Nadczynność tarczycy

▸

Nadczynność tarczycy to stan nadmiernego

wydzielania hormonów przez tarczycę. Termin

ten nie obejmuje skutków nadmiaru

hormonów tarczycy, co określamy mianem

tyreotoksykozy. Nieleczona nadczynność

tarczycy może doprowadzić do

tyreotoksykozy. Ale również podanie

nadmiernej ilości hormonów tarczycy, które

stosuje się w niedoczynności, może wywołać

tyreotoksykozę (a nie nadczynność, jak to

często błędnie jest interpretowane).

Nadczynność tarczycy

▸

gruczoł wydzielania dokrewnego, ważący ok 20g, o
kształcie motylowatym, zlokalizowany w przedniej
części szyi. Składa się z dwóch płatów, które w
centrum połączone są przez tzw. cieśń tarczycy

guzki toksyczne (produkujące hormony), a dokładniej

obecność autonomicznej tkanki tarczycowej

(produkującej hormony bez stymulacji TSH)

▸

zapalenia tarczycy (najczęściej typu Graves-Basedowa)

▸

rzadko hormon produkowany przez łożysko czasie ciąży

▸

niezwykle rzadko choroby przysadki i inne choroby

Obecnie coraz częściej obserwuje się nadczynność

tarczycy u osób z guzkami obojętnymi, które pod

wpływem leków zawierających jod przechodzą w guzki

toksyczne.

Przyczyny

Hormony tarczycy kontrolują funkcje organizmu, takie jak:
- tempo metabolizmu
- tętno
- temperatura ciała
- wzrost i rozwój
Mają też wpływ na:
- masę ciała
- sprawność umysłową
- cykl miesiączkowy
- płodność

▸

Do tworzenia hormonów w tarczycy niezbędny jest jod,
dostarczany do organizmu głównie z pokarmami

Hormony Tarczycy

Skóra:

◦

uczucie stałego gorąca;

◦

skóra ciepła, wilgotna, często przekrwiona;  

◦

tkanka podskórna przy dłuższej nadczynności

jest ścieńczała;

◦

chorym wypadają włosy;

◦

paznokcie są łamliwe;

◦

hiperpigmentacja;

◦

bielactwo – przy autoimmunologicznym

podłożu nadczynności tarczycy;

Nadczynność tarczycy- objawy

Układ nerwowy i narząd ruchu 

▸

Zaburzenia neuropsychiatryczne;

▸

Drażliwość;

▸

Niepokój;

▸

Nerwowość;

▸

Zaburzenia emocjonalne;

▸

Zaburzenia snu;

▸

Drobnofaliste drżenia rąk;

▸

Wzmożenie odruchów ścięgnistych;

▸

Osłabienie siły mięśniowej;

▸

Zmniejszenie masy mięśniowej.

Nadczynność tarczycy- objawy

Układ pokarmowy: 

▸

Wzmożone łaknienie;

▸

Wzmożone pragnienie;

▸

Zwiększona liczba oddawanych stolców;

▸

Biegunki.

Nadczynność tarczycy- objawy

▸

Nadczynność tarczycy to problem dotyczący ok. 0,5%

ciężarnych. Nieleczona nadczynność tarczycy może

negatywnie wpływać na przebieg ciąży. Choroba może

skutkować porodem przedwczesnym. Urodzone przed

terminem dziecko jest mniejsze i mniej dojrzałe. Im

wcześniej przyszło na świat tym większe ryzyko rozmaitych

powikłań.

▸

Nieleczona nadczynność tarczycy stwarza też ryzyko

wystąpienia przełomu tarczycowego podczas porodu.

Powikłanie objawia się gorączką, nudnościami, wymiotami,

biegunką, przyspieszeniem czynności serca. Często dochodzi

do zaburzeń świadomości. Przełom

tarczycowy bezpośrednio zagraża życiu matki i dziecka.

Wpływ nadczynności tarczycy na

ciążę

▸

W chorobie Graves-Basedowa może też dojść do

rozwojunadczynności tarczycy i powstania wola u dziecka. Jest to

spowodowane przechodzeniem przez łożysko przeciwciał

przeciwko receptorowi TSH. Krążące we krwi płodu przeciwciała

powodują pobudzenie komórek tarczycy oraz zwiększone

wytwarzanie i wydzielanie hormonów tarczycy.

▸

Przygotowanie do ciąży:

▸

Z uwagi na zwiększone ryzyko powikłań ciążowych nie zaleca się

zachodzenia w ciążę w czasie aktywnej nadczynności tarczycy.

Chore powinny wcześniej zaplanować ciążę i o swoich planach

poinformować lekarza. Pozwoli to na optymalne przygotowanie

do tego szczególnego okresu i zminimalizowanie ryzyka powikłań

dla matki i dziecka.

