LEKI
STOSOWANE
W
RESUSCYTACJI
Wg wytycznych Europejskiej Rady ds. Resuscytacji 2005
Najwa
ż
niejszym lekiem jest tlen
-
jak najszybciej
-
najlepiej 100 % (maximum tlenu w reanimacji...)
-
po
żą
dana saturacja > 95 %
ADRENALINA
Wskazania :
-
zatrzymanie kr
ąż
enia
(wszystkie mechanizmy - VF, asystole, PEA )
-
anafilaksja
-
wstrz
ą
s kardiogenny
Dawkowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia :
-
do
ż
ylnie : 1 mg co 3 minuty
-
dotchawiczo : 2 – 3 mg w 10 ml wody do
wstrzykni
ęć
Działanie
-
pobudza receptory alfa i beta układu
współczulnego
-
wywołuje obkurczenie naczy
ń
, co powoduje wzrost
oporu obwodowego i zwi
ę
kszenie przepływu
mózgowego i wie
ń
cowego
-
wywołuje przyspieszenie czynno
ś
ci serca, wzrost
siły skurczu mi
ęś
nia sercowego
-
zwi
ę
ksza pobudliwo
ść
– ma działanie arytmogenne
- szczególnie w niedotlenionym mi
ęś
niu sercowym
mo
ż
e wywoła
ć
nawracaj
ą
ce migotanie komór
- 0,1% Inj. Adrenalini
1 mg = 1 ml ( roztwór 1:1000 )
ATROPINA
Wskazania :
-
asystole
-
czynno
ść
elektryczna bez t
ę
tna (PEA)
z cz
ę
sto
ś
ci
ą
< 60 /min
-
bradykardia zatokowa, przedsionkowa lub w
ę
złowa
z objawami hemodynamicznymi
Dawkowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia :
-
do
ż
ylnie jednorazowa dawka 3 mg
Działanie :
-
hamuje czynno
ść
układu przywspółczulnego przez
blokowanie działania acetylocholiny na receptory
muskarynowe
-
hamuje wpływ nerwu bł
ę
dnego na w
ę
zeł zatokowo-
przedsionkowy i przedsionkowo-komorowy
-
zwi
ę
ksza automatyzm i przewodnictwo w w
ęź
le
przedsionkowo-komorowym
-
objawy uboczne (zamazane widzenie, sucho
ść
w
ustach, retencja moczu, ostre stany psychotyczne)
zale
żą
od dawki podanej do
ż
ylnie, w przypadku
zatrzymania kr
ąż
enia s
ą
nieistotne
AMIODARON
Wskazania:
-
migotanie komór/cz
ę
stoskurcz komorowy bez t
ę
tna
oporne na defibrylacj
ę
-
hemodynamicznie stabilny cz
ę
stoskurcz
komorowy i inne oporne tachyarytmie
Dawowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia:
-
pocz
ą
tkowa dawka 300 mg rozpuszczona w 20 ml
5% glukozy w bolusie po pierwszych trzech
defibrylacjach
-
mo
ż
e by
ć
podana do
ż
ył obwodowych,
preferowana jest jednak droga centralna
Działanie :
-
amiodaron wydłu
ż
a czas trwania potencjału
czynno
ś
ciowego w mi
ęś
niu przedsionków i komór
-
wydłu
ż
a odst
ę
p QT
-
ma nieznaczne działanie inotropowoujemne
-
ma działanie proarymogenne
-
objawy uboczne: hypotensja i bradykardia powinny
by
ć
leczone podawaniem płynów i lekami
inotropowododatnimi; zaburzenia czynno
ś
ci
tarczycy,mikrozłogi w rogówce, neuropatia
obwodowa – s
ą
nieistotne w zatrzymaniu kr
ąż
enia
LIDOCAINA (LIGNOKAINA)
Wskazania:
-
migotanie komór/cz
ę
stoskurcz komorowy bez t
ę
tna
oporne na defibrylacj
ę
(je
ś
li niedost
ę
pny jest
amiodaron)
-
hemodynamicznie stabilny cz
ę
stoskurcz
komorowy (jako alternatywa amiodaronu)
Dawkowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia:
-
dawka pocz
ą
tkowa 100 mg (1-1,5 mg/kg) po trzech
wyładowaniach z defibrylatora
-
dodatkowa dawka w razie potrzeby 50 mg
-
nie przekracza
ć
dawki 3 mg/kg w czasie pierwszej
godziny
Działanie:
-
lidocaina zmniejsza automatyzm komór, osłabia
aktywno
ść
ektopow
ą
w mi
ęś
niu komór (działanie
stabilizuj
ą
ce błony komórkowe)
-
podwy
ż
sza próg migotania komór
-
objawy ubocze (działanie toksycze lignokainy) :
parestezje, senno
ść
, zaburzenia
ś
wiadomo
ś
ci,
dr
ż
enia mi
ęś
niowe i drgawki
-
lidocaina działa depresyjnie na mi
ę
sie
ń
sercowy
-
