___________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Grzegorz Wójcik

Wytwarzanie tkanin na krosnach rapierowych
826[01].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr inż. Andrzej Konarczak
mgr inż. Hanna Walczak



Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Maria Michalak


Konsultacja:

mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z2.04
Wytwarzanie tkanin na krosnach rapierowych, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ć

wiczenia

13

5.1.

Mechanizmy tworzące przesmyk

13

5.1.1.

Ć

wiczenia

13

5.2.

Mechanizm wprowadzający wątek do przesmyku

15

5.2.1.

Ć

wiczenia

15

5.3.

Mechanizm zasilający krosno osnową

17

5.3.1.

Ć

wiczenia

17

5.4.

Mechanizm odbierający tkaninę

19

5.4.1.

Ć

wiczenia

19

5.5.

Urządzenia dodatkowe

21

5.5.1.

Ć

wiczenia

21

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7.

Literatura

34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

operator maszyn w przemyśle

włokienniczym.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
–

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

–

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

–

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

–

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

–

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

–

pokaz,

–

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

–

projektów,

–

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych w module

826[01].Z2

Technologia tekstyliów tkanych

826[01].Z2.01

Przygotowanie przędzy do tkania

826[01].Z2.02

Wytwarzanie tkanin

na krosnach czółenkowych

826[01].Z2.04

Wytwarzanie tkanin

na krosnach rapierowych

826[01].Z2.03

Wytwarzanie tkanin

na krosnach chwytakowych

826[01].Z2.05

Wytwarzanie tkanin

na krosnach dyszowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozróżniać przędze i wyroby włókiennicze na podstawie oznaczeń i badania
organoleptycznego,

–

rozróżniać nitki pojedyncze, wielokrotne i skręcane wielostopniowo,

–

wymieniać sposoby wytwarzania podstawowych wyrobów włókienniczych,

–

ustalać wpływ poszczególnych parametrów procesu klejenia na jakość osnowy,

–

scharakteryzować rodzaje tkanin i splotów tkackich,

–

przewlekać nitki osnowy przez oczka strun nicielnicowych i szczeliny płochy zgodnie
z otrzymanymi warunkami technologicznymi,

–

odczytać rysunki zestawieniowe zespołów i podzespołów maszyn,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie
włókienniczym,

–

charakteryzować sposób tworzenia tkaniny na krośnie czółenkowym i chwytakowym,

–

obsługiwać krosno czółenkowe i chwytakowe,

–

charakteryzować podstawowe mechanizmy krosien czółenkowych i chwytakowych,

–

oceniać jakość tkanin wytworzonych na krosnach czółenkowych i chwytakowych,

–

wykonywać podstawowe obliczenia produkcyjne,

–

wykonywać konserwacje krosien czółenkowych i chwytakowych,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznać podstawowe zasady działania mechanizmów krosna rapierowego,

–

ustalić wpływ pracy poszczególnych mechanizmów krosna na jakość tkaniny,

–

określić stan techniczny użytkowanych krosien rapierowych,

–

wykonać podstawowe operacje związane z obsługą krosna rapierowego,

–

wykonać tkaninę na krośnie rapierowym,

–

rozpoznać nieprawidłowości w pracy krosien,

–

ocenić jakość wytworzonej tkaniny,

–

uporządkować stanowisko pracy,

–

wykonać podstawowe obliczenia produkcyjne,

–

wykonać konserwację krosna zgodnie z instrukcją,

–

posortować odpady produkcyjne,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie tkanin na krosnach rapierowych
826[01].Z2.04

Temat: Wykonanie konserwacji krosna rapierowego MAV.

