INSTRUKCJA BEZPIECZEÑSTWA I HIGIENY
PRACY DLA LUSARZY
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Do samodzielnej pracy na stanowisku œlusarza mo¿e przyst¹piæ pracownik legitymuj¹cy siê:
1) przeszkoleniem:
a) wstêpnym, ogólnym i instrukta¿em stanowiskowym BHP,
b) w zakresie ochrony ppo¿.,
c) maj¹cy zezwolenie na wykonywanie tej pracy od bezpoœredniego prze³o¿onego;
2) dobrym stanem zdrowia potwierdzonym zaœwiadczeniem lekarza medycyny pracy.
Pracownik powinien byæ:
a) trzeŸwy, wypoczêty,
b) ubrany w odzie¿ robocz¹, która winna byæ czysta, obcis³a, bez luŸno zwisaj¹cych elemen-
tów, w odpowiednim obuwiu roboczym. Przy pracach, przy których mog¹ wyst¹piæ odpry-
ski, powinien na³o¿yæ okulary ochronne i ewentualnie np. gumowy fartuch roboczy.
Winien tak¿e:
a) zapoznaæ siê z instrukcj¹ ogóln¹ i szczegó³ow¹ BHP oraz stosowaæ siê do nich w czasie pracy,
b) wys³uchaæ poleceñ bezpoœredniego prze³o¿onego dotycz¹cych przebiegu bezpiecznej pra-
cy danego dnia roboczego, prawid³owego wykonywania zadañ,
c) przygotowaæ odpowiednio stanowisko pracy.
Stó³ œlusarski
Stó³ œlusarski
Stó³ œlusarski
Stó³ œlusarski
Stó³ œlusarski
1. Winien odpowiadaæ nastêpuj¹cym wymogom:
a) powinien byæ dostatecznie wytrzyma³y,
b) powierzchnia robocza winna byæ odpowiednio wypoziomowana, nieuszkodzona,
c) oœwietlenie sto³u œlusarskiego zapewniaj¹ce prawid³ow¹ pracê, niera¿¹ce,
d) jeœli stó³ wykorzystywany jest na dwóch przeciwleg³ych stanowiskach, nale¿y je oddzie-
liæ gêst¹ siatk¹ metalow¹,
e) odleg³oœæ sto³u œlusarskiego od s¹siednich stanowisk powinna zapewniæ swobodny do-
stêp do stanowiska – nie mo¿e ona byæ mniejsza ni¿ 1 m.
2. Na stole œlusarskim powinny znajdowaæ siê tyko narzêdzia potrzebne do wykonywania da-
nej operacji, u³o¿one w ustalonym porz¹dku.
3. Pozosta³e narzêdzia nale¿¹ce do wyposa¿enia nale¿y przechowywaæ w szufladach sto³u,
w œciœle okreœlonym porz¹dku.
4. Materia³ do obróbki powinien byæ tak sk³adowany, by nie stwarza³ niebezpieczeñstw. Nie
wolno sk³adowaæ go na drogach transportowych czy przejœciach.
Imad³o
Imad³o
Imad³o
Imad³o
Imad³o
Powinno byæ:
1) umocowane na wysokoœci dostosowanej do wzrostu œlusarza (górna powierzchnia szczêk
imad³a powinna znajdowaæ siê na wysokoœci zgiêtego ³okcia rêki podpartej pod brod¹);
wysokoœæ tê nale¿y regulowaæ za pomoc¹ podk³adek pod imad³o – w celu podwy¿szenia,
b¹dŸ stosuj¹c odpowiedni podnó¿ek dla œlusarza,
2) sprawne technicznie (z nieuszkodzonymi: szczêkami, nak³adkami na szczêki; nierówno pod
k¹tem schodz¹cymi siê szczêkami; pogiêtymi dŸwigniami dociskowymi czy te¿ du¿ymi luza-
mi osiowymi gwintu).
Inne narzêdzia
Inne narzêdzia
Inne narzêdzia
Inne narzêdzia
Inne narzêdzia
Musz¹ byæ utrzymane zawsze w dobrym stanie.
1. M³otek – niepokaleczony, z g³adk¹ g³ówk¹. Dobrze oprawiony i zaklinowany.
2. Pilnik – osadzony na r¹czce gwarantuj¹cej, ¿e nie bêdzie pêka³a.
3. Klucze do œrub i nakrêtek – o szczêkach bez pêkniêæ i nad³amañ, niezbite i bez wytartych
koñców. Nieprzerabiane w ¿aden sposób, tzn. bez przed³u¿aczy, niespi³owywane. Nie wol-
no wk³adaæ nak³adek miêdzy szczêki klucza. W miarê mo¿liwoœci nale¿y stosowaæ klucze
nasadowe, gdy¿ s¹ one bezpieczniejsze w u¿yciu.
4. Œrubokrêty – o ostrzach prostych i prostopad³ych do osi, a przy tym pasuj¹ce do rowków
i wkrêtów.
5. Przecinaki, wycinaki, przebijaki itp. – odpowiedniej d³ugoœci (150-200 mm); powinny mieæ
ostrza odpowiednio zeszlifowane do obrabianego materia³u. Podczas pracy za pomoc¹ prze-
cinaka pracownik powinien patrzeæ na ostrze przecinaka – wtedy uderzenia m³otka s¹ pew-
niejsze. W razie wyst¹pienia odprysków zagra¿aj¹cych pracownikom, nale¿y stosowaæ od-
powiednie os³ony i ochronniki.
Zabronione jest:
1) u¿ywanie m³otków z rozklepem (grzybkiem), pêkniêciami lub wyszczerbieniami,
2) u¿ywanie pilników bez r¹czki lub z pêkniêt¹ r¹czk¹,
3) u¿ywanie do kluczy przed³u¿aczy – mo¿e to prowadziæ do rozkalibrowania kluczy, niszcze-
nia g³ówek nakrêtek i œrub,
4) przy wkrêcaniu lub wykrêcaniu wkrêtów nie wolno ich trzymaæ w rêce – przypadkowo
obsuwaj¹cy siê œrubokrêt mo¿e skaleczyæ d³oñ trzymaj¹cego,
5) u¿ywanie œrubokrêtów jako przecinaków,
6) u¿ywanie rozklepanych (z grzybkiem) przecinaków.
Mechaniczne narzêdzia rêczne
Mechaniczne narzêdzia rêczne
Mechaniczne narzêdzia rêczne
Mechaniczne narzêdzia rêczne
Mechaniczne narzêdzia rêczne
S¹ to:
a) szlifierki i polerki tarczowe,
b) wiertarki,
c) strugarki do drewna,
d) frezarki,
e) pilarki i no¿e tarczowe,
f) pilarki brzeszczotowe,
g) wkrêtarki,
h) no¿yce i wycinarki do blach,
i)
m³otki.
1. Mechaniczne narzêdzia rêczne musz¹ odpowiadaæ warunkom technicznym, w których zo-
sta³y one dopuszczone do eksploatacji. Nale¿y je u¿ytkowaæ zgodnie z: fabryczn¹ instrukcj¹
obs³ugi do³¹czon¹ do elektronarzêdzi i Polsk¹ Norm¹ (szczególnie z postanowieniami normy
w zakresie wykonywania badañ kontrolnych).
2. Przed rozpoczêciem pracy obs³uguj¹cy elektronarzêdzie winien sprawdziæ prawid³owoœæ
dzia³ania wy³¹cznika.
3. Przewody doprowadzaj¹ce pr¹d elektryczny do narzêdzia powinny byæ zabezpieczone przed
uszkodzeniem mechanicznym i przed wilgoci¹ (dobrze, jeœli s¹ one prowadzone gór¹; je¿eli
nie ma takiej mo¿liwoœci, nale¿y je zabezpieczyæ, by nie dosz³o do uszkodzenia).
4. Przy przenoszeniu lub odk³adaniu elektronarzêdzia nale¿y wy³¹czyæ jego napêd.
5. Ze wzglêdu na mo¿liwoœæ pora¿enia pr¹dem elektrycznym, nale¿y u¿ywaæ tylko narzêdzi
zerowanych (o wtyczkach z trzema ko³kami).
6. Pracownik powinien tak¿e zadbaæ o to, by prace zwi¹zane z pod³¹czaniem, badaniem, kon-
serwacj¹ i napraw¹ urz¹dzeñ elektrycznych by³y wykonywane tylko przez osoby maj¹ce
odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia.
7. Nie wolno udostêpniaæ rêcznych narzêdzi o napêdzie elektrycznym osobom postronnym
niemaj¹cym zezwolenia na pracê z nimi.
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Narzêdzia rêczne o napêdzie elektrycznym nale¿y co najmniej raz na 10 dni kontrolowaæ, je¿eli
instrukcja producenta nie przewiduje innych terminów kontroli.
Wiertarka
Wiertarka
Wiertarka
Wiertarka
Wiertarka
1. Przed podjêciem pracy pracownik powinien sprawdziæ stan techniczny urz¹dzenia, w tym:
a) stan os³on na przek³adniach pasowych i ko³ach zêbatych,
b) instalacji elektrycznej,
c) oprzyrz¹dowania.
2. Przedmiot wiercony umocowaæ w imadle lub te¿ w inny sposób uniemo¿liwiaj¹cy obrócenie
siê go podczas wykonywanej operacji.
3. Zabronione jest:
a) u¿ywanie rêkawic lub te¿ praca z zabanda¿owanymi palcami czy d³oni¹,
b) trzymanie przedmiotu wierconego w rêce,
c) hamowanie wrzeciona wiertarki w biegu,
d) ch³odzenie narzêdzia, np. za pomoc¹ szmat itp.,
e) usuwanie wiórów rêk¹ – nale¿y robiæ to za pomoc¹ specjalnego haczyka lub miote³ki.
Szlifowanie
Szlifowanie
Szlifowanie
Szlifowanie
Szlifowanie
1. Przed podjêciem pracy pracownik powinien sprawdziæ stan techniczny urz¹dzenia, w tym:
a) stan os³on œciernic (czy s¹ odpowiedniej gruboœci, czy luz pomiêdzy œciernic¹ a os³on¹
nie jest wiêkszy ni¿ 6 mm),
b) instalacji elektrycznej,
c) oprzyrz¹dowania.
2. Zabronione jest:
a) szlifowanie na szlifierce z niewywa¿on¹ œciernic¹,
b) wyrównywanie w jakikolwiek sposób œciernicy lub nacinanie jej – stwarza to powa¿ne
niebezpieczeñstwo rozerwania œciernicy,
c) szlifowanie na szlifierce z boku œciernicy (powoduje to nierównomierne jej zu¿ycie; mo¿e
byæ przyczyn¹ jej rozerwania),
d) rzucanie szlifierki rêcznej w miejsca przypadkowe; powinna ona byæ odk³adana na wy-
znaczone miejsce, tak by nie uszkodziæ œciernicy,
e) praca na szlifierce bez zabezpieczeñ (okulary ochronne, ekrany przeciwodpryskowe).
Prace blacharskie
Prace blacharskie
Prace blacharskie
Prace blacharskie
Prace blacharskie
1. Przed podjêciem pracy pracownik powinien sprawdziæ stan techniczny urz¹dzenia, w tym:
a) listwy ochronnej lub dociskacza uniemo¿liwiaj¹cego przeginanie siê materia³u,
b) no¿y – czy s¹ odpowiednio ostre, niewyszczerbione i czy nie maj¹ luzów poprzecznych,
c) instalacji elektrycznej,
d) oprzyrz¹dowania.
2. Zabronione jest:
a) ciêcie blach grubszych ni¿ jest to dopuszczone dla u¿ywanych no¿yc,
b) praca bez rêkawic ochronnych,
c) praca bez okularów ochronnych przy czynnoœciach, które bezwzglêdnie tego wymagaj¹.
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Zabronione jest:
1) praca na stanowisku œlusarza bez upowa¿nienia, w niew³aœciwym ubraniu, bez odpowied-
nich os³on osobistych,
2) postêpowanie w sposób niezgodny z obowi¹zuj¹cymi przepisami, dokumentacj¹ techniczno-
ruchow¹ czy te¿ poleceniami prze³o¿onego,
3) doprowadzanie do sytuacji, by na stanowisku pracy by³o mokro, œlisko, co mo¿e spowodo-
waæ utrudnienia w wykonywaniu zadania,
4) sk³adowanie w pobli¿u miejsca pracy ró¿nego rodzaju materia³ów i przedmiotów,
5) praca za pomoc¹ narzêdzi, które s¹ w nienale¿ytym stanie technicznym,
6) pod³¹czanie narzêdzi do sieci elektrycznej inaczej ni¿ za pomoc¹ fabrycznych wtyczek sta-
nowi¹cych wyposa¿enie elektronarzêdzi,
7) wykonywanie przed³u¿eñ przewodów inaczej ni¿ za pomoc¹ fabrycznie wykonanych przed-
³u¿aczy,
8) zasilanie w miejscach, gdzie wystêpuj¹ szczególne zagro¿enia (np. w miejscach o zwiêkszo-
nym zawilgoceniu czy te¿ wewn¹trz zbiorników) bez transformatora separacyjnego,
9) zdejmowanie i wy³¹czanie urz¹dzeñ zabezpieczaj¹cych z urz¹dzeñ u¿ywanych w toku pracy,
10) samodzielnie wykonywanie prac konserwacyjno-remontowych maszyn, ich instalacji elek-
trycznej i oœwietleniowej; czynnoœci te mog¹ wykonywaæ osoby legitymuj¹ce siê odpowied-
nimi uprawnieniami,
11) wycieranie i oliwienie czêœci urz¹dzeñ pozostaj¹cych w ruchu,
12) praca na urz¹dzeniu, które ma usuniête lub otwarte os³ony mechanizmów napêdów lub urz¹-
dzeñ elektrycznych; poprawianie tych os³on, gdy urz¹dzenie jest w ruchu,
13) u¿ywanie dodatkowego oœwietlenia elektrycznego o napiêciu wy¿szym ni¿ 24 V,
14) oczyszczanie maszyn za pomoc¹ sprzê¿onego powietrza,
15) wycieranie r¹k szmatami, którymi przedtem wycierane by³y narzêdzia, gdy¿ jest mo¿liwe
skaleczenie d³oni wiórami,
16) uk³adanie przedmiotów przed i po obróbce na przejœciach i drogach transportowych,
17) pozostawianie bez nadzoru przenoœnych urz¹dzeñ z uruchomionym silnikiem lub te¿ pod³¹-
czonych do instalacji elektrycznej,
18) dopuszczanie do pracy tymi narzêdziami osób postronnych.
Po zakoñczeniu pracy pracownik powinien:
1) dok³adnie oczyœciæ stanowisko pracy,
2) zabezpieczyæ przenoœne urz¹dzenia elektryczne, tak by uniemo¿liwiæ uruchomienie ich przez
osoby postronne i by nie stwarza³y one zagro¿eñ,
3) oczyœciæ ochrony osobiste i u³o¿yæ je na miejsce sta³ego sk³adowania,
4) uporz¹dkowaæ stanowisko pracy, od³o¿yæ sprzêt s³u¿¹cy do wykonywania danej pracy na
miejsce.
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Uwaga
W razie zauwa¿enia usterek lub jakichkolwiek zagro¿eñ na stanowisku, nale¿y je natychmiast
zg³osiæ bezpoœredniemu prze³o¿onemu, by zosta³y natychmiast usuniête. Do pracy mo¿na przy-
st¹piæ ponownie dopiero po ich usuniêciu i ponownym sprawdzeniu pracy urz¹dzenia.
W przypadku powstania po¿aru nale¿y:
–
ostrzec osoby znajduj¹ce siê w strefie zagro¿enia,
–
wy³¹czyæ zasilanie budynku w energiê elektryczn¹ i odci¹æ dop³yw gazu,
a równoczeœnie:
–
zaalarmowaæ stra¿ po¿arn¹,
–
powiadomiæ prze³o¿onych o po¿arze,
–
podj¹æ decyzjê o ewakuacji ludzi,
–
przyst¹piæ do prowadzenia akcji gaœniczej za pomoc¹ podrêcznego sprzêtu gaœniczego.
Podczas akcji gaœniczej obowi¹zuje zasada podporz¹dkowania siê poleceniom kieruj¹cego akcj¹
ratowniczo-gaœnicz¹.
W razie zaistnienia wypadku:
–
udzieliæ poszkodowanemu pierwszej pomocy,
–
w razie potrzeby wezwaæ pomoc lekarsk¹,
–
powiadomiæ prze³o¿onych.
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Uwaga
Uwaga
1. W razie w¹tpliwoœci co do zachowania warunków bezpieczeñstwa pracy, pracownik ma
prawo przerwaæ pracê i zwróciæ siê do prze³o¿onego o wyjaœnienie sytuacji.
2. W przypadku znalezienia siê wobec bezpoœredniego niebezpieczeñstwa – powstrzymaæ siê
od wykonywania pracy. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, nie mo¿e jednak
odmówiæ podjêcia innej, równorzêdnej pracy, gdy usuniêcie zagro¿enia przy poprzednio wy-
konywanej pracy nie jest mo¿liwe.
................................................
...................................................
Opracowa³ (data i podpis)
Zatwierdzi³ (data i podpis)