▸

Wskazane jest zachodzenie w ciążę po uregulowaniu czynności

tarczycy, gdy poziomy hormonówmieszczą się w normie. Najlepiej

więc przed ciążą zakończyć leczenie. Jeśli chora leczona była

radiojodem zalecane jest zachowanie odstępu ok. 6 – 12 miesięcy

od zakończenia terapii do zajścia w ciążę. W przypadku leczenia

farmakologicznego czy operacyjnego taka przerwa nie jest

konieczna.

Do schorzeń tarczycy zaliczamy:

▸

niedoczynność tarczycy

▸

nadczynność tarczycy

▸

wole

▸

guzy tarczycy

Choroby tarczycy

▸

Jeśli tarczyca nie otrzymuje

wystarczającej ilości jodu,

zaburzone zostaje jej

wytwarzanie hormonów.

Wtedy zaczyna ona

zwiększać swoje rozmiary,

bo zrekompensować te

niedobory. Powiększanie się

tarczycy, widoczne nawet z

zewnątrz określa się

mianem wola. Do jego

powstania dochodzi, kiedy

zwiększa się liczba i

objętość tyreocytów w

tarczycy.

Wole

▸

Jest to autoimmunologiczna choroba tarczycy w której

dochodzi do nadczynności tarczycy wywołanej działaniem

przeciwciał stymulujących rec. TSH .W wyniku działania

przeciwciał dochodzi do zwiększonej syntezy i uwalniania T3 i

T4.

▸

Choroby tarczycy należą do najczęściej występujących schorzeń

na świecie. Ocenia się, że u prawie 20% ludności Polski

występują zaburzenia funkcji tarczycy, a chorobą Gravesa -

Basedowa dotkniętych jest 0,14% Polaków. Choroba Gravesa -

Basedowa ujawnia się u osób w każdym wieku, aczkolwiek w

okresie do 10 roku życia występuje rzadko (częstość

występowania u osób dorosłych, w stosunku do występowania

u dzieci, wynosi około 12:1). Pomiędzy 20 a 40 rokiem życia,

kobiety chorują pięciokrotnie częściej niż mężczyźni.

Choroba

Gravesa - Basedowa

▸

Choroba Gravesa - Basedowa ujawnia się u osób

predysponowanych genetycznie, często pod wpływem

niekorzystnych czynników zewnętrznych, takich jak stres,

nadmierna podaż jodu czy infekcje – zarówno wirusowe jak i

bakteryjne. Za uwarunkowaniem genetycznym omawianego

schorzenia przemawiają: występowanie rodzinne,

współistnienie z innymi chorobami autoimmunologicznymi,

takimi jak cukrzyca typu 1, niedokrwistość Addisona -

Biermera, bielactwo, a także częste występowanie u chorych,

posiadających antygeny zgodności tkankowej HLA-DRw3,

HLA-DRw5, HLA-B8, HLA-Bw35.

Przyczyny

▸

Badania hormonalne

◦

 TSH, fT3 i fT 4

▸

Przeciwciała przeciwtarczycowe

◦

anty-TPO –podstawowy marker chorób autoimmunologicznych tarczycy

najlepsze badanie przesiewowe.

◦

TSI- test ten ocenia obecność w surowicy stymulujących tarczyce p.ciał

skierowanych przeciwko TSH-R . + u 90% chorych z cGB

◦

TBII ocenia obecność p.cial skierowanych przeciwko TSH-R

◦

Anty –TG marker bardziej czuły dla ch. Hashimoto

▸

Badania obrazowe

◦

USG tarczycy

◦

Scyntygrafia tarczycy (najczęściej s. z izotopem jodu- ocena jodochwytności)

▸

MRI –głowy , ocena orbitopatii

Diagnostyka

▸

Chora - 60 lat

▸

Dane z wywiadu:

▸

Pierwsze objawy:

◦

Obrzęk tkanek okołooczodołowych

◦

Zaparcia

◦

Uczucie kołatania serca

◦

Podenerwowanie i uczucie niepokoju

◦

Zła tolerancja wysokiej temperatury otoczenia

▸

Dotychczasowy przebieg choroby

▸

Dolegliwości ze strony innych narządów i układów

◦

NT

◦

Cukrzyca typu II

▸

Wywiad rodzinny

◦

Siostra - stan po stumektomi

◦

Córka - p.podobnie niedoczynność tarczycy

Prezentacja przypadku klinicznego

cz.1

▸

Badanie przedmiotowe :

▸

Objawy oczne

◦

Obrzęk bocznych części brwi

◦

Wytrzeszcz obustronny

◦

Obj. Stellwaga (-)

◦

Obj. darlympley’a (-)

◦

Obj. Graefego(-)

◦

Obj. moebiusa (-)

▸

Tarczyca powiększona o wzmożonej

spoistości

◦

Osłuchiwaniem –nieznaczny szmer

naczyniowy

▸

Serce- czynność. serca miarowa ,tony

dźwięczne , bez szmerów patologicznych

▸

Wątroba , śledziona -nie powiększona

▸

Obrzęk przedgoleniowy – (-)

▸

Palce pałeczkowate =akropatia (-)

Prezentacja przypadku klinicznego

cz.2