Cel ogólny: Wykonać konserwację krosna zgodnie z instrukcją.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami BHP i p.poż,

–

korzystać z instrukcji konserwacji krosien rapierowych (planu konserwacji),

–

wybrać odpowiedni dla danego mechanizmu rodzaj smaru, oleju, zalecany w instrukcji
obsługi krosna,

–

przygotować podstawowe narzędzia i przybory potrzebne do konserwacji krosna,

–

posługiwać się towotnicą i oliwiarką,

–

obsłużyć mechanizm smarowania centralnego,

–

sprawdzić szczelność obwodów rozprowadzających oraz stan ruchomych przewodów
giętkich.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

pracy w zespole,

–

oceny swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

uczniowie pracują w grupach 1–2-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne

–

krosno rapierowe,

–

narzędzia do przeprowadzenia konserwacji,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

–

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Zadanie dla ucznia
Poznać czynności, jakie musi wykonać mechanik zajmujący się konserwacją krosien
rapierowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego w oparciu o teksty źródłowe i materiał nauczania
z poradnika dla ucznia i instrukcji obsługi krosna chwytakowego.

Tekst przewodni do ćwiczeń:

I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie przepisy BHP i p.poż oraz ochrony środowiska należy uwzględnić organizując
stanowisko pracy?

2.

Jakich zasad BHP należy przestrzegać pracując przy maszynie?

3.

Jakie oleje, smary, płyny do czyszczenia elementów maszyn należy pobrać z magazynu?

4.

Jakie narzędzia będą potrzebne do wykonania zadania?

5.

Na czym będzie polegała praca mechanika podczas wykonywania konserwacji krosna?

6.

Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do pracy?

II. Planowanie
Uczniowie określają:
1.

Przepisy bhp i p.poż. przy organizowaniu stanowiska pracy.

2.

Zasady BHP należy przestrzegać pracując przy maszynie.

3.

Narzędzia potrzebne do konserwacji krosna.

4.

Parametry, oleju i smaru, który będzie używany.

5.

Czynności, które trzeba wykonać przed rozpoczęciem pracy.

6.

Podział pracy i plan działania.

III. Ustalenie
Uczniowie ustalają z nauczycielem proponowany sposób wykonania zadania i opracowany
plan, przygotowują się do realizacji zaplanowanych prac (ustalają podział pracy).
Nauczyciel koryguje ewentualne błędy, udziela wyjaśnień.

IV. Wykonanie
1.

Uczniowie pobierają potrzebne środki i narzędzia.

2.

Uczniowie wykonują czynności związane z konserwacją krosna.

V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają, czy przeprowadzili konserwacje wszystkich zaplanowanych
części i mechanizmów krosna.

2.

Nauczyciel sprawdza, czy uczniowie poprawnie wykonali wszystkie czynności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza VI Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, wykonanie, których czynności przy konserwacji
krosna sprawiło im trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Korzystając z materiałów dydaktycznych zapoznaj się z właściwościami użytych przez Ciebie
smarów i olejów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie tkanin na krosnach rapierowych
826[01].Z2.04

Temat: Likwidowanie zrywu wątkowego na krośnie zasilanym sześcioma kolorami wątku.

Cel ogólny: Wykonać podstawowe operacje związane z obsługą krosna rapierowego.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

wyprostować i przewlec zerwaną nitkę wątku,

–

odszukać wątek w przesmyku,

–

uruchomić krosno.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

pracy w zespole,

–

kontrolowania swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

ć

wiczenia,

–

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

uczniowie pracują w grupach 2–3-osobowych..

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne

–

krosno rapierowe,

–

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Zadanie dla ucznia
Likwidowanie zrywu wątkowego.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą ćwiczeń i tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły dwu osobowe.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego w oparciu o teksty źródłowe i materiał nauczania
z poradnika dla ucznia i instrukcji obsługi krosna rapierowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Tekst przewodni do ćwiczeń:

I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakich zasad bhp należy przestrzegać pracując przy krośnie?

2.

Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do przewlekania nitki wątku przez
elementy krosna?

3.

Jakie położenie powinno zajmować bidło krosna?

4.

Jakich narzędzi użyjemy do przewlekania nitki wątku?

