Arkusze
maturalne
Model odpowiedzi
i schemat oceniania
PozioM PodstAwowy
Arkusz
i
Model odpowiedzi i schemat oceniania
2
Nr
zadania
Przewidywana odpowiedź
Punktacja
Kryteria zaliczenia odpowiedzi
1)
1) Centrum – c) (około 420 m n.p.m.)
2) Oaza – a) (440 – 490 m n.p.m)
3) Osiedle Jarzębata – d) (670 – 710 m n.p.m)
4) Osiedle Wróblonki – f) (630 – 650 m n.p.m.)
0 - 2
za poprawne dobranie:
dwóch lub trzech wysokości – 1 p.
czterech wysokości – 2 p.
2)
a) Beskid Śląski
0 - 1
za zakreślenie właściwego pasma górskiego – 1 p.
3)
Kamienna
Dziechcinka
0 - 1
za poprawne dobranie nazw ulic do opisów – 1 p.
4)
Ulica Spacerowa przebiega linią grzbietową nad doliną rzeki
Wisły, z kierunku północno-zachodniego ku południowemu
wschodowi i południu (z NW ku S i SE).
Ulica Gościejów biegnie wzdłuż dna doliny potoku Gościejów,
z kierunku południowo-zachodniego na północny wschód
(z SW na NE).
0 - 2
za poprawne określenie każdego z kryteriów (usytuowanie
względem form terenu, biegu rzek i kierunków świata)
dla:
jednej ulicy – 1 p.
dwóch ulic – 2 p.
5)
skala liczbowa – 1 : 20 000 lub 1 – 20 000
skala mianowana – 1 cm – 200 m
0 - 1
za podanie dwóch postaci skal – 1 p.
6)
Wysokość stacji dolnej wyciągu: 480 m n.p.m.
Wysokość stacji górnej wyciągu: 680 m n.p.m.
Rzeczywista długość wyciągu: 941,5 m.
Obliczenia: długość wyciągu na mapie wynosi 4,6 cm;
1 cm na mapie odpowiada 200 m w terenie;
różnica wysokości wynosi 200 m.
Z twierdzenia Pitagorasa należy obliczyć długość
przeciwprostokątnej, czyli rzeczywistą odległość pomiędzy górną
i dolną stacją wyciągu:
0 - 2
za poprawne podanie:
wysokości stacji dolnej i górnej wyciągu – 1 p.
wyniku obliczenia rzeczywistej długości wyciągu – 1 p.
7)
profil nr 2 (pod tą literą znajduje się właściwy profil)
0 - 1
za poprawne wskazanie profilu terenu – 1 p.
8)
a) 3
b) 4
0 - 2
za zakreślenie prawidłowej odpowiedzi:
jednej – 1 p.
dwóch – 2 p.
9)
A. 1) Większość wyciągów narciarskich znajduje się na stokach
północno-wschodnich,
2) większość hoteli zbudowano na stokach południowo-
-zachodnich.
B. Główny czynnik przyrodniczy, który zdecydował o usytuowaniu
hoteli i wyciągów narciarskich: niejednakowe nasłonecznienie
stoków o różnej ekspozycji.
Wyjaśnienie:
stoki o ekspozycji południowo-zachodniej są silnie
nasłonecznione – stąd usytuowanie na nich większości hoteli;
stoki o ekspozycji północno-wschodniej są słabo nasłonecznione,
długo utrzymuje się na nich pokrywa śnieżna – stąd usytuowanie
na nich większości wyciągów narciarskich.
0 - 3
za:
określenie ekspozycji stoków, na których
znajduje się większość wyciągów narciarskich
i hoteli – 1 p.
wskazanie czynnika przyrodniczego wpływającego
na lokalizację większości hoteli i wyciągów
narciarskich – 1 p.
wyjaśnienie wpływu czynnika przyrodniczego
na lokalizację większości hoteli i wyciągów
narciarskich – 1 p.
10)
hotele, pensjonaty, kościoły, wyciągi narciarskie,
parkingi, basen, drogi, ulice, budynki
0 - 1
za podanie pięciu elementów krajobrazu
antropogenicznego – 1 p.
200 m
941.5
m
920 m
200
2
m
2
+ 920
2
m
2
= 941,5 m
Arkusz
i
3
11)
b), d), e), g), h)
0 - 2
za wskazanie następstw ruchu obrotowego Ziemi:
trzech lub czterech – 1 p.
pięciu – 2 p.
12)
1) Osadzanie materiału skalnego w morzach i na lądach.
2) Przesuwanie się płyt litosfery i fałdowanie warstw skalnych.
3) Przerwanie ciągłości warstw skalnych, powstanie uskoków.
4) Pionowe przemieszczanie warstw skalnych wzdłuż uskoków.
5) Powstanie zrębów i rowów tektonicznych.
0 - 1
za poprawne uporządkowanie wydarzeń – 1 p.
13)
Okolice Madrytu:
ciśnienie atmosferyczne; powyżej 1020 hPa, ale nie
przekracza 1025 hPa,
zachmurzenie: całkowite,
opady: mgły.
Okolice Petersburga:
ciśnienie atmosferyczne: około 998 hPa,
zachmurzenie: 6/10,
opady: przelotny opad śniegu lub śniegu z deszczem.
0 - 2
za poprawne opisanie pogody uwzględniające wymienione
elementy (wartość ciśnienia atmosferycznego, stopień
zachmurzenia, występowanie oraz rodzaj opadów) dla:
okolic Madrytu – 1 p.
okolic Petersburga – 1 p.
14)
(1) bardzo mała,
(2) silnie wzrasta,
(3) zmniejszenie lub spadek,
(4) najwyższe,
(5) spadek lub zmniejszenie,
(6) wzrost,
(7) zanika.
0 - 2
za uzupełnienie w tekście:
pięciu lub sześciu luk – 1 p.
siedmiu luk – 2 p.
15)
W pierwszym wierszu tabeli,
gleby bielicowe i bielicoziemne / umiarkowany chłodny / lasy
iglaste (tajga).
W drugim wierszu tabeli,
gleby brunatne lub brunatnoziemne lub gleby płowe
/ umiarkowany ciepły morski i przejściowy / lasy liściaste
i mieszane.
W trzecim wierszu tabeli,
czerwonożołte gleby laterytowe, lub czerwone gleby laterytowe
lub gleby typu laterytowego / równikowy wilgotny
lub podrównikowy wilgotny / las równikowy, sawanna.
W czwartym wierszu tabeli,
czarnoziemy, gleby czarnoziemne
i gleby szare leśne / umiarkowany ciepły kontynentalny
/ roślinność trawiasta (lub stepy / prerie / lasostepy).
0 - 3
za poprawne wypełnienie w tabeli:
jednego lub dwóch wierszy – 1 p.
trzech wierszy – 2 p.
czterech wierszy – 3 p.
16)
a) ekumena
b) anekumena
c) subekumena
0 - 1
za podanie poprawnych terminów – 1 p.
17)
Przyczyna przyrodnicza:
1) obfite opady deszczu lub monsun letni,
Przyczyny wywołane działalnością człowieka:
2) degradacja naturalnej pokrywy roślinnej w górnym
dorzeczu,
3) osuszenie jezior w środkowym biegu rzeki,
4) rolnicze użytkowanie osuszonych terenów.
0 - 2
za poprawne podanie:
przyczyny przyrodniczej – 1 p.
dwóch lub trzech przyczyn wywołanych działalnością
człowieka – 1 p.
18)
1) Poprawa stanu środowiska geograficznego i zdrowia wielu
milionów ludzi spowodowana zmniejszeniem emisji gazów
i pyłów z elektrowni opalanych węglem kamiennym.
2) Spowolnienie współczesnego procesu nasilania się zjawiska
efektu cieplarnianego spowodowane zmniejszeniem udziału
Chin w emisji CO
2
do atmosfery.
0 - 2
za podanie:
jednej korzyści wraz z uzasadnieniem – 1 p.
dwóch korzyści wraz z uzasadnieniem – 2 p.
lub
dwóch korzyści bez uzasadnienia – 1 p.
Arkusz
i
Model odpowiedzi i schemat oceniania
4
Nr
zadania
Przewidywana odpowiedź
Punktacja
Kryteria zaliczenia odpowiedzi
19)
energia biomasy
energia geotermalna
energia słoneczna
0 - 2
za poprawne podanie:
dwóch nazw odnawialnych źródeł energii – 1 p.
trzech nazw odnawialnych źródeł energii – 2 p.
20)
1) Bieszczadzki Park Narodowy – 4
2) Poleski Park Narodowy – 15
3) Park Narodowy Gór Stołowych – 8
0 - 2
za poprawne podanie:
dwóch lub trzech nazw parków narodowych – 1 p.
dwóch lub trzech oznaczeń numerowych parków – 1 p.
lub
za poprawne wypełnienie:
jednego lub dwóch wierszy w tabeli – 1 p.
trzech wierszy w tabeli – 2 p.
21)
A. a) cztery kraje emigracji: Chiny (Azja), Ukraina (Europa),
Meksyk (Ameryka Północna), Egipt (Afryka);
b) cztery kraje imigracji: Japonia (Azja), Niemcy (Europa),
Stany Zjednoczone (Ameryka Północna),
Australia (Oceania).
B. Ludność migruje z regionów uboższych do zamożniejszych.
Głównym motywem tych migracji jest poprawa warunków
bytowych. Najwięcej imigrantów przyjmuje Ameryka Północna
i Europa ze względu na dużą podaż miejsc pracy.
0 - 3
za podanie:
czterech krajów emigracji zgodnie z podanym
kryterium (każdy kraj z innego kontynentu) – 1 p.
za podanie czterech krajów imigracji zgodnie
z podanym kryterium (każdy kraj z innego
kontynentu) – 1 p.
za sformułowanie wniosku – 1 p.
22)
A. Województwa:
1) opolskie
2) lubelskie
3) warmińsko-mazurskie.
B. 1) Wysokie bezrobocie spowodowane likwidacją wielu
przestarzałych i nierentownych zakładów przemysłowych
wpłynęło na emigracje zarobkowe – np. woj. lubelskie i
opolskie.
2) Wysokie bezrobocie w wyniku likwidacji PGR-ów
spowodowało emigracje zarobkowe – np. województwo
warmińsko-mazurskie.
0 - 3
za poprawne podanie trzech województw – 1 p.
za podanie w wyjaśnieniu:
jednego argumentu – 1 p.
dwóch argumentów – 2 p.
23)
Czynniki środowiskowe:
1) Korzystne ukształtowanie pionowe:
ponad 90% powierzchni Polski leży poniżej 300 m n.p.m.
większość terytorium kraju zajmują obszary o małych
różnicach wysokości względnej.
2) Dwie największe rzeki płyną przez cały obszar kraju
z południa na północ i mają ujście na polskim odcinku
Morza Bałtyckiego.
Czynniki społeczno-gospodarcze:
1) Korzystne położenie tranzytowe – między krajami UE a Rosją
i innymi krajami Europy Wschodniej.
2) Nasilenie tranzytu przez Polskę między krajami
Skandynawskimi (Finlandii, Szwecji) oraz Słowacją,
Czechami, Węgrami, krajami Europy Południowo-
-Wschodniej oraz Bliskiego Wschodu.
0 - 2
za podanie:
dwóch czynników środowiskowych – 1 p.
dwóch czynników społeczno-gospodarczych – 1 p.
lub
za podanie po jednym przykładzie czynnika
środowiskowego i czynnika społeczno-
-gospodarczego – 1 p.
Arkusz
i
5
24)
Krajobraz przemysłowy tradycyjny:
występowanie złóż surowców mineralnych,
np. węgla kamiennego, rud cynku i ołowiu,
górnictwo lub hutnictwo lub przemysł metalowy i maszynowy
lub przemysł chemiczny (karbochemia),
środowisko silnie przekształcone i zanieczyszczone.
Krajobraz przemysłowy nowoczesny:
wykształcona kadra specjalistów lub rozwinięte zaplecze
naukowo-badawcze lub dobre wyposażenie w infrastrukturę
techniczną,
przemysły wysokiej technologii,
niewielkie zmiany w środowisku
lub środowisko przyjazne człowiekowi.
0 - 2
za poprawne wypełnienie w tabeli:
dwóch wierszy – 1 p.
trzech wierszy – 2 p.
lub
jednej kolumny – 1 p.
dwóch kolumn – 2 p.
25)
Typy gospodarki rolnej (kolejno od góry):
Rolnictwo plantacyjne
Rolnictwo towarowe
Rolnictwo samozaopatrzeniowe (naturalne lub subsystencyjne)
0 - 3
za poprawne podanie:
jednego typu gospodarki rolnej – 1 p.
dwóch typów gospodarki rolnej – 2 p.
trzech typów gospodarki rolnej – 3 p.
26)
W pobliżu południka 100° W przebiega ważna granica
klimatyczna dzieląca Stany Zjednoczone (i cały kontynent
amerykański).
W przybliżeniu wzdłuż południka 100° W przebiega izohieta 500 mm.
Na wschód od południka 100° W panuje wilgotniejszy klimat
niż w pozostałej części Ameryki Północnej, o znacznych
wpływach Oceanu Atlantyckiego. Wschodnia, bardziej wilgotna
część Stanów Zjednoczonych jest gęściej zaludniona,
rozlokowała się tam większość wielkich aglomeracji miejskich
tego kraju. Od wschodu postępował proces kolonizacji kontynentu
co między innymi spowodowało, że w części wschodniej
rozwinęło się rolnictwo mieszane, dostarczające mleka i warzyw
(które nie znoszą długiego transportu i muszą być szybko
dostarczane konsumentom).
Zdecydowanie suchszą zachodnią część Stanów Zjednoczonych
(i całej Ameryki Północnej) zajmuje rozległy system górski
Kordylierów, kotlin śródgórskich i rozległych wyżyn. Większość
tego obszaru, bądź to ze względu na zbyt małe opady,
lub też inne czynniki, takie jak niska temperatura, słabo
wykształcone gleby, duża stromość stoków, groźba uruchomienia
na wielką skalę procesu erozji gleb tylko w bardzo ograniczonym
zakresie nadaje się pod tak zwane rolnictwo pługowe.
Południowo-zachodnia część kraju znajduje się w zasięgu
kontynentalnego klimatu zwrotnikowego o zbyt skąpych opadach,
zdecydowanie utrudniających prowadzenie gospodarki rolnej.
Na czynniki przyrodnicze nałożyły się czynniki antropogeniczne.
W części zachodniej przeważa mało intensywna gospodarka
hodowlana nastawiona głównie na produkcję mięsa.
0 - 2
za podanie w wyjaśnieniu:
po dwa przykłady czynników przyrodniczych
lub antropogenicznych dla obszaru położonego
na wschód od południka 100° W – 1 p.
po dwa przykłady czynników przyrodniczych
lub antropogenicznych dla obszaru położonego
na zachód od południka 100° W – 1 p.