714[01] Z1 07 Malowanie farba o Nieznany

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Barbara Dobrek
Monika Galos

Malowanie farbą olejną
714[01].Z1.07

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Darecka Halina
mgr inż. Kusina Anna

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Machnik Marek

Konsultacja:
mgr inż. Machnik Marek
mgr inż. Sagan Teresa

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[01].Z1.07
Malowanie farbą olejną, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu malarz-
tapeciarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

4.6. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska w trakcie malowania farbami olejnymi

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające 38
4.6.3. Ćwiczenia 39
4.6.4. Sprawdzian postępów 39
5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Rodzaje i zastosowanie farb olejnych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające 9
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 9
4.2. Przygotowanie farby olejnej

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające 10
4.2.3. Ćwiczenia 11
4.2.4. Sprawdzian postępów 12
4.3. Materiały pomocnicze oraz przygotowanie podłoża pod malowanie farbą olejną

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające 18
4.3.3. Ćwiczenia 18
4.3.4. Sprawdzian postępów 20
4.4. Zasady i rodzaje malowania farbą olejną

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające 26
4.4.3. Ćwiczenia 27
4.4.4. Sprawdzian postępów 30
4.5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Obliczanie zużycia materiałów

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające 36
4.5.3. Ćwiczenia 36
4.5.4. Sprawdzian postępów 37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Uczysz się zawodu malarz -tapeciarz, wykorzystują modułowy program nauczania.

Program taki zakłada, że w trakcie jego realizacji wykazujesz się dużą aktywnością
i samodzielnie rozwiązujesz wiele problemów zawodowych. W ten sposób nabywasz
konkretne kwalifikacje, stanowiące podstawę do zatrudnienia, a następnie do awansu
zawodowego.

Do nauki otrzymujesz poradnik „Malowanie farbą olejną”, który zawiera:
- wymagania wstępne, czyli tę część wiedzy i umiejętności opanowanych w trakcie

realizacji programu poprzednich jednostek modułowych, która będzie Ci niezbędna do
realizacji materiału tej jednostki modułowej (co już musisz umieć, aby nauczyć się
czegoś nowego),

- wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem (czego

nowego się nauczysz),

- nowy materiał nauczania (co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać

ćwiczenia),

- zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś podane treści i możesz

już rozpocząć realizację ćwiczeń (czy możesz już przystąpić do ćwiczeń),

- ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych

(co i w jaki sposób masz wykonać praktycznie),

- sprawdziany postępów (sam możesz sprawdzić, czy już potrafisz poradzić sobie

z problemami, jakie wcześniej rozwiązywałeś),

- zestawy zadań testowych (w jaki sposób nauczyciel sprawdzi i potwierdzi poziom

Twojej wiedzy),

- literaturę i wykaz niezbędnych norm (gdzie zaglądnąć, aby więcej wiedzieć i lepiej

wykonać zadania). Poradnik nie jest podręcznikiem ani tym bardziej kompendium
wiedzy związanej z zawodem. Aby zdobyć więcej interesujących Cię informacji,
musisz sięgnąć do przedstawionych pozycji, które przedstawiają najbardziej aktualną
wiedzę w zawodzie. Pamiętaj, że przedstawiony wykaz literatury nie jest czymś stałym
i w każdej chwili mogą pojawić się na rynku nowe pozycje.

Po przeczytaniu każdego pytania ze sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim

miejscu TAK albo NIE – właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedź. Odpowiedzi NIE wskazują
na luki w Twojej wiedzy i nie w pełni opanowane umiejętności. W takich przypadkach jeszcze
raz powróć do elementów programu nauczania lub ponownie wykonaj ćwiczenie (względnie
jego elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.

Po opanowaniu programu jednostki modułowej, nauczyciel sprawdzi poziom Twoich

umiejętności i wiadomości. Otrzymasz do samodzielnego rozwiązania test pisemny oraz
zadanie praktyczne. Nauczyciel oceni oba sprawdziany i na podstawie określonych kryteriów
podejmie decyzję o tym, czy zaliczyłeś program jednostki modułowej. Aby zapoznać się z taką
formą sprawdzania kwalifikacji, zakresem kontroli oraz poznać kryteria oceniania, przejrzyj
przykładowe zadania kontrolne.
W

każdej chwili (z wyjątkiem testów końcowych) możesz zwrócić się o pomoc do

nauczyciela, który pomoże Ci zrozumieć tematy ćwiczeń i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz
daną czynność.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych
i

zasad ochrony środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac.

Z odpowiednimi przepisami zapoznasz się w trakcie nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

714[01]. Z1

Technologia robót

malarskich

714[01].Z1.01

Dobieranie materiałów, narzędzi

i sprzętu do malowania

714[01].Z1.02

Przygotowywanie farb i materiałów

pomocniczych do prac malarskich

714[01].Z1.03

Malowanie techniką wapienną i cementową

714[01].Z1.04

Malowanie farbą klejową

714[01].Z1.05

Malowanie farbą emulsyjną

714[01].Z1.06

Malowanie techniką kazeinową i krzemianową

714[01].Z1.09

Wykonywanie malarskich robót naprawczych

i renowacyjnych

714[01].Z1.07

Malowanie farbą olejną

714[01].Z1.08

Wykonywanie powłok lakierniczych

714[01].Z1.10

Wykonywanie zdobień powłok, ornamentów

i napisów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
–

stosować terminologię budowlaną,

–

odróżniać technologie wykonania budynku,

–

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,

–

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

–

rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,

–

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

–

posługiwać się dokumentacją budowlaną,

–

wykonywać przedmiary i obmiary robót,

–

wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,

–

organizować stanowiska składowania i magazynowania,

–

transportować materiały budowlane,

–

rozpoznawać i dobierać farby i materiały pomocnicze do prac malarskich,

–

dobierać rodzaj i kolor farby w zależności od funkcji i charakteru pomieszczenia, obiektu,

–

przygotowywać farby i materiały pomocnicze do malowania,

–

rozpoznawać oraz dobierać ręczne i mechaniczne narzędzia i sprzęt malarski,

–

dobierać i eksploatować drabiny malarskie oraz rusztowania,

–

odczytywać dokumentację budowlaną w celu rozpoznania rodzaju robót malarskich,

–

oceniać warunki techniczne przystąpienia do malowania,

–

stosować ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
w trakcie przygotowania podłoża i wykonywania robót malarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
–

rozpoznać rodzaje farb olejnych,

–

przygotować farbę olejną do malowania,

–

dobrać i zastosować materiały pomocnicze do malowania farbą olejną,

–

dobrać i nazwać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do przygotowania podłoża i malowania
olejnego,

–

przygotować podłoże drewniane pod malowanie olejne,

–

przygotować podłoże stalowe pod malowanie olejne,

–

przygotować podłoże tynkowe pod malowanie olejne,

–

nanieść farbę olejną na różne podłoża pędzlem, wałkiem i pistoletem natryskowym,

–

zorganizować stanowisko robocze do malowania farbą olejną,

–

określić szacunkowo ilość materiału malarskiego,

–

dokonać obmiaru robót malarskich,

–

dostarczyć materiały do malowania farbą olejną na stanowisko robocze,

–

pracować zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Rodzaje i zastosowanie farb olejnych

4.1.1.Materiał nauczania

Nazwa techniki olejnej związana jest ze stosowaniem farb przyrządzanych na pokostach

z olejów schnących, wypełniaczy, pigmentów, rozcieńczalników i dodatków, jak na przykład
sykatyw, czyli substancji przyspieszających schnięcie oraz substancji zapobiegających
osadzaniu się pigmentów. Podczas wysychania farby rozpuszczalnik (benzyna lakiernicza)
wyparowuje. Następnie, na skutek chemicznego procesu między spoiwem farby a tlenem
w powietrzu, farba stopniowo schnie. Cechą charakterystyczną techniki olejnej są szczelne,
nie przepuszczające pary wodnej i niewrażliwe na zawilgocenia powłoki olejne i ftalowe.

Farby olejne

Tradycyjne farby olejne schną bardzo długo (do 48 godzin). Są mniej trwałe od wyrobów

z żywic syntetycznych. Nie zawierają substancji toksycznych. Spotkać je można w postaci
farb do gruntowania elementów we wnętrzach i na zewnątrz budynków oraz jako farby
nawierzchniowe do dekoracyjnego wykończenia przedmiotów metalowych we wnętrzach.

Farby, emalie ftalowe i alkidowe

Stara, tradycyjna farba olejna była produkowana wyłącznie na bazie oleju lnianego.

W nowoczesnych farbach olejnych olej jest wzmacniany tak zwanym alkidem, czyli
zmodyfikowanym olejem roślinnym. Tym olejem może być olej lniany, sojowy, sosnowy.
Farby alkilowo - olejne mają dużo lepsze właściwości schnięcia i są bardziej odporne na
zmiany warunków atmosferycznych, niż tradycyjne farby olejne. Wykonane z nich powłoki
(zazwyczaj wielowarstwowe) są nieprzezroczyste, odznaczają się wysokim połyskiem i dość
dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Dają się zmywać wodą z dodatkiem
detergentów. Oferowane są w wersjach rozpuszczalnikowych lub (w przypadku farb
akrylowych) wodorozcieńczalnych. Farby i emalie ftalowe występują tylko jako

rozpuszczalnikowe. Wypierają powszechnie niegdyś stosowane farby olejne. Charakteryzują
się dobrą przyczepności i bardzo dobrze pokrywają malowane powierzchnie. Są elastyczne,
gładkie oraz odporne na zadrapania i uderzenia, działanie wody, olejów i smarów. Emalie
ftalowe przeznaczone są do ochronnego i dekoracyjnego malowania przedmiotów z drewna,
materiałów drewnopochodnych, stolarki budowlanej, tynków, lamperii oraz elementów
metalowych, wcześniej zagruntowanych odpowiednimi farbami. Nadają się zarówno do
malowania wewnątrz budynków jak i zewnątrz. Emalie dają powłoki o bardzo dobrym kryciu,
wysokim połysku, charakteryzują się wyjątkową trwałością bieli i kolorów. Powłoki z emalii
odznaczają się dobrymi właściwościami mechanicznymi i wysoką odpornością na warunki
atmosferyczne. Mogą być z połyskiem lub matowe, posiadają wyjątkową trwałość.

Emalie akrylowe

Mogą być produktami rozpuszczalnikowymi lub stanowić wodną dyspersję żywicy

akrylowej. Emalie wodne zawierają niewielkie ilości substancji toksycznych. Podczas
malowania, emalie akrylowe mogą w pewnym stopniu być szkodliwe, szczególnie dla osób
wrażliwych na alergie.

Po wyschnięciu i wywietrzeniu pomieszczenia ich powłoka jest

całkowicie bezpieczna. Doskonale kryją malowane powierzchnie i dają elastyczne,
błyszczące, półmatowe lub matowe powłoki. Znajdziemy wśród nich rozpuszczalnikowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

farby o wyjątkowej odporności na promienie UV, utlenianie i czynniki atmosferyczne.
Stosuje się je do renowacji elementów ze stali ocynkowanej, czyli pokryć dachowych, rynien,
podokienników. Szczególnym ich rodzajem są akrylowe emalie do grzejników stalowych
i żeliwnych oraz instalacji centralnego ogrzewania. Tworzą trwałą, elastyczną i odporną na
ścieranie powłokę, nie tracą koloru i nie żółkną w wyniku oddziaływania temperatury pracy
instalacji.