jest mniej skutecza w hypokaliemii i
hypomagnezemii
-
nale
ż
y zmniejszy
ć
dawki lidocainy u osób starych,
z chorobami w
ą
troby i u osób ze zmniejszonym
rzutem serca
SIARCZAN MAGNEZU
Wskazania:
-
migotanie komór oporne na defibrylacj
ę
, przy
podejrzeniu hipomagnezemii
-
tachyarytmie komorowe, przy podejrzeniu
hipomagnezemii
-
Torsades de pointes (cz
ę
stoskurcz komorowy
wielopostaciowy)
Dawkowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia:
-
1 – 2 g w ci
ą
gu 1 – 2 min
-
dawk
ę
mo
ż
na powtórzy
ć
po 10-15 minutach
Działanie:
-
magnez jest składnikiem wielu enzymów bior
ą
cych
udział w wytwarzaniu energii w obr
ę
bie mi
ęś
ni
-
jest niezb
ę
dnym składnikiem neurotransmiterów,
które zmniejszaj
ą
uwalnianie acetylocholiny i
obni
ż
aj
ą
wra
ż
li
ż
wo
ść
płytki ko
ń
cowej na
acetylocholin
ę
-
jest fizjologicznym „antagonist
ą
” wapnia (jak potas)
– działa depresyjnie na czynno
ść
układu
nerwowego i mi
ęś
nia sercowego
WODOROW
Ę
GLAN SODU
Wskazania:
-
ci
ęż
ka kwasica metaboliczna
-
zatrzymanie kr
ąż
enia zwi
ą
zane z hyperkaliemi
ą
lub
przedawkowaniem trójcyklicznych
antydepresantów
Dawkowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia:
-
50 mmol = 50 ml 8.4% NaHCO3
-
dawka ta mo
ż
e by
ć
powtórzona w razie potrzeby,
najlepiej po oznaczeniu parametrów równowagi
kwasowo-zasadowej (pH<7,1; BE>-10 mmol/l)
Działanie:
-
w wyniku metabolizmu wodorow
ę
glanu sodowego
powstaje CO2, który szybko dyfunduje do komórki
nasilaj
ą
c kwasic
ę
wewn
ą
trzkomórkow
ą
-
powoduje efekt inotropowoujemny w
niedotlenionym mi
ęś
niu sercowym
-
powoduje przesuni
ę
cie krzywej dysocjacji
hemoglobiny w lewo i gorsze uwalnianie tlenu do
tkanek
-
łagodna kwasica powoduje rozszerzenie naczy
ń
i wzrost przepływu mózgowego; całkowita korekcja
kwasicy powoduje zmniejszenie przepływu
mózgowego
-
po podaniu bicarbonatu nale
ż
y zwi
ę
kszy
ć
wentylacj
ę
-
nie ł
ą
czy
ć
z preparatami soli wapnia
-
po podaniu poza
ż
ył
ę
wywołuje martwic
ę
tkanek
WAZOPRESYNA
Wskazania:
-
resuscytacja kr
ąż
eniowo-oddechowa
(jako alternatywa dla adrenaliny)
Dawkowanie w zatrzymaniu kr
ąż
enia:
-
do
ż
ylnie 40 IU – jednorazowo
Działanie:
-
wazopresyna jest naturalnym hormonem
antydiuretycznym
-
w wysokich dawkach bardzo silnie obkurcza
naczynia poprzez działanie pobudzaj
ą
ce na
receptor V1 w mi
ęś
niach gładkich naczy
ń
-
czas półtrwania podczas resuscytacji wynosi 10-20
minut (dłu
ż
szy ni
ż
adrenaliny)
-
efektywnie podwy
ż
sza ci
ś
nienie perfuzyjne w
naczyniach wie
ń
cowych
-
zwi
ę
ksza szans
ę
powrotu spontanicznego kr
ąż
enia
CALCIUM
Wskazania: Czynno
ść
elektryczna bez t
ę
tna
spowodowana:
-
hypocalcemi
ą
-
hyperkaliemi
ą
-
przedawkowaniem blokerów kanału wapniowego
Dawkowanie:
-
10 ml 10% calcium chloratum (6,8 mmol Ca)
Działanie:
-
bierze udział w procesie skurczu mi
ęś
nia
sercowego
-
podawa
ć
tylko ze specjalnych wskaza
ń
-
nie podawa
ć
ł
ą
cznie z wodorow
ę
glanem sodu
LEKI STOSOWANE W RESUSCYTACJI
Nazwa leku
Nazwa
preparatu
Posta
ć
Dawkowanie
Epinepfryna
0,1% Injec.
Adrenalinum
amp. 1 ml
1 mg
1 mg co
3 min
Atropina
Atropinum
sulfuricum
amp.1 ml
1 mg
3 mg
jednorazowo
Amiodaron
Cordarone
amp.3 ml
150 mg
300 mg w
20 ml
glukozy
przez 1-2
min
Magnesium
20 %
Magnesium
sulfuricum
amp.10 ml
2 g
1-2g w ci
ą
gu
1-2 min
Lidocaina
Lignocainum
hydrochloricum
fiolki
1ml=10mg
1ml=20mg
100mg(1-1,5
mg/kg),nast.
50 mg do
dawki
3mg/kg
Wodorow
ę
glan
sodu
8,4% NaHCO3
amp.20ml
1ml=1mmol
50 mmol =
50 ml
Wazopresyna
Pitressin
amp.
