JELITO GRUBE

BUDOWA I PODZIAŁ

• Jelito grube jest ostatnim odcinkiem przewodu pokarmowego, ma 

długość od 1,5 do 2 m. Rozpoczyna się od zastawki krętniczo-
kątniczej, a kończy odbytem. Wyróżnia się w nim jelito ślepe 
(kątnicę), okrężnicę i odbytnicę.

• Jelito ślepe jest położone na prawym talerzu biodrowym, nie ma krezki, 

stąd jego mała ruchomość. Od ściany dolnej jelita ślepego odchodzi 
wyrostek robaczkowy, który jest jej zwężoną częścią. Wyrostek 
robaczkowy jest obficie wyposażony w tkankę limfatyczną . Długość 
jego wynosi od kilku do dwudziestu kilku cm, średnio 7-10 cm. W 
miejscu ujścia wyrostka do jelita ślepego znajduje się zastawka.

• Jelito ślepe przechodzi w okrężnicę, która okrąża pętle jelita 

cienkiego. Pierwszym jej odcinkiem  jest okrężnica wstępująca, 
która po dojściu do wątroby zgięciem prawym wątrobowym 
przechodzi w okrężnicę poprzeczną.

• Ta  po dojściu do śledziony zgięciem lewym śledzionowym 

przechodzi w okrężnicę zstępującą, aby na wysokości grzebienia 
biodrowego lewego stać się okrężnicą esowata, która po wejsciu do 
miednicy mniejszej przechodzi w ostatni odcinek jelita grubego-
odbytnicę, kończącą się kanałem odbytu i odbytem. 

• Budowa ściany jelita grubego jest podobna do jelita cienkiego. 

Występuje warstwa zewnętrzna w postaci otrzewnej lub tkanki 
łącznej, pod nią jest dwuwarstwowa błona mięśniowa, dalej błona 
podśluzowa i śluzowa, która wytwarza fałdy półksiężycowate. 

• Kosmki w jelicie grubym są znacznie niższe niż w jelicie cienkim. 

Jelito ślepe i okrężnica mają charakterystyczny układ błony 
mięśniowej podłużnej, która wytwarza trzy taśmy: wolną, krezkową 
i sieciową, co jedną z istotnych cech różniących jelito grube od 
cienkiego. Dalszymi cechami występowanie uwypukleń okrężnicy i  
przyczepków sieciowych, zwanych też kałdunkami. 

• Odbytnica ma inną budowę fałdów błony śluzowej, które układają 

się w postaci podłużnych, słupów odbytniczych, łączących się ze 
sobą w dolnym odcinku. W wyniku tego powstają zatoki odbytu. 

• W ścianie odbytnicy znajdują się obfite sploty żylne, które poniżej 

słupów tworzą pas splotu odbytniczego, gdzie w warunkach 
chorobowych mogą powstawać guzy krwawnicze- żylaki odbytu. 
Odbyt zamknięty jest mięśniem zwieraczem odbytu wewnętrznym-
gładkim i zewnętrznym- poprzecznie prążkowanym. Ten ostatni jest 
zależny od naszej woli.