Emalie i farby chlorokauczukowe

Należą do rozpuszczalnikowych wyrobów ogólnego stosowania. Do ich rozcieńczania

używane są szczególnie trujące rozpuszczalniki - ksylen i toluen. Dobrze się rozprowadzają
i mają dużą przyczepność do metali, drewna, betonu, tynków. Są bardzo odporne na wpływy
atmosferyczne, działanie silnych detergentów i olejów mineralnych. Stosowane są do
pokrywania elementów żeliwnych i stalowych, na zewnątrz, na przykład mebli ogrodowych,
siatek i słupków ogrodzeniowych, bram, furtek, balustrad.

Farby olejne i ftalowe dzielimy na:
• Farby gruntujące, mające działanie antykorozyjne, antybakteryjne, zabezpieczające przed

nadmierną nasiąkliwością podłoża w przypadku drewna i tynków. Uodporniają metal na
rdzę, chronią drewno przed pleśnią, a niekiedy potrafią też zneutralizować istniejące już,
niewielkie jej skupiska.

• Farby podkładowe, czyli farby przeznaczone są do pierwszego malowania. Stosuje się je

na podłoża stalowe, drewniane, tynki po uprzednim zagruntowaniu ich odpowiednimi
środkami gruntującymi. Dziś coraz częściej stosuje się farby podkładowe, pełniące
również funkcję farby gruntującej,

• Farby nawierzchniowe (emalie i lakiery), tworzą powłokę chroniącą przed działaniem

czynników atmosferycznych i szkodliwych substancji. Nadają też podłożu właściwą
barwę,

• Farby uniwersalne, czyli farby nawierzchniowe, które można stosować bezpośrednio na

podłoże. Łączą w sobie cechy farb gruntujących, podkładowych i nawierzchniowych.
Zazwyczaj neutralizują rdzę, oczywiście tylko pod warunkiem, że tworzy ona cienką
warstwę na powierzchni metalu. Farby takie stosuje się wtedy bezpośrednio na
skorodowaną powierzchnię, z pominięciem warstwy gruntującej i podkładowej. Zwykle
zabezpiecza ona też przed powstawaniem rdzy.

Powłoki olejne i ftalowe można wykonywać na każdym podłożu – po uprzednim jego

przygotowaniu, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku, pod warunkiem właściwego
doboru materiałów dla poszczególnych warstw powłok, w zależności od roli powłoki
i rodzaju podłoża.

Powłoki olejne i ftalowe stosuje się na podłożach:
• metalowych - dla ochrony metali przed korozją (rdzewieniem),
• drewnianych - dla ochrony drewna przed szkodliwym działaniem wilgoci, sprzyjającej

rozwojowi pleśni,

• tynkowych - głównie lamperii, dla ochrony przed zabrudzeniem. Należy jednak pamiętać

że powłoki olejne są nieodporne na alkaliczne oddziaływanie podłoża, gdyż alkalia
działające na olej powodują ich zmydlenie. W związku z tym nie wolno stosować powłok
olejnych na świeże alkaliczne tynki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jaki jest skład farby olejnej?
2. Co to jest farba gruntująca?
3. Co to jest farba podkładowa?
4. Co to jest farba nawierzchniowa?
5. Na jakim podłoży nie wolno malować farbami olejnymi?
6. Na jakich podłożach stosuje się farbę olejną?
7. Co to są sykatywy?
8. W jakim celu maluje się podłoża metalowe?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz z magazynu farby olejne, podaj ich właściwości i zastosowanie.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) wyszukać w Internecie strony poświęcone farbom olejnym i przeczytać ich dane

techniczne (przeznaczenie, zastosowanie, czas schnięcia, wydajność),

2) wybrać z magazynu spośród różnych farb, farby olejne,
3) przeczytać instrukcje producenta na opakowaniach,
4) dobrać farby olejne do podłoża (metal, drewno, tynk),
5) podać właściwości i zastosowanie farb olejnych.

Wyposażenie stanowiska pracy:
- komputer z dostępem do Internetu,
- opakowania farb olejnych ,do zastosowania na różnych podłożach,
- poradnik „Malowanie farbą olejną”, podręcznik „Malarstwo – technologia”, czasopisma

branżowe (Cztery kąty, Domowy Fachowiec, Murator).

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK NIE

1) podać

zastosowanie

farb

olejnych?

2) rozpoznać

farby

olejne?

3) rozpoznać

emalie

ftalowe?

4) podać zastosowanie farb ftalowych?

5) podać zastosowanie farb podkładowych?

6) podać zastosowanie farb nawierzchniowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Przygotowanie farby olejnej

4.2.1. Materiał nauczania

Farbę olejną należy przed użyciem przygotować ze szczególną starannością.
Każde fabryczne opakowanie farby olejnej wymaga przede wszystkim sprawdzenia, czy
nie jest uszkodzone, niedopuszczalne są dziury, pęknięcia, ślady rdzy. Jeżeli zauważymy
takie wady opakowania, należy w następnej kolejności sprawdzić czy farba nie jest zbyt
mocno wyschnięta, czy nie jest podbarwiona rdzą i czy nie upłynął termin przydatności farby
do użytku, podany zwykle na wieczku opakowania (nie należy używać materiału
przeterminowanego). Ponadto należy bardzo dokładnie zapoznać się z informacją producenta,
podaną na opakowaniu (nazwa, producent, pojemność, składniki farby, sposób przygotowania
farby do użycia, środki ostrożności). Po wykonaniu tych czynności można otworzyć pojemnik
z farbą i dokonać oceny wizualnej zawartości.
Jeżeli na powierzchni farby pojawił się tak zwany kożuch, należy go usunąć, a potem
dokładnie wymieszać farbę mieszadłem i dokonać oceny jej gęstości. Jeśli jest zbyt gęsta,
można ją rozrzedzić niewielką ilością rozcieńczalnika (benzyny lakowej). Należy przy tym
pamiętać, że nadmierna ilość rozcieńczalnika może zmieniać właściwości farby olejnej –
połysk i trwałość powłoki.
Farbę olejną z przeznaczeniem do malowania natryskowego należy ponadto przecedzić
przez sito malarskie (co najmniej 900 oczek/cm

), aby uniknąć zatkania dyszy pistoletu.

Powłoki olejne, olejno - żywiczne i ftalowe wykonuje się najczęściej w barwach słabo
nasyconych (kolorach jasnych). W celu uzyskania koloru, wykonuje się podbarwienie farby
olejnej w kolorze białym, przez dodanie odpowiedniej ilości farby tego samego rodzaju
z barwnikiem. Farby olejnej nie podbarwia się pigmentem.
Przystępując do malowania, należy z pojemnika z farbą odlać ilość potrzebną do
bieżącego malowania. Resztę materiału trzeba zabezpieczyć przed wysychaniem
i tworzeniem się kożucha. W tym celu całą powierzchnię farby należy zalać niewielką
warstwą rozcieńczalnika, a następnie szczelnie zamknąć pojemnik.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jaki sposób może być uszkodzone opakowanie farby olejnej?
2. Co należy zrobić w przypadku stwierdzenia uszkodzeń opakowania farby olejnej?
3. Gdzie podany jest termin przydatności do użytku farby olejnej?
4. Jakich informacji dostarcza etykieta na opakowaniu farby olejnej?
5. Co należy wykonać w pierwszej kolejności po otworzeniu pojemnika z farbą olejną?
6. Czym rozrzedza się farbę olejną?
7. Jakie właściwości farby olejnej może zmienić zbyt duża ilość rozcieńczalnika?
8. Jaką dodatkową czynność wykonuje się w trakcie przygotowywania farby olejnej do

malowania natryskowego?

9. W jaki sposób podbarwia się farbę olejną?
10. Jak zabezpieczyć farbę olejną przed wysychaniem i tworzeniem się kożucha?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Pobierz z magazynu farbę olejną w opakowaniu 5 litrowym, zapoznaj się z instrukcją

producenta, przygotuj farbę do malowania za pomocą pędzla lub wałka. Przy wykonywaniu
ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu farbę olejną w opakowaniu 5 litrowym,
2) zapoznać się z instrukcją producenta,
3) przygotować farbę do malowania,
4) omówić z nauczycielem wykonanie ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- farba olejna w opakowaniach o różnej pojemności,
- rozcieńczalnik,
- mieszadło,
- naczynia na farbę,
- folia zabezpieczająca,
- maska ochronna.

Ćwiczenie 2

Pobierz z magazynu farbę olejną w opakowaniu 5 litrowym, zapoznaj się z instrukcją

producenta, przygotuj farbę do malowania za pomocą aparatu natryskowego. Przy
wykonywaniu ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś :

1) pobrać z magazynu farbę olejną w opakowaniu 5 litrowym,
2) zapoznać się z instrukcją producenta,
3) przygotować farbę do malowania,
4) omówić z nauczycielem wykonanie ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- farba olejna w opakowaniach o różnej pojemności,
- rozcieńczalnik,
- mieszadło,
- folia zabezpieczająca,
- maska ochronna,
- sito malarskie.

Ćwiczenie 3

Pobierz z magazynu farbę olejną białą w opakowaniu 1 litrowym oraz farbę olejną czarną

w opakowaniu 1 litrowym, zapoznaj się z instrukcjami producenta. Wykonaj podbarwienia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

farby olejnej białej, farba olejną czarną. Przy wykonywaniu ćwiczenia przestrzegaj przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu farbę olejną białą w opakowaniu 1 litrowym,
2) pobrać z magazynu farbę olejną czarną w opakowaniu 1 litrowym,
3) zapoznać się z instrukcjami producenta,
4) przygotować farbę do podbarwienia,
5) wykonać podbarwienia farby olejnej białej,
6) omówić z nauczycielem wykonanie ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- farba olejna biała w opakowaniu 1 litrowym,
- farba olejna czarna w opakowaniu 1 litrowym,
- rozcieńczalnik,
- mieszadło,
- folia zabezpieczająca,
- maska ochronna.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK NIE

1) określić jakie uszkodzenia mogą wystąpić na opakowaniu

farby olejnej?

2) określić, co należy zrobić w przypadku stwierdzenia uszkodzeń
opakowania

farby

olejnej?

3) określić gdzie podany jest termin przydatności farby olejnej do

użytku?

4) określić jakich wiadomości dostarcza etykieta informacyjna na
opakowaniu

fabrycznym

farby

olejnej?

5) usunąć kożuch

powierzchni

farby

olejnej?

6) określić czym rozrzedza się farbę olejną?

7) przygotować farbę olejną do malowania?

8) wykonać

podbarwienia

farby

olejnej?

9) zabezpieczyć farbę olejną przed wysychaniem i tworzeniem się
kożucha?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Materiały pomocnicze oraz przygotowanie podłoża pod

malowanie farbą olejną

4.3.1. Materiał nauczania

Materiały pomocnicze do malowania farbą olejną.

