Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2003
Zespó³ inwerterów CMOS
i kilka elementów
biernych tworz¹
prosty i ³atwy w u¿yciu
tester uniwersalny.
O
pisywany tester mo¿e s³u¿yæ
do sprawdzania ró¿nych drob-
nych elementów, takich jak re-
zystory, kondensatory oraz
z³¹cza diod i tranzystorów bipolarnych.
W uk³adzie przedstawionym na rys.1 sk³a-
daj¹cym siê z szeciu inwerterów i kilku
elementów pomocniczych mo¿na wyró¿niæ
dwa bloki:
q
generator fali prostok¹tnej inwertery
U1A, U1C i U1D, diody D1 i D2, kondensa-
tory C1 i C3 oraz rezystory R1 i R2,
q
wzmacniacz inwertery U1B, U1E i U1F,
tranzystor T1 i rezystor R3.
Generator wytwarza przebieg prostok¹t-
ny o czêstotliwoci powtarzania zale¿nej od
rezystancji do³¹czonej do sond wyjcio-
wych. Po do³¹czeniu do wyjcia pomiaro-
wego elementu o rezystancji 1 k
Ω
jest wy-
twarzany symetryczny przebieg prostok¹t-
ny o czêstotliwoci okrelonej przybli¿o-
n¹ zale¿noci¹:
Generator dzia³a w sposób klasyczny, za-
równo ³adowanie jak i roz³adowywanie
kondensatora C1 nastêpuje przez takie
same rezystancje (1 k
Ω
), czego skutkiem
jest symetria przebiegu. Do³¹czenie do
wyjcia testowego elementu o innej rezy-
stancji ni¿ 1 k
Ω
powoduje, ¿e sta³e czasu
³adowania i roz³adowania s¹ ró¿ne i ró¿ne
s¹ w efekcie czasy trwania impulsów
i przerw miêdzy kolejnymi impulsami, prze-
bieg jest niesymetryczny. W stanie zwarcia
wyjcia jest generowany przebieg o naj-
wy¿szej czêstotliwoci, czas trwania im-
pulsów jest najkrótszy, a czêstotliwoæ naj-
wiêksza.
Sygna³ z generatora, z punktu po³¹czenia
inwerterów U1A i U1C, jest przekazywany
do wejcia wzmacniacza wstêpnego z³o¿o-
nego z trzech inwerterów U1B, U1E i U1F.
Dalej jest przekazywany, przez rezystor
R3, do bazy wtórnika emiterowego z tran-
zystorem T1. W obwodzie emitera jest w³¹-
czona s³uchawka lub ma³y g³onik o rezy-
stancji rzêdu kilkunastu omów lub wiêk-
f
C R
=
⋅
0 455
1
2
,
TESTER UNIWERSALNY
szej. Dwiêkowy przetwornik piezocera-
miczny mo¿e byæ do³¹czony bezporednio
do wyjcia wzmacniacza wstêpnego, czy-
li do wspólnego wyjcia inwerterów U1B,
U1E i U1F.
Jak ju¿ zaznaczono, w stanie zwarcia wyj-
cia czêstotliwoæ generowanego przebie-
gu jest najwiêksza. Do³¹czenie do wyjcia
rezystora powoduje zmniejszenie genero-
wanej czêstotliwoci w stopniu proporcjo-
nalnym do jego rezystancji, a zatem mo¿-
na dojæ do wprawy i nauczyæ siê oce-
niaæ, oczywicie z du¿ym przybli¿eniem,
wielkoæ rezystancji na podstawie wysoko-
ci tonu. Mo¿na równie¿ porównywaæ tony
generowane po w³¹czeniu rezystora o nie-
znanej rezystancji i o znanej, a nastêpnie
przez porównanie oceniaæ rezystancjê. Po
do³¹czeniu diody lub z³¹cza tranzystora
uzyskuje siê efekt podobny jak przy zwar-
ciu, ton jest wysoki, ale tylko w jednym
kierunku, przy zgodnoci kierunków prze-
wodzenia z³¹cza badanego i diody D2.
Na rys. 2 przedstawiono p³ytkê drukowan¹
uk³adu, a na rys.3 rozmieszczenie ele-
mentów.
(cr)
n
Rys. 1. Schemat testera uniwersalnego
Rys. 2. P³ytka drukowana testera uniwersalnego
(skala 1:1)
Rys. 3. Rozmieszczenie elementów na p³ytce
drukowanej testera uniwersalnego