Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2002

Wzmacniacz jest

odmian¹ wzmacniacza

150 W opisanego w ReAV

nr 9/2000. W tym

wzmacniaczu, podobnie

jak w poprzednim,

wykorzystano doskona³¹

monolityczn¹ koñcówkê

du¿ej mocy TDA7294.

W

zmacniacz pracuje w uk³adzie

pojedynczym i jest przystoso-

wany do zasilania jednym na-

piêciem.

Budowa i opis dzia³ania uk³adu

Schemat wzmacniacza (jeden kana³ _ drugi

jest identyczny) przedstawiono na rys. 1.

Zasadniczym elementem konstrukcji jest

wzmacniacz operacyjny du¿ej mocy zawar-

ty wewn¹trz uk³adu US1. Wzmacniacz ten

mo¿na wprowadziæ w stan czuwania dziêki

wbudowanemu uk³adowi stand-by-mute.

Sygna³ wejœciowy jest doprowadzony do po-

tencjometra R1, który s³u¿y do ustawienia

maksymalnej amplitudy sygna³u na wejœciu

uk³adu. W³aœciwa regulacja si³y dŸwiêku po-

winna siê odbywaæ w przedwzmacniaczu

wspó³pracuj¹cym ze wzmacniaczem mocy,

a nie za pomoc¹ potencjometru R1, który

s³u¿y jedynie do jednorazowego w³aœciwego

dopasowania poziomu sygna³u.

Wzmocnienie uk³adu jest ustalone przez ele-

menty R8, R10, C87. Elementy R9, C7 s³u¿¹

do ograniczenia pasma przenoszonych czêsto-

tliwoœci do 20 kHz (przy spadku do 3 dB). Je-

¿eli z jakichkolwiek powodów zechcemy uzy-

skaæ ca³kowicie p³ask¹ charakterystykê prze-

noszenia toru akustycznego, to nale¿y zrezy-

WZMACNIACZ MOCY

MA£EJ CZÊSTOTLIWOŒCI 2 x 80 W

gnowaæ z monta¿u tych elementów. Wzmoc-

nienie ca³ego uk³adu zosta³o ustalone na

30 dB. Kondensator C6 realizuje sprzê¿enie

zwrotne typu bootstrap. Diody D1, D2 zabez-

pieczaj¹ uk³ad US1 przed impulsami napiêcio-

wymi, jakie mog¹ indukowaæ siê w cewce

g³oœnika przy normalnej pracy wzmacniacza

zasilanego wy¿szym napiêciem. Elementy

C10, R11 zabezpieczaj¹ wzmacniacz przed

ewentualnym wzbudzeniem siê uk³adu spowo-

dowanym indukcyjnoœci¹ uzwojenia g³oœnika.

Obwód dla pr¹dów zmiennych zamykaj¹ kon-

densatory C11 i C12 po³¹czone w uk³adzie

pó³mostkowym. Dla pr¹dów sta³ych obwód

zamyka siê przez rezystory R12, R13. Popra-

wia to warunki przenoszenia najni¿szych czê-

stotliwoœci (basów).

Pozostaje jeszcze wspomnieæ o elementach

okreœlaj¹cych sta³e czasowe uk³adu wyci-

szania, s¹ to C3, C4, D3, R5, R6, R7. War-

toœci tych nie nale¿y modyfikowaæ.

Uk³ad jest zasilany pojedyñczym napiêciem

zasilaj¹cym, które mo¿e zawieraæ siê w gra-

nicach 12

÷

80 V dla obci¹¿enia 8

Ω

, lub

12

÷

60 V dla obci¹¿enia 4

Ω

. W praktyce na-

piêcie zasilaj¹ce nie powinno byæ mniejsze

ni¿ 25 V. Wydajnoœæ pr¹dowa zasilacza nie

powinna byæ mniejsza ni¿ 4 A.

Monta¿ i uruchomienie

Monta¿ wzmacniacza w wersji stereofonicz-

nej rozpoczynamy od wykonania dwóch iden-

tycznych p³ytek drukowanych przedstawio-

nych na rys. 2. Nastêpnie nale¿y postaraæ siê

o du¿y ¿eberkowany radiator ”kaloryferek”,

który pos³u¿y do przykrêcenia obydwóch

uk³adów scalonych.

Teraz przystêpujemy do monta¿u ca³oœci.

W pierwszej kolejnoœci lutujemy na p³ytkach

drukowanych zwory oznaczone na schema-

cie monta¿owym z rys. 3 jako ZW. Nastêpnie

r

Z PRAKTYKI

20

wlutowujemy rezystory, zwracaj¹c uwagê,

aby mia³y odpowiedni¹ obci¹¿alnoœæ. Doty-

czy to szczególnie rezystorów R2, R4, R12,

R13, które nie mog¹ mieæ obci¹¿alnoœci

mniejszej ni¿ 0,5 W. Teraz przychodzi kolej na

wlutowanie kondensatorów, których napiêcia

pracy nie powinny byæ pod ¿adnym pozorem

ni¿sze od przewidywanego napiêcia zasila-

j¹cego. P³ytka drukowana jest tak zaprojek-

towana, aby pomieœci³a kondensatory o wiêk-

szych wymiarach, przeznaczone do pracy

przy wy¿szych napiêciach. Na koñcu montu-

jemy uk³ad scalony US1, czyli w³aœciw¹ koñ-

cówkê mocy.