Rozpuszczalniki

Są to lotne ciecze, w których spoiwa farb olejnych rozpuszczają się bez zmiany swoich

właściwości chemicznych. Rozpuszczalniki cechują się dużą zdolnością rozpuszczania,
charakterystycznym zapachem i wysokim stopniem toksyczności.

Rozcieńczalniki

Są to ciecze nie rozpuszczające substancji błonotwórczych. Każdy rodzaj rozcieńczalnika

jest oznaczony symbolem fabrycznym, który informuje o jego przeznaczeniu.

Materiały do napraw i wygładzania podłoży

• Zaprawy wapienne – stosuje się do napraw tynków wapiennych oraz do przecierania

całych powierzchni starych tynków wapiennych i cementowo-wapiennych.

• Zaprawy wapienno – gipsowe – stosuje się do reperacji tynków wapienno –

gipsowych.

• Zaprawy cementowo – wapienne – stosuje się do reperacji cementowo-wapiennych

tynków zewnętrznych i wewnętrznych. Skład zaprawy: cement, wapno i piasek.

• Zaprawy gipsowe – stosuje się do napraw tynków gipsowych.
• Kity – są to plastyczne, gęste masy do napraw ubytków i wypełniania wgłębień na

podłożach drewnianych i metalowych. Są to produkty gotowe, dostępne w sprzedaży.
Najczęściej stosowane są kity szpachlowe, olejno – żywiczne, ogólnego stosowania
i kity szpachlowe, ftalowe.

• Szpachlówki – są to pasty służące do wygładzania powierzchni podłoża. Składają się

ze spoiwa, wypełniaczy i pigmentów. Są to produkty gotowe, dostępne w sprzedaży.
Najczęściej stosowane są szpachlówki na spoiwach olejnych i żywicznych.

Materiały do określania alkaliczności podłoża

Są to 1% alkoholowe roztwory fenoloftaleiny do określania alkaliczności tynków. Po

wymalowaniu nimi podłoża, kolor czerwony wskazuje na podłoże silnie alkaliczne, różowy -
średnio alkaliczne, a biały – brak odczynu alkalicznego podłoża.

Materiały do neutralizacji podłoży

Są to wodne 10% – 25% roztwory, zwane fluatami. Stosuje się je w przypadku

stwierdzenia alkaliczności podłoża pod farby olejne. Fluaty zastosowane na stare, sypiące się
tynki, powodują ich wzmocnienie.

Kwasy

Służą do neutralizacji resztek alkaliów, które mogą znajdować się na podłożu, w wyniku

usuwania starych powłok metodą ługowania – odtłuszczania. Do tych celów wykorzystywane
są kwasy: solny, siarkowy, octowy, fosforowy. Do neutralizacji powierzchni stali, która była

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odrdzewiana metodą wytrawiania w roztworach kwasów mineralnych, stosuje się fosforan
trójsodowy w roztworze wodnym 2 – 5 g/dm³.
Należy pamiętać, że przy rozcieńczaniu stężonych kwasów zawsze wlewamy kwas do
wody, nigdy odwrotnie.

Materiały do odtłuszczania podłoży

Są to rozpuszczalniki organiczne benzyna, trójchloroetylen, czterochloroetylen. Służą do

usuwania zanieczyszczeń z olejów, smarów, parafiny i wosku.

Materiały do odrdzewiania podłoży
Są to substancje do usuwania rdzy z powierzchni przeznaczonej do malowania farbą

olejną.

Materiały te dzielą się na:
• odrdzewiacze chemiczne – fosforowe (stosowane w procesie pocierania) i roztwory

kwasu solnego, siarkowego lub azotowego (stosowane w procesie trawienia),

• odrdzewiacze mechaniczne – materiały ścierne, stosowane w procesie piaskowania lub

śrutowania. Do materiałów ściernych należą: materiały metalowe – śrut żeliwny, śrut
staliwny, śrut cięty z drutu, materiały mineralne – piasek krzemowy, piasek kwarcowy,
materiały syntetyczne – elektrokorund, karborund.

Materiały do usuwania starych powłok
• Materiały do ługowania. Są to substancje alkaliczne, silnie żrące, najczęściej w postaci

past dających się nakładać na elementy pionowe. Metodę tę stosuje się do usuwania
starych powłok olejnych, olejno - żywicznych i ftalowych (schnących na powietrzu).
Spoiwa takich powłok ulegają zmydleniu, miękną i dają się łatwo usunąć przez
zeskrobanie, a następnie zmycie wodą. Do najczęściej stosowanych alkalicznych
środków do ługowania powłok należą wodne roztwory sody kaustycznej, ciasta
wapiennego, ługu potasowego. Do zagęszczania tych środków służy szare mydło.

Przy przygotowywaniu roztworu sody kaustycznej, powinna być ona wsypywana do
wody małymi porcjami, przy ciągłym mieszaniu roztworu .

• Materiały ścierne. Są to materiały występujące w postaci arkuszy papieru lub płótna,

pokrytych materiałem ściernym. Służą do wygładzania i oczyszczania powierzchni oraz
do szlifowania szpachlówek i powłok malarskich. Do określenia zastosowania
materiałów ściernych do prac służy ich numeracja:

–

40 – 180 – materiały do przygotowania podłoża,

–

200 – 280 – materiały do szlifowania szpachlówek i warstw podkładowych powłok,

–

320 – 500 – materiały do szlifowania powłok pod warstwy nawierzchniowe,

–

400 – 500 – materiały do szlifowania powłok lakierniczych.

Gruntowniki i impregnaty
• Gruntownik pokostowy – jest to roztwór pokostu olejnego naturalnego

z rozcieńczalnikiem do wyrobów olejnych (benzyna lakowa, olej terpentynowy)
w stosunku objętościowym 1 : 1. W celu odróżnienia barwy powierzchni zagruntowanej,
można dodać do roztworu niewielką ilość pigmentu.

• Impregnaty - przeciwgrzybowe, solne.
Preparaty te muszą posiadać świadectwo dopuszczenia do stosowania w budownictwie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przygotowanie podłoży pod malowanie olejne.

Podłoże z drewna
Powłoki olejne wykonywane na elementach drewnianych, spełniają funkcje ochronne
drewna oraz dekoracyjne.
Podłoże drewniane przygotowane do malowania techniką olejną powinno być czyste,
suche i gładkie, bez obecności żywicy, otwartych porów drewna i nierówności.
Przygotowanie podłoża z drewna do malowania farbą olejną obejmuje następujące czynności:
• oczyszczenie powierzchni,
• usunięcie wad drewna,
• usunięcie wad obróbki,
• ujednolicenie nasiąkliwości drewna,
• wygładzenie powierzchni.

Oczyszczenie powierzchni drewna polega na usunięciu z jego powierzchni kurzu i innych

zanieczyszczeń.
Usunięcie wad drewna – sęki i słoje żywiczne oraz skupiska żywicy wymagają
odżywiczenia przez zmycie na przykład benzyną, terpentyną, 5% roztworem sody
kaustycznej lub 25% roztworem wodnym acetonu. Usunięcia żywicy dokonuje się przez
wcieranie jednego z preparatów szczotką, wzdłuż włókien drewna, aż do usunięcia żywicy.
Następnie podłoże należy zmyć wodą. Sęki i słoje żywiczne można zaizolować lakierem
spirytusowym (pokrycie podwójną warstwą)
Usunięcie wad obróbki – powierzchnia drewna, która była poddana obróbce
mechanicznej, wykazuje obecność cienkich włókien, które podnoszą się do góry po zwilżeniu
i nie usunięte, wpływają na obniżenie trwałości powłoki. W celu usunięcia włókien, podłoże
należy zwilżyć lekko wodą lub 5% roztworem kleju kostnego, a następnie po wyschnięciu,
przeszlifować papierem ściernym.
Ujednolicenie

nasiąkliwości drewna – w tym celu wykonuje się tak zwane gruntowanie

powierzchni drewna. Zabieg ten poprawia również przyczepność powłoki do podłoża. Do
gruntowania stosuje się najczęściej gruntownik pokostowy (roztwór pokostu i benzyny
lakowej w proporcji objętościowej 1 :1 ) Na podłoże nanosi się tyle gruntownika, aby jego
powierzchnia była jedynie nawilżona, nie wolno dopuścić do wytworzenie powłoki
pokostowej. Po wyschnięciu gruntownika powierzchnię należy przeszlifować
drobnoziarnistym papierem ściernym.
Wygładzenie powierzchni

• Wypełnianie porów – do tej czynności stosuje się wypełniacz olejny, który nanosi się

na powierzchnię drewna pędzlem lub tamponem i wciera mechanicznie lub ręcznie
w pory drewna. Wypełniacz powoduje wzmocnienie powierzchni drewna i powoduje
dobre zakotwienie powłoki malarskiej w podłożu, po wypełnieniu porów podłoże
nasyca się gruntownikiem pokostowym.

• Szpachlowanie – wykonuje się po zagruntowaniu. Polega na wypełnieniu wgłębień,

drobnych uszkodzeń i pęknięć drewna za pomocą szpachlówki i stalowej szpachli.
Czynność tę wykonuje się cienką warstwą (grubość 0,2 – 0,3 mm), na całej
powierzchni podłoża tak, aby szpachlówka wypełniła wszystkie otwarte pory
i wgłębienia. Po wyschnięciu powierzchni należy ją przeszlifować papierem ściernym
120, a następnie 150 lub 200, umieszczonym na drewnianym uchwycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podłoże stalowe
Powłoki olejne wykonywane na elementach stalowych spełniają funkcje ochrony przed
korozją. Przed malowaniem należy zadbać, aby podłoże było czyste i suche, bez obecności
rdzy, zgorzeliny, klejów, smarów, pozostałości po obróbce mechanicznej, spawach
i trawieniu.
Rozróżnia się trzy stopnie oczyszczenia stali:
• Stopień I – charakteryzuje się całkowicie czystą powierzchnią, o jednolitej, metalicznej

barwie. Stopień ten uzyskujemy metodą strumieniowo-ścierną lub metodą obróbki
chemicznej.

• Stopień II – charakteryzuje się niejednolitą powierzchnią, o matowej szarej barwie,

z pojedynczymi czarnymi plamami zgorzeliny (do 10% powierzchni). Stopień ten
uzyskujemy metodą młotkowania, oczyszczania płomieniowego, szczotkowania.

• Stopień III – charakteryzuje się niejednolitą powierzchnią, o barwie brunatno-szarej,

z czarnymi plamami zgorzeliny (do 40% powierzchni). Stopień ten uzyskujemy metodą
strumieniowo-ścierną.

Przygotowanie

podłoża stalowego do malowania techniką olejną obejmuje następujące

czynności:
• oczyszczenie powierzchni,
• odrdzewienie powierzchni,
• odtłuszczenie powierzchni.

Oczyszczenie powierzchni stali polega na usunięciu kurzu oraz plam rdzy i zgorzeliny.

Oczyszczanie mechaniczne stali
-

Metoda strumieniowo – ścierna – inaczej zwana śrutowaniem lub piaskowaniem. Ten
rodzaj oczyszczania wykonuje się przy pomocy czyszczaków pneumatycznych i jest
najbardziej skuteczną metodą oczyszczania – pozwala uzyskać najwyższy stopień
oczyszczenia powierzchni stalowych. Oczyszczanie za pomocą piaskowania należy
wykonywać umiejętnie, tak aby powierzchnia po piaskowaniu nie była chropowata.
Czyszczakiem należy ścierać tylko miejsca z plamami rdzy i zgorzeliny. Odległość dyszy
czyszczaka od piaskowanego elementu powinna wynosić 50 – 70 cm, a kąt padania
strumienia piasku 45° - 50°. Do śrutowania powinno się używać urządzeń, które
zapewniają odzysk ścierniwa, na przykład oczyszczaków komorowych, bezpyłowych,
hydrościernych.

Szczotkowanie - służy do usuwania słabo związanych z podłożem warstw rdzy
i zgorzeliny. Wykonuje się je przy pomocy drucianych szczotek, w miejscach
trudnodostępnych.

Szlifowanie – stosowane do miejscowego oczyszczania powierzchni, wykonywane przy
pomocy gruboziarnistych tarcz szlifierskich lub papieru ściernego.

Młotkowanie – stosuje się do zgrubnego oczyszczania powierzchni z grubych warstw
zanieczyszczeń. Czynność wykonuje się metalowym młotkiem, opukując
zanieczyszczoną powierzchnię.

Oczyszczanie

płomieniowe stali – metodę tę stosuje się gdy ścianki elementu

metalowego poddawanego oczyszczeniu mają grubość co najmniej 4 mm. Oczyszczanie to
polega na działaniu płomienia gazowego na powierzchnię metalu pokrytą warstwą rdzy
i zgorzeliny.

Odrdzewianie chemiczne – elementy pokryte lekką rdzą nalotową można oczyścić przy

pomocy odrdzewiaczy (na przykład Foscytu, Fosilu). Czynność tę przeprowadza się przez
zanurzenie elementu stalowego w preparacie lub zwilżenie go preparatem, aż do zniknięcia
rdzy i przybrania przez stal barwy białoszarej. Następnie powierzchnię należy spłukać wodą
i wysuszyć. Odrdzewiacze działają również odtłuszczająco.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Odtłuszczanie powierzchni – polega na usunięciu tłustych substancji z powierzchni stali.

Czynność przeprowadza się metodą zmywania rozpuszczalnikami organicznymi (na przykład
20% roztworem sody kaustycznej). Odtłuszczanie przeprowadza się przez zanurzenie
elementu stali w roztworze sody kaustycznej o temperaturze 95 °C, następnie spłukaniu wodą
i neutralizacji wodnym roztworem kwasu fosforowego (50-300 g kwasu na 100 l wody).
Do odtłuszczania stali metodą natrysku stosuje się gorący 20% roztwór sody kaustycznej,
następnie należy element spłukać wodą i zneutralizować. Odtłuszczanie przeprowadzać
można również gotowymi emulsjami odtłuszczającymi (na przykład Emulsolem), metodą
przetarcia. Po odtłuszczeniu taką metodą, wystarczy osuszyć odtłuszczoną powierzchnię.

Po usunięciu z powierzchni stali luźno związanych płatków rdzy, powierzchnię można

przygotować do malowania metodą chemicznego przetwarzania rdzy. Metoda ta polega na
pokryciu powierzchni stali preparatem o nazwie Cortanin FF lub Kompleksor 1. Preparaty te
mają zdolność przetwarzania rdzy w nieaktywne korozyjnie związki.

Podłoże tynkowe

Nowe tynki wymagają okresu dojrzewania (nawet do 6 tygodni) i dopiero później można

przystąpić do przygotowywania podłoża pod malowanie olejne. Do malowania olejnego
nadają się gładko zatarte tynki wszystkich rodzajów, mocne i nie wykazujące odczynu
alkalicznego. Przygotowanie podłoża do malowania w technice olejnej wymaga dużej
umiejętności i sumienności. Po stwierdzeniu przydatności tynku do malowania farbami
olejnymi, można przystąpić do przygotowania powierzchni. W zależności od wymaganego
poziomu jakości wykonania robót, wykonuje się następujące czynności:

- przetarcie podłoża drewnianym klockiem, w celu usunięcia grudek i wycieków zaprawy,
- odkurzenie powierzchni tynku,
- zagruntowanie powierzchni tynku gruntownikiem pokostowym,
- wygładzenie powierzchni tynku przez szpachlowanie i szlifowanie,
- ponowne zagruntowanie gruntownikiem pokostowym.

Przed przystąpieniem do gruntowania tynku, należy sznurem malarskim odbić linię, do

której ma dochodzić powłoka. Po nałożeniu gruntownika i jego wyschnięciu, nakłada się
pierwsza warstwę szpachlówki. Po wyschnięciu pierwszej warstwy szpachlówki należy
powierzchnię tynku przeszlifować papierem ściernym, umocowanym w uchwycie.
Po przeszlifowaniu, nakłada się szpachlą drugą warstwę szpachlówki, która wypełnia
pozostałe jeszcze wgłębienia. Warstwa ta również wymaga przeszlifowania po wyschnięciu.

Dwukrotne szpachlowanie ze szlifowaniem każdej warstwy jest wystarczające do

malowania zwykłego (przeciętnej jakości). Jeżeli wymagane jest wysokojakościowe
wykonanie powłoki, to po dokładnym przeszlifowaniu drugiej warstwy szpachlówki, nakłada
się trzecią warstwę i również po jej wyschnięciu dokładnie szlifuje. Ostatnie szpachlowanie
można również wykonać po uprzednim pomalowaniu farbą podkładową.

Następnie powinno się zagruntować wyszpachlowane powierzchnie tynku

gruntownikiem pokostowym. Na tak przygotowane podłoże można nanosić pierwszą warstwę
powłoki z farby olejnej lub ftalowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie

materiały stosujemy do wygładzania podłoża?

2. Jakie

materiały stosujemy do napraw podłoża?

3. Jakie znasz materiały do odrdzewiania podłoża?
4. Co to są rozpuszczalniki?
5. Co to są rozcieńczalniki?
6. Jak przygotowujemy podłoże z drewna do malowania olejnego?
7. Jak przygotowujemy podłoże stalowe do malowania olejnego?
8. Jak przygotowujemy podłoże tynkowe do malowania olejnego?
9. Czym

różni się malowanie olejne zwykłe od wysokojakościowego?

10. Na czym polega odtłuszczenie powierzchni?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na wydzielonym fragmencie ściany o wymiarach 3 x 2 metry (szerokość x wysokość),

określ alkaliczność podłoża przez użycie 1% alkoholowego roztworu fenoloftaleiny
(przygotowanego do bezpośredniego zastosowania).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu odpowiednie narzędzia i sprzęt,
2) pobrać z magazynu przygotowany roztwór fenoloftaleiny,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wykonać malowanie za pomocą pędzla roztworem fenoloftaleiny,
5) ocenić alkaliczność podłoża,
6) omówić z nauczycielem swoje spostrzeżenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowany roztwór fenoloftaleiny (około 1 litr),
- wiaderko,
- pędzel ławkowiec,
- pędzel krzywik,
- drabina,
- folia zabezpieczająca,
- taśma malarska,
- maska ochronna.

Ćwiczenie 2

Przygotuj do malowania olejnego drzwi z drewna wcześniej nie malowanego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu odpowiednie narzędzia i sprzęt,
2) pobrać z magazynu materiały do przygotowania podłoża z drewna,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować podłoże drewniane do malowania olejnego,
5) omówić z nauczycielem swoje spostrzeżenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:
- pokost lniany,
- kit olejny,
- gotowa szpachlówka olejna,
- papier ścierny,
- szpachelka,
- cyklina,
- uchwyt do papieru ściernego,
- folia ochronna,
- taśma maskująca,
- maska ochronna.

Ćwiczenie 3

Przygotuj regał metalowy do malowania olejnego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu odpowiednie narzędzia i sprzęt,
2) pobrać z magazynu materiały do przygotowania podłoża stalowego,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować podłoże metalowe do malowania olejnego,
5) omówić z nauczycielem efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
- benzyna ekstrakcyjna,
- szczotka druciana,
- papier ścierny,
- szpachelka,
- uchwyt do papieru ściernego,
- szmatka,
- folia ochronna,
- taśma maskująca,
- maska ochronna.

Ćwiczenie 4

Przygotuj tynk pod malowanie lamperii olejnej, na wyznaczonym fragmencie ściany

o powierzchni 4 m². Zastosuj gotową szpachlówkę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu odpowiednie narzędzia i sprzęt,
2) pobrać z magazynu gotową szpachlówkę,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wykonać szpachlowanie wyznaczonego fragmentu ściany,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) zachowywać porządek na stanowisku pracy,
6) omówić z nauczycielem efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
- gotowa szpachlówka 3 kg,
- szpachelka,
- cyklina,
- packa ze stali nierdzewnej,
- folia ochronna,
- taśma maskująca.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK NIE

1) dobrać materiały pomocnicze do przygotowania podłoża?

2) zastosować materiały pomocnicze do malowania olejnego?

3) określić alkaliczność podłoża pod malowanie olejne?

4) wykonać szpachlowanie powierzchni pod malowanie olejne?

6) przygotować podłoże drewniane do malowania olejnego?

7) przygotować podłoże stalowe do malowania olejnego?

8) przygotować podłoże tynkowe do malowania olejnego ?

9) zastosować materiały pomocnicze do przygotowania podłoża?

10) zastosować materiały pomocnicze do malowania olejnego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Zasady i rodzaje malowania farbą olejną

4.4.1. Materiał nauczania

Malowanie farbą olejną polega na naniesieniu na przygotowane podłoże cienkiej

warstwy farby podkładowej, nawierzchniowej lub emalii. W ten sposób zostaje utworzona
powłoka malarska. Jej budowa może być różna, zależna od podłoża, na którym wykonuje się
powłokę oraz wymagań jakościowych.

Sposoby malowania farbą olejną i ftalową
• Malowanie uproszczone polega na wykonaniu do dwóch warstw farby podkładowej

i nawierzchniowej, bez warstwy wygładzającej. Taki sposób stosuje się w miejscach,
gdzie nie będą miały znaczenia walory estetyczne, a tylko ochronne.

• Malowanie zwykłe jest najczęściej stosowanym sposobem malowania powierzchni.

Polega na wykonaniu dwóch lub trzech warstw powłoki z szpachlowaniem
i szlifowaniem, związanym z wygładzaniem podłoża.

• Malowanie wysokojakościowe różni się od malowania zwykłego większą liczbą warstw

szpachlówki i warstw nakładanej farby oraz większą liczbą procesów szlifowania..

W czasie wykonywania powłok olejnych należy przestrzegać następujących zasad:
1. Każda nakładana kolejno warstwa farby powinna być bardziej gęsta od poprzedniej,

ostatnia nie powinna być rozcieńczona.

2. Każda warstwa powinna być dostatecznie wyschnięta, przed nałożeniem następnej.
3. Na ostatniej warstwie szpachlówki powinny być nałożone co najmniej dwie warstwy

materiału powłokowego.

4. Na warstwie rdzochronnej powinny być nałożone co najmniej dwie warstwy materiału

powłokowego.

5. Poszczególne warstwy farby powinny być równej grubości i stosunkowo cienkie, aby

farba nie ściekała, nie powinny być jednak za cienkie, gdyż powłoka będzie
niedostatecznie kryjąca.

6. Przy wykonywaniu robót należy zapewnić czystość materiałów, narzędzi i sprzętu oraz

w miejsca pracy.

Przed malowaniem farbę trzeba rozmieszać. Najczęściej robi się to, potrząsając

energiczne puszką. Jednak lepiej posłużyć się mieszadłem ręcznym lub wiertarką
z zamocowanym mieszadłem. Składniki farb dwuskładnikowych - barwnik i utwardzacz –
należy wymieszać w odpowiednich proporcjach, podanych przez producenta na opakowaniu.
Jeżeli w farbie są grudki lub na jej powierzchni pojawił się zaschnięty kożuch, oznacza to, że
jest przeterminowana lub była niewłaściwie przechowywana. Najlepiej takiej farby nie
używać. Jeśli częściowe podeschnięcie nastąpiło z naszej winy (na przykład źle zamknęliśmy
puszkę), to możemy spróbować rozcieńczyć farbę odpowiednim rozcieńczalnikiem.

Do malowania mniejszych elementów (rury, grzejniki) służą różnego rodzaju pędzle -

najlepsze są pędzle płaskie, o włosiu średniej sztywności. Większe powierzchnie lub
powierzchnie o skomplikowanych kształtach malujemy pistoletem natryskowym. Najczęściej
nakłada się 1-2 warstwy farby, zawsze trzeba jednak przestrzegać zaleceń producenta.
Miejsca bardziej niż inne narażone na korozję, okolice złączy spawanych, zgrzewanych,
lutowanych, zagięcia pod dużym kątem, powinny być zabezpieczone podwójną warstwą
podkładu antykorozyjnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Malowanie pędzlem

Pędzlem można malować nawet w niesprzyjających warunkach atmosferycznych oraz na

niecałkowicie oczyszczonym podłożu.

Farby gruntowe, olejne i alkilowe, nakłada się cienkimi warstwami, silnie wcierając

w podłoże, w dwóch kierunkach prostopadłych do siebie (metoda malowania na krzyż). Farby
i emalie nawierzchniowe też maluje się krzyżowo, ale przy słabszym nacisku. Podczas
malowania powierzchni pionowych należy, dla uniknięcia zacieków, najpierw nałożyć farbę
w kierunku pionowym, w kilku pasach lekko zachodzących na siebie, mocno dociskając
pędzel do powierzchni, a następnie malować w kierunku poziomym, rozpoczynając od strony
lewej. Kolejne malowanie należy prowadzić od góry do dołu, tym razem już słabiej
dociskając pędzel. Ostatni raz pociąga się pędzlem od dołu do góry, pamiętając o lekkim i
wolnym oderwaniu pędzla na górze wymalowanego elementu. Wadą podczas malowania
pędzlem jest powstawanie tak zwanych smug, czyli śladów przejść pędzla. Smug można
uniknąć, stosując wyrównywanie powierzchni pędzlem płaskim lub zmieniając trochę
technikę malowania na tepowanie (delikatne uderzanie w świeżą powłokę, końcem pędzla
o długim, miękkim włosiu).

Malowanie wałkiem

Przed rozpoczęciem malowania należy wybrać odpowiedni rodzaj wałka. Farby

rozpuszczalnikowe powinny być nakładane najlepiej wałkiem futerkowym owczym lub
wałkiem ze sztucznej gąbki. Przy malowaniu wałkiem, niezbędnym sprzętem dodatkowym
jest tacka do wałka, składająca się z wanienki na farbę oraz żebrowanej pochyłej płaszczyzny,
na której można odcisnąć nadmiar farby. Można nadmiar farby odcisnąć również na siatce
zamocowanej na naczyniu z farbą.

Wałek należy zanurzyć (najlepiej tylko jego spodnią część) w farbie, a następnie

przetoczyć go po siatce lub pochyłości żebrowanej tak, aby równo nasycić go farbą.. Nie
należy nabierać za dużo farby, aby nie ściekała ona z wałka. Zmoczony wałek należy
przesuwać po malowanej powierzchni równoległymi, minimalnie na siebie zachodzącymi
pasami. Po ponownym zamoczeniu wałka, należy zacząć malować jeszcze nie malowaną
powierzchnię, a dopiero potem wrócić do malowanej tak, aby pasma zaszły na siebie. Po
pomalowaniu danej powierzchni w jedną stronę, wykonuje się malowanie w kierunku
prostopadłym (malowanie krzyżowe). Po skończonej pracy wałek należy umyć odpowiednim
rozpuszczalnikiem bądź, jeżeli przerywamy prace, zanurzyć w wodzie,.

Nie zaleca się stosowania wałków do:

–

gruntowania podłoża,

–

malowania w niekorzystnych warunkach atmosferycznych oraz na zanieczyszczonym,

–

podłożu.

Malowanie aparatem natryskowym

Przed przystąpieniem do malowania należy odpowiednio rozcieńczyć farbę i przecedzić

przez sitko malarskie lub nylonową pończochę, następnie dobrze wymieszać.
Rady dotyczące obsługi mechanicznego aparatu natryskowego:
• połączyć pistolet z kompresorem giętkim przewodem ciśnieniowym,
• przyłączyć regulator ciśnienia,
• wlać przefiltrowaną farbę do zbiornika, ilość wlanej farby powinna być wystarczająca

do pokrycia całej powierzchni bez konieczności przerywania pracy,

• skontrolować strumień, wykonując próbę natrysku na kawałku kartonu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• uregulować działanie aparatu natryskowego - uregulować dopływ powietrza (strumień

okrągły, strumień płaski). W razie konieczności uregulować ponownie ciśnienie
powietrza,

• rozpocząć nakładanie farby – dysza aparatu powinna znajdować się w odległości 15-20

cm od malowanej powierzchni. Ręką z rozluźnionym nadgarstkiem prowadzić po linii
prostej.

Rys. 1 Malowanie aparatem natryskowym powierzchni pionowych [6]

Rys. 2 Malowanie pistoletem natryskowym powierzchni poziomych [6]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 3 Malowanie aparatem natryskowym elementów ażurowych [6]

Malowanie olejne tynków

Tabela 1. Zestawienie czynności przy malowaniu olejnym i ftalowym tynków [materiały autora]

Wymagane czynności przy

malowaniu

Opis czynności

Rodzaj

użytego

materiału

Sposób

wykonania

uprosz-

czonym

zwykłym wysoko-

jakościo

-wym

1 naprawa

uszkodzeń

tynku

zaprawa
tynkarska

packą + +

2 neutralizacja

świeżych tynków

fluaty pędzlem + + +

3 wypełnienie rys

i drobnych
uszkodzeń

szpachlówka szpachelką

izolacja na styku
lamperii
z powłoką emulsją

roztwór
szelaku lub
lakier
spirytusowy

pędzlem - + +

5 gruntowanie

gruntownik
pokostowy

pędzlem + + +

6 szpachlowanie

szpachlówka szpachelką -

7 szlifowanie

papier

ścierny

nr 100 - 140

ręcznie - + +

8 szpachlowanie

II szpachlówka szpachelką -

szlifowanie II na
sucho

papier ścierny
nr 140 - 200

ręcznie - + +

10 nałożenie warstwy

farba

olejna pędzlem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

podkładowej podkładowa lub

pistoletem

- + +

11 szpachlowanie

III szpachlówka szpachelką -

12 szlifowanie III na

sucho

papier ścierny
nr 140 - 200

ręcznie - - +

13 nałożenie warstwy

wierzchniej

farba olejna
lub ftalowa
nawierzchnio-
wa , ogólnego
stosowania

pędzlem,
wałkiem
lub
pistoletem

+ + +

14 szlifowanie IV na

sucho

papier ścierny
nr 180 - 200

ręcznie - - +

15 nałożenie warstwy

nawierzchniowej

farba lub
emalia olejna
i ftalowa

pędzlem,
wałkiem
lub
pistoletem

- - +

16 tepowanie

lub

wygładzanie

- szczotką,

pędzlem

- + +

Malowanie olejne drewna i tworzyw drewnopochodnych

Tabela 2. Schemat budowy powłoki olejnej na podłożu drewnianym [materiały autora]

Nr Czynności Uproszczone Zwykłe Wysoko-

jakościowe

1 gruntowanie

tak

2 szpachlowanie

nie

tak

3 szlifowanie

nie

tak

4 szpachlowanie

nie

tak

5 szlifowanie

nie

tak

6 podkład I

tak

7 szlifowanie

III

nie

tak

8 szpachlowanie

III

nie

tak

9 szlifowanie

nie

tak

10 podkład II

nie

tak

11 szlifowanie V

nie

tak

12 warstwa

nawierzchniowa

tak tak

tak

Malowanie elementów stalowych na wolnym powietrzu można wykonywać

w temperaturze nie niższej niż 5

C i przy wilgotności względnej powietrza niższej od 80%.

Nie wolno malować w czasie deszczu, mgły lub występowania rosy na powierzchni elementu.
Warstwy podkładowe powinny być bezwzględnie nakładane za pomocą pędzla.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 3. Schemat budowy powłoki olejnej na podłożu stalowym [materiały autora]

Powłoka ochronna na elementach stalowych pracujących w różnych warunkach
Nr Warstwa

powłoki

Przeciętnych,
w warunkach korozji
atmosferycznej

Złych, w warunkach
korozji
atmosferycznej

Złych, w warunkach
korozji chemicznej

1 I

warstwa

rdzochronna

tak tak tak

2 II

warstwa

rdzochronna

nie tak tak

3 I

warstwa

nawierzchniowa

tak tak tak

5 II

warstwa

nawierzchniowa

tak tak tak

6 III

warstwa

nawierzchniowa

nie nie tak

Tabela 4. Przykładowe zestawienie powłok malarskich na elementach stalowych, malowanych farbą olejną
[materiały autora].

Nr Zestaw

materiałów do malowania Liczba warstw Czas

schnięcia

powłok

Przykłady
zastosowań

1 a) farba olejna miniowa,

b) farba olejna nawierzchniowa

ogólnego stosowania.

1
2

7 dni

48 dni

balustrady,
poręcze,
drzwi, rury.

2 a) farba olejna miniowa,

b) emalia ftalowa ogólnego

stosowania.

2
2

7 dni

48 dni

elementy
i konstrukcje
stalowe.

3 a) farba ftalowa

powierzchniowa miniowa,

b) emalia ftalowa ogólnego

stosowania

2
2

48 dni
48 dni

elementy
i konstrukcje
stalowe.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Na czym polega malowanie uproszczone w technice olejnej?
2. Na czym polega malowanie zwykłe w technice olejnej?
3. Na czym polega malowanie wysokojakościowe w technice olejnej?
4. Jak należy malować farbą olejną podłoża drewniane, za pomocą pędzla?
5. Jak należy malować farbą olejną podłoża cementowo - wapienne (tynki,) za pomocą

wałka malarskiego?

6. Jak należy malować farbą olejną powierzchnie poziome, za pomocą aparatu

natryskowego?