10j =0,5 ml
20j =1 ml
40 j.
jednorazowo
DROGI PODAWANIA LEKÓW
W RESUSCYTACJI
1. Podczas resuscytacji z wyboru podaje si
ę
leki
drog
ą
do
ż
yln
ą
2. Je
ż
eli jest dost
ę
pna – wykorzystuje si
ę
drog
ę
ju
ż
istniej
ą
c
ą
3. Optymaln
ą
drog
ą
podawania leków podczas
resuscytacji jest dost
ę
p do
ż
yły centralnej
(
ż
.podobojczykowa,
ż
.szyjna wewn
ę
rzna) – czas
dotarcia leku ok. 30 sek.
4. Powikłania kaniulacji
ż
ył centralnych:
-
wczesne: nakłucie t
ę
tnicy, krwiak, krwiak opłucnej,
odma opłucnowa, zator powietrzny, zaburzenia
rytmu, uszkodzenie nerwów
-
pó
ź
ne: zator powietrzny, sepsa
5. Przy braku odpowiedniego sprz
ę
tu i wyszkolonego
personelu – nale
ż
y zało
ż
y
ć
dost
ę
p do du
ż
ych
ż
ył
obwodowych:
ż
yły przedramuenia, odłokciowa,
szyjna zewn
ę
trzna
6. Kaniulacja
ż
ył obwodowych jest szybsza,
łatwiejsza i bezpieczniejsza
7. Po podaniu leku do
ż
ył obwodowych nale
ż
y poda
ć
20 ml płynu (woda do wstrzykni
ęć
,sól fizjologiczna)
co skraca czas dotarcia leku do głównych t
ę
tnic
8. Sprz
ę
t u
ż
ywany do kaniulacji
ż
ył
-
kaniula na igle – do
ż
ył obwodowych
-
typu Seldingera – do
ż
ył centralnych
-
w resuscytatcji NIE polecana jest metoda cewnik
przez igł
ę
DROGI PODAWANIA LEKÓW
W RESUSCYTACJI
cd.
9. Droga dotchawicza przez rurk
ę
intubacyjn
ą
-
wykorzystywana przy trudno
ś
ciach w uzyskaniu
dost
ę
pu do
ż
ylnego (hypowolemia, hypotermia,
zatrucie lekami)
-
leki stosowane dotchawiczo: adrenalina, atropina,
wazopresyna, lidokaina, nalokson
-
podaje si
ę
2-3 razy wi
ę
ksz
ą
dawk
ę
ni
ż
przy
podaniu do
ż
ylnym rozpuszczon
ą
w 10-20 ml wody
do wstrzykni
ęć
-
po podaniu dotchawiczym nale
ż
y wykona
ć
5
sztucznych oddechów
10. Droga doszpikowa
-
szczególnie wykorzystywana u małych dzieci przy
braku dost
ę
pu do
ż
yły
-
doszpikowo mo
ż
na podawa
ć
wszystkie leki i płyny
-
u dorosłych najlepszym miejscem nakłucia jest
bli
ż
sza przednioprzy
ś
rodkowa cz
ęść
piszczeli 2 cm
poni
ż
ej wyniosło
ś
ci piszczelowej lub cz
ęść
dalsza
piszczeli 2 cm nad kostk
ą
przy
ś
rodkow
ą
11. NIE podaje si
ę
leków dosercowo: mo
ż
liwo
ść
uszkodzenia t
ę
tnicy wie
ń
cowej, tamponady serca,
podania leku do mi
ęś
nia sercowego, odmy
opłucnowej; konieczno
ść
przerwania czynno
ś
ci
reanimacyjnych
12. NIE podaje si
ę
leków podskórnie i domi
ęś
niowo
LEKI STOSOWANE W ZABURZENIACH
RYTMU I PRZEWODNICTWA
Nazwa leku
Preparat
Posta
ć
Dawkowanie
Adenozyna
Adenocor
amp. 2 ml
6 mg
6mg, nast.
12 mg co 1-2
min.(2x)
Atropina
Atropinum
sulfuricum
amp. 1mg 0,5 – 1 mg
Amiodaron
Cordarone
amp.
150 mg
150 mg przez
10 min lub
300mg przez
1 godz.
Digoksyna
Digoxin
amp. 2 ml
0,5 mg
0,5 mg w 50
ml przez 30
min
Lidocaina
Lignocainum
hydrochloricum
fiolki,amp.
1ml=20mg
1ml=10mg
50 mg, po 5
min nast.50
mg
Verapamil
Isoptin
amp. 2 ml
5 mg
5-10 mg
przez 2 min,
po 5 min 5mg
Flecainid
Tambocor
amp.
50 mg,
150mg
100-150 mg
(2mg/kg)
przez 30 min.
Esmolol
Brevibloc
amp. 10 ml
2,5 g
40 mg
(0,5mg/kg)
przez 1 min,
nast.4mg/min
Procainamid Pronestyl
amp. 10 ml
1 g
20-30 mg/min
we wlewie
ADENOZYNA
Wskazania:
-
napadowy cz
ę
stoskurcz nadkomorowy (PSVT)
-
niezdiagnozowany cz
ę
stoskurcz z w
ą
skimi
zespołami QRS
Dawkowanie:
-
do
ż
ylnie 6 mg w ci
ą
gu 1-2 sekund
-
w razie potrzeby nast
ę
pne dwie dawki po 12 mg
co 1-2 minuty
Działanie:
-
zwalnia przewodnictwo w w
ęź
le przedsionkowo –
komorowym
-
po podaniu adenozyny mo
ż
e wyst
ą
pi
ć
przej
ś
ciowo
bradykardia zatokowa
-
nie ma działania inotropowo ujemnego, nie
zmniejsza rzutu serca
-
mo
ż
na j
ą
bezpiecznie stosowa
ć
u chorych
przyjmuj
ą
cych beta-blokery
-
w czasie podawania mo
ż
e wyst
ą
pi
ć
silny ból w
klatce piersiowej
-
mo
ż
e wywoła
ć
silny napad astmy
-
w migotaniu przedsionków paradoksalnie mo
ż
e
spowodowa
ć
gro
ź
ne przyspieszenie czynno
ś
ci
komór
ATROPINA
Wskazania:
-
bradykardia zatokowa, przedsionkowa, w
ę
złowa
-
asystole
-
czynno
ść
elektryczna bez t
ę
tna z cz
ę
sto
ś
ci
ą
<60/min
Dawkowanie:
-
do
ż
ylnie 0,5 – 1 mg
Działanie:
-
poprawia przewodnictwo i likwiduje bradykardi
ę
zwi
ą
zan
ą
z nadmiernym napi
ę
ciem nerwu
bł
ę
dnego
AMIODARON
Wskazania:
-
cz
ę
stoskurcz komorowy stabilny hemodynamicznie
-
inne tachyarytmie
-
migotanie komór i cz
ę
stoskurcz komorowy bez
t
ę
tna oporne na defibrylacj
ę
Dawkowanie:
-
150 mg w 20 ml 5% glukozy przez 10 minut
-
nast
ę
pna dawka w razie potrzeby 150 mg
-
wlew do
ż
ylny 300 mg w 100 mg 5% glukozy przez
1 godzin
ę
-
najlepiej podawa
ć
do
ż
yły centralnej, mo
ż
na poda
ć
do du
ż
ej
ż
yły obwodowej
-
dawka rekomendowana 1,2 g/dob
ę
(maksymalna 2
g/dob
ę
)
Działanie:
-
amiodaron wydłu
ż
a czas trwania potencjału
czynno
ś
ciowego w mi
ęś
niu przedsionków
i komór
-
wydłu
ż
a odst
ę
p QT
-
ma nieznaczne działanie inotropowo ujemne
-
ma działanie proarymogenne: blok AV
-
objawy uboczne: hypotensja, bradykardia powinny
by
ć
leczone podawaniem płynów i lekami
inotropowododatnimi
-
nale
ż
y zmniejszy
ć
dawk
ę
u osób na digoksynie
DIGOKSYNA
Wskazania:
-
migotanie przedsionków z szybk
ą
czynno
ś
ci
ą
komór
Dawkowanie:
-
0,5 mg w 50 ml glukozy przez 30 min, t
ę
dawk
ę
mo
ż
na powtórzy
ć
Działanie:
-
zwalnia czynno
ść
komór przez zwi
ę
kszenie
napi
ę
cia nerwu bł
ę
dnego, obni
ż
enie aktywno
ś
ci
współczulnej i wydłu
ż
enie czasu refrakcji w w
ęź
le
przedsionkowo-komorowym
-
poprawia kurczliwo
ść
mi
ęś
nia sercowego
-
zmniejsza przewodnictwo we włóknach Purkinjego
-
objawy przedawkowania : nudno
ś
ci, wymioty, brak
łaknienia, zawroty głowy
-
toksyczno
ść
digoxyny wzrasta przy hypokalemii,
hypomagnezemii, hipoksji, hyperkalcemii, w
niewydolno
ś
ci nerek, niedoczynno
ś
ci tarczycy
VERAPAMIL
Wskazania:
-
cz
ę
stoskurcz nadkomorowy (SVT)
Dawkowanie:
-
do
ż
ylnie 5-10 mg przez 2 minuty
-
nast
ę
pna dawka 5 mg po 5 min
Działanie:
-
bloker kanału wapniowego
-
rozszerza t
ę
tnice wie
ń
cowe i naczynia obwodowe
-
zwalnia przewodnictwo w w
ęź
le AV
-
podany ł
ą
cznie z innymi lekami antyarytmicznymi
( szcz. z beta-blokerami) mo
ż
e spowodowa
ć
ci
ęż
k
ą
hipotensj
ę
(przez 5-10 min) i zatrzymanie kr
ąż
enia
( do 6 godz. po podaniu do
ż
ylnym)
-
ma ujemne działanie inotropowe
-
przeciwwskazany przy cz
ę
stoskurczu z szerokimi
zespołami QRS
FLEKAINID
Wskazania:
-
migotanie przedsionków
-
zespół W-P-W (cz
ę
stoskurcz nadkomorowy z
dodatkow
ą
drog
ą
przewodzenia)
Dawkowanie:
-
100-150 mg we wlewie przez 30 minut (2mg/kg)
Działanie:
-
silnie działaj
ą
cy bloker kanału sodowego
-
przedłu
ż
a odst
ę
p PR
-
poszerza QRS
-
ma silne działanie inotropowo ujemne
-
mo
ż
e spowodowa
ć
hypotensj
ę
, bradykardi
ę
,
parestezje, zaburzenia widzenia
-
stosowany przy braku objawów lewokomorowej
niewydolno
ś
ci kr
ąż
enia i ostatnio (24 godz.)
powstałym migotaniu przedsionków
ESMOLOL
Wskazania:
-
lek drugiego rzutu w cz
ę
stoskurczu
nadkomorowym (SVT)
-
objawowa tachykardia zatokowa
Dawkowanie:
-
40 mg (0,5 mg/kg) przez 1 min,
-
nast
ę
pnie wlew 4mg/min (50 mikrog/kg/min) do
100 mikrog/kg/min
Działanie:
-
ultrakrótkodziałaj
ą
cy beta-bloker (czas półtrwania
9 min)
-
kardioselektywny
-
zwalnia czynno
ść
serca przez antagonizm do
katecholamin i przez hamowanie przewodnictwa w
w
ęź
le AV
-
ma ujemne działanie inotropowe
-
mo
ż
e powodowa
ć
gł
ę
bok
ą
bradykardi
ę
i hypotensj
ę
, szczególnie gdy jednocze
ś
nie
podawane s
ą
inne leki antyarytmiczne
PROKAINAMID
Wskazania:
-
mogotanie komór
-
cz
ę
stoskurcz z szerokimi zespołami QRS
Dawkowanie:
-
we wlewie 20-30 mg/min do dawki 1g
Działanie:
-
wydłu
ż
a czas refrakcji w przedsionkach, odnogach
p
ę
czka Hisa, włóknach Purkinjego i w komorach
-
zmniejsza pobudliwo
ść
-
mo
ż
e wywoływa
ć
hypotensj
ę
-
efekt terapeutyczny uzyskuje si
ę
po podaniu 100-
200 mg leku
WSZYSTKIE LEKI
ANTYARYTMICZNE
MAJ
Ą
DZIAŁANIE PROARYTMOGENNE
LEKI STOSOWANE W NADKOMOROWYCH
ZABURZENIACH RYTMU
MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
-
amiodaron - 300 mg przez 1 godz.
-
flekainid - 100-150 mg przez 30 min
-
verapamil - 5-10 mg iv
-
beta-bloker
-
digoksyna
CZ
Ę
STOSKURCZ Z W
Ą
SKIMI ZESPOŁAMI QRS
-
adenozyna 6, 12 mg, 12 mg
-
amiodaron 150 mg przez 10 min, wlew 300 mg/h
-
esmolol 40 mg przez 1 min, wlew 4 mg/min
-
verapamil 5-10 mg iv
-
digoksyna 0,5 mg iv przez 30 min
LEKI STOSOWANE W KOMOROWYCH
ZABURZENIACH RYTMU
CZ
Ę
STOSKURCZ Z SZEROKIMI ZESPOŁAMI QRS
-
amiodaron - 150 mg iv przez 10 min
-
lidocaina - 50 mg iv przez 2 min co 5 minut do
dawki 200 mg
-
procainamid – 20-30 mg/min we wlewie
-
magnesium sulfuricum - 2,5 g przez 30 min
-
chlorek potasu – 60 mmol, 30 mmol/godz.
LEKI INOTROPOWO DODATNIE
DOBUTAMINA
Wskazania:
-
hypotensja nie spowodowana hypowolemi
ą
-
wstrz
ą
s kardiogenny
Dawkowanie:
-
5 – 20 mikrog/kg/min
Działanie:
-
syntetyczna katecholamina pobudzaj
ą
ca receptory
beta 1,2 i alfa 1
-
działa dodatnio inotropowo przez beta 2 rec.
-
pobudzenie beta 2 w naczyniach powoduje
wazodilatacj
ę
i spadek oporu obwodowego
-
zwi
ę
ksza rzut serca
-
zwi
ę
ksza przepływ nerkowy
-
stosunkowo nieznacznie zwi
ę
ksza zu
ż
ycie tlenu
przez mi
ę
sie
ń
secowy
-
mo
ż
e powodowa
ć
arytmie, tachykardi
ę
-
stosowana w okresie poresuscytacyjnym
EPINEPHRYNA (adrenalina)
Wskazania:
-
zatrzymanie kr
ąż
enia
-
wstrz
ą
s kardiogenny – lek drugiego rzutu
-
bradykardia – alternatywa stymulacji zewn
ę
trznej
przy oporno
ś
ci na atropin
ę
Dawkowanie:
-
0,1–1 mikrog/kg/min w okresie poresuscytacyjnym
-
2-10 mikrog/min w bradykardii
Działanie:
-
pobudza receptory adrenergiczne alfa1,2 i beta1,2
-
zwi
ę
ksza kurczliwo
ść
mi
ęś
nia sercowego
-
zwi
ę
ksza napi
ę
cie naczy
ń
-
podnosi ci
ś
nienie i zwi
ę
ksza rzut serca
-
mo
ż
e spowodowa
ć
niedokrwienie mi
ęś
nia
sercowego z powodu tachykardii i wzrostu afterload
NOREPINEPHRYNA (noradrenalina)
Wskazania:
-
ci
ęż
ka hypotensja ze zmniejszonym oporem
obwodowym (np. wstrz
ą
s septyczny)
-
wstrz
ą
s kardiogenny – alternatywa adrenaliny
Dawkowanie:
-
od 0,1 mikrog/kg/min
Działanie:
-
pobudza przede wszystkim receptory alfa, w
mniejszym stopniu beta
-
powoduje obkurczenie naczy
ń
-
zwi
ę
ksz zu
ż
ycie tlenu przez mi
ę
sie
ń
sercowy
-
zwi
ę
ksza rzut serca
-
mo
ż
na kojarzy
ć
z dopamin
ą
lub dobutamin
ą
-
powoduje martwic
ę
tkanek po podaniu poza
ż
ył
ę
DOPAMINA
Wskazania:
-
hypotensja nie spowodowana hypowolemi
ą
Dawkowanie:
-
1-2 mikrog/kg/min – działa na D1
-
2-10 mikrog/kg/min – na beta1
-
>10 mikrog/kg/min – na alfa1,2
Działanie:
-
jest prekursorem adrenaliny i noradrenaliny
-
niskie dawki - rozszerzaj
ą
naczynia nerkowe i
zwi
ę
kszaj
ą
filtracj
ę
kł
ę
buszkow
ą
- ś
rednie dawki zwi
ę
kszaj
ą
rzut serca, podnosz
ą
skurczowe ci
ś
nienie krwi
-
wysokie dawki powoduj
ą
obkurczenie naczy
ń
-
zwi
ę
ksza zu
ż
ycie tlenu przez mi
ę
sie
ń
sercowy
-
mo
ż
e powodowa
ć
zaburzenia rytmu
-
mo
ż
e powodowa
ć
niedotlenienie mi
ęś
nia
sercowego
-
powinna by
ć
podawana do
ż
yły centralnej
FARMAKOTERAPIA W ZAWALE MI
ĘŚ
NIA SERCOWEGO
M
ORFINA - 2 - 4 mg iv co 5 – 10 min
O
XYGEN ( TLEN) - 4 l / min
N
ITROGLICERYNA - 0,5 mg s.l. lub powoli iv
A
SPIRYNA - 160 – 300 mg
NITROGLICERYNA
Wskazania:
-
choroba niedokrwienna serca : posta
ć
niestabilna
-
zawał mi
ęś
nia sercowego
-
ostra niewydolno
ść
lewokomorowa (obrz
ę
k płuc)
Dawkowanie:
-
podj
ę
zykowo tabl. 0,5 mg
-
do
ż
ylnie we wlewie 10-200 mikrog/min
Działanie:
-
powoduje zmniejszenie napi
ę
cia mi
ęś
niówki
gładkiej naczy
ń
krwiono
ś
nych
-
rozszerza szczególnie
ż
yły –zmniejsza preload
-
rozszerza t
ę
tnice wie
ń
cowe, „otwiera” kr
ąż
enie
oboczne
-
powoduje hypotensj
ę
, zaczerwienienie twarzy, ból
głowy
ASPIRYNA
Wskazania:
-
zawał mi
ęś
nia sercowego
-
niestabilna choroba wie
ń
cowa
-
profilaktyka po zawale serca
Dawkowanie:
-
doustnie 150-300 mg
Działanie:
-
ma aktywno
ść
antypłytkow
ą
-
zapobiega powstawaniu zakrzepów
-
zmniejsza cz
ę
sto
ść
zgonu z powodu choroby
niedokrwiennej serca
-
powinna by
ć
u
ż
yta w ci
ą
gu 30 minut od momentu
pojawienia si
ę
bólu w klatce piersiowej
-
zmniejsza ryzyko reokluzji po leczeniu
trombolitycznym
LEKI TROMBOLITYCZNE
Wskazania:
-
uniesienie ST > 0,1 mV w dwóch lub wi
ę
cej
odprowadzeniach ko
ń
czynowych lub > 0,2 mV w
dwóch odprowadzeniach przedsercowych
-
wysoki R i obni
ż
enie ST w V1-V3 (zawał
ś
ciany
dolnej)
-
nowo powstały blok lewj odnogi p
ę
czka Hisa
Przeciwwskazania:
Bezwzgl
ę
dne:
-
przebyty udar krwotoczny
-
inny udar lub incydent naczyniowy w ci
ą
gu ostatnich
6 miesi
ę
cy
-
czynne krwawienie wewn
ę
trzne
-
podejrzenie t
ę
tniaka rozwarstwiaj
ą
cego aorty
Wzgl
ę
dne:
-
ci
ęż
kie nadci
ś
nienie t
ę
tnicze (> 180/110 mmHg)
-
leczenie antykoagulantami doustnymi (INR>2,5)
-
skaza krwotoczna
-
du
ż
a operacja, uraz głowy ,krwawienie wewn
ę
trzne
w ci
ą
gu ostatnich 4 tygodni
-
aktywny wrzód
ż
oł
ą
dka
-
ci
ąż
a
-
urazowa resuscytacja
-
uczulenie
LEKI TROMBOLITYCZNE
STREPTOKINAZA
-
dawka: wlew do
ż
ylny 1,5 mln j w 100 ml soli
fizjologicznej przez godzin
ę
-
unika
ć
powtórnego podawania w ci
ą
gu 4 dni
(poda
ć
inny lek fibrynoliytczny)
-
mo
ż
e powodowa
ć
odczyny alergiczne
-
mo
ż
e powodowa
ć
hypotensj
ę
i bradykardi
ę
-
stosunkowo tania
ALTEPLAZA (rekombinowany tkankowy aktywator
plazminogenu R-tPA)
-
dawka: do
ż
ylnie bolus 15 mg, nast
ę
pnie wlew 0,75
mg/kg przez 1 godz.
