Logistyka zaopatrzenia
Logistyka zaopatrzenia to przemyślany zespół decyzji i działań
przedsiębiorstwa pozwalający na realizację zakupów z najbardziej
korzystnych
(jakościowo, cenowo, terminowo) źródeł
Logistyka zaopatrzenia
Logistyka zaopatrzenia to przemyślany zespół decyzji i działań
przedsiębiorstwa pozwalający na realizację zakupów z najbardziej
korzystnych
(jakościowo, cenowo, terminowo) źródeł
Logistyka zaopatrzenia
Zadania realizowane w ramach logistyki zaopatrzenia polegają przede
wszystkim na dostarczeniu zamówionych surowców, materiałów (także
pomocniczych i eksploatacyjnych), półproduktów, części zamiennych,
wyrobów gotowych (co występuje zwłaszcza w działalności handlowej)
oraz innych komponentów umożliwiających wykorzystanie posiadanych
zasobów rzeczowych i ludzkich wraz z towarzyszącymi im informacjami
(np. aprobaty techniczne, decyzje o dopuszczeniu do obrotu na terenie
danego kraju
– przemysł farmaceutyczny)
Logistyka zaopatrzenia
Zaopatrzenie to zespół działań niezbędnych do nabycia
dóbr i usług zgodnych z wymaganiami odbiorcy
Przedmiotem zaopatrzenia mogą być:
•
surowce
•
materiały pomocnicze i eksploatacyjne
•
półprodukty
•
wyroby gotowe (w tym maszyny i urządzenia)
Logistyka zaopatrzenia
Surowce i materiały dostarczane są do magazynu zaopatrzeniowego
odbiorcy lub bezpośrednio do miejsc ich wykorzystania
Wśród podstawowych zadań zaopatrzenia obok zapewnienia dostępności
odpowiednich dóbr potrzebnych w procesie wytwarzania wyróżnia się także
utrzymywanie tej dostępności w długim okresie, jak również poszukiwanie
nowych dostawców, których oferty w większym stopniu spełnią wymagania
odbiorcy
Logistyka zaopatrzenia
Decyzje w zakresie zaopatrzenia muszą uwzględnieniać
warunki występujące na rynku, które kształtowane są
przede wszystkim przez takie czynniki jak:
•
charakterystyka nabywanych towarów
•
działalność dostawców
•
działalność konkurentów
•
ograniczenia obrotu poszukiwanym towarem
•
międzynarodowy przepływ towarów
Logistyka zaopatrzenia
Charakterystyka nabywanych towarów
Logistyka zaopatrzenia
dotyczy przede wszystkim wymagań w zakresie:
•
transportu (środek transportu, jego wyposażenie)
•
magazynowania (wielkość powierzchni, lokalizacja,
dojazd, warunki rozładunku i składowania)
•
opakowania (wielkość, materiał)
•
oznakowania (jednostek lub partii towaru)
działalność dostawców
Logistyka zaopatrzenia
obejmuje zwłaszcza:
•
stopień spełnienia wymagań ilościowych i jakościowych
odbiorcy
•
możliwość zapewnienia długiego okresu współpracy
•
nastawienie na zacieśnianie współpracy z odbiorcą i
obustronne doskonalenie (partnerstwo)
•
współpracę z konkurencją
działalność konkurentów
Logistyka zaopatrzenia
Uwzględnia się:
•
wolumen produkcji i sprzedaży
•
lokalizację
•
zasięg oddziaływania
•
źródła zaopatrzenia
•
potencjał rozwoju
•
wykorzystywane rozwiązania logistyczne
ograniczenia obrotu poszukiwanym towarem
Logistyka zaopatrzenia
Jest to związane z koncesjonowaniem, koniecznością
monitorowania przez jednostki zewnętrzne przepływu i
zużycia (leki, substancje szkodliwe dla zdrowia)
międzynarodowy przepływ towarów
Logistyka zaopatrzenia
Różnice w wymaganiach dotyczących transportu i
przechowywania towarów, standaryzacji, dokumentacji
przewozu i składowania, opóźnień wynikających z niskiej
przepustowości przejść granicznych
Zaopatrzenie może być procesem prostym lub złożonym
W zależności od sytuacji zaopatrzenie można zdefiniować,
w
węższym znaczeniu, jako akt zakupu towarów i usług dla
firmy lub, w szerszym znaczeniu, jako proces pozyskiwania
dóbr i usług dla firmy
