Fotografiasztukaobrazartyzmświatłowys
tawamistrzsztukafotografiawystawaobraz
dziełoartyzmFotografiasztukaobrazartyz
mświatłowystawamistrzsztukafotografia
wystawaobrazdziełoartyzmFotografiaszt
ukaobrazartyzmświatłowystawamistrzsz
tukafotografiawystawaobrazdziełoartyz
mFotografiasztukaobrazartyzmświatłow
ystawamistrzsztukafotografiawystawaobr

Praca pisemna na studia. Razem z bibliografią
około 5 stron.



Całość pracy

– 50 zł.



KOD pracy-

PR13



Napisz

[e-mail]

rafiasztukaobrazartyzmświatłowystawamistrz
sztukafotografiawystawaobrazdziełoartyzmFot
ografiasztukaobrazartyzmświatłowystawamist
rzsztukafotografiawystawaobrazdziełoartyzmF
otografiasztukaobrazartyzmświatłowystawami

VILEM FLUSSER i jego

spostrzeżenia „KU FILOZOFII

FOTOGRAFII”

Ku filozofii fotografii

Strona | 2

Vilém Flusser (ur. 12 maja 1920, zm. 27 listopada 1991)
- filozof urodzony w Pradze (w Czechosłowacji). Żył
przez długi czas w Brazylii, potem we Francji. Swoje
prace pisał w kilku językach. Był pod wpływem Martina
Heideggera. Inspirował się zarówno egzystencjalizmem
jak i fenomenologią. Zakres filozoficznych, i nie tylko,
zainteresowań czeskiego myśliciela był bardzo szeroki:
językoznawstwo, literatura, sztuka, teoria i filozofia
komunikacji („komunikologia”), pismo, wideo, telewizja,
design, teoria informacji i – last not least – fotografia

1

.

F

otografia jest niejako wpisana w naszą kulturową pamięć, jest opowieścią wizualną o

przeszłości: zdarzeniach wyrwanych z czasu, o ludziach z ich wyglądem, historią, a nawet

psychologią. R. Barthes twierdzi, że zdjęcie z fenomenologicznego punktu widzenia - będąc

śladem, odciskiem lub symbolem wszystkiego, co minęło, ma również większą moc

dokumentowania faktów niż moc reprezentacji, gdyż tę moc dowodową zawdzięcza przede

wszystkim temu, że „wcina się”, zatrzymuje pewien moment czasowy i jest migawkową

funkcją czasu. Fotografia, będąc swoistym signum temporis tj. świadectwem minionej
rzeczywistości, jest równocześnie zawsze również dowodem intencji fotografa, jego

zamiarów, ale także porażek i błędów. W jakimś stopniu każdy fotograf jest, więc

mitologiem, ponieważ świat poznaje i doznaje go, a także interpretuje w ramach własnej
wyobraźni i wiedzy, czasami fotograf – poetyzuje na jego temat, więc za sprawą fotografii

tworzy o tym świecie pewną opowieść

2

.

I.

Słów kilka o książce autorstwa Flussera.

Niewiele pozycji z dziedziny teorii fotografii ukazuje się w Polsce, dlatego na dużą

uwagę zasługuje jedno z podstawowych dzieł mających duży wpływ na rozwój fotografii w

szerszych kontekstach. Mowa o skromnie wydanej przez wydawnictwo Akademii Sztuk

1

http://www.zawojski.com/2006/04/19/czlowiek-i-aparat-vilema-flussera-filozofia-fotografii/

2

Saj Andrzej , Gest Orfeusza: fotografia, Dyskurs. Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu, 2013,

Str.18

Ku filozofii fotografii

Strona | 3

Pięknych w Katowicach publikacji Ku filozofii fotografii autorstwa Viléma Flussera

3

. Flusser

swoje rozważania w przedmiotowej książce, zaczyna od analizy fotografii (pod kątem

filozofii), jako aktu komunikacji. Konsekwentnie, w konwencji hipotetycznego namysłu

utrzymany jest cały esej.

W swym wprowadzeniu do filozofii fotografowania, Flusser wychodząc od analizy

narzędzia: aparatu, podejmuje się analizy fenomenu fotografii, charakteryzując przy tym

znaczenie nowoczesnych mediów komunikacyjnych w kontekście kultury współczesnej.

Źródła tego eseju tkwią w koncepcjach fenomenologii (Husserla) oraz żydowskich tradycjach

filozoficzno-literackich (np. M. Buber, F. Kafka, E. Levinas). W punkcie wyjścia do

interpretującej fenomen fotografii - teorii, Vilem uwagę skupia na fakcie wynalezienia (obok

pisma, obrazu technicznego) - technicznego aparatu oraz uzyskiwanego za jego pomocą

obrazu fotograficznego. Andreas Müller-Pohle napisał, że analiza aparatu jest jądrem

Flusserowskiej analizy fotografii. Analiza fotografii jest jądrem jego analizy kultury

4

. Aparat

zajmuje, zatem centralne miejsce w koncepcji filozofii fotografii Vilema Flussera. Autor

podkreśla, że szczególna jest rola aparatu, jako narzędzia, które symuluje myślenie, a

jednocześnie umożliwia prowadzenie swoistej gry z otoczeniem wizualnym. Współczesne

aparaty (aparaty cyfrowe), są w pełni zautomatyzowane i w efekcie wyręczają ich

użytkownika od myślenia. W starciu z automatycznym programem aparatu, użytkownik

zawsze jest na przegranej pozycji, jedynie użytkownik-artysta, który potrafi narzucić

aparatowi swój zamiar, potrafi odpowiednio ustawić go oraz wykorzystać zgodnie z własnymi

intencjami, uzyskuje zamierzony obraz. Akt uzgadniania kompetencji artystycznych i

własnych autorskich intencji z programem maszyny Fussler określa - gestem fotograficznym.

Gest ten, Flusser uznaje za działania mimo programu aparatu oraz za pewien efekt

wykorzystania właściwości projekcyjnych aparatu, a nawet w swoich rozważaniach

porównuje go do aktu polowania, w którym fotograf posługując się grą kombinacyjną i

strukturą gry z właściwościami aparatu, skrada się lub czyha na okazję, by wreszcie móc

zdecydować się na jakąś odpowiednią kombinację kategorii tj. na wybór odpowiedniego

oświetlenia czy kadru. Flusser podkreśla przy tym, że wybór tych parametrów jest także

zaprogramowany, tj. określony technicznymi warunkami danego aparatu. Każde, zgodne z

3

Vilém Flusser - Ku filozofii fotografii, tytuł oryginału: Fuer eine Philosophie der Fotografie. Przełożenia

dokonał: Maniecki Jacek; wstępem i redakcją naukową zajął się: Piotr Zawojski. Folia Academiae 2004,
Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach; Nakład: 700 egz. ISBN 83-916157-7-4

4

Müller-Pohle A., Philosopher of the Apparatus. European Photography 2001/2002, nr 2, vol. 22, s. 5.

Ku filozofii fotografii

Strona | 4

intencjami autora, nastawienie aparatu jest, więc gestem technicznym i jako takie służy

programowi. Nie istnieje, zatem niewinne fotografowanie...

II.

Ku filozofii fotografii - analiza książki.

W pierwszym rozdziale swojej książki, zatytułowanym I The image, Flusser

stwierdza, że każdy obraz jest znaczącą powierzchnią, złożoną z symboli zorganizowanych w

rodzaj kodu, będącą rodzajem mediacji pomiędzy człowiekiem i światem. Flusser pisze, że

nasze oko poddaje skanowaniu powierzchnię obrazu, czyli abstrakcji, stanowiącej

dwuwymiarowe przekształcenie świata czterowymiarowego. Zarówno w obrazach

tradycyjnych – starego typu – jak i w obrazach technicznych jest dokonywane te

przekształcenie. W tym samym rozdziale Vilem pisze, że obrazy mają znaczenie magiczne.

Jeśli zdjęcia mają być poprawnie odczytane, ich magiczny symbol (przesłanie) również musi

być brane pod uwagę. Błędem jest rozszyfrowywać obrazy, jako tylko zamrożone

wydarzenia. Obrazy są mediacją między człowiekiem a światem oraz mają za zadanie uczynić

świat bardziej dostępny dla człowieka…

Chcesz uzyskać dostęp do całej pracy? Napisz podając kod

pracy na [e-mail]