TECHNIKI I TECHNOLOGIE

S

zczególnie podczas monolitycznego
wznoszenia obiektów wysokich postęp
robót oraz ekonomiczność i bezpie-

czeństwo realizacji przedsięwzięcia zależy od
technologii deskowania. Tylko odpowiednie
i precyzyjne przygotowanie właściwych desko-
wań, w zależności od konstrukcji, wysokości
i lokalizacji obiektu, dyspozycyjności i udźwi-
gu żurawi oraz czasu trwania budowy, warun-
ków wykonawczych i czynników atmosferycz-
nych może przynieść pożądane efekty.
W związku z powyższym przy realizacji obiek-
tów wysokich często znajdują zastosowanie
deskowania samowznoszące lub inaczej
zwane samoczynnego wspinania. Deskowania

takie dają się łatwo dopasować do zmiennych
i skomplikowanych brył, wspinają się na każdą
wysokość niezależnie od pracy żurawia, przy
dużych prędkościach wiatru i skrajnie ujem-
nych temperaturach powietrza zapewniając
jednocześnie wysoki komfort i bezpieczeń-
stwo pracy. Dzięki temu zastosowanie desko-
wań samowznoszących pozwala na wykorzy-
stanie żurawi do innych robót oraz na znacz-
ne skrócenie czasu budowy i prowadzi w ten
sposób do zwiększenia ekonomiczności zasto-
sowania deskowań na budowie.
Rozwój deskowań samowznoszących został
zapoczątkowany w kwietniu 1972 r. zgło-
szeniem w Urzędzie Patentowym wynalazku

– deskowania wspinająco–przejezdnego Peri.
Wielkowymiarowe jednostki deskowań przy-
mocowane przejezdnie do wspinających się
pomostów roboczych wdrożone zostały przez
Peri po raz pierwszy w 1972 roku na budo-
wie Dresdner Bank w Mannheim. Ta wów-
czas śmiała konstrukcja zracjonalizowała
znacznie sposób wznoszenia wysokich ścian,
gdzie pomost roboczy łącznie z deskowaniem
przemieszczano tylko jednym ruchem żura-
wia. W ten oto sposób do rewolucji technicz-
nej w tej dziedzinie nie brakowało już wiele,
a możliwość samoczynnego przemieszczania
deskowań z pomostami na kolejną kondy-
gnację bez pomocy żurawia była tylko kwe-
stią czasu. Już w roku 1978 do wznoszenia
wysokich pylonów mostowych zastosowano
samowznoszące systemy deskowań Peri. Od
tamtego czasu do chwili obecnej Peri dyktu-
je światowy rozwój w technice samoczynnego
wspinania. Dzisiejszym standardem jest sys-
tem Peri ACS – Automatic Climbing System.
Peri ACS jest specjalistycznym urządzeniem
do wykonywania monolitycznych konstruk-
cji budowlanych składającym się z deskowa-
nia ustawionego na pomoście roboczym zako-
twionym do stwardniałego betonu. Pomost
roboczy wyposażony jest w napęd hydrau-

Dipl.–Ing. (FH) Paweł Gulak

D

ESKOWANIA

SAMOWZNOSZĄCE

P

ERI

ACS

Peri jest największym na świecie producentem i dostawcą

deskowań. Dzięki licznym przełomowym wynalazkom

i innowacyjnej technice, Peri jako lider w swojej branży

od 1969 roku ustawicznie przyczynia się do ciągłego

usprawniania i racjonalizacji procesów budowlanych w zakresie

stosowania deskowań i rusztowań nieustannie podnosząc

bezpieczeństwo ludzi pracujących na budowach całego świata.

F O R U M B U D O W L A N E 9 / 2 0 0 6

64

Fot. Peri

Fot. 1. Opatentowany napęd wspinania ACS
z siłownikiem o udźwigu 10 t wznosi desko-
wania z prędkością 0,5 m/min

Fot. 2. Projekt Złote Tarasy w Warszawie. Deskowanie samowznoszące Peri. Ściany zewnętrz-
ne trzonu wykonywano z wyprzedzeniem 4 kondygnacji w stosunku do stropów w 7–dnio-
wym cyklu betonowania

Fot. Peri

liczny umożliwiający płynne i równomier-
ne wznoszenie się deskowania po szynach
wspinania na następną kondygnację. Napęd
hydrauliczny pokazano na fot. 1. Deskowanie
jest połączone z pomostem za pośrednictwem
wózka pozwalającego na odsuwanie deskowa-
nia od ściany na około 75 cm, co zapewnia
przestrzeń roboczą potrzebną do oczyszcze-
nia deskowania, mocowania kotwi i prowa-
dzenia robót zbrojarskich i pielęgnacyjnych
po betonowaniu. Kotwie przenoszą obciąże-
nia z pomostu na konstrukcję żelbetową ścia-
ny. Po uzyskaniu przez beton wytrzymałości
wystarczającej do rozdeskowania i wspięcia
się pomostu, deskowanie odsuwa się i wspi-
na się w całości z pomostem na następny
etap betonowania. Demontaż pozostałych
w ścianie kotwi odbywa się z reguły z pode-
stu dolnego pomostu roboczego. Wysokość
i ilość etapów betonowania ściany zależy od
wysokości obiektu oraz przyjętej wysokości
deskowania.
System Peri ACS stosowany jest do wznosze-
nia wszelkiego rodzaju obiektów wysokich,
m.in. budynków wysokich, pylonów mosto-
wych, wież, kominów, zbiorników itp. Przy
pomocy systemu samoczynnego wspinania
ACS zrealizowano na całym świecie gros
spektakularnych przedsięwzięć, takich jak
np. Petronas Towers i Telekom Tower w Ku-
ala Lumpur, most Kao–Ping–Hsi w Tajwanie,

Torre Agbar w Barcelonie, Emirates Project
w Dubaju, Tower 10 w Moskwie, Trump
World Tower w Nowym Jorku, Uptown w Mo-
nachium, most Höga Kusten w Szwecji, Tower
City Gate w Izraelu, biurowiec HSBC w Lon-
dynie, wieżowiec Acrovill w Seulu, Torre
Vasco da Gama w Lizbonie, Park Tower w Chi-
cago, Türkiye IS Bankasi w Istambule, wiadukt
Millau we Francji, most Mega Bridge w Bang-
koku (fot. 3) itd. Deskowania samoczynne-
go wspinania ACS stosowano dotychczas na
ponad 130 budowach Ameryki Północnej,
Afryki, Europy, Azji i Australii. 30–letnie
doświadczenie Peri w technice samoczynne-
go wspinania wykorzystywane było również
w Polsce na budowach w Warszawie: Centrum
BRC, Centrum WFC, Mostu Świętokrzyskiego,
Hotelu Inter–Continental, Kompleksu Rondo
1, Projektu Złote Tarasy, Mostu Sucharskiego
w Gdańsku. System ACS zastosowany będzie
również na budowie obecnie wznoszonego
w Gdyni wieżowca Sea Towers.
Na fot. 2 pokazano deskowania samowzno-
szące Peri stosowane do formowania mie-
rzącego 101,5 m wysokości trzonu budyn-
ku wieży wschodniej Złotych Tarasów. 8 jed-
nostek ACS–R i 3 jednostki ACS–P napędzane
42 siłownikami tworzyły system deskowania
ścian trzonu komunikacyjnego. Główne ścia-
ny trzonu wykonywano przy pomocy dźwi-
garowego deskowania VARIO. Wewnętrzne

ściany formowano przy pomocy ramowego
deskowania TRIO z opóźnieniem 3 kondy-
gnacji względem ścian głównych. System ACS
wyposażono we wciągniki elektryczne umoż-
liwiające upuszczanie i montaż prefabrykowa-
nych biegów schodowych. Łączny ciężar sys-
temu ACS z deskowaniami o powierzchni
1550 m

2

wynosił 264 t.

Właściwy wybór i odpowiednie zastosowanie
deskowań samowznoszących w budownictwie
wysokim ma istotny wpływ na tempo i wynik
finansowy realizacji przedsięwzięcia budow-
lanego. Deskowania samowznoszące są urzą-
dzeniami budowlanymi, których ekonomicz-
ność eksploatacji nie zależy tylko od prawi-
dłowego wyboru, zaprojektowania i użytko-
wania, ale przede wszystkim od wzajemnego
dostosowania technologii wznoszenia obiek-
tu do jego konstrukcji oraz od optymalizacji
wszystkich procesów technologiczno–produk-
cyjnych na placu budowy. Ustawiczny rozwój
deskowań samowznoszących oraz wieloletnie
doświadczenia Peri w tej dziedzinie pozwa-
lają w dzisiejszych czasach na wznoszenie
budynków wysokich nawet w 2–dniowym
cyklu realizacji jednej kompletnej kondygna-
cji. 5–, 6– i 7–dniowe cykle realizacji zalicza
się dzisiaj do standardów.

Dipl.–Ing. (FH) Paweł Gulak

Peri Polska Sp. z o.o.

F O R U M B U D O W L A N E 9 / 2 0 0 6

TECHNIKI I TECHNOLOGIE

65

Fot. Peri

Fot. 3. Budowa mostu Mega Bridge w Bangkoku. Cztery 173–metrowe pylony formowane są przy pomocy systemu ACS–R