5.

W jaki sposób likwiduje się zryw wątkowy?

II. Planowanie
Uczniowie określają:
1.

Przepisy bhp i p.poż., które należy uwzględnić przy organizowaniu stanowiska pracy.

2.

Zasady BHP które należy przestrzegać pracując przy maszynie.

3.

Czynności, jakie należy wykonać:
–

ustawienie bidła,

–

sposób wyprucia wątków,

–

sposób odszukania przesmyku,

–

sposób ustawienia napięcia osnowy,

–

sposób ustawienia krawędzi tkaniny.

4.

Plan działania.

III. Ustalenie
Uczniowie ustalają z nauczycielem proponowany sposób wykonania zadania. Nauczyciel
koryguje ewentualne błędy.

IV. Wykonanie
1.

Uczniowie pobierają potrzebne narzędzia, smary i oleje.

2.

Uczniowie wykonują zaplanowane czynności kolejno.

V. Sprawdzanie
1.

Uczeń sprawdza poprawność wykonanych przez siebie czynności, czy produkowana
tkanina jest bezbłędna.

2.

Nauczyciel sprawdza, czy uczniowie poprawnie wykonali wszystkie czynności.

VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które czynności przy usuwaniu zrywów
wątkowych sprawiły im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać,
jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na
przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Znajdź w materiałów dydaktycznych, jakie są przyczyny powstawania błędów wątkowych
w tkaninie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1. Mechanizmy tworzące przesmyk

5.1.1. Ćwiczenia

Ć

wiczenie 1

Po awarii krosna (zryw wątku) należy „wypruć” kilka wątków z tkaniny znajdującej się

w krośnie. Uruchamiając ruch wsteczny maszyny nicielnicowej usuń błąd w tkaninie,
odszukaj prawidłowy przesmyk i uruchom krosno.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania dotyczący obsługi mechanizmu tworzącego przesmyk.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi maszyny nicielnicowej, jak się ją uruchamia do pracy
wstecz,

3)

przygotować stanowisko pracy,

4)

wykonać zadanie:

–

wypruć kilka nitek wątku,

–

uruchomić ruch wsteczny maszyny nicielnicowej,

–

usunąć błąd w tkaninie (usunąć zerwany wątek),

–

odszukać prawidłowy przesmyk,

5)

uruchomić krosno,

6)

sprawdzić jakość wytwarzanej tkaniny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno z maszyną nicielnicową,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ć

wiczenie 2

Załóż wzornicę otrzymaną od nauczyciela na maszynę nicielnicową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę i obsługę maszyny
nicielnicowej. Uczeń powinien także przeczytać treści dotyczące maszyny nicielnicowej
zawarte w instrukcji obsługi krosna rapierowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi maszyny nicielnicowej, jakie czynności należy wykonać
w celu założenia wzornicy,

3)

przygotować stanowisko pracy,

4)

postępując zgodnie z instrukcją założyć wzornicę,

5)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w maszynę nicielnicową,

–

instrukcja obsługi maszyny nicielnicowej,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ć

wiczenie 3

Wymień zerwany sznurek załamkowy w maszynie nicielnicowej żakardowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę maszyny żakardowej ze
szczególnym zwróceniem uwagi na zasady wiązania sznurkiem załamkowym struny
nicielnicowej z sznurkiem zaczepowym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych schemat mechanizmu żakardowego,

3)

odszukać w instrukcji obsługi maszyny żakardowej, jak należy związać sznurek
załamkowy jednym końcem ze sznurkiem zaczepowym, a drugim ze struną nicielnicową
z ciężarkiem,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

wykonać zadanie zgodnie z instrukcją obsługi krosna,

6)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno z maszyną żakardową lub model maszyny,

–

narzędzia potrzebne do wykonania zadania,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

instrukcji obsługi maszyny żakardowej,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Mechanizm wprowadzający wątek do przesmyku

5.2.1. Ćwiczenia

Ć

wiczenie 1

Używając włącznika „IMPULS” na krośnie rapierowym, ustawiaj krosno w poszczególnych

fazach wprowadzania wątku do przesmyku i omów je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na fazy pracy mechanizmu
wprowadzającego wątek krosna rapierowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak uruchamiamy krosno za pomocą
przycisku „IMPULS”,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jakie są poszczególne fazy
wprowadzania wątku przez rapier,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

wykonać zadanie zgodnie z instrukcją obsługi krosna,

6)

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokazu z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ć

wiczenie 2

Sprawdź stan techniczny i ustawienie poszczególnych elementów mechanizmu

wprowadzającego rapier do przesmyku. Dokonaj ich oceny i uzasadnij ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia mechanizmu
wprowadzającego wątek do przesmyku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jakie elementy mechanizmu
przerzutowego najczęściej ulegają uszkodzeniu lub rozregulowaniu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

3)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak powinny być ustawione elementy
mechanizmu wprowadzającego rapier,

4)

wykonać zadanie:

–

sprawdzić ustawienie elementów mechanizmu wprowadzającego rapier do
przesmyku,

–

ocenić stan techniczny poszczególnych elementów,

–

uzasadnić ocenę,

5)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ć

wiczenie 3

Wymień w krośnie rapierowym uszkodzony rapier podający wątek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na materiał dotyczący budowy
mechanizmu napędzającego rapier. Powinni także przeczytać w instrukcji obsługi krosna
rapierowego, jaka jest kolejność czynności przy wymianie rapiera.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
wprowadzającego rapier,

3)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jaka jest kolejność wykonywania prac
przy wymianie rapiera oraz jakie są zasady jego regulacji,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

opierając się na instrukcji obsługi krosna wymień uszkodzony rapier,

6)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczani–auczenia się:

–

pokaz z instruktażem,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Mechanizm zasilający krosno osnową

5.3.1. Ćwiczenia

Ć

wiczenie 1

Zwiększ wstępne napięcie osnowy w krośnie MAV wyposażonym w regulator osnowowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na obsługę regulatora osnowowego.
Uczniowie powinni także zapoznać się z informacjami dotyczącymi regulacji napięcia
osnowy zawartymi w instrukcji obsługi krosna.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak reguluje się napięcie wstępne osnowy,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat regulatora zasilającego,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

zwiększyć wstępne napięcie osnowy, postępując według instrukcji obsługi krosna,

6)

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe wyposażone w regulator zasilający,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ć

wiczenie 2

Przeprowadź konserwację regulatora zasilającego krosno MAV.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać w instrukcji

obsługi krosna w jakich odstępach czasu i jak należy konserwować regulator zasilający.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jakie elementy regulatora
zasilającego wymagają konserwacji,

3)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak powinny być konserwowane
poszczególne podzespoły regulatora zasilającego,

4)

przygotować stanowisko pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5)

wykonać konserwację regulatora zasilającego, stosując się do instrukcji obsługi krosna.

6)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pogadanka..

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe wyposażone w regulator zasilający,

–

narzędzia potrzebne do wykonania zadania,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Mechanizm odbierający tkaninę

5.4.1. Ćwiczenia

Ć

wiczenie 1

Wyjmij wał tkaninowy z krosna MAV wyposażonego w regulator osnowowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na sposób wyjmowania wału
tkaninowego z krosna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak mocowany jest wał tkaninowy,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat regulatora tkaninowego,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

wyjąć wał tkaninowy z krosna, postępując zgodnie z instrukcją obsługi,

6)

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe wyposażone w regulator zasilający,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ć

wiczenie 2

Na krośnie MAV ustaw bidło w przednim skrajnym położeniu. Korzystając

z regulatora tkaninowego i zasilającego ustaw krawędź tkaniny tak, aby lekko opierała się
o płochę, gdy bidło jest w przednim skrajnym położeniu. Kontroluj, aby napięcie tkaniny
i osnowy było odpowiednie dla warunków tkania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na obsługę regulatora tkaninowego
i osnowowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jak ręcznie można odwinąć lub
nawinąć osnowę oraz tkaninę na krośnie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

3)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak ręcznie można napędzać regulator
tkaninowy i regulator zasilający,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

wykonać zadanie:
–

ustawić bidło w przednim skrajnym położeniu,

–

ustawić krawędź tkaniny, tak aby oparła się o płochę gdy bidło znajduje się
w przednim skrajnym położeniu,

–

kontrolować napięcie osnowy i tkaniny, aby było odpowiednie dla warunków tkania,

6)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe wyposażone w regulator zasilający i tkaninowy,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.5. Urządzenia dodatkowe

5.5.1. Ćwiczenia

Ć

wiczenie 1

Załóż nawoje walcowe na stojak urządzenia zasilającego zaplatacza krajki dodatkowej na

krośnie MAV. Przewlecz nitki przez prowadniki urządzenia zaplatającego. Uruchom krosno
i sprawdź, czy krajka dodatkowa zaplata się prawidłowo.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać w instrukcji

obsługi krosna jak należy zakładać nitki zasilające zaplatacza krajki dodatkowej.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak przewlekane są nitki zasilające
w zaplataczu krajki dodatkowej,

3)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jak działa zaplatacz krajki
dodatkowej,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

wykonać zadanie:
–

założyć nawoje walcowe na stojak,

–

przewlec nitki przez prowadniki,

–

uruchomić krosno,

–

sprawdzić czy krajka dodatkowa zaplata się prawidłowo,

6)

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe wyposażone w urządzenie zaplatające krajkę dodatkową,

–

instrukcja obsługi krosna rapierowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla ucznia.

Ć

wiczenie 2

Załóż nawoje stożkowe na stojak przy krośnie MAV. Przewlecz nitki przez prowadniki,

naprężacz, czujnik wątkowy, urządzenie podające wątek. Uruchom krosno i sprawdź, czy
wątek został prawidłowo wprowadzony.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać w instrukcji

obsługi krosna jak należy zakładać nawoje wątkowe na ramę krosna a następnie jak
przewleka się nitki przez elementy krosna do strefy roboczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

2)

odszukać w instrukcji obsługi krosna rapierowego, jak powinny być poprzewlekane nitki
zasilające krosno w wątek,

3)

przygotować stanowisko pracy,

4)

wykonać zadanie:
–

załóż nawoje stożkowe na stojak przy krośnie MAV,

–

przewlecz nitki przez prowadniki, naprężacz, czujnik wątkowy, urządzenie podające
wątek,

–

uruchomić krosno,

–

sprawdzić, czy wątek został wprowadzony prawidłowo,

5)

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno rapierowe,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie tkanin
na krosnach rapierowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,

–

zadania 7, 9, 14, 16 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. c, 4. b, 5. a, 6. c, 7.b 8. a, 9. a, 10. a, 11. b,

12. a, 13. a, 14. d, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać krosno rapierowe

B

P

d

2

Rozpoznać rodzaj rapiera

B

P

c

3

Wymienić maksymalnie iloma rodzajami wątku
może być zasilane krosno MAV

A

P

c

4

Wyjaśnić do produkcji, jakich tkanin zalecane są
maszyny nicielnicowe negatywne

B

P

b

5

Rozpoznać rodzaj maszyny nicielnicowej

B

P

a

6

Wyjaśnić jak sterowana jest maszyna
nicielnicowa

B

P

c

7

Rozpoznać element maszyny żakardowej

B

P

b

8

Scharakteryzować fazę pracy rapiera

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

9

Wymienić z iloma głowicami produkowany jest
rapier podający krosna MAV

A

P

a

10 Określić, w jaki sposób mechanizm zasilający

otrzymuje sygnał o zmianie napięcia osnowy

C

PP

a

11 Dobrać rodzaj przewału do produkowanego

asortymentu tkanin

C

P

b

12 Rozpoznać regulator tkaninowy

B

P

a

13 Wymienić, która część regulatora tkaninowego

jest napędzana

A

P

a

14 Określić napęd mechanizmu bidłowego

C

PP

d

15 Wyjaśnić zasady regulacji liniowej gęstości

wątku w regulatorze tkaninowym

B

P

a

16 Ocenić stan techniczny mechanizmu

wprowadzającego wątek

C

PP

b

17 Rozpoznać elementy mechanizmu odbierającego

tkaninę

B

P

d

18 Rozpoznać rodzaj splotu tworzącego krajkę

dodatkową

B

P

c

19 Rozpoznać elementy czujnika osnowowego

B

P

b

20 Rozpoznać fazy wprowadzania wątku

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Przed wskazaniem odpowiedzi dokładnie przeczytaj treść zadania.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Krosno rapierowe można rozpoznać po sposobie
a)

tworzenia przesmyku.

b)

zasilania osnową.

c)

odbiorania tkaniny.

d)

wprowadzania wątku.

2.

Część mechanizmu wprowadzającego wątek wykonana w postaci taśmy ze stali lub
tworzywa sztucznego to rapier
a)

teleskopowy.

b)

sztywny.

c)

elastyczny.

d)

składany.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

3.

Krosno rapierowe MAV może być zasilane maksymalnie
a)

dwoma kolorami wątku.

b)

trzema kolorami wątku.

c)

sześcioma kolorami wątku.

d)

dziesięcioma kolorami wątku.

4.

Maszyny nicielnicowe negatywne stosowane są do produkcji tkanin
a)

ciężkich.

b)

lekkich.

c)

podwójnych.

d)

pluszowych.

5.

Rysunek przedstawia maszynę nicielnicową
a)

pozytywną.

b)

negatywną.

c)

górną.

d)

dolną.

6.

Maszyna nicielnicowa sterowana jest
a)

krzywką.

b)

łańcuchem.

c)

wzornicą papierową.

d)

sprężonym powietrzem.

7.

Na rysunku graniak maszyny żakardowej oznaczony jest cyfrą
a)

7.

b)

12.

c)

14.

d)

10.

8.

Bidło jest w tylnym skrajnym położeniu, rapiery zajmują położenie

a)

odbierający przejmuje wątek od podającego.

b)

odbierający wchodzi do przesmyku podający wychodzi.

c)

podający wchodzi do przesmyku odbierający wychodzi.

d)

podający przejmuje wątek od odbierającego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

9.

Rapiery podające krosna MAV są dostępne z
a)

czterema rodzajami głowic.

b)

dwoma rodzajami głowic.

c)

jednym rodzajem głowicy.

d)

sześcioma rodzajami głowic.

10.

Sygnał o zmianie napięcia osnowy w czasie pracy krosna przekazywany jest do
mechanizmu zasilającego poprzez
a)

przewał i układ dzwigni.

b)

wyczuwacz średnicy osnowy.

c)

czujnik mechaniczny.

d)

czujnik mechaniczno-elektruczny.

11.

Przy produkcji tkanin ciężkich na krośnie MAV stosuje się
a)

przewał obrotowy.

b)

dodatkowy przewał.

c)

przewał sprężynujący.

d)

przewał stały.

12.

Krosno MAV wyposażone jest w regulator tkaninowy
a)

pozytywny.

b)

negatywny.

c)

różnicowy.

d)

wahadłowy.

13.

W regulatorze tkaninowym pozytywnym krosna MAV napędzany jest
a)

wał tarkowy.

b)

wał osnowowy.

c)

przewał.

d)

wał naprężający.

14.

W krośnie MAV zastosowano bidło z napędem
a)

łańcuchowym.

b)

krzywkowym.

c)

o podwójnym dobiciu.

d)

korbowym.

15.

Gęstość liniową wątku nastawiamy w regulatorze tkaninowym krosna MAV przez
a)

zmianę kół zębatych.

b)

zmianę docisku tarcz sprzęgła.

c)

zmianę długości łańcucha.

d)

zmianę profilu krzywki.

16.

Przyczyną puszczania wątku przez rapier podający w przesmyku jest
a)

zużycie bidłowodów.

b)

zabrudzona głowica rapiera.

c)

złe ustawienie płochy względem tylnej ścianki wyrzutni.

d)

pionowe drgania płochy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

17.

Rysunek przedstawia regulator tkaninowy. Punkt A pokazuje
a)

koło do ręcznego przesuwu ciężarka.

b)

ś

ruby, po odkręceniu, których rozsuniemy koła zębate.

c)

miejsca regulacji gęstości liniowej.

d)

koło do ręcznej obsługi regulatora.

18.

Na krośnie rapierowym krajka dodatkowa tworzona jest w splocie

a)

panamowym.

b)

rypsowym.

c)

gazejskim.

d)

atłasowym.

19.

Wał tarkowy to część
a)

mechanizmu przerzutowego.

b)

mechanizmu odbiorczego.

c)

mechanizmu zasilającego.

d)

mechanizmu bidłowego.

20.

Rysunek przedstawia fazy wprowadzania wątku przez

a)

rapier.

b)

strumień powietrza.

c)

strumień wody.

d)

czółenko.

A

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wytwarzanie tkanin na krosnach rapierowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

TEST 2
Test „próba pracy” do jednostki modułowej

„Wytwarzanie tkanin

na krosnach rapierowych”

Treść zadania: Z powodu awarii krosna powstało w tkaninie „gniazdo”. Wypruj z tkaniny
tyle wątków, aby usunąć błąd. Uruchom krosno.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:

Ocena

Normy wymagań

dopuszczający

14 punktów

dostateczny

18 punktów

dobry

22 punktów

bardzo dobry

28 punktów

Kryteria oceny

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba
punktów

P

la

n

o

w

a

n

ie

Czynność 1: Zapisanie czynności związanych z założeniem ubrania

roboczego.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: założyć ubranie robocze.

1

Czynność 2: Zapisanie czynności związanych z usunięciem błędu

w tkaninie i uruchomieniem krosna.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: ustawić bidło w tylnym skrajnym

położeniu.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: wyprostować i poprzewlekać zerwane

nitki wątku.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: wyprostować i poprzewlekać zerwane

nitki osnowy.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: zmniejszyć napięcie osnowy.
1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: pobrać narzędzia.

1

1

1
1
1

O

rg

a

n

iz

o

w

a

n

ie

Czynność 3: Zapisanie czynności związanych z organizowaniem

stanowiska pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń założył ubranie robocze i je pozapinał.
1 punkt – jeżeli uczeń sprzątnął niepotrzebne przedmioty znajdujące

się na stanowisku pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń zgromadził potrzebne narzędzia do wykonania

zadania.

1

1

1

W

y

k

o

n

y

w

a

n

ie

Czynność 4: Zapisanie czynności związanych z wykonywaniem

zadania.

1 punkt – jeżeli uczeń ustawił bidło w tylnym skrajnym położeniu.
1 punkt – jeżeli uczeń zmniejszył napięcie osnowy.
1 punkt – jeżeli uczeń wyprostował i przeprowadził przez elementy

krosna zerwane nitki wątku.

1 punkt – jeżeli uczeń uporządkował stanowisko pracy
1 punkt – jeżeli uczeń wyprostował i położył na przewale zerwane

nitki osnowy.

1
1

1
1

1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

1 punkt – jeżeli uczeń kolejno usuwa z tkaniny (wypruwa) nitki

wątku, do miejsca gdzie jest „gniazdo”.

1 punkt – jeżeli uczeń likwiduje błąd w tkaninie.
1 punkt – jeżeli uczeń napina nici osnowy.
1 punkt – jeżeli uczeń przewleka zerwane nitki osnowy przez oczka

strun nicielnicowych i szczeliny płochy.

1 punkt – jeżeli uczeń odszukał wątek w przesmyku.
1 punkt – jeżeli uczeń ustawił bidło w przednim skrajnym położeniu.
1 punkt – jeżeli uczeń korzystając z regulatora osnowowego
i tkaninowego ustawił krawędź tkaniny tak by opierała się o płochę.
1 punkt – jeżeli uczeń sprawdził czy nici osnowy są prawidłowo

poprzewlekane.

1 punkt – jeżeli uczeń uruchomił krosno.
1 punkt – jeżeli uczeń skontrolował jakość tkaniny.
1 punkt – jeżeli uczeń uporządkował stanowisko pracy.
1 punkt – jeżeli uczeń zgromadził odpadki przędzy w wyznaczonym

miejscu.

1
1
1

1
1
1

1

1
1
1
1

1

P

re

z

en

ta

cj

a

Czynność 5: Zapisanie czynności związanych z prezentacją

zadania.

1 punkt – jeżeli uczeń uzasadnił kolejność wykonywanych czynności.
1 punkt – jeżeli uczeń ocenił jakość wykonanej tkaniny.

1
1

RAZEM

28

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.

3.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

4.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

5.

Przeprowadź z uczniami ćwiczenia przy krośnie podobne do zawartego w teście.

6.

Omów z uczniami sposób wykonania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli planowanie,
organizowanie, wykonanie i prezentowanie.

7.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Przypomnij uczniom o konieczności przestrzegania przepisów bhp i p.poż w czasie pracy
na tkalni.

9.

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.

10.

Sprawdź czy uczeń prawidłowo wykonuje czynności przy krośnie.

11.

Przeprowadź dyskusję na temat błędów powstałych w tkaninie wynikłych z powodu
nieprawidłowego wykonywania czynności przez ucznia.

12.

Ustal przyczyny trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.

13.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.

3.

Zapoznaj się z treścią zadania.

4.

Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Wytwarzanie tkanin na krosnach rapierowych”.

5.

Dokonaj analizy treści zadania.

6.

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie.
–

w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz
w celuwyprodukowania tkaniny,

–

organizowanie, to etap, w którym przygotujesz się do wykonania zadania,

–

wykonanie, to etap, w którym wyprodukujesz tkaninę o określonych warunkach
technologicznych i długości,

–

prezentowanie, to przedstawienie wykonanego wyrobu, ocena jego jakości, jeśli są
błędy w tkaninie określ przyczyny ich powstania.

7.

Pracuj samodzielnie.

8.

Na wykonanie zadania masz 90 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja bhp i p.poż,

–

instrukcja obsługi krosna chwytakowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ZADANIA

Nazwisko i imię: …………………………………………………………………………..

Treść zadania:

Z powodu awarii krosna powstało w tkaninie „gniazdo”. Wypruj z tkaniny tyle wątków aby
usunąć błąd. Uruchom krosno.

Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Wykonanie
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

7. LITERATURA

1.

Frontczak I., Wnuk J.: Tkactwo cz. 2. WSiP Warszawa 1978

2.

Ignasiak B. (red.): Podstawy włókiennictwa. PŁ, 1978

3.

Lewiński J., Suszek H.: Tkactwo cz. I. WSiP, Warszawa1992

4.

Schellenberg A. (red.): Encyklopedia techniki. WN-T, Warszawa 1986

5.

Szosland J.: Podstawy budowy i technologii tkanin. WN-T, Warszawa 1979

6.

Ś

rednicka L., Owczarz R., Nycz E.: Budowa tkanin. WSiP, 1990

Czasopisma:
–

Przegląd Włókienniczy

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma
–

Nowa Edukacja Zawodowa

–

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php