Logistyka zaopatrzenia
Zaopatrzenie można rozumieć jako:
a) struktura organizacyjna przedsiębiorstwa (komórka, dział,
pracownicy)
b) całość systemu, na który składa się zaopatrzenie własne,
dostawcy zewnętrzni oraz powiązania między nimi
(organizacyjne, techniczne, informacyjne)
c) czynności zaopatrywania
cd. na kolejnym slajdzie
Logistyka zaopatrzenia
Zaopatrzenie można rozumieć jako:
a) służby własne przedsiębiorstwa
b) całość systemu,
c) czynności zaopatrywania, a więc ogół czynności
prowadzących do dostarczenia dóbr zaopatrzeniowych do
odpowiedniego miejsca (przetwarzania materiałów lub
miejsca sprzedaży), w odpowiednim czasie (aby nie
występowały przestoje produkcyjne i mogła być realizowana
sprzedaż), ilości (takiej, aby z jednej strony mogły być
realizowane cele firmy
– produkcja, sprzedaż, a z drugiej
strony nie powstawały nadmierne koszty zapasów) i jakości
(bez uszkodzeń, czy braków)
Logistyka zaopatrzenia
•
Określenie przedmiotów zakupu (decyzje make or
buy?)
•
Analiza i segmentacja rynku zaopatrzenia (gdzie
kupować?)
•
Wybór dostawców (kto będzie nas zaopatrywać?)
•
Planowanie (harmonogramowanie) dostaw (co, w
jakich ilościach i kiedy kupować)
•
Działania operacyjne związane z realizacją dostaw
•
Kontrola i ocena wykonania dostaw
Logistyka zaopatrzenia
Kluczowe etapy procesu zaopatrzenia
Strategic sourcing
to obowiązująca w całym
przedsiębiorstwie strategia pozyskiwania materiałów,
towarów, półproduktów oraz usług, wbudowana w
ogólną strategię firmy i uwzględniająca zjawiska
występujące na rynkach zaopatrzenia
Logistyka zaopatrzenia
Strategic sourcing
W wielu przedsiębiorstwach dział zaopatrzenia pełni zwykle
funkcję służebną wobec działu produkcji, kupując na jego
zlecenie po możliwie najniższych cenach surowce i materiały
według narzuconej specyfikacji i harmonogramu
Logistyka zaopatrzenia
Strategic sourcing
Podstawową cechą organizacji stosujących w swoim
zarządzaniu strategic sourcing jest szeroki zakres
kompetencji działu zaopatrzenia oraz istotny wpływ tego
działu na tworzenie planów strategicznych całej firmy
Logistyka zaopatrzenia
Strategic sourcing
Metale ziem rzadkich (pierwiastki ziem rzadkich)
nazwa zwyczajowa rodziny pierwiastków chemicznych,
w skład której wchodzi 17 pierwiastków chemicznych
(
15 lantanowców oraz skand i itr)
Od lat były one wykorzystywane w AGD
(tak jak cer w kuchenkach)
czy też fotografice (jak skand w lampach błyskowych)
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Jednak dopiero ostatnia dekada wywołała prawdziwe
zainteresowanie metalami ziem rzadkich
– rośnie bowiem
znaczenie odnawialnych źródeł energii, gdzie są one
wykorzystywane na masową skalę
Metale ziem rzadkich są niezbędne do wytwarzania wielu
produktów wysokiej technologii - od iPodów poprzez turbiny
wiatrowe i silniki samochodów hybrydowych po rakiety
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Są one wykorzystywane do produkcji dysków twardych,
telewizorów plazmowych, smartfonów, telefonów komórkowych,
laserów, radarów, urządzeń rentgenowskich i wielu innych
urządzeń wysokiej technologii
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Znaczenie praktyczne mają także:
•
lantan do produkcji klisz rentgenowskich i katalizatorów
do redukcji spalin - jest
także bardzo ważnym elementem
budowy silnika w samochodzie hybrydowym
•
europ do produkcji czerwonego fosforu w ekranach CRT
•
gadolin do produkcji zielonego fosforu w ekranach CRT
i scyntylatorów w obrazowaniu rentgenowskim
•
samar i neodym do produkcji wysokoenergetycznych
materiałów magnetycznych
•
neodym stosowany w turbinach farm wiatrowych
•
erb do budowy laserów i wzmacniaczy optycznych
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
W Stanach Zjednoczonych pojawiły się głosy, że masowa
produkcja aut elektrycznych i hybrydowych spowoduje,
że uzależnienie USA od zagranicznej ropy zamieni się w
uzależnienie od zagranicznych dostaw metali ziem rzadkich
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
O ile dostawców ropy jest na świecie wielu, o tyle metale
ziem rzadkich są niemal wyłącznie importowane z Chin
Chiny posiadają największe zasoby metali ziem rzadkich
(około jednej trzeciej światowych zasobów) oraz praktycznie
zdominowały ten rynek
Choć metale ziem rzadkich występują na całym świecie, ich
wydobycie jest opłacalne głównie w Chinach
Tam też wydobywa się 97 % ich światowej produkcji
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Chiny w ostatnim czasie ograniczyły eksport metali ziem
rzadkich oraz podniosły związany z nim podatek, a także
zakazały zagranicznym firmom inwestycji w ten sektor w
Chinach, chcąc najwyraźniej czerpać korzyści z monopolu
Od 2006 roku Chiny co roku zmniejszały o 5-10 procent
kwoty eksportowe metali ziem rzadkich, których ceny
wzrosły siedmiokrotnie na przestrzeni ostatniego półrocza
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Zmniejszając eksport metali ziem rzadkich, Chiny chcą
zoptymalizować swoje korzyści, np. wzmocnić swoje własne
przedsiębiorstwa branży wysokich technologii i dyktować
warunki odbiorcom
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Chiny chcą utworzyć rezerwy strategiczne metali ziem
rzadkich potrzebnych szczególnie w przemyśle
elektronicznym, lotniczym i wojskowym
Rezerwy strategiczne przewiduje się dla wolframu,
antymonu, molibdenu, germanu, galu, cyny, tantalu i cyrkonu
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Zmniejszenie eksportu przez Państwo Środka powoduje
drastyczne ograniczenie jego podaży na rynku globalnym,
co w konsekwencji sprzyja dynamicznym wzrostom cen
Obecna wartość rynku to 1,2 mld USD z silną tendencją
wzrostową
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Zmniejszenie przez Chiny kwot eksportowych spotkało się z
ostrą reakcją na całym świecie, szczególnie w Stanach
Zjednoczonych, które są największym importerem ziem rzadkich
Jedną z konsekwencji zderzenia statków chińskiego i
japońskiego oraz zatrzymania chińskiego kapitana było
wstrzymanie dostaw metali do Japonii
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Według prognoz w 2012 roku chiński popyt krajowy na
ziemie rzadkie zrówna się z krajową produkcją
Taki scenariusz oznacza praktycznie zanik podaży ziemnego
surowca na rynku globalnym
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Specjaliści przewidują, że do 2014 roku popyt globalny
przekroczy 200 tys. ton rocznie
Co ciekawe, obecnie wynosi 134 tys. ton rocznie, przy
podaży na poziomie 124 tys. ton, a niedobór pokrywany jest
z zapasów
Logistyka zaopatrzenia
metale ziem rzadkich
Do pełnego określenia strategii zaopatrzeniowej należy
uwzględnić ustalenia dotyczące:
•
źródeł dostaw
•
zakresu kooperacji
•
liczby dostawców
•
dostępności terytorialnej i przestrzennej (protekcjonizm)
•
stopnia centralizacji (np. przy dostawach do sieci
sklepów)
•
charakteru związków (np. partnerstwo)
•
sposobu zaopatrywania
Logistyka zaopatrzenia
Strategia
Klasyczne zakupy dóbr
produkowanych poza przedsiębiorstwem (odbiorcą
)
Dostawy z zewnątrz (external sourcing)
Źródła dostaw
Strategia realizująca specyficzną formę outsourcingu kapitałowego.
Zakupy dóbr produkowanych przez dostawców użytkujących
odpłatnie nieruchomości odbiorcy
(factory within factory)
Dostawy z wewnątrz (internal sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
1. Zaopatrzenie z utrzymaniem zapasów:
Zalety:
-
uniezależnienie od wahań zaopatrzenia zewnętrznego
-
korzyści z nabywania większych ilości (np. rabaty)
Wady:
-
wysokie zaangażowanie kapitału
- wysokie koszty magazynowania
Dostawy z zewnątrz (external sourcing)
Źródła dostaw
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
Dostawy do magazynu (stock sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
Dostawy do magazynu (stock sourcing)
Zalety
•
szybka dyspozycja materiałów po wystąpieniu zapotrzebowania
•
duża „odporność” na wahania popytu lub opóźnienia dostaw
•
korzyści wynikające z wielkości zamówień (ekonomiczne partie,
upusty)
Wada: większe zamrożenie kapitału i wyższe koszty magazynowania
STOSOWANIE
produkty o relatywnie niskiej warto
ści i większej
regularności zużycia
Zaopatrzenie z utrzymywaniem zapasów
we własnym przedsiębiorstwie
2 . Zaopatrzenie w razie zapotrzebowania
Zalety:
-
niskie zaangażowanie kapitału
- niskie koszty magazynowania
Wady:
-
oczekiwanie na materiał
-
ryzyko opóźnień w produkcji
-
wydłużenie cyklu produkcyjnego
Dostawy z zewnątrz (external sourcing)
Źródła dostaw
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
Dostawy na zamówienie (order sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
Dostawy na zamówienie (order sourcing)
Zaletą jest niski stopień zamrożenia kapitału i niskie koszty magazynowania
Wadą wydłużenie czasu dostaw, możliwość opóźnień
STOSOWANIE
produkty o du
żej dostępności rynkowej i trudno
przewidywalnym zapotrzebowaniu
Organizowanie zaopatrzenia przed planowanym wystąpieniem
zapotrzebowania
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
Dostawy zsynchronizowane (just in time)
Próba połączenia zalet dostaw na magazyn i na zamówienie oraz uniknięcia
ich wad
Zalety:
•
krótkie czasy przepływu materiałów (bezpośrednie zaopatrywanie
miejsc produkcji)
•
niewielki poziom zamrożenia kapitału i niskie koszty magazynowania
(poziom zapasów bezpieczeństwa)
Wady
– zostaną przedstawione na wykładzie o just in time
Synchronizacja dostaw z produkcją
lub zużyciem
Dostawa zsynchronizowana z produkcją (JIT)
Zalety:
-
krótkie czasy przepływu materiałów
-
zapasy magazynowe w formie niewielkich zapasów
bezpieczeństwa
-
niskie zaangażowanie kapitału
- niskie koszty magazynowania
Dostawy z zewnątrz (external sourcing)
Źródła dostaw
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
Dostawa zsynchronizowana z produkcją (JIT):
Warunki:
- niezawodni dostawcy
-
ścisła współpraca dostawcy z odbiorcą
- istnienie systemu planowania i sterowania dostawami
pomiędzy przedsiębiorstwami (zamówienia ramowe)
-
zaawansowana integracja informacyjna między dostawcą i
odbiorcą (np. zastosowanie EDI)
Dostawy z zewnątrz (external sourcing)
Źródła dostaw
Logistyka zaopatrzenia
sposób zaopatrywania
ZAKRES KOOPERACJI
Tradycyjna koncepcja realizacji zakupów na potrzeby własne
Zakupy samodzielne (indywidualne)
FORMY REALIZACJI
• Konsorcja zakupowe, spółdzielnie
• Współpraca niezależnych podmiotów (niezależność pod względem prawnym i
finansowym)
Zakupy wspólne (kooperacja)
Logistyka zaopatrzenia
Strategia
Szczególny przypadek posiadania jedynego dostawcy (monopol dostawcy
)
Jedyny dostawca (sole sourcing)
Jeden dostawca odpowiedzialny za dostawy określonej pozycji zakupowej
ZALETY - ścisłe relacje między dostawcą i odbiorcą (możliwość
współpracy na zasadzie partnerstwa)
-
pewność dotrzymania warunków dostawy, możliwość
doskonalenia dostaw
WADA -
ryzyko związane z posiadaniem jednego dostawcy (brak
nacisku konkurencji, utrata ciągłości dostaw przy zakłóceniach
w produkcji u dostawcy itp.)
Pojedynczy dostawca (single sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
Strategia
Liczba dostawców
Zaopatrywanie przedsiębiorstwa w określoną pozycję przez dwóch
dostawców
Podwójny dostawca (dual sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
Liczba dostawców
Zaopatrywanie w określoną pozycję przez wielu (więcej niż dwóch) dostawców
ZALETY - duże bezpieczeństwo zakupów (zapewnienie ciągłości i
niezawodności dostaw)
-
małe uzależnienie od dostawców i wymuszanie konkurencji
(podnoszenie wymagań)
WADY
-
utrudniona i złożona obsługa logistyczna i administracyjna dostaw
-
brak korzyści związanych z dużymi zakupami i problemy z
utrzymaniem poziomu jakości
Wielu dostawców (multiple sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
Liczba dostawców
Najprostsza strategia zaopatrzenia
Często z różnych powodów (kosztowych, organizacyjnych) jedyna
możliwa do wykorzystania
Zakupy lokalne (local sourcing)
W przypadku gospodarek autarkicznych (samowystarczalność
gospodarcza) lub takich na które nałożono embargo jest to jedyna
strategia zakupów możliwa do zrealizowania
Inne czynniki które mają wpływ na taką decyzję:
•
administracyjne (np. bariery celne, regulacje prawne)
•
organizacyjne (np. kwalifikacje pracowników, czas dostaw)
Zakupy krajowe (domestic sourcing)
Logistyka zaopatrzenia
dostępność terytorialna i przestrzenna
Wykorzystanie możliwości pozyskiwania dóbr bez względu na lokalizację
dostawcy
Zakupy globalne (global sourcing
)
Logistyka zaopatrzenia
dostępność terytorialna i przestrzenna
Wykorzystanie możliwości pozyskiwania dóbr np. w ramach wspólnoty
międzynarodowej
Zakupy międzynarodowe (international sourcing
)
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
dostępność terytorialna i przestrzenna
Większość krajów w obliczu kryzysu próbuje bronić miejsc pracy i
chronić rodzimych producentów przed zagraniczną konkurencją
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
dostępność terytorialna i przestrzenna
Protekcjonizm może przyjmować różne formy
Wiele państw wprowadza rozwiązania, które mają na celu
ograniczenie importu
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Podstawowym narzędziem są wyższe cła
Inne narzędzia to:
•
blokowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych
•
kontyngenty
•
subsydia
•
dumping i odwetowe działania antydumpingowe
•
manipulowanie kursem walut
•
bariery techniczne i organizacyjne
•
wymogi natury bezpieczeństwa
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
W pierwszej połowie 2008 liczba interwencji antydumpingowych
skierowanych do WTO wzrosła o 30% w porównaniu do 2007
W przypadku krajów G-20 stwierdzono wprowadzenie 47 działań,
mających na celu ograniczenie handlu kosztem innych państw
Najczęściej jest to podnoszenie ceł lub podatków na dobra
importowane
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Takie państwa jak Rosja, Chiny czy USA wprowadzają rozwiązania,
które mają na celu ograniczenie napływu dóbr importowanych
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Wiele krajów próbuje zamknąć swoje granice dla importu
Ukraina wprowadziła nowe 13 procentowe cło na wszystkie
importowane towary
Inne kraje (Kanada, Brazylia, Rosja) wprowadzają wyższe cła na buty
(głównie z Chin i Wietnamu)
Rosja na importowane samochody
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Argentyna ogranicza import z Brazylii. Przyczyną jest wysoki deficyt
handlowy
Indie podniosły cła na niektóre wyroby ze stali
USA na chińskie rury stalowe
Korea Południowa podniosła cła z 1 na 3% na wyroby branży
paliwowej i produkty ropopochodne
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Meksyk podwyższył cła na 89 amerykańskich produktów, np. na owoce
i warzywa
Decyzja została podjęta w odwecie za anulowanie przez Waszyngton
programu, który pozwalał meksykańskim kierowcom ciężarówek
transportowanie dóbr przez teren USA
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Siedmiu amerykańskich producentów stali zwróciło się do ministerstwa
handlu i rządowej komisji handlu międzynarodowego ze skargą, że
Chiny sprzedają w USA rury po cenach niższych niż koszty ich
wytwarzania
Sprzedaż ta wzrosła w ubiegłym roku (2008) o 900 tys. ton, do 2,2 mln
ton, za co nabywcy zapłacili - jak się szacuje - 2,7 mld dolarów
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Skarga amerykańskich producentów stali dotyczy przede wszystkim
importu chińskich spawanych rur nierdzewnych, używanych w
kopalnictwie ropy i gazu ziemnego.
Logistyka produkcji i zaopatrzenia
protekcjonizm
Protekcjonizm może polegać na ograniczaniu możliwości
inwestowania w pewnych sektorach we własnym kraju
Japonia i Korea Płd. starają się powstrzymać zagranicznych
inwestorów przed włączaniem się w kluczowe rządowe projekty
konstrukcyjno-budowlane jak rozbudowa infrastruktury wodnej,
energetycznej, transportowej, urbanistycznej
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Przez dekady takie amerykańskie instytucje jak Federal Highway
Administration i Federal Transit Administration wymagały co najmniej
50% udziału materiałów „made in USA” (żelazo, stal, cement) dla
konstrukcji budowli (mosty i inne) przy projektach infrastrukturalnych
np. przy budowie autostrad
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Nowe regulacje rozszerzają to prawo na inne agencje rządowe
(budowa szkół, elektrowni), a także producentów
Reguła może być stosowana dopóki wzrost kosztów nie przekroczy
25% lub jeśli produkt nie jest wytwarzany w wystarczającej ilości lub
jakości na terenie USA
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Kolejny argument przeciwko protekcjonizmowi związany jest z
zaopatrywaniem lokalnego przemysłu
Spora część amerykańskiej produkcji rur (dla konstrukcji i budowli) jest
wytwarzana z importowanej stali
Gdy administracja G.W.Busha podniosła cła na importowaną stal,
amerykańscy producenci aut zaczęli narzekać, że muszą płacić więcej
dostawcom za stal wykorzystywaną do produkcji samochodów
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
UE stosuje działania antydumpingowe (głównie cła) na amerykańskie
biopaliwa, by przeciwdziałać subwencjom USA
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Spór o handel zabawkami, oponami, rudą żelaza zwiększa napięcie
między Chinami, a Indiami
Chiny usiłują uzyskać większy dostęp do rynku Indii i osłabić w ten
sposób wpływ kryzysu
Indie uruchamiają procedury antydumpingowe przeciw chińskim
oponom i chemikaliom
Indie podwyższyły cła na chińskie wyroby ze stali i aluminium
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Zarzuty ze strony Indii, że Chiny subsydiują eksport i wycofały się z
zamówień na indyjską rudę żelaza są odpierane argumentem o
mniejszej produkcji stali w Chinach
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
W czasach recesji pojawia się pokusa, by eksportować bezrobocie np.