7. W jakiej temperaturze można wykonywać powłoki olejne?
8. Jak długo schnie farba olejna na podłożu stalowym?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na otynkowanej ścianie wykonaj malowanie wysokojakościowe farbą olejną,

powierzchni 5 m

lamperii, za pomocą wałka malarskiego.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z tekstem przewodnim,
2) odpowiedzieć na pytania w załączniku 1
3) zaplanować proces wykonania zadania,
4) ustalić z nauczycielem, czy plan został zapisany poprawnie, nanieść ewentualne korekty,
5) przygotować stanowisko pracy,
6) dostarczyć z magazynu farbę, narzędzia i sprzęt malarski,
7) zabezpieczyć podłogę przed zabrudzeniem folią malarską,
8) odmierzyć potrzebną ilość farby,
9) przygotować farbę do odpowiedniej konsystencji,
10) zmierzyć i wyznaczyć wysokość lamperii,
11) wymalować lamperię przy użyciu wałka malarskiego,
12) posprzątać stanowisko pracy,
13) wyczyścić wałek odpowiednim rozpuszczalnikiem,
14) kontrolować jakość wykonanych robót,
15) wyciągnąć wnioski dotyczące sposobu wykonania takiego zadania w przyszłości.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- wałek malarski,
- pędzle pierścieniowe, krzywe,
- pojemnik cechowany,
- mieszadło,
- farba olejna,
- rozpuszczalnik,
- sznurek malarski,
- przymiar,
- kuweta na wałek lub kratka ociekowa,
- folia malarska,
- tekst przewodni,
- maska, rękawice i okulary ochronne.

Ćwiczenie 2

Wykonaj powłokę olejną o powierzchni 2 m

, na elemencie drewnianym, za pomocą

pędzla malarskiego, zgodnie z zasadami malowania zwykłego.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować stanowisko pracy,
2) dostarczyć z magazynu farbę, narzędzia i sprzęt malarski,
3) zabezpieczyć podłogę folią malarską przed zabrudzeniem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) odmierzyć potrzebną ilość farby,
5) przygotować farbę o odpowiedniej konsystencji,
6) wyznaczyć powierzchnię 2 m

do malowania,

7) wymalować powierzchnię za pomocą pędzla, zgodnie z zasadą malowania zwykłego,
8) posprzątać stanowisko pracy,
9) wyczyścić pędzel odpowiednim rozpuszczalnikiem,
10) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- pędzle pierścieniowe, krzywe, płaskie,
- pojemnik cechowy,
- farba olejna,
- rozpuszczalnik (uniwersalny),
- pojemnik na farbę,
- mieszadło,
- sznurek malarski,
- przymiar,
- folia malarska,
- maska, rękawice i okulary ochronne.

Ćwiczenie 3

Pomaluj farbą ftalową, blachę stalową o powierzchni 3 m

, za pomocą aparatu

natryskowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

do malowania,

7) przygotować aparat natryskowy,
8) stosować się do instrukcji producenta aparatów natryskowych,
9) wymalować powierzchnię za pomocą aparatu natryskowego,
10) posprzątać stanowisko pracy,
11) wyczyścić pistolet natryskowy odpowiednim rozpuszczalnikiem,
12) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- aparat natryskowy,
- filtr do przecedzenia farby lub pończocha nylonowa,
- pojemnik cechowy,
- mieszadło,
- farba olejna,
- rozpuszczalnik (uniwersalny),
- pojemnik na farbę,
- przymiar,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

- folia malarska,
- instrukcja obsługi aparatu natryskowego,
- maska, rękawice i okulary ochronne.

Ćwiczenie 4
Wymaluj

farbą olejną rurki ze stali w celu zabezpieczenia ich przed korozją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować stanowisko pracy,
2) dostarczyć z magazynu farbę, narzędzia i sprzęt malarski,
3) zabezpieczyć podłogę folią malarską przed zabrudzeniem,
4) odmierzyć potrzebną ilość farby,
5) przygotować farbę o odpowiedniej konsystencji,
6) wymalować elementy stalowe za pomocą pędzla,
7) posprzątać stanowisko pracy,
8) wyczyścić pędzel odpowiednim rozpuszczalnikiem,
9) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- pędzle pierścieniowe, krzywe, płaskie,
- pojemnik cechowy,
- mieszadło,
- farba rdzochronna (uniwersalna),
- rozpuszczalnik (uniwersalny,)
- pojemnik na farbę,
- przymiar,
- folia malarska,
- maska, rękawice i okulary ochronne.

Ćwiczenie 5
Pomaluj

stolarkę okienną i drzwiową farbą olejną ogólnego stosowania.

Sposób wykonania ćwiczeń

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przygotować stanowisko pracy,
2) dostarczyć z magazynu farbę, narzędzia i sprzęt malarski,
3) zabezpieczyć podłogę folią malarską przed zabrudzeniem,
4) odmierzyć potrzebną ilość farby,
5) przygotować farbę o odpowiedniej konsystencji,
6) zabezpieczyć szyby przed zamalowaniem,
7) wymalować powierzchnię stolarki okiennej i drzwiowej za pomocą pędzla i wałka

malarskiego,

8) posprzątać stanowisko pracy,
9) wyczyścić pędzel i wałek odpowiednim rozpuszczalnikiem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

- pędzle pierścieniowe, krzywe, płaskie,
- wałek malarski,
- pojemnik cechowany,
- mieszadło,
- farba olejna ogólnego stosowania,
- rozpuszczalnik (uniwersalny)
- pojemnik na farbę,
- sznurek malarski,
- przymiar,
- folia malarska,
- taśma malarska,
- maska, rękawice i okulary ochronne

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK NIE

1) pomalować farbą olejną tynk ?

2) pomalować farbą olejną podłoże drewniane?

3) pomalować farbą olejną podłoże stalowe?

4) pomalować podłoże zgodnie z zasadami malowania uproszczonego?

5) pomalować podłoże zgodnie z zasadami malowania zwykłego?

6) pomalować podłoże zgodnie z zasadami malowania

wysokojakościowego?

7) pomalować stolarkę okienną?

8) pomalować stolarkę drzwiową?

9) wykonać malowanie farbą olejną za pomocą wałka malarskiego?

10) wykonać malowanie farbą olejną za pomocą pędzla?

11) wykonać malowanie farbą olejną za pomocą aparatu natryskowego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót. Obliczanie

zużycia materiałów

4.5.1. Materiał nauczania

Odbiór robót malarskich wykonanych farbą olejną powinien nastąpić nie wcześniej niż

po 14 dniach od wykonania powłoki.

Powłoki olejne powinny mieć barwę jednakową, bez smug, śladów pędzla, uszkodzeń,

zacieków, zmarszczeń, pęcherzy, plam i zmian odcienia. Dopuszcza się chropowatość
powłoki odpowiadającą rodzajowi faktury podłoża. Powłoka powinna mieć jednolity połysk,
a powłoki matowe powinny być jednolicie matowe lub półmatowe. Wszystkie powłoki z farb
nawierzchniowych powinny wytrzymać próby na wycieranie, zarysowanie, zmywanie wodą
z detergentem, na przyczepność do podłoża oraz nasiąkliwość.

Tabela 5. Wady powłok olejnych [7]

Lp Wada

powłoki Przyczyna

1. Blaknięcie koloru -

nadmierne
i przedwczesne
rozjaśnienie koloru
silnie nasłonecznionej
powłoki (ekspozycja
południowa,
południowo-zachodnia,
zachodnia)

Pewne kolory, szczególnie jasnoczerwone, niebieskie,
wiśniowe i żółte (zależnie od użytych pigmentów) są mniej
odporne na promieniowanie UV. Efekt może być
spowodowany użyciem farb o niższej odporności na warunki
zewnętrzne, kolorowaniem białych farb nie przeznaczonych
do barwienie, dodaniem zbyt dużej ilości pigmentów do
mieszanych baz, stosowaniem past pigmentowych
nieodpornych na warunki zewnętrzne lub kredowaniem
powłoki.

2. Niepożądane sklejanie

się dwóch
przyciśniętych do siebie
pomalowanych
powierzchni, na
przykład skrzydła okna
do ramy okiennej

Zastosowanie nieodpowiedniej farby lub niedostateczne jej
wyschnięcie przed ściśnięciem pomalowanych elementów.

3. Gromadzenie

się na

powłoce kurzu i różnego
rodzaju pyłów

Zanieczyszczona atmosfera, dostawanie się błota na
powierzchnię, albo zastosowanie farby niezbyt wysokiej
jakości. Znane są farby nie przyjmujące brudu na zasadzie
odpychania elektrostatycznego powłoki i cząstek kurzu.
Zjawisko to występuje w farbach akrylowych i akrylowo -
silikonowych. Istnieją też farby samoczyszczące - w trakcie
użytkowania wierzchnia warstewka powłoki ulega
złuszczeniu, odsłaniając świeżą i nie zabrudzoną
powierzchnię.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Chropowatość powłoki. Spowodowana jest osadzaniem się zanieczyszczeń podczas

nakładania powłoki. Występuje podczas malowania
brudnego podłoża, malowania w zakurzonym
pomieszczeniu, rozcieńczenia wyrobu nieodpowiednim
rozcieńczalnikiem, powodującym wytrącaniem się
składników, zmieszania różnych wyrobów lub używania
brudnych narzędzi malarskich.

Tworzenie kraterów

Powstawanie pęcherzyków w czasie malowania, które
pękając, tworzą kratery w wysychającej powłoce -
powodem może być napowietrzenie farby, na przykład
poprzez silne wstrząsanie niepełnego opakowania, zbyt
szybkie nanoszenie farby za pomocą wałka, malowanie
gorącej powierzchni lub powierzchni wystawionej w trakcie
malowania na silne nasłonecznienie, stosowanie farby
o wysokim lub średnim połysku na porowatej powierzchni.
Wada występuje często podczas malowania podłóg zbyt
grubą warstwą lakieru, w

stosunkowo wysokiej

temperaturze, pomocne jest wówczas przeszlifowanie
powierzchni po nałożeniu pierwszej warstwy.

Kredowanie powłoki

W mniejszym lub większym stopniu występuje we
wszystkich farbach, szczególnie na powłokach
zewnętrznych, wystawionych na oddziaływanie czynników
atmosferycznych. Jest to tworzenie się na powierzchni
powłoki drobnego pyłu pochodzącego z jej rozkładu,
spowodowanego starzeniem się, co może prowadzić do
blaknięcia kolorów. Silne kredowanie występuje szybko po
zastosowaniu farby wewnętrznej na zewnątrz. Szczególnie
wrażliwe na kredowanie są wyroby epoksydowe.

Skórka krokodyla

Spękania występują na skutek różnic naprężeń
poszczególnych powłok. Zjawisko może być spowodowane
zbyt niską temperaturą w trakcie malowania, malowaniem
na nie wyschniętym podkładzie, malowaniem zatłuszczonej
powierzchni, doborem złego zestawu farb na poszczególne
powłoki

Krwawienie powłoki

Przebiega na granicy dwóch różnych kolorystycznie powłok
i polega na przenikaniu pigmentu z jednej powłoki na drugą.

Słabe krycie

Może być spowodowane używaniem taniej farby, zbytnim
rozcieńczeniem wyrobów, malowaniem zbyt cienką warstwą
lub naturalnymi właściwościami niektórych pigmentów,
zwłaszcza w odcieniach żółtych i czerwonych.

10.

Łuszczenie powłoki Może dotyczyć odpadania części lub wszystkich nałożonych

warstw, spowodowane jest nieodpowiednim
przygotowaniem powierzchni, stosowaniem farb
rozpuszczalnikowych na wilgotne powierzchnie lub
dostawaniem się wilgoci poprzez powierzchnie
niezabezpieczone.

11.

Marszczenie się powłoki Spowodowane jest nałożeniem farby na niedostatecznie

wyschnięte podłoże lub użyciem farby o zbyt dużej lepkości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12.

Pękanie i odpadanie
powłoki

Prowadzi do całkowitego zniszczenia powłoki. Początkowo
widoczne są włoskowate pęknięcia, następnym etapem jest
odpadanie kawałków powłoki. Powodem może być złe
przygotowanie powierzchni, zbytnie rozcieńczenie farby,
w

przypadku farb dyspersyjnych malowanie w niskiej

temperaturze lub podczas wiatru, zastosowanie farby
o

niedostatecznej w danych warunkach przyczepności

i elastyczności powłoki. a także użycie nieodpowiedniego
spoiwa, które pod wpływem czynników atmosferycznych
ulega przyspieszonemu rozkładowi.

13.

Drobna siatka pęknięć Występuje przy nałożeniu mało elastycznej, twardej powłoki

na elementy zmieniające swoje wymiary (przedmioty
z drewna poddane zmiennej temperaturze i wilgotności) oraz
podczas naturalnego starzenia się farb olejnych. Inną
przyczyną może być nałożenie sztywnej powłoki
nawierzchniowej na elastyczny podkład lub na podkład,
który jeszcze nie wysechł.

14.

Głębokie pęknięcia Powłoki przypominające wyschnięte błoto - przyczyną jest

nałożenie zbyt grubej warstwy farby, aby poprawić efekt
krycia słabego jakościowo wyrobu.

15.

Pleśnie i grzyby na
powłoce

Zielone, czarne, szare i brązowe szybko powiększające się
plamy. Na zewnątrz pojawiają się w warunkach dużej
wilgotności, zazwyczaj na ścianach północnych, słabo
nasłonecznionych. Powstawaniu sprzyja silne zawilgocenie,
wcześniejsze zakażenie powierzchni (mur, drewno) i nie
przeprowadzenie dezynfekcji oraz stosowanie farb nie
zawierających biocydów, zabezpieczających powłokę.
Występowanie grzybów wewnątrz jest skutkiem
nadmiernego zawilgocenia oraz braku odpowiedniej
wentylacji.

16.

Polerowanie się powłoki Wzrost połysku powłoki często przecieranej lub mytej.

Występuje w miejscach o dużym natężeniu ruchu, gdzie
istnieje możliwość ocierania się o wymalowaną
powierzchnię. Powstaje w wyniku zastosowania w
miejscach o dużym natężeniu ruchu farby matowej, o
niezbyt dużej odporności na zabrudzenia i szorowanie na
mokro. W takich przypadkach stosuje się farby o lepszym
połysku.

17.

Skórka pomarańczowa Wada

powłoki polegająca na występowaniu nierówności

podobnych do skórki pomarańczy. Wynika
z nierównomiernego, zbyt szybkiego wysychania warstwy.
Powodem może być nieodpowiedni skład sykatyw, to jest
zbyt duża zawartość sykatywy działającej powierzchniowo
lub zbyt szybko parujący rozcieńczalnik albo zbyt wysoka
temperatura schnięcia. Wada ujawnia się także przy
ponownym malowaniu słabo wyschniętej powłoki lub
użyciu farby zawierającej agresywne rozpuszczalniki,
w

stosunku do uprzednio nałożonej powłoki. Wada

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

występuje często przy malowaniu natryskiem.

18.

Przebarwienie powłoki
na drewnie

Brązowe przebarwienia, szczególnie widoczne na białej
powłoce, spowodowane są migracją związków z podłoża
przez powłokę. Wada pojawia się w przypadku malowania
drewna o wysokiej zawartości garbników (taniny i jej
pochodnych) z takich drzew jak dąb, palisander, cedr,
mahoń, wiele gatunków egzotycznych a także na
niezabezpieczonych sękach.

19.

Przemarzanie powłoki Białawy nalot widoczny zwłaszcza na ciemnych powłokach.

Nalot tworzy się na osłoniętych powierzchniach
zewnętrznych, które nie są oczyszczane przez deszcz, mgłę
i wilgoć.

20.

Tworzenie ramek

Tworzenie ramek o mocniejszym zabarwieniu połysku niż
reszta powierzchni - efekt powstaje, gdy rogi malujemy
pędzlem, a pozostałą powierzchnię wałkiem. Malowanie
natryskiem też często daje inny efekt niż wałek lub pędzel.

21.

Ślady na pomalowanym
drewnie

Ślady na pomalowanym drewnie od rdzewiejących łebków
gwoździ spowodowane są użyciem gwoździ bez
zabezpieczenia antykorozyjnego w konstrukcjach
zewnętrznych oraz nie zabezpieczeniem ich farbą
podkładową.

22.

Spadek połysku powłoki Obserwuje się go w powłokach zewnętrznych, poddanych

działaniu warunków atmosferycznych. Bezpośrednie
działanie promieni słonecznych niszczy spoiwo i pigment
zawarty w powłoce, powodując kredowanie i utratę połysku.
Efekt ten zależy od użytego spoiwa i receptury farby - zbyt
duża ilość wypełniaczy często powoduje szybki spadek
połysku w pierwszych tygodniach po naniesieniu powłoki.

23.

Powstawanie pęcherzy Wada

polegająca na tworzeniu pęcherzy spowodowana

lokalną utratą przyczepności powłoki i jej unoszeniem.
W przypadku

powłok wewnętrznych może być

spowodowana wilgocią, przedostającą się z zewnątrz przez
mury, złym przygotowaniem powierzchni, kontaktem słabo
wyschniętej farby dyspersyjnej z atmosferą o wysokiej
wilgotności lub zastosowaniem farby rozpuszczalnikowej na
powierzchniach wilgotnych lub mokrych.

24.

Błąd „suchej krawędzi” Różnice w sile koloru lub połysku, w miejscach nałożenia

nowej warstwy na suchą już krawędź powłoki. Szczególnie
wyraźnie występuje na podłożach porowatych. Wskazane
jest wówczas zastosowanie gruntu uszczelniającego.

25.

Sznary

Ślady po pędzlu, wskazujące na złą rozlewność farby. Efekt
również występuje w przypadku dobrania złego rodzaju
wałka (długość włosa) lub pędzla o niskiej jakości.
Występuje również wtedy, gdy narzędzia malarskie są
brudne, a rozcieńczalnik źle dobrany.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26.

Utrata koloru powłoki

Utrata koloru i zniszczenie powłoki na świeżych tynkach
spowodowane jest wysoką alkalicznością tynków i zapraw
cementowych, zawierających wodorotlenek wapniowy.
Zastosowanie na tynk mający mniej niż jeden rok farby
alkidowej, kończy się całkowitym zniszczeniem powłoki
(zmydleniem). Najwcześniej można malować po trzydziestu
dniach, jednak w takim przypadku należy stosować grunt
odporny na alkalia i jako warstwę nawierzchniową
100% akrylową farbę fasadową. Spoiwo czysto akrylowe
wykazuje wysoką odporność na alkalia.

27.

Utrata przyczepności
farby

Odpadanie płatów nowej farby lub lakieru od podłoża lub
starych warstw farby. Występuje przy malowaniu farbami
dyspersyjnymi, na powłokach farb klejowych, starych
i grubych

powłokach farb rozpuszczalnikowych

(alkidowych) oraz przy malowaniu lakierem posadzki j
pastowanej.

28.

Wykwity Biała, czasem przybrudzona lub zabarwiona na inne kolory

warstwa, wymywana przez przechodzącą z tynku lub betonu
wilgoć. Mogą być spowodowane nieodpowiednim
przygotowaniem powierzchni przed malowaniem,
pęknięciami murów, brakiem odpowiednich zabezpieczeń
izolujących, a także przechodzeniem przez warstwę
fasadową nadmiaru wilgoci z wnętrza budynku. Zjawisku
zapobiega prawidłowa izolacja budynku i stosowanie czysto
akrylowych lub akrylowo - silikonowych podkładów.

29.

Nie wysychanie
warstwy

Może być spowodowane przez wyrób olejny zawierający
zbyt małą ilość sykatywy, utwardzacza lub rozcieńczony
niewłaściwym rozcieńczalnikiem. Innym powodem jest
malowanie i suszenie w warunkach wysokiej wilgotności
i

niskiej temperatury oraz malowanie wilgotnego lub

zatłuszczonego podłoża.

30.

Zacieki Najczęściej powstają na powierzchniach pionowych, gdy

farba była zbyt rozcieńczona lub podłoże malowane było
zbyt grubą warstwą.

31.

Żółknięcie powłoki Szczególnie

wyraźne w przypadku powierzchni malowanych

na biały kolor, spowodowane jest żółknięciem spoiwa, jego
przemianami pod wpływem: promieniowania UV, wilgoci,
oraz podwyższonej temperatury.

32.

Zmatowienie powłoki Pojawia

się podczas schnięcia warstwy, w warunkach dużej

wilgotności lub obniżenia się temperatury, co prowadzi do
powstania rosy na malowanym przedmiocie.

Obliczanie zużycia materiałów

Przed przystąpieniem do malowania należy przeliczyć ilość farby, która będzie potrzebna

(ilość farby = powierzchnia do pomalowania x ilość warstw x zużycie teoretyczne podane na
etykiecie x współczynnik strat, na przykład 1,3).

Zużycie materiałów w technice olejnej wykazuje dość dużą różnorodność, w zależności

od rodzaju podłoża, jego nasiąkliwości i metody malowania oraz wymagań jakościowych.
Przykładowe zużycie materiałów przy jednokrotnym malowaniu wynosi:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

- farby olejne podkładowe 0,08

÷0,11 litra na 1 m

- farba olejna nawierzchniowa 0,08

÷0,14 litra na 1 m

- farba ftalowa nawierzchniowa 0,07

÷0,11 litra na 1 m

- emalia olejno – żywiczna lub ftalowa 0,07

÷0,14 litra na 1 m

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie wymagania techniczne powinny spełniać powłoki olejne?
2. Jakie są najczęstsze wady powłok olejnych na podłożach drewnianych?
3. Jaka jest przyczyna powstawania wad powłok olejnych?
4. Jak należy obliczyć ilość potrzebnej do malowania farby olejnej?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz ilość potrzebnej farby podkładowej i nawierzchniowej do wymalowania zwykłego

5 m

podłoża.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) pobrać z magazynu farbę olejną podkładową i nawierzchniową,
2) przeczytać na etykiecie farby jej wydajność,
3) obliczyć ilość potrzebnej farby podkładowej przy jednokrotnym malowaniu,
4) obliczyć ilość potrzebnej farby podkładowej przy dwukrotnym malowaniu,
5) przedstawić wynik nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy

- gotowa farba podkładowa z instrukcja producenta,
- gotowa farba nawierzchniowa z instrukcja producenta,
- kalkulator,
- ołówek, zeszyt.

