Wykład
Polityka handlowa. Definicje.
Rodzaje
Wykład 2
Polityka gospodarcza oddziałuje na system gospodarczy, czyli
na układ zjawisk składających się na jego sferę realną.
Z punktu widzenia polityki gospodarczej, szczególne ważne są
takie agregaty sfery realnej systemu jak: dochód, produkcja,
popyt, podaż, inwestycje, kapitał, zatrudnienie, płace, zyski,
konsumpcja, oszczędności, podaż pieniądza, eksport, import.
Wykład 2
Zagraniczna polityka gospodarcza - oddziaływanie państwa
na stosunki wymiany z zagranicą.
Jest to polityka skierowana na regulacje przepływu towarów,
usług, kapitału finansowego i ludzkiego między państwami.
W ujęciu szerszym polega także na kształtowaniu określonych
stosunków politycznych z różnymi państwami, dbaniu o
bezpieczeństwo własnego kraju poprzez udział w
organizacjach międzynarodowych, kształtowaniu wizerunku
państwa w świecie.
Wykład 2
W praktyce zagranicznej polityki gospodarczej mogą być
stosowane instrumenty, które można dzielić na bezpośrednie
i pośrednie.
Do bezpośrednich zalicza się wszelkie bariery utrudniające lub
wykluczające dopływ do gospodarki różnych czynników bądź
także ich odpływ. Instrumentami bezpośrednimi zagranicznej
polityki gospodarczej są zatem cła przywozowe i wywozowe,
różnego rodzaju podatki i opłaty graniczne, kontyngenty,
koncesje i licencje, wizy wjazdowe, ograniczenia wyjazdowe
itp.
Za instrument pośredni uznaje się natomiast sterowanie
kursem walutowym.
Wykład 2
Cele krótkookresowe: stabilizacja cen, zapewnienie stałych
dostaw surowców i energii, przeciwdziałanie deficytowi
bilansu handlowego.
Cele średniookresowe: przeciwdziałanie ograniczeniom w
handlu zagranicznym oraz przyspieszanie tempa rozwoju
gospodarczego.
Cele długookresowe to cele strukturalne: zmiana w
międzynarodowym podziale pracy, przekształcanie struktury
produkcji, zmiana struktury eksportu, zrównoważenie bilansu
płatniczego.
Wykład 2
Polityka handlowa
Pojęcie pierwotne i najwęższe
Wykład 2
Polityka handlowa to:
1. zbiór reguł, metod i narzędzi, za pomocą których
władza gospodarcza kieruje handlem zagranicznym
kraju.
2. interwencja rządu w sferze handlu zagranicznego.
3. regulowanie wymiany, które obejmuje poczynania
władzy centralnej w gospodarce wpływające na
poziom cen lub ilości dóbr będących przedmiotem
produkcji, konsumpcji i wymiany.
Wykład 2
Polityka handlowa jest to realizacja przez określony
kraj zadań w sferze swojej wymiany handlowej z
zagranicą przy zastosowaniu określonych
instrumentów.
Tak rozumiana polityka ma na celu zapewnienie
szeroko rozumianej ochrony krajowej produkcji i
zatrudnienia oraz bilansu płatniczego (handlowego).
Cele te mogą być osiągane zarówno przez
zastosowanie środków ograniczających import (cła
importowe) lub pobudzających eksport (subsydia
eksportowe).
Wykład 2
Motywacje do prowadzenia zaangażowanej
polityki handlowej:
a. przychody do budżetu
b. koncepcje merkantylistyczne
c. protekcja przemysłów raczkujących i
schyłkowych
Wykład 2
Polityka handlowa
konwencyjna
autonomiczna
specyficzna
Wykład 2
Polityka handlowa konwencyjna -oparta na
zasadach GATT/WTO, stosowana wobec
krajów członkowskich WTO lub wobec tych,
które nie są wprawdzie członkami organizacji,
ale otrzymały klauzulę największego
uprzywilejowania (KNU).
Wykład 2
Polityka handlowa autonomiczna - wynika z
niezależnych decyzji kraju, niezwiązanych z
postanowieniami WTO
a. Dyskryminacyjna
b. Preferencyjna
2012-05-14
3
Wykład 2
Polityka specyficzna - określona przez
porozumienia bilateralne lub przez zasady
ugrupowań regionalnych.
Wykład 2
- Protekcjonistyczna
Wykład 2
Polityka wolnego handlu polega na tym, że państwo nie
oddziałuje bezpośrednio na wymianę i zapewnia swobodny
dostęp do rynków zagranicznych towarom i
przedsiębiorstwom krajowym, do rynku krajowego zaś
towarom zagranicznym.
Polityka ta obejmuje też usuwanie wcześniej ustalonych
ograniczeń ilościowych, dewizowych i celnych.
Nie stosuje się także środków ułatwiających własną ekspansję
na rynki zagraniczne.
Wykład 2
Polityka protekcjonizmu polega na szerokim
wykorzystaniu państwa w popieraniu eksportu oraz
w ochronie rynku wewnętrznego i rodzimej produkcji
przed konkurencją zagraniczną.
Stanowi przeciwieństwo polityki wolnego handlu.
Skrajny przypadek: autarkia.
Wykład 2
W teorii ekonomii nie stwierdza się jednoznacznie, kiedy
występuje liberalizm lub protekcjonizm.
Nie głosi się również, iż wolny handel jest bezwzględnie lepszy
od protekcjonizmu lub też odwrotnie.
Mówi się jedynie, iż przy pewnych założeniach liberalizm ma
przewagę nad protekcjonizmem, przy innych — protekcjonizm
ma przewagę nad liberalizmem. Odpowiedź na pytanie, jakie
rozwiązanie powinno być zastosowane w praktyce, zależy więc
od konkretnych warunków gospodarczych.
Wykład 2
Złota zasada:
tyle wolnego handlu, ile to możliwe,
i tyle protekcjonizmu, ile to konieczne.