poprzez manipulowanie kursem walut
Obniżka kursu rodzimej waluty traktowana jest jako sposób na
zwiększenie eksportu
Tracą na tym importerzy i konsumenci
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
W czasie kryzysów paliwowych lat 70-tych i 80-tych konflikty handlowe
rozszerzyły się, gdy największe gospodarki próbowały zwiększyć
eksport obniżając kursy walut
Konkurowanie przez deprecjację waluty było także jednym z głównych
narzędzi w 1930
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Przykładem są Chiny
Kurs chińskiego juana zdaniem wielu ekspertów jest jedną z przyczyn
niskiej ceny chińskich wyrobów i półproduktów
Pojawiają się pytania jak w obliczu kryzysu zachowają się inni
azjatyccy eksporterzy jak Tajwan, Korea Płd. czy Tajlandia.
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Często stosowane są też bariery techniczne i organizacyjne
W Indonezji tylko pięć portów morskich i wskazane porty lotnicze mogą
obsługiwać import takich towarów jak wyroby elektroniczne, odzież,
obuwie, zabawki, żywność i napoje
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Wymogi natury bezpieczeństwa, nie opierają się na wyższych cłach
Dlatego trudniej je zdefiniować i określić jako protekcjonistyczne
Często odnoszą się do regulacji wewnętrznych, dlatego są nieznane
firmom zagranicznym i trudniej przeforsować zmiany
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Obrona rodzimego rynku prowadzi do działań odwetowych. W obecnej
sytuacji protekcjonizm mógłby doprowadzić do globalnej wojny handlowej
Dlatego najwięksi eksporterzy jak Niemcy czy Japonia obawiają się, że
bariery handlowe uderzą w eksporterów
Jeśli wszystkie kraje podwyższyłyby cła do najwyższego możliwego
poziomu (zgodnego z ustaleniami WTO i innymi światowymi
porozumieniami i umowami), przeciętny, globalny poziom ceł podwoiłby się,
a w efekcie wartość światowego handlu zmniejszyłaby się o 8%
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Przykładem fatalnych skutków protekcjonizmu jest amerykański
Smoot-
Hawley Tariff Act z 1930, który wprowadzał wzrost ceł
importowych na ponad 20
000 zagranicznych produktów
W efekcie światowy handel zmniejszył się z 36 mld USD w 1929 do
12 mld w 1932.
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Działania odwetowe, na wynikające z niego wyższe cła importowe
spowodowały retorsje ze strony innych państw
Amerykański eksport zmniejszył się z 5,2 mld USD w 1929 do 1,2 mld
w 1932, pogłębiając i wydłużając trwanie wielkiego kryzysu
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
596 managerów z różnych firm (40% z Ameryki Północnej,
31% z Europy, 29% z Azji) zapytano o obawy związane z
polityką protekcjonistyczną
Respondenci z USA podkreślali wpływ polityki
protekcjonistycznej rządu na wzrost kosztów surowców
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Firmy europejskie obawiały się wpływu działań na rynki
krajów rozwijających się, zarówno pod kątem pozyskiwania
surowców jak i eksportu
Firmy azjatyckie obawiały się ograniczenia handlu
międzynarodowego i eksportu, wymuszającego zamykanie
wydajnych i nowoczesnych fabryk
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Wspieranie jednego sektora gospodarki we własnym kraju, odbija się
zwykle negatywnie na reszcie gospodarki
Protekcjonizm oznacza generalnie, że trzeba płacić więcej za gorsze
wyroby lub surowce
Stanowi zatem rodzaj podatku, który płaci całe społeczeństwo na rzecz
wybranej grupy zawodowej
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Ci którzy tracą na protekcjonizmie, a zyskują na zagranicznej
konkurencji to głównie konsumenci
Mają często różne cele, nie są zorganizowani i mają małe możliwości
by protestować przeciwko drogim produktom
Japońskie restrykcje protekcjonistyczne dla importu ryżu zmuszają
konsumentów japońskich do tego by płacić 3-4 razy więcej niż
wynoszą światowe ceny ryżu
Zakupy krajowe a zakupy międzynarodowe i globalne
Logistyka zaopatrzenia
protekcjonizm
Ci którzy muszą zmierzyć się z zagraniczną konkurencją (np.
pracownicy przemysłu ciężkiego) są zwykle dobrze zorganizowani,
mają wspólny wyraźnie określony cel i duże możliwości (protesty,
manifestacje) by uzyskać istotny wpływ na decyzje rządu o
wprowadzeniu barier handlowych
Restrykcje wobec zagranicznych inwestorów prowadzą do wyższych
cen na ich produkty i większych dochodów
Logistyka zaopatrzenia
stopień centralizacji
Zakupy scentralizowane
Zalety:
•
silniejsza pozycja negocjacyjna (wielkość obrotów, większe partie
zakupów)
•
mniejsze jednostkowe koszty obsługi zakupu i dostaw transportowych
(większe partie)
•
zapewnienie jednakowego standardu kupowanych produktów dla
wszystkich jednostek
Zarządzanie zakupami skupione w jednostce centralnej
(łączenie potrzeb podległych jednostek
)
Logistyka zaopatrzenia
stopień centralizacji
Zakupy scentralizowane
Wady :
•
mniejsze możliwości elastycznej odpowiedzi na lokalne potrzeby,
wydłużenie czasu obsługi zamówienia
•
większe ryzyko podjęcia błędnych decyzji w jednostce centralnej
Zarządzanie zakupami skupione w jednostce centralnej
(łączenie potrzeb podległych jednostek
)
Logistyka zaopatrzenia
Strategie w zaopatrzeniu
– stopień centralizacji
Zakupy zdecentralizowane
Zarządzanie zakupami rozproszone na jednostki
Zalety
•
bardziej elastyczniejsze reakcje przy zakupach
•
łatwiejsze dostrzeganie i wykorzystanie lokalnych okazji
korzystniejszych zakupów
Wady
•
brak korzyści wynikających z zakupu większych ilości surowców
•
kupowanie tych samych materiałów u różnych dostawców (różne
parametry i poziom jakości)
Logistyka zaopatrzenia
stopień centralizacji
Forma mieszana
Próba wykorzystania zalet zakupów scentralizowanych i
zdecentralizowanych przy uniknięciu lub zminimalizowaniu ich
niedogodności poprzez utworzenie zespołu realizującego zakupy
lokalne z wyróżnieniem asortymentu nie podlegającego decentralizacji
(centralne zakupy wybranych grup materiałowych)
Postawa konfrontacyjna kreująca
strategię dominacji
Rywalizacja (konkurencja)
Postawa kooperacyjna
kreująca strategię współpracy
Partnerstwo (współpraca)
CECHY
• krótkotrwałe budowanie przewagi
konkurencyjnej jednej ze stron
• chęć dyktowania warunków
i parametrów transakcji
CECHY
• wzmacnianie pozycji konkurencyjnej
obydwu stron w dłuższym okresie
• wspólne ustalanie warunków
i parametrów dostaw
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE DOMINACJI ODBIORCÓW
• realizacja dużych zakupów
• zakupy produktów mało zróżnicowanych o zbliżonym poziomie jakości
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE DOMINACJI DOSTAWCÓW
• dostawa poszukiwanych na rynku specyficznych produktów,
na które trudno znaleźć substytuty
• nieliczna zbiorowość dostawców obsługujących rozproszone rynki
• dobre zaplecze kapitałowe, ułatwiające przeczekanie okresów dekoniunktury
Logistyka zaopatrzenia
Strategie w zaopatrzeniu
– charakter związków