Przychodzi kolej na umieszczenie uk³adu

na radiatorze. Monta¿ przeprowadzamy przy-

k³adaj¹c podk³adki radiatorowe uk³adów sca-

lonych US1 do g³adkiej strony radiatora. P³yt-

ki drukowane powinny wtedy byæ ustawione

pod k¹tem 90

o

do g³adkiej powierzchni radia-

tora. Nastêpnie obracamy obie p³ytki tak,

aby ich strony z elementami by³y zwrócone

ku sobie. W takiej pozycji strony p³ytek pokry-

te œcie¿kami miedzianymi znajduj¹ siê przy

brzegach radiatora i s¹ zwrócone na ze-

wn¹trz. P³ytki zosta³y tak zaprojektowane,

¿e przy prawid³owym ich ustawieniu koñ-

cówki mocy _ uk³ady scalone US1 s¹ prze-

suniête jedna wzglêdem drugiej i nie ma

mo¿liwoœci, aby jeden z uk³adów ”trafi³” bez-

poœrednio w drugi na radiatorze. Dziêki takiej

konstrukcji uzyskujemy zwarty monta¿ prze-

strzenny, u³atwiaj¹cy pó¿niejsze zamonto-

wanie ca³oœci w obudowie.

Pamiêtajmy, ¿e uk³adów TDA7294 nie wol-

no pod ¿adnym pozorem eksploatowaæ bez

odpowiedniego ch³odzenia. Miêdzy wk³adka-

mi radiatorowymi uk³adów scalonych US1

a w³aœciwym radiatorem nale¿y zastosowaæ

przek³adki mikowe i pastê silikonow¹.

Mo¿emy przyst¹piæ do uruchomienia wzmac-

niacza. Najpierw w³¹czamy g³oœnik 8

Ω

Rys. 1. Schemat wzmacniacza

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2002

Rys. 2. P³ytka drukowana wzmacniacza (skala 1:1)

Rys. 3. Rozmieszczenie elementów na p³ytce

i zasilanie +12 V. Potencjometr R1 ustawia-

my w œrodkowym po³o¿eniu. Po dotkniêciu

palcem koñcówki wejœcia powinien pojawiæ

siê w g³oœniku wyraŸny i g³oœny przydŸwiêk

sieci. Je¿eli wszystko jest w porz¹dku, to

do³¹czamy napiêcie zasilaj¹ce mieszcz¹ce

siê w granicach 25

÷

60 V. W miejsce g³oœni-

ków w³¹czamy rezystory 8

Ω

i do³¹czamy do

nich oscyloskop. Do wejœcia do³¹czamy

Ÿród³o sygna³u akustycznego. Najlepiej w tym

celu u¿yæ odpowiedniego przedwzmacniacza

z do³¹czonym np. gramofonem, magneto-

fonem lub CD. Teraz obserwuj¹c przebieg na

oscyloskopie, ustawiamy za pomoc¹ poten-

cjometru R1 tak¹ amplitudê sygna³u na wej-

œciu, aby uzyskaæ maksymalne wysterowa-

nie uk³adu, ale bez widocznych zniekszta³-

ceñ. Je¿eli mimo regulacji potencjometrem

R1 nie uda siê uzyskaæ maksymalnego wy-

sterowania, to znaczy ¿e amplituda sygna³u

ze Ÿród³a jest zbyt ma³a i nale¿y j¹ zwiêkszyæ.

Autor artyku³u nie podaje konkretnych warto-

œci amplitudy sygna³u steruj¹cego, ponie-

wa¿ jest ona uzale¿niona od wartoœci na-

piêcia zasilaj¹cego wzmacniacz. Przy wy-

¿szych napiêciach zasilaj¹cych amplituda

ta powinna mieæ wiêksze wartoœci.

Je¿eli wszystkie czynnoœci uruchomieniowe

wypadn¹ pomyœlnie, to mo¿emy zmontowaæ

uk³ad w odpowiedniej metalowej obudowie

wraz z zasilaczem sieciowym. Zasilacz nale¿y

oddzieliæ wewn¹trz obudowy od wzmacniacza

przegrod¹ z blachy stalowej po³¹czonej elek-

trycznie z mas¹ zasilacza. Trzeba równie¿ za-

projektowaæ odpowiednie rozmieszczenie gni-

azd i prze³¹czników na przedniej i tylnej œcian-

ce obudowy wzmacniacza.

Czytelnicy zainteresowani bardziej szcze-

gó³owym opisem uk³adu TDA7294 mog¹

odwiedziæ witrynê Internetow¹ http://bc107.re-

publika.pl autora artyku³u, gdzie znajd¹ notê

katalogow¹.

n

Mariusz Janikowski

Bc107

@

poczta.onet.pl