-
krótko działa – konieczne podawanie heparyny
przez 48 godzin
-
u
ż
ywana u pacjentów wysokiego ryzyka z dobrym
rokowaniem
-
u
ż
ywana po nieskutecznym działaniu streptokinazy
-
droga
RETEPLAZA
-
dawka: do
ż
ylnie bolus 10 j., po 30 minutach bolus
10 j.
OPIOIDY -
MORFINA
Wskazania:
-
analgezja
-
ostra niewydolno
ść
lewokomorowa
Dawkowanie:
-
do
ż
ylnie 3-5-10 mg
Działanie:
-
obni
ż
a preload i afterload
-
zwi
ę
ksza pojemno
ść
ż
ył, łagodnie rozszerza
t
ę
tnice
-
obni
ż
a zu
ż
ycie tlenu przez mi
ę
sie
ń
sercowy
-
objawy uboczne: depresja o
ś
rodka oddechowego,
hypotensja, bradykardia
-
depresj
ę
o
ś
rodka oddechowego znosi nalokson
NALOXON
Wskazania:
-
przedawkowanie opioidów
Dawkowanie:
-
do
ż
ylnie 0,2 - 0,4 - 0,8 mg,
-
dawki mo
ż
na powtarza
ć
do dawki 10 mg
Działanie:
-
antagonista receptorów opioidowych
-
odwrócenie działania opioidow powoduje nawrót
bólu
FARMAKOTERAPIA W STANIE
DRGAWKOWYM
Stan padaczkowy - czynno
ść
napadowa trwaj
ą
ca
dłu
ż
ej ni
ż
30 minut bez
odzyskania przez chorego
ś
wiadomo
ś
ci w tym czasie
Przyczyny :
-
padaczka ( drgawki kloniczno – toniczne;
uogólnione lub cz
ęś
ciowe)
-
hipoglikemia
-
zapalenie opon mózgowych i mózgu
-
rzucawka
-
hipoksja
-
zatrucia
Post
ę
powanie :
-
zabezpieczenie dro
ż
no
ś
ci dróg oddechowych
-
tlenoterapia
-
zapewnienie dost
ę
pu do
ż
yły
FARMAKOTERAPIA W STANIE
DRGAWKOWYM
1. Benzodwuazepiny:
- diazepam (Relanium) 5 mg/min iv. do
dawki 0,25 mg/kg
- lorazepam ( Lorafen) 0,1 mg/kg iv. z
szybko
ś
ci
ą
2 mg/min do dawki
8 mg
- midazolam (Dormicum, Midanium) 0,1-0,3
mg/kg, nast. ci
ą
gły wlew do
ż
ylny
0,9 –11 mikrog/kg/godz.
2. Fenytoina ( lek drugiego rzutu, po 20 min
bezskutecznej terapii benzodwuazepinami; nie
ł
ą
czy
ć
z glukoz
ą
)
-
wst
ę
pna dawka 18 mg/kg iv. z szybko
ś
ci
ą
max.50 mg/min do ł
ą
cznej dawki 30 mg/kg
3. Fenobarbital (Luminal) - we wlewie iv. z
szybko
ś
ci
ą
100 mg/min. do dawki 20 mg/kg
4. Tiopental,
ś
rodki zwiotczaj
ą
ce
5. Lidokaina( Lignicainum) – iv. 1mg/kg w bolusie, a
nast
ę
pnie wlew z szybko
ś
ci
ą
2 – 4 mg/min
6. Tiamina (Cocarboxylaza) – 100 mg
7. Glukoza 40% - 1 amp.
FARMAKOTERAPIA W STANIE DRGAWKOWYM
(padaczkowym)
Nazwa
leku
Nazwa
handlowa
Posta
ć
Dawka Dawkowanie
diazepam Relanium
amp
10 mg 5 mg/min iv
do dawki
0,25 mg/kg
midazolam Dormicum
Midanium
amp
5 mg
0,1 – 0,3
mg/kg iv,
we wlewie
ci
ą
głym 0,9
– 11 mikrog/
kg/godz
lorazepam Lorafen
Ativan
amp
4 mg
0,1 mg/kg iv
z szybko
ś
ci
ą
2 mg/min do
dawki 8 mg
fenytoina
Epanutin
amp
250
mg
18 mg/kg iv
z szybko
ś
ci
ą
50 mg/min
do dawki 30
mg/kg
fenobarbita
l
Luminalum amp
200
mg
we wlewie iv
z szybko
ś
ci
ą
100 mg/ min
do dawki 20
mg/kg
STAN ASTMATYCZNY
•
wi
ę
kszo
ść
zgonów z powodu astmy ma miejsce
poza szpitalem,10x cz
ęś
ciej w nocy
•
przyczyny zatrzymania kr
ąż
enia w ci
ęż
kim
napadzie astmy:
-
niedotlenienie z powodu masywnego skurczu
oskrzeli oraz nadmiernego wydzielania
-
zaburzenia rytmu spowodowane hypoksj
ą
oraz
leczeniem beta-mimetykami i aminofilin
ą
-
odma pr
ęż
na (cz
ę
sto obustronna)
•
cz
ę
sto z astm
ą
współisniej
ą
inne choroby:
myocardiopatia, niewydolno
ść
kr
ąż
enia, rozedma,
zapalenie płuc, anafilaksja, zatorowo
ść
płucna
•
ci
ęż
ki atak astmy zadarza si
ę
po przerwaniu
długotrwałej terapii glikokortykosteroidami
•
objawy ci
ęż
kiego napadu astmy: cicha klatka
piersiowa, sinica, wysiłek oddechowy, cz
ę
sto
bradykardia i hypotensja, zaburzenia
ś
wiadomo
ś
ci
ew.
ś
pi
ą
czka
STAN ASTMATYCZNY
Leczenie :
1. Tlenoterapia – wysoki przepływ tlenu (10-15
l/min)
–
po
żą
dana pO
2
> 92 mmHg
2. Beta 2- mimetyki – wziewnie
•
salbutamol 2,5 – 5 mg/dawk
ę
co 15-20 min, 3
dawki w ci
ą
gu godziny (7,5 – 15 mg)
3. Kortykosteroidy do
ż
ylnie – jak najwcze
ś
niej
•
metylprednisolon 125-250 mg
•
hydrokortyzon 200-400 mg
4. Epinefryna podskórnie lub domi
ęś
niowo
•
adrenalina 1:1000; 0,01 mg/kg; w trzech dawkach
co 20 minut
•
u dorosłych - 0,3 mg/dawk
ę
co 20 minut
5. Aminofilina 5 mg/kg przez 30-45 minut, nast
ę
pnie
wlew ci
ą
gły 0,5-0,7/kg/godz. (połowa dawki dla
chorych przewlekle leczonych); uwaga na objawy
uboczne
6. MgSO
4
do
ż
ylnie 2 – 3 g z szybko
ś
ci
ą
1 g/min.
7. Inne :
•
ketamina 0,5-1,5 mg/kg, nast. wlew 0,5
mg/kg/godz
•
atropina 0,01 mg/kg (min. 0,1 mg)
•
Heliox
Wstrz
ą
s anafilaktyczny
•
anafilaksja
(nadwra
ż
liwo
ść
–IgE)
i
reakcje
anafilaktoidalne – maj
ą
podobne objawy, cho
ć
spowodowane s
ą
innymi mechanizmami
•
przyczyny: u
żą
dlenia owadów, leki (antybiotyki,
ś
rodki
kontrastowe,
aspiryna,
beta-blokery),
szczepionki, owoce morza, orzeszki ziemne
•
objawy spowodowane s
ą
uwolnieniem z komórek
tucznych mediatorów: histaminy, leukotrienów,
prostaglandyn, tromboksanów, bradykininy
•
mediatory powoduj
ą
: wazodilatacj
ę
, wzmo
ż
on
ą
przepuszczalno
ść
wło
ś
niczek, skurcz dróg
oddechowych
•
objawy:
-
obrz
ę
k krtani i górnych dróg oddechowych,
skurcz oskrzeli - asma
-
zapa
ść
naczyniowa – wstrz
ą
s – hipotensja z
hypowolemi
ą
-
objawy skórne: blado
ść
lub rumie
ń
,
ś
wi
ą
d,
pokrzywka
-
inne: zapalenie spojówek, katar, biegunka, ból
brzucha, wymioty
Wstrz
ą
s anafilaktyczny
1. Post
ę
powanie
-
pozycja komfortowa dla pacjenta
-
tlenoterapia z wysokimi przepływami tlenu
-
szybkie przetoczenie - płyny izotoniczne
0,9% NaCl 1-2-4 litry
2. Farmakoterapia
a) epinefryna – im,sc 0,3-0,5 mg = 0,3-0,5 ml
roztworu 1:1000, powtórzy
ć
po 5-10 minutach
lub do
ż
ylnie roztwór 1:10000 1-5 ml = 0,1-0,5 mg
co 5 minut, nast
ę
pnie wlew ci
ą
gły 1-4 mikrog/min
(1mg w 250 ml= 4 mikrog/ml)
b) leki antyhistaminowe do
ż
ylnie lub domi
ęś
niowo
np. difenhydramina 25 mg, clemastyna 2 mg,
phenazolina 100 mg
c) H2-blokery – cymetydyna 200 mg
d) beta2 – mimetyki wziewnie: salbutamol
e) kortykosteroidy do
ż
ylnie:
hydrokortyzon 250-1000 mg
metylprednisolon 125-250 mg
f) glukagon do
ż
ylnie 1-2 mg co 5 minut u chorych
przyjmuj
ą
cych przewlekle beta-blokery
Farmakoterapia w stanie przedrzucawkowym
i w rzucawce
Nazwa leku Nazwa
handlowa
Posta
ć
Dawka Dawkowanie
hydralazyna
Nepresol
amp
25
mg
5-10 mg iv
zwi
ę
kszaj
ą
c
dawk
ę
co 20
min
labetalol
Trandate
amp
100
mg
20-80 mg iv
co 10-15 min
lub wlew 2-3
mg/min
siarczan
magnezu
20%
MgSO4
amp
2 g
4 g w bolusie
przez 10 min,
nast.wlew 1-
3g/godz
diazepam
Relanium
amp
10
mg
5 –10 mg iv
tiopental
Thiopental
fiolki
1 g
50-100 mg iv
ketanseryna
Sufrexal
tabl
10
10 mg
mg
podj
ę
zykowo