(12766) 1 Cwiczenia z Finansow Nieznany

2009-10-22

Prowadzący zajęcia:

dr Tomasz

dr Tomasz Skica

Skica

Dane do kontaktu:

Katedra Finansów i Bankowości

Katedra Finansów i Bankowości WSIiZ

WSIiZ w Rzeszowie

w Rzeszowie

pok. A216 i A217

pok. A216 i A217 IIp

IIp..

pok. A216 i A217

pok. A216 i A217 IIp

IIp..

tel. 017 866 11 73 lub 017 688 11 85

Terminy konsultacji

–– Wtorki w godz. od 9

Wtorki w godz. od 9

do 10

pok. A216

Opracowanie: dr Tomasz

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Skica

ee--mail:

mail:

tskica@wsiz.rzeszow.pl

Strona pracownicza:

http://portal.wsiz.rzeszow.pl/strona.aspx?id=257

Finanse publiczne

Ćwiczenia

Ćwiczenia nr 1

nr 1

2009-10-22

Pojęcie finansów

–– obejmuje pieniężny mechanizm podziału oraz wymiany wartości zarówno materialnych jak

obejmuje pieniężny mechanizm podziału oraz wymiany wartości zarówno materialnych jak
i niematerialnych, którego funkcją jest gromadzenie a następnie rozdzielanie oraz

i niematerialnych, którego funkcją jest gromadzenie a następnie rozdzielanie oraz
wydatkowanie zasobów pieniężnych przez podmioty gospodarujące;

wydatkowanie zasobów pieniężnych przez podmioty gospodarujące;

Kryteria klasyfikacji zjawisk finansowych

–– kryteria przedmiotowe

kryteria przedmiotowe

–– kryteria podmiotowe

kryteria podmiotowe

Kryterium przedmiotowe

opiera się na podziale zjawisk finansowych według tytułu gromadzenia oraz rozdziału zasobów

Opracowanie: dr Tomasz Skica

–– opiera się na podziale zjawisk finansowych według tytułu gromadzenia oraz rozdziału zasobów

opiera się na podziale zjawisk finansowych według tytułu gromadzenia oraz rozdziału zasobów
pieniężnych jednostek gospodarczych;

pieniężnych jednostek gospodarczych;

Kryterium podmiotowe

–– opiera się na podziale zjawisk finansowych według charakteru (rodzaju)

opiera się na podziale zjawisk finansowych według charakteru (rodzaju)
podmiotów, gromadzących i wydatkujących zasoby pieniężne;

podmiotów, gromadzących i wydatkujących zasoby pieniężne;

Klasyfikacja zjawisk finansowych

Kryterium przedmiotowe

1) przychody oraz wydatki związane z wymianą produktów (tzw. przychody i wydatki materialne),

1) przychody oraz wydatki związane z wymianą produktów (tzw. przychody i wydatki materialne),
2) dochody z pracy oraz wypłacane wynagrodzenia za pracę (tzw. dochody i wydatki osobowe),

2) dochody z pracy oraz wypłacane wynagrodzenia za pracę (tzw. dochody i wydatki osobowe),
3) płatności transferowe,

3) płatności transferowe,
4) opłaty za usługi społeczne (o ile świadczenie tych usług nie jest regulowane przez rynek oraz

4) opłaty za usługi społeczne (o ile świadczenie tych usług nie jest regulowane przez rynek oraz

pod warunkiem, że cechuje je odpłatność

pod warunkiem, że cechuje je odpłatność –– zazwyczaj częściowa),

zazwyczaj częściowa),

5) przepływy związane z usługami finansowymi.

