Prawo – uporządkowany zbiór norm postępowania wydanych lub usankcjonowanych przez Państwo i zabezpieczonych przymusem państwowym.
Ustawa – jest aktem normatywnym o charakterze ogólnym, powszechnie obowiązującym, uchwalonym przez Parlament. Ze względu na treść, formę i moc
prawną, ustawy w Polsce dzielą się na:
•
zasadnicze (konstytucja)
•
zwykłe, które muszą być zgodne z konstytucją
Rozporządzenia – są aktami normatywnymi niższego rzędu niż ustawa, wydanymi przez naczelny organ władzy wykonawczej na podstawie konkretnego
upoważnienia zawartego w ustawie w celu jej wykonania.
Standardy techniczne w geodezji:
•
instrukcje (przepisy obligatoryjne)
•
wytyczne techniczne (zalecane)
Normy techniczne w geodezji obecnie są uznaną regułą techniczną do dobrowolnego stosowania.
Nieruchomości
(części składowe nieruchomości
i przynależności, księgi wieczyste)
Nieruchomość
(art. 6 K.c.) - nieruchomości są to części powierzchni ziemskiej, stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty) jak i również budynki trwale związane lub
części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
N = f(własność)
Własność
(art. 140 K. c.) - w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może z wyłączeniem innych osób korzystać z rzeczy zgodnie ze
społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać
rzeczą.
Części składowe nieruchomości
art. 47 K.c.- części składowe rzeczy nie mogą być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie
może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości lub przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą dla przemijającego użytku
nie stanowią jej części składowych.
art. 48 K.c. - do części składowych gruntu nalezą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane jak również drzewa i inne rośliny od chwili
zasadzenia lub zasiania.
art. 50 K.c. - za części składowe rzeczy uważa się także prawa związane z jej własnością.
art. 49 K.c. - urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary wodnej, gazu, prądu oraz inne urządzenia podobne nie należą do części
składowych gruntu lub budynku, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu.
Przynależności
Przynależności to nie części składowe!
Art. 51 K.c. - przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w
faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
Nie może być przynależnością rzecz nienależąca do właściciela rzeczy głównej.
Przynależność nie traci swojego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną.
Ustawa o księgach wieczystych I hipotece
Art. 24 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece - dla każdej nieruchomości prowadzi się odrębną księgę wieczystą, chyba że przepisy szczególne stanowią
inaczej. Dotyczy to również nieruchomości lokalowych oraz nieruchomości, w których lokale zostały wyodrębnione.
Art. 21. Ustawy o księgach wieczystych i hipotece - właściciel nieruchomości stanowiących całość gospodarcza lub granicznych ze sobą może żądać połączenia
ich w księdze wieczystej w jedną nieruchomość.
Podstawowe cechy nieruchomości
Podstawowe cechy nieruchomości:
•
Podmiot nieruchomości
•
Przedmiot nieruchomości
•
Relacja miedzy przedmiotem a podmiotem
Podmiot nieruchomości – właściciel nieruchomości i inne osoby fizyczne lub prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej i mające
określone prawa do nieruchomości.
Osoba fizyczna – każdy człowiek od chwili odłączenia go od ciała matki do śmierci, niezależnie od płci, wieku, stanu zdrowia fizycznego i psychicznego oraz
innych cech. Osoba fizyczna zgodnie z Kodeksem cywilnym ma osobowość prawną i może posiadać zdolność do czynności prawnych.
Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, określonych przez prawo cywilne. Każdy człowiek ma zdolność prawną.
Zdolność do czynności prawnej – możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań we własnym imieniu w drodze czynności prawnych. Osoby
ubezwłasnowolnione całkowicie nie maja zdolności do czynności prawnych.
Osoby prawne – Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy prawa nadają osobowość prawną.
Państwowe osoby prawne, np.:
•
przedsiębiorstwa państwowe (powstają z mocy Ustaw o przedsiębiorstwach państwowych),
•
państwowe szkoły wyższe (powstają z mocy ustawy o szkolnictwie wyższym),
•
jednostki badawczo-rozwojowe (powstają z mocy Ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych),
•
Wojskowa Agencja Mieszkaniowa (powstają z mocy ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych)
Samorządowe osoby prawne, np. Jednostki Samorządu Terytorialnego:
•
gminy,
•
powiaty,
•
województwa (powstają z mocy ustaw samorządowych)
Prywatne osoby prawne, np.
•
banki prywatne,
•
szkoły prywatne,
•
fundacje,
•
inne
Czasami dla uzyskania osobowości prawnej nie wystarczy sam zapis ustawowy, ale musi być wykonana dodatkowo czynność czynno-prawna i rejestracja i
dopiero łącznie z zapisem ustawowym dana jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną, np. spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa
jednostkowe.
Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej – państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, które nie spełniają kryteriów właściwych dla
państwowych i samorządowych osób prawnych:
państwowe:
•
urzędy wojewódzkie,
•
ministerstwa,
•
nadleśnictwa,
•
przychodnie rejonowe,
•
pogotowia,
•
inne
samorządowe:
•
urzędy marszałkowskie
•
starostwa powiatowe,
•
szkoły podstawowe,
•
gimnazja,
•
przedszkola,
•
ośrodki kultury,
•
inne
Klasyfikacja podmiotowa nieruchomości:
•
nieruchomości Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych
•
nieruchomości jednostek Samorządu Terytorialnego
•
nieruchomości osób fizycznych
•
nieruchomości spółdzielni mieszkaniowych, rolnych, produkcyjnych
•
nieruchomości należące do spółek handlowych, partii, stowarzyszeń
•
nieruchomości należące do kościołów i związków wyznaniowych
•
nieruchomości należące do wspólnot gruntowych
•
inne
Klasyfikacja przedmiotowa nieruchomości:
•
nieruchomości gruntowe ( zabudowane i niezabudowane)
•
nieruchomości budynkowe
•
nieruchomości lokalowe
Nieruchomość gruntowa
(z Ustawy o Gospodarce nieruchomościami) - grunt wraz z częściami składowymi z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli na mocy przepisów szczególnych
stanowią odrębny przedmiot własności.
Nieruchomość budynkowa
(z Ustawy o Gospodarce nieruchomościami) -budynki trwale z gruntem związane lub część takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią
odrębny od gruntu przedmiot własności.
Nieruchomość lokalowa
(z Ustawy o Gospodarce nieruchomościami) - samodzielny lokal mieszkalny lub lokal o innym przeznaczeniu, stanowiący odrębny przedmiot własności.
Cechy przedmiotu nieruchomości:
fizyczne
•
położenie
•
granice (w nieruchomości budynkowej jest to obrys budynku, a w lokalowej jest to rzut poziomy)
•
pole powierzchni
ekonomiczne (walor rynkowy nieruchomości) – związane z nieruchomością jako inwestycją, uzgadniają cechy cenotwórcze (np. przeznaczenie
nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego)
Relacja między przedmiotem a podmiotem nieruchomości to prawa własności.
Podział nieruchomości wg funkcji (art. 46 K.c.):
•
rolne
•
leśne
•
budowlane
•
rekreacyjne
•
przemysłowe
•
inne
Nieruchomości rolne (grunty rolne) -nieruchomości, które są lub mają być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie
produkcji roślinnej i zwierzęcej nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
Działka gruntu (z Ustawy o Gospodarce nieruchomościami) – część nieruchomości wydzielona w wyniku jej podziału lub scalenia i podział, a także odrębnie
położona część tej nieruchomości.
Działka budowlana – nieruchomość gruntowa lub działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w
urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji działek budowlanych, wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa cywilnego.
działka gruntu ≠ działka gruntowa (dawne określenie działki ewidencyjnej)
Prawa do nieruchomości
Posiadanie nie jest prawem do nieruchomości, ale stanem faktycznym nieruchomości!
Art. 136 K.c. - posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak
użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
Art. 172 K.c. - posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat 20, jako posiadacz
samoistny (zasiedzenie), chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze.
Art. 137 K.c. - po upływie lat 30 posiadacz nieruchomości nabywa jej własność choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).
1.
Prawa rzeczowe:
•
własność
•
użytkowanie wieczyste
2.
Ograniczone prawa rzeczowe:
•
użytkowanie
•
służebność
•
hipoteka
•
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
3.
Prawa zobowiązaniowe:
•
najem
•
dzierżawa
•
użyczenie
•
darowizna
•
renta
•
dożywocie
4.
Zarząd
5.
Trwały zarząd
Własność – najszersze prawo do rzeczy, które może być zbywalne, przenoszalne, dziedziczne.
Przeniesienie własności może nastąpić w drodze sprzedaży (zbycie), zamiany, darowizny, zrzeczenia się, przekazania nieruchomości, chyba że przepisy szczególne
stanowią inaczej.
Własność jest to prawo do rozporządzania rzeczą i korzystania z niej zgodnie z przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego. Właściciel może korzystać z
rzeczy, rozporządzać rzeczą, pobierać pożytki i inne dochody z wyłączeniem osób trzecich.
Właściciel w związku z prawem własności ma także szereg obowiązków wynikających z przepisów prawa.
Własność można nabyć przez zasiedzenie.
Współwłasność – własność przysługuje niepodzielnie kilku osobom.
Współwłasność jest w częściach ułamkowych, tzn. udział każdego współwłaściciela jest określony ułamkiem, natomiast wielkość tych udziałów wynika z umowy
lub tzw. jednostronnej czynności prawnej (testamentu).
Współwłasność łączna (bezudziałowa) – ustawowa wspólność małżeńska.
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności, np. poprzez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział rzeczy byłby sprzeczny z przepisami
ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą zmianę rzeczy lub jej wartości.
Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.
Użytkowanie wieczyste – należy do silnych praw rzeczowych. Jest ono zbywalne, przenoszalne lub dziedziczne.
Podmiotem tego prawa mogą być osoby fizyczne lub prawne.
Przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być grunty Skarbu Państwa, a także grunty Jednostek Samorządu Terytorialnego.
Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste następuje na okres 99 lat, ale może być krótsze w wyjątkowych sytuacjach, jednak na co najmniej 40 lat.
Użytkownik wieczysty ma prawo żądać przedłużenia umowy, a odmowa przedłużenia tego prawa jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny.
Umowa o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz umowa o przedłużenie tego prawa powinny być zawarte w formie aktu notarialnego. Budynki i
urządzenia wzniesione przez użytkownika wieczystego na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie Jednostek Samorządu Terytorialnego stanowią jego własność.
To samo dotyczy budynków i urządzeń, które użytkownik wieczysty nabył przy zawarciu umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste.
Użytkownik wieczysty uiszcza opłatę pierwszą jednorazową i opłaty roczne poprzez czas trwania użytkowania wieczystego, chyba że przepisy szczególne
stanowią inaczej.
Użytkowanie – prawo do używania cudzej rzeczy (nieruchomości) i pobierania z niej pożytków.
Użytkowanie można ograniczyć do części rzeczy.
Jest to prawo niezbywalne i niedziedziczne.
W skutek niewykonywania przez okres 10 lat prawo to wygasa.
Właściciel ma obowiązek świadczenia nakładów na rzecz obciążoną użytkowaniem, a użytkownik jest zobowiązany dokonywać naprawy i ponosić inne nakłady
związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy.
Po wygaśnięciu użytkowania, użytkownik jest zobowiązany zwrócić rzecz we właściwym stanie.
Użytkowanie jest odpłatne lub nieodpłatne.
Ujawnione jest w Dziale III Księgi Wieczystej.
Służebność – wpis w Dziale I Księgi Wieczystej dla nieruchomości władnącej i w Dziale III dla nieruchomości obciążonej.
Służebność gruntowa – jest to obciążenie nieruchomości na rzecz każdoczesnego właściciela innej nieruchomości, tzw. nieruchomości władnącej
pewnym prawem. Przykładem jest służebność przejazdu, przejścia, wejścia na grunt w określonych celach. Służebność powinna być tak wykonywana,
żeby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej. Właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności
gruntowej za wynagrodzeniem, a jeżeli utraciła ona dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie- bez wynagrodzenia. Służebność gruntowa
wygasa na skutek niewykonania po upływie 10 lat (art. 285 K.c.).
Służebność osobista – nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej.
Służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Służebność ta jest niezbywalna. Nie można jej nabyć przez zasiedzenie. Przykładem
jest służebność zamieszkania (art. 296 K.c.).
Służebność przesyłu – nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia
prawem polegającym na tym, ze przedsiębiorca może korzystać, w określonym zakresie, z nieruchomości obciążonej zgodnie z przeznaczeniem tych
urządzeń (art. 305 K.c.).
Hipoteka – obciążenie nieruchomości prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości.
Prawo to pozostaje bez względu na zmianę właściciela nieruchomości.
Właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką jest dłużnikiem hipotecznym, a osoba, która ma w ten sposób zabezpieczona nieruchomość jest wierzycielem
hipotecznym.
Hipoteka dotyczy wyłącznie wierzytelności pieniężnych i jest określona w oznaczonej kwocie pieniężnej.
Ustanowiona jest zwykle dla zabezpieczenia pożyczki lub kredytu.
•
Hipoteka kaucyjna – zabezpiecza wierzytelność nieokreślonej jeszcze wysokości, ale do oznaczonej najwyższej sumy.
•
Hipoteka łączna – obciąża wszystkie nieruchomości powstałe w wyniku podziału nieruchomości, na której została ustanowiona hipoteka.
•
Hipoteka przymusowa – może być ustanowiona na mocy postanowienia sądu lub decyzji administracyjnej bez woli właściciela obciążonej
nieruchomości. Hipoteką może być obciążona własność, użytkowanie wieczyste i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
•
Hipoteka umowna – oświadczenie właściciela nieruchomości obciążonej o ustanowieniu hipoteki w formie aktu notarialnego.
Hipoteki powstają w momencie wpisu do księgi wieczystej.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – prawo to przysługuje członkom spółdzielni.
Mogą oni posiadać i używać przydzielone im lokale mieszkalne o powierzchni odpowiadającej wysokości wkładu mieszkaniowego oraz innym kryteriom
zawartym w statucie spółdzielni.
Członkiem spółdzielni może zostać każdy, kto złoży podanie i wpłaci kwotę wpisową.
Prawo to przysługuje z chwila z chwila zawarcia umowy, w której spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi spółdzielni lokal mieszkalny, a członek spółdzielni
jest zobligowany do wniesienia wkładu pieniężnego i uiszczenia opłat.
Jest to prawo zbywalne i dziedziczne.
Można sprzedać to prawo, lecz skuteczność umowy zależy od przyjęcia nabywcy w poczet członków spółdzielni.
Umowa zbycia tego prawa musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
Dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu może być założona księga wieczysta pod warunkiem, że spółdzielnia ma uporządkowany stan prawny
nieruchomości.
Daje to posiadaczowi możliwość prawa korzystania z kredytów hipotecznych.
Najem – jest zobowiązaniem, w ramach którego wynajmujący oddaje rzecz lub jej część do używania najemcy na czas oznaczony lub nieoznaczony w zamian za
ustanowiony czynsz.
Umowa najmu na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie, bo w przeciwnym razie staje się umową na czas nieoznaczony. Najem zawarty na czas
dłuższy niż 10 lat po upływie tego okresu jest najmem na czas nieoznaczony.
Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu.
Drobne nakłady związane ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę.
Zniszczenia z powodu okoliczności, za które najemca nie ponosi odpowiedzialności nie podlegają obowiązkowi przywrócenia do stanu poprzedniego przez
najemcę.
Jeżeli w czasie trwania najmu okaże się potrzeba napraw, które obciążają wynajmującego, i bez których rzecz nie jest przydatna do umówionego użytku, najemca
powinien zawiadomić wynajmującego i może wyznaczyć termin wykonania napraw, a po terminie dokonać napraw na koszt wynajmującego.
Najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa tego nie zabrania.
Po zakończeniu najmu zobowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym, jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy, będące następstwem
prawidłowego użytkowania.
Dzierżawa – jest zobowiązaniem, w ramach którego wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz lub jej część do używania i pobierania pożytków przez czas
oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu czynsz.
Dzierżawa na czas dłuższy niż 30 lat staje się dzierżawa na czas nieoznaczony.
Dzierżawa jest ustanawiana w drodze umowy.
Dzierżawca ma obowiązek wykonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym.
Bez zgody wydzierżawiającego dzierżawca nie może oddać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać (art. 693 K.c.).
Użyczenie – jest zobowiązaniem, w ramach którego użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne
używanie oddanej mu w tym celu rzeczy lub jej części.
Bez zgody użyczającego biorący nie może oddać rzeczy użyczonej osobie trzeciej do używania.
Biorący ponosi zwykle koszty utrzymania rzeczy użyczonej i jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy.
Po zakończeniu użyczenia biorący do używania zobowiązany jest zwrócić użyczającemu rzecz w stanie niepogorszonym, ale nie ponosi odpowiedzialności za
zużycie rzeczy, będące następstwem prawidłowego używania (art. 710 K.c.).
Darowizna – darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 K.c.).
Renta – przez umowę renty jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej strony do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub rzeczach
określonych, co do gatunku.
Renta powinna być stwierdzona w drodze umowy (art. 903 K.c.).
Dożywocie – jest zobowiązaniem, w ramach którego w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywającemu
dożywotnie utrzymanie lub inne świadczenie.
W razie zbycia nieruchomości obciążonej prawem dożywocia, nabywca ponosi osobistą odpowiedzialność za świadczenie tym prawem objęte (art. 909 K.c.).
PRAWO
PRAWO DO
KORZYSTANIA Z
RZECZY
PRAWO DO
POBIERANIA
POŻYTKÓW
OPŁATY Z
TYTUŁU
WŁASNOŚCI
Własność
+
+
-
Użytkowanie
wieczyste
+
+
+
Użytkowanie
+
+
+
Dzierżawa
+
+
+
Najem
+
-
+
Spółdzielcze
własnościowe
prawo do lokalu
+
+
+ / -
Administracja publiczna
Administracja publiczna dzieli się na administrację rządową i samorządową.
1.
Administracja rządowa
Administracja rządowa dzieli się na:
•
Wojewoda i organy zespolone
•
Organy administracji niezespolonej
Administracja rządowa dotyczy poziomu województwa.
Wojewoda jest przedstawicielem Rady Ministrów i organem administracji rządowej w województwie. Zespolenie służb inspekcji i straży ( np. policja, inspekcje
sanitarne, straż pożarna, straż graniczna, itp.) w administracji rządowej w województwie następuje pod zwierzchnictwem wojewody.
Wojewodzie podlegają kierownicy tych służb, którzy wykonują zadania i kompetencje określone w ustawach.
Wojewódzką administrację niezespoloną tworzy się wyłącznie w drodze ustawy, a powołanie i odwołanie ich organów następuje na wniosek właściwego
miejscowo wojewody lub po uzyskaniu jego zgody, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Wojewódzką administrację niezespoloną tworzą organy podporządkowane ministrowi, natomiast ministrowie kierują działami administracji rządowej (np.
finanse publiczne, gospodarka, oświata i wychowanie).
2.
Administracja samorządowa – samorządy: gminny, powiatowy, wojewódzki
a)
Samorząd gminny
Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową, podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniach powszechnym lub za pośrednictwem
organów gminy.
Gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Samodzielność gminy podlega ochronie prawnej.
Tworzenie, łączenie, podział i znoszenie gmin, ustalanie ich granic i nazw oraz siedzib następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów po
przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami.
Gmina może mieć nałożony obowiązek wykonania zadań z zakresu administracji rządowej w drodze ustawy lub w drodze porozumienia z
organami tej administracji.
Organy gminy: rada gminy (organ stanowiący i kontrolny) oraz wójt/burmistrz/prezydent miasta.
Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt/burmistrz/prezydent miasta, którzy mogą upoważnić inne osoby, ale decyzje
wydawane przez zarząd gminy również podpisuje wójt/burmistrz/prezydent miasta.
b)
Samorząd powiatowy
Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową.
Powiat ma osobowość prawną i wykonuje określone ustawami zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Samodzielność powiatu podlega ochronie prawnej.
Rada ministrów w drodze rozporządzenia tworzy, łączy, dzieli i znosi powiaty po zasięgnięciu opinii zainteresowanych rad gmin i sejmików
województw.
Organy powiatu i sejmików wojewódzkich: rada powiatu (organ stanowiący i kontrolny) oraz zarząd powiatu.
Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje starosta lub osoba upoważniona, chyba że przepisy szczególne przewidują
wydawanie decyzji przez zarząd powiatu. Od decyzji przysługuje odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego.
Powiat jako jednostka podziału terytorialnego obejmuje obszary graniczących ze sobą gmin albo obszar miasta na prawach powiatu. Dąży się, aby był to obszar
jednorodny ze względów osadniczych i przestrzennych oraz więzi społeczne i gospodarcze, zapewniające wykonanie zadań publicznych.
Powiat grodzki ( w Polsce jest 65 powiatów grodzkich) – jest miastem na prawach powiatu, liczącym ponad 100000 mieszkańców oraz miastem, które przestało
być siedzibą wojewody. Funkcje organów powiatu stanowi rada miasta i zarząd miasta.
Powiat ziemski (w Polsce jest 314 powiatów ziemskich) – obejmuje całe obszary graniczących ze sobą gmin posiadających status miasta lub gmin, na terytorium
których znajduje się miejscowość posiadająca status miasta. Powiat może obejmować kilka miast, ale jedno z nich jest siedzibą powiatu. Obszar powiatu
ziemskiego związany z wykonywaniem jego zadań pokrywa się z obszarem kilku gmin.
c)
Samorząd wojewódzki
Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Województwa ma osobowość prawną i wykonuje określone ustawami zadania w
imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Samodzielność województwa podlega ochronie prawnej.
Organy samorządu wojewódzkiego nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru i kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu
administracyjnym.
Organy województwa: sejmik województwa (organ stanowiący i kontrolny) oraz zarząd województwa (organ wykonawczy).
Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje marszałek, jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, lub upoważnione osoby.
Od decyzji służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a w sprawach powołanych na podstawie porozumienia z wojewodą z zakresu
administracji rządowej do właściwego ministra.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze – organy wyższego stopnia w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w indywidualnych
sprawach z zakresu administracji publicznej.
SKO rozpatruje:
•
Odwołania od decyzji
•
Zażalenia na postanowienia
•
Żądania wznowienia postępowania
•
Stwierdzenia nieważności decyzji
Obszar właściwości miejscowej kolegium odpowiada obszarowi właściwemu miejscowego sądu administracyjnego pierwszej instancji.
Organy administracji geodezyjnej w strukturze administracji publicznej
W ramach struktur państwowych na wszystkich szczeblach administracji publicznej została powołana Służba Geodezyjna i Kartograficzna. Aktem prawnym, który
reguluje organizację, działania i zadania Służby Geodezyjnej i Kartograficznej jest Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Art. 6
Centralnym organem administracji rządowej jest w sprawach geodezji i kartografii Główny Geodeta Kraju. Nadzór nad Głównym Geodetą Kraju sprawuje
Minister właściwy do spraw administracji publicznej. Głównego Geodetę Kraju powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Główny Geodeta Kraju wykonuje