Ćwiczenie 2

Dokonaj przeglądu technicznego istniejących powłok olejnych w swojej pracowni

malarskiej lub pobliskich pomieszczeniach. Opisz zauważone wady i podaj ich przyczyny.

Sposób

wykonania

ćwiczeń

Aby

wykonać to ćwiczenie powinieneś:

1) dokonać oględzin powłok olejnych występujących w pracowni,
2) określić ich ewentualne wady,
3) podać przyczyny powstania wad,
4) sformułować wnioski i przedstawić je nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy

- poradnik dla ucznia „Malowanie farba olejną”,
- powłoki olejne w pracowni malarskiej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK NIE

1) obliczyć ilość potrzebnej do użycia farby olejnej?

2) określić wady powłok olejnych?

3) podać przyczyny powstawania wad na powłokach olejnych?

4) dokonać odbioru malowania olejnego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w trakcie
malowania farbami olejnymi

4.6.1. Materiał nauczania

W robotach wykonywanych techniką olejną mogą wystąpić zagrożenia bezpieczeństwa

i zdrowia pracowników podczas:

–

czynności przygotowywania podłoża, głównie oczyszczania powierzchni metalowych,
wskutek piaskowania, odpalania lub wytrawienia,

–

nanoszenia farb metodą natryskową, na skutek tworzenia się w powietrzu mgły
z materiału malarskiego oraz nadmiernego stężenia par rozpuszczalników, jeśli
pomieszczenie nie jest należycie wentylowane,

–

niewłaściwego obchodzenia się z niektórymi farbami, zawierające szkodliwe dla zdrowia
składniki,

–

niewłaściwego obchodzenia się z mechanicznymi narzędziami malarskimi.
Technika olejna nie stwarza szczególnego zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwa pracy.

Na ogół zawartość rozcieńczalników (głównie benzyny lakowej) nie jest duża i podczas
malowania pędzlem, w warunkach budowy, nie prowadzi do nadmiernego stężenia ich par
w pomieszczeniu

Podczas malowania natryskowego należy pracować w okularach ochronnych

i respiratorze oraz przestrzegać należytego wietrzenia pomieszczenia. Niektóre materiały
malarskie stosowane w technice olejnej zawierają pigmenty szkodliwe dla zdrowia. Chodzi tu
głównie o minię ołowiową (składnik farb przeciwrdzewnych miniowych) oraz o żółcień
chromową (składnik farb i emalii żółtych i zielonych). Szkodliwe działanie tych pigmentów
może wystąpić w razie powstawania pyłu z ich zawartością. Dlatego powłok z farb
miniowych nie powinno się nanosić metodą natryskową ani szlifować na sucho. Powłoki farb
z zawartością szkodliwych pigmentów szlifuje się na mokro. Należy zwrócić szczególną
uwagę na bezwzględną konieczność pracy w hełmie ochronnym z dopływem czystego
powietrza podczas usuwania starych powłok olejnych z podłoży metalowych, metodą
piaskowania, ponieważ powstający pył, oprócz krzemionki, zawiera cząstki minii ołowianej
(ze starej warstwy podkładu przeciwrdzewnego). Przy wykonywaniu robót należy
przestrzegać higieny osobistej. Do mycia rąk zabrudzonych farbami należy stosować ciepłą
wodę z mydłem lub pastę bhp, a nie rozcieńczalniki organiczne. Po umyciu zaleca się
natłuścić ręce kremem.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie środki ochrony indywidualnej należy stosować przy malowaniu natryskowym farbą

olejną?

2. Jakie środki ochrony indywidualnej należy stosować przy usuwaniu starej powłoki

olejnej?

3. Kiedy mogą wystąpić zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników przy

wykonywaniu robót techniką olejną?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z przygotowanych w magazynie środków ochrony indywidualnej wybierz te, które będą

Ci potrzebne przy malowaniu natryskowym farbą olejną. Uzasadnij swój wybór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby

wykonać to ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się ze środkami ochrony indywidualnej, zgromadzonymi w magazynie,
2) wybrać środki ochrony indywidualnej, potrzebne przy malowaniu natryskowym farbą

olejną,

3) uzasadnić nauczycielowi swój wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy

- okulary ochronne,
- maski ochronne,
- nakolanniki,
- respirator,
- hełm ochronny,
- rękawiczki,
- fartuch roboczy,
- ubranie robocze,
- nakrycie głowy.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK

NIE

1) dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej przy wykonywaniu
robót techniką olejnej ?

2) przewidzieć zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

przy wykonywaniu robót techniką olejną?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie
zakreśl odpowiedź prawidłową.

6. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności z zakresu poziomu podstawowego (P)

i ponadpodstawowego (PP).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Spoiwem farby olejnej jest

a) kazeina.
b) pigment.
c) pokost lniany.
d) polichlorek winylu.

2. Farby podkładowe przeznaczone są do

a) pierwszej warstwy.
b) trzeciej warstwy.
c) czwartej warstwy.
d) ostatniej warstwy.

3. Farby nawierzchniowe służą do

a) gruntowania podłoża.
b) neutralizacji podłoża.
c) ochrony podłoża.
d) wypełniania nierówności na podłożu.

4. Na jakich podłożach można malować farbą olejną?

a) Tylko na podłożach cementowo – wapiennych.
b) Na wszystkich podłożach.
c) Tylko na szkle.
d) Tylko na tworzywach sztucznych.

5. Malowanie uproszczone polega na wykonaniu

a) dwóch lub trzech warstw powłoki ze szpachlowaniem i szlifowaniem
b) trzech warstw powłoki z większą liczbą procesów szpachlowania i szlifowaniem.
c) do dwóch warstw farby podkładowej i nawierzchniowej, bez warstwy wygładzającej.
d) trzech warstw powłoki z większą liczbą procesów szpachlowania i szlifowaniem wraz

z wygładzaniem.

6. Farbą olejną można malować w temperaturze od

a) - 20

C do 10

b) 0

C do 30

c) 5

C do 25

d) - 5

C do 30

7. Ile warstw farby podkładowej nakłada się przy malowaniu zwykłym?

a) 1.
b) 6.
c) 5.
d) 2.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Jaka jest kolejność wykonywania czynności przy malowaniu wysokojakościowym na

podłożu drewnianym?

a) Gruntowanie, szpachlowanie I, szlifowanie I, szpachlowanie II, szlifowanie II, podkład,

szlifowanie III, szpachlowanie III, szlifowanie IV, podkład, szlifowanie V, warstwa
nawierzchniowa.

b) Gruntowanie, szpachlowanie I, szlifowanie I, szpachlowanie II, szlifowanie II, podkład,

szlifowanie III, warstwa nawierzchniowa.

c) Podkład, szlifowanie I, szpachlowanie I, warstwa nawierzchniowa.
d) Gruntowanie, podkład, warstwa nawierzchniowa.

9. Jaką metodę stosuje się przy malowaniu pędzlem?

a) „Na okrągło”.
b) „Na krzyż ”.
c) „Obie warstwy pionowe”
d) „Obie warstwy poziome”

10. Chropowatość powłoki występuje

a) na skutek różnic naprężeń poszczególnych powłok.
b) podczas malowania brudnego podłoża, malowania w zakurzonym pomieszczeniu,

rozcieńczenia wyrobu nieodpowiednim rozcieńczalnikiem powodującym wytrącaniem
się składników, zmieszania różnych wyrobów lub używania brudnych narzędzi
malarskich.

c) Z powodu niedostatecznego zwilżania części powierzchni przez farbę.
d) przy nałożeniu farby na niedostatecznie wyschnięte podłoże lub użyciu farby o zbyt

dużej lepkości.

11. Łuszczenie powłoki olejnej spowodowane jest

a) zbyt rozcieńczoną farba lub nałożeniem zbyt grubej warstwy powłoki.
b) nałożeniem farby na niedostatecznie wyschnięte podłoże lub użyciem farby o zbyt

dużej lepkości.

c) bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.
d) nieodpowiednim przygotowaniem powierzchni, stosowaniem farb

rozpuszczalnikowych na wilgotne powierzchnie lub dostawaniem się wilgoci poprzez
powierzchnie niezabezpieczone.

12. Proces neutralizowania alkalicznych podłoży nazywamy

a) fluatowaniem.
b) gruntowaniem.
c) impregnowaniem.
d) tepowaniem.

13. Do malowania ścian narażonych na zabrudzenie i ścieranie stosuje się farbę

a) olejną.
b) klejową.
c) wapienną.
d) kazeinową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Do izolowania sęków i słojów żywicznych na drewnie stosuje się

a) pokost.
b) benzynę.
c) terpentynę.
d) lakier spirytusowy.

15. Odbiór powłok olejnych nie powinien nastąpić wcześniej niż po

a) 5 dniach.
b) 7 dniach.
c) 10 dniach.
d) 14 dniach.

16. Piaskowanie podłoża polega na:

a) szlifowaniu tynku.
b) oczyszczeniu powierzchni drewnianych z próchnicy.
c) mechanicznym oczyszczeniu stali z rdzy.
d) odtłuszczeniu stali.

17. Starą powłokę można usunąć przez ługowanie w przypadku powłoki

a) wapiennej.
b) cementowej.
c) olejnej.
d) klejowej.

18. Odtłuszczanie powierzchni stalowych polega na

a) usunięciu tłustych substancji.
b) neutralizacji.
c) impregnacji.
d) gruntowaniu.

19. Grubość warstwy szpachlówki pod lamperię powinna wynosić

a) 1 - 2 mm.

b) 0,5 - 1 mm.

c) 0,2 – 0,3 mm.

d) 0,1 – 0,15 mm.

20. Zacieki na powłokach olejnych powstają na skutek

a) zbyt rozcieńczonej farby lub gdy podłoże malowane było zbyt grubą warstwą.
b) zbyt nasiąkliwego podłoża.
c) za dużej chropowatości podłoża.
d) za dużej liczby nakładanych powłok.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Malowanie farbą olejną 714[01].Z1.07

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Zadania

Odpowiedź Punkty

a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Cassell J., Parham P.: Malowanie domu, Arkady, Warszawa 1997
2. Waliłko R.: Domowy fachowiec wydawnictwo R.W.1998
3. Woleński J., Woleńska W,: Sami malujemy mieszkanie, Alfa Warszawa 1991r.
4. Wolski Z.: Technologia robót malarskich, WSiP, Warszawa 2000
5. Wolski Z.: Zarys materiałoznawstwa budowlanego, WSiP, Warszawa 1994
6. Materiały reklamowe firm budowlanych

Normy i katalogi:
1. Katalog

Nakładów Rzeczowych nr 2-02. „Orgbud” Spółka z o.o. Warszawa 1998

2. Katalog Polskich Norm 2000. Wybór norm budowlanych cz. 1-3. Polski Komitet

Normalizacyjny, Warszawa 2000.

Akty prawne:
1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207. poz. 2016

z późniejszymi zmianami).

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron