczęściej są to odruchy monosynaptyczne. Czas
odrruchu jest krótki 11-13ms. Zadaniem ich jest koordynacja ruchów oraz zabezpieczenie
mięśni i stawów przed ich uszkodzeniem.
III podział ze względu na lokalizację receptora i efektora
Fizjologia Strona 2
-
Odruch mięśnia czworogłowego uda (kolanowy)
-
Odruch ze ścięgna Achillesa
-
Odruch z mięśnia trójgłowego ramienia
mięśni i stawów przed ich uszkodzeniem.
2. Odruchy obce - receptor i efektor znajdują się w oddzielnych narządach. Są to odruchy
polisynaptyczne. Czas odruchu jest długi 40-80ms.
Prostym odruchem obcym jest odruch podeszwowy.
Fizjologia Strona 3
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron