Techniki mycia i/lub dezynfekcji
ręczne
-

na miejscu

- po wymontowaniu (cleaning out of place - COP)

mechaniczne
-

wysokociśnieniowe i strumieniem pary

-

pianowe

-

w obiegu otwartym

-

w obiegu zamkniętym (cleaning in place - CIP)

Techniki ręczne
Za pomocą narzędzi typu: szczotki, skrobaczki itp.
To najbardziej rozpowszechniona metoda mycia.
Usuwa także i te zanieczyszczenia, których nie usuwa mycie mechaniczne.
To metoda bardzo powolna - w ciągu minuty można oczyścić jedynie 0,1 do 0,2 m

2

powierzchni.

Techniki wysokociśnieniowe i strumieniem pary
Brud usuwa się gorącą wodą o temp. 40-60

o

C i ciśnieniu 3-6 MPa.

Wadą tej metody jest powstawanie bardzo niekorzystnych aerozoli, które po zakończeniu procesu

mycia powtórnie osadzają się na umytych powierzchniach wraz z porwanymi drobinami
mikroorganizmów i brudu.

Przykład urządzeń:
urządzenia wysokociśnieniowe pracujące na zimną (z możliwością pracy z wodą o temp. do

95

o

C) lub gorącą wodę.

Techniki pianowe
Polega na wytworzeniu piany poprzez silne napowietrzenie roztworu środka myjącego lub

dezynfekującego.

Piana jest to zbiorowisko dużej ilości pęcherzyków powietrza otoczonych detergentem.
Po nałożeniu piany na powierzchnie następuje pękanie pęcherzyków i zwilżanie powierzchni

środkiem myjącym lub dezynfekującym.

Dla przeprowadzenia mycia lub dezynfekcji metodą pianową konieczne jest dysponowanie:
•

środkiem myjącym (myjąco-dezynfekującym
lub dezynfekującym) przeznaczonym do mycia pianowego,

•

wytwornicą piany,

•

dostępem do sprężonego powietrza i wody zdatnej do picia.

Wytwornica piany
Urządzenie jest agregatem pianotwórczym o pojemności 40 l lub 120 l, wykonanym ze stali

kwasoodpornej.

Wytworzona w nim piana służy do mycia i/lub dezynfekcji urządzeń przemysłu spożywczego i

przetwórczego (komór chłodniczych, autoklawów itp.), utrzymania w czystości
pomieszczeń produkcyjnych w mleczarniach, browarach, zakładach mięsnych itp.

Etap mycia:
•

etap 1. Przepłukanie (w przypadku mycia) powierzchni wodą zdatną do picia o ciśnieniu do

3 MPa w celu usunięcia grubych i łatwo usuwalnych zanieczyszczeń. W przypadku
zanieczyszczeń z dużą zawartością tłuszczu stosować wodę o temperaturze topnienia
tłuszczu (np. ok. 60

o

C). W przypadku płukania powierzchni pionowych i skośnych,

strumień wody prowadzić od góry do dołu:

•

etap 2. Nałożenie równomiernej warstwy piany środka myjącego i/lub dezynfekującego
otrzymywanej z wytwornicy piany. Odległość dyszy lancy od oczyszczanej powierzchni
powinna być nie mniejsza niż 0,5 m. W przypadku powierzchni pionowych i skośnych,
pianę nakładać od dołu do góry:

•

etap 3. Pozostawienie piany na okres 10-20 min na mytych lub dezynfekowanych
powierzchniach.

•

etap 4. Spłukanie mytych lub dezynfekowanych powierzchni strumieniem wody zdatnej do
picia o ciśnieniu 0,5-3 MPa. W przypadku powierzchni pionowych i skośnych, płukanie
prowadzić od góry do dołu:

Wpływ temperatury na skuteczność techniki pianowej:
•

Ogrzanie powierzchni (np. wewnętrzne powierzchnie komór wędzarniczych, frytownic,
kotłów warzelnych itp.)

•

Stosowanie ogrzanej wody do płukania wstępnego i spłukiwania piany

•

Przy zabrudzeniach tłuszczowych wskazanym jest, aby temperatura tej wody była wyższa
od temperatury topnienia tłuszczów (np. w zakładach przetwórstwa mięsnego temperatura
wody do płukania powinna być nie niższa niż 60

o

C)

•

Stosowanie podgrzanych roztworów środków myjących lub dezynfekujących (tzn.
sporządzonych z koncentratu i podgrzanej wody)

Techniki pianowe - zalety
•

ekonomiczność: Z 2 kg skoncentrowanego środka myjącego lub dezynfekującego, 48 dm

3

wody i 450 dm

3

powietrza można wytworzyć 500 dm

3

piany. Taka ilość piany wystarcza na

pokrycie ok. 100 m

2

powierzchni warstwą piany o grubości 0,5 cm.

•

ekologiczność: Mały jednostkowy rozchód środków myjących i dezynfekujących oznacza
małą zawartość środków w powstających ściekach.

•

skuteczność i efektywność: Wynikająca z przedłużonego czasu kontaktu środka myjącego
(myjąco-dezynfekującego lub dezynfekującego) z zabrudzeniami. Jest to łatwe do
zauważenia zwłaszcza na powierzchniach pionowych i skośnych. Niespieniona ciecz
szybko spływa z takich powierzchni. Natomiast odpowiednio stabilna piana “przykleja się”
do nich, uwalniając jednak stopniowo nowe porcje roztworu myjącego (lub
dezynfekującego). W ten sposób przy myciu (lub dezynfekcji) pianowym powierzchnia
pokryta jest przez dłuższy czas ciągłym, stale odnawianym filmem roztworu myjącego (lub
dezynfekującego).

•

dokładność: Dzięki łatwości wzrokowego rozróżnienia powierzchni poddanych działaniu
piany lub wymagających spłukania, nie istnieje możliwość niestarannego i niedokładnego
przeprowadzenia procesu mycia lub dezynfekcji.

•

brak niszczącego działania mechanicznego: Z uwagi na stosowane niskie ciśnienie
(0,4-0,6 MPa) strumień piany nie oddziałuje niekorzystnie mechanicznie na myte (lub
dezynfekowane) podłoże jak ma to miejsce podczas mycia wysokociśnieniowego (lub
dezynfekcji parą wodną).

•

mała uciążliwość dla robotników: Związana z małą (w porównaniu do mycia
wysokociśnieniowego lub dezynfekcji parą wodną) siłą odrzutu lancy i niewielką
hałaśliwością pracy całego urządzenia.

•

praktycznie pomijalne tworzenie się aerozolu: Zarówno środka myjącego (lub

dezynfekującego) jak i usuwanego zabrudzenia. Aerozole te, tworzące się szczególnie
efektywnie podczas mycia wysokociśnieniowego, przemieszczają się w sposób
niekontrolowany. Mogą oddziaływać niekorzystnie na pracowników i instalacje
produkcyjne. Mogą też być przyczyną wtórnych skażeń i zakażeń. Przy pianowej metodzie
mycia (lub dezynfekcji) takie zagrożenia nie występują.

Techniki pianowe - zastosowania
mycie, mycie połączone z dezynfekcją, dezynfekcja:
•

ścian i sufitów pomieszczeń produkcyjnych, inwentarskich
i magazynowych

•

instalacji i urządzeń produkcyjnych (komory wędzarnicze, frytownice, transportery
taśmowe i łańcuchowe itp.)

•

środków transportu (wagony, parowozy, samochody, cysterny itp.)

•

odtłuszczanie powierzchni dużych konstrukcji metalowych przed malowaniem (zbiorniki,
rurociągi, konstrukcje ażurowe itp.)

•

mycie elewacji budynków