Kryterium podmiotowe

Opracowanie: dr Tomasz Skica

1) banki komercyjne,

1) banki komercyjne,
2) bank centralny,

2) bank centralny,
3) instytucje ubezpieczeniowe,

3) instytucje ubezpieczeniowe,
4) gospodarstwa domowe

4) gospodarstwa domowe

2009-10-22

Definicja finansów publicznych

Finanse publiczne

–– obejmują procesy i instytucje publicznoprawne związane z procesami gromadzenia środków

obejmują procesy i instytucje publicznoprawne związane z procesami gromadzenia środków
publicznych oraz ich rozdysponowaniem i kontrolowaniem wydatkowania,

publicznych oraz ich rozdysponowaniem i kontrolowaniem wydatkowania,

(…) w szczególności zaś:

¾ z pobieraniem i gromadzeniem dochodów i przychodów publicznych,

z pobieraniem i gromadzeniem dochodów i przychodów publicznych,

¾ z wydatkowaniem środków publicznych,

z wydatkowaniem środków publicznych,

¾ z finansowaniem pożyczkowych potrzeb budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu

z finansowaniem pożyczkowych potrzeb budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego (JST) oraz sektora finansów publicznych (SFP) jako całości,

terytorialnego (JST) oraz sektora finansów publicznych (SFP) jako całości,

¾ z zaciąganiem zobowiązań angażujących środki publiczne,

z zaciąganiem zobowiązań angażujących środki publiczne,

¾ z zarządzaniem środkami publicznymi,

z zarządzaniem środkami publicznymi,

Opracowanie: dr Tomasz Skica

¾ z zarządzaniem długiem publicznym,

z zarządzaniem długiem publicznym,

¾ z rozliczeniami z budżetem Unii Europejskiej.

z rozliczeniami z budżetem Unii Europejskiej.

Zasady ogólne finansów publicznych

–– są postulatami wysuwanymi przez naukę finansów w celu stworzenia idealnego wzorca

są postulatami wysuwanymi przez naukę finansów w celu stworzenia idealnego wzorca
instytucji sektora finansów publicznych;

instytucji sektora finansów publicznych;

Do zasad ogólnych finansów publicznych należą:

1. Zasada legalności

1. Zasada legalności
2. Zasada celowości

2. Zasada celowości
3. Zasada planowości

3. Zasada planowości
4. Zasada jawności

4. Zasada jawności
5. Zasada przejrzystości

5. Zasada przejrzystości

Opracowanie: dr Tomasz Skica

6. Zasada ochrony interesu finansowego państwa

6. Zasada ochrony interesu finansowego państwa
7. Zasada praworządności postępowania organów finansowych, rachunkowości,

7. Zasada praworządności postępowania organów finansowych, rachunkowości,
8. Zasada sprawozdawczości finansowej

8. Zasada sprawozdawczości finansowej
9. Zasada kontroli

9. Zasada kontroli
10. Zasada dyscypliny finansowej

10. Zasada dyscypliny finansowej

2009-10-22

Funkcje finansów publicznych

Do podstawowych funkcji finansów publicznych zalicza się:

–– Funkcję alokacyjną

Funkcję alokacyjną

–– Funkcję redystrybucyjną

Funkcję redystrybucyjną

–– Funkcję stabilizacyjną

Funkcję stabilizacyjną

ję

yj ą

ję

yj ą

Funkcja alokacyjna

–– sprowadza się do kształtowania podziału czynników wytwórczych między sektory publiczny

sprowadza się do kształtowania podziału czynników wytwórczych między sektory publiczny
i prywatny oraz wewnątrz tychże sektorów

i prywatny oraz wewnątrz tychże sektorów

o skali alokacji świadczy relacja wysokości wydatków publicznych do PKB, a także ich struktura;

Tablica:

Tablica: Wydatki sektora finansów publicznych jako % PKB w latach 2007

Wydatki sektora finansów publicznych jako % PKB w latach 2007--2008

2008

20,0

16,9

12,6

11,6

17,1

13,1

11,8

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

Podsektor rządowy

Podsektor samorządowy

Podsektor ubezpieczeń społecznych

2007

2008

Funkcje finansów publicznych

Funkcja redystrybucyjna

–– polega na korygowaniu dochodów podmiotów gospodarujących ukształtowanych przez procesy

polega na korygowaniu dochodów podmiotów gospodarujących ukształtowanych przez procesy
rynkowe;

rynkowe;

stopę redystrybucji mierzy się wielkością dochodów publicznych (a niekiedy tylko dochodów

stopę redystrybucji mierzy się wielkością dochodów publicznych (a niekiedy tylko dochodów
podatkowych) do Produktu Krajowego Brutto (PKB);

podatkowych) do Produktu Krajowego Brutto (PKB);

Tablica:

Tablica: Dochody sektora finansów publicznych jako % PKB w latach 2007

Dochody sektora finansów publicznych jako % PKB w latach 2007--2008

2008

25,9

26,0

15 0

20,0

25,0

30,0

2007

2008

Opracowanie: dr Tomasz

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Skica

7,4

7,9

7,2

0,0

5,0

10,0

15,0

Podsektor rządowy

Podsektor samorządowy

Podsektor ubezpieczeń społecznych

2009-10-22

Funkcje finansów publicznych

Funkcja stabilizacyjna

–– polega na wykorzystaniu dochodów oraz wydatków publicznych w celu oddziaływania na

polega na wykorzystaniu dochodów oraz wydatków publicznych w celu oddziaływania na
przebieg procesów gospodarczych zachodzących w skali makroekonomicznej w taki

przebieg procesów gospodarczych zachodzących w skali makroekonomicznej w taki
sposób, aby przeciwdziałać bądź łagodzić skutki występowania wahań koniunkturalnych;

sposób, aby przeciwdziałać bądź łagodzić skutki występowania wahań koniunkturalnych;

Finanse publiczne w Polsce dystrybuują znaczącą część PKB

–– środki, jakimi dysponują poszczególne segmenty sektora finansów publicznych pochodzą

środki, jakimi dysponują poszczególne segmenty sektora finansów publicznych pochodzą
zarówno ze źródeł wewnętrznych jak i zewnętrznych;

zarówno ze źródeł wewnętrznych jak i zewnętrznych;

Redystrybucja wewnętrzna

Opracowanie: dr Tomasz Skica

–– w SFP ma miejsce zjawisko redystrybucji wewnętrznej polegające na przemieszczaniu środków

w SFP ma miejsce zjawisko redystrybucji wewnętrznej polegające na przemieszczaniu środków
między poszczególnymi jego elementami;

między poszczególnymi jego elementami;

–– redystrybucja wewnętrzna sprawia, że ostateczne dochody, które mogą być wydatkowane na

redystrybucja wewnętrzna sprawia, że ostateczne dochody, które mogą być wydatkowane na
finansowanie wydatków finalnych odbiegają wartością od kwot dochodów własnych

finansowanie wydatków finalnych odbiegają wartością od kwot dochodów własnych

Wykres: Związek wielkości wydatków publicznych z poziomem gospodarczym w państwach UE-27 w 2006 r.

Funkcja

Funkcja alokacyjna w przekroju UE

alokacyjna w przekroju UE--27

43%

47%

Opracowanie: dr Tomasz Skica

2009-10-22

42,0

2000*

Dochody

2007

Dochody

Średnia dla UE

43,08

Średnia dla UE

43,10

Minimum dla UE (Łotwa)

34,60

Minimum dla UE (Słowacja)

32,70

Maksimum dla UE (Szwecja)

59,30

Maksimum dla UE (Szwecja)

56,20

Unia Europejska (27 krajów)

b.d.

Unia Europejska (27 krajów)

45,00

Strefa Euro (15 krajów)

46,20

Strefa Euro (15 krajów)

45,50

Polska

38,10

Polska

40,00

Islandia

43,60

Islandia

48,20

Tablica:

Tablica: Redystrybucja (dochody publiczne jako % PKB) w UE

Redystrybucja (dochody publiczne jako % PKB) w UE--27, Islandii oraz Norwegii

27, Islandii oraz Norwegii

41,2

40 4

41,1

KBKB

Norwegia

57,70

Norwegia

58,30

* Z wyjątkiem Bułgarii i Rumunii

Z wyjątkiem Bułgarii i Rumunii

Źródło:

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Eurostatu

Eurostatu (data dostępu 10.05.2009 r.).

(data dostępu 10.05.2009 r.).

2000*

Wydatki

2007

Wydatki

Średnia dla UE

44,03

Średnia dla UE

43,20

Minimum dla UE (Irlandia)

31,50

Minimum dla UE (Słowacja)

34,60

Tablica:

Tablica: Alokacja (wydatki publiczne jako % PKB) w UE

Alokacja (wydatki publiczne jako % PKB) w UE--27, Islandii oraz Norwegii

27, Islandii oraz Norwegii

40,4

2007

2008

Łą

czne

ochod

SFP

ko %P

Łą

czne

ochod

SFP

ko %P

Łą

datk

i S

%PK

Łą

datk

i S

%PK

Maksimum dla UE (Szwecja)

55,60

Maksimum dla UE (Szwecja)

52,70

Unia Europejska (27 krajów)

b.d.

Unia Europejska (27 krajów)

45,80

Strefa Euro (15 krajów)

46,30

Strefa Euro (15 krajów)

46,20

Polska

41,10

Polska

42,00

Islandia

41,90

Islandia

42,80

Norwegia

42,30

Norwegia

40,90

* Z wyjątkiem Bułgarii i Rumunii

Z wyjątkiem Bułgarii i Rumunii

Źródło:

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Eurostatu

Eurostatu (data dostępu 10.05.2009 r.).

(data dostępu 10.05.2009 r.).

Kierunki realokacji dochodów w 2008 r.

Wyszczególnienie

(w mld zł)

r r

zą

dowy

Bud

żet

ań

encj

e p

ań

wowe

ał

e j

ądowy

Bud

żet

y JST

ał

e j

ekt

or ub

oł

FER

ał

e j

aze

m prze

zan

1 P d kt

30 9

1 5

3 4

26 0

85 7

63 5

22 2

54 2

39 1

14 9

0 3

170 8

1. Podsektor rządowy

a) budżet państwa
b) agencje państwowe
c) pozostałe jednostki

30,9

21,7

2,1

7,1

1,5

0,0

1,2

0,3

3,4
3,2
0,1
0,0

26,0
18,5

0,7
6,7

85,7
63,2

0,0

22,5

63,5
63,1

0,0
0,4

22,2

0,1
0,0

22,2

54,2
51,1

0,1
3,0

39,1
36,1

0,1
2,8

14,9
14,9

0,0
0,0

0,3
0,1
0,0
0,1

170,8
136,0

2,2

32,6

2. Podsektor samorządowy

a) budżety JST
b) pozostałe jednostki

4,6
4,1
0,5

2,2
2,2
0,0

0,0
0,0
0,0

2,3
1,8
0,5

9,7
9,7
0,0

2,0
2,0
0,0

7,7
7,7

0,0

8,6
6,1
2,5

0,0
0,0
0,0

22,9
19,8

3,1

3. Podsektor ubezp. społecz.

2,8

0,0

2,8

0,0

4,2

0,3

0,0

3,9

7,0

a) FUS
b) FER
c) pozostałe jednostki

0,0
2,8
0,0

0,0
0,0
0,0

0,0
2,8
0,0

0,0
0,0
0,0

3,3
0,4
0,5

0,0
0,0
0,3

0,0
0,0
0,0

3,3
0,4
0,2

3,3
3,1
0,5

Razem transfery otrzymane

38,2

3,8

3,4

31,1

95,5

65,5

29,9

66,9

47,9

14,9

4,2

200,7

Saldo transferów (otrzymane
– przekazane)

-132,5

-132,2

1,1

-1,5

72,6

45,7

26,9

59,9

44,6

11,7

3,6

Transfery „do” określonego segmentu (kolumny)

Transfery „z" danego segmentu sektora finansów publicznych (w wierszach)

2009-10-22

Tablica:

Tablica: Przepływy wewnątrz SFP i ich wpływ na wynik finansowy w 2008 r.

Przepływy wewnątrz SFP i ich wpływ na wynik finansowy w 2008 r.

Źródło:

Źródło: Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za rok 2008.

Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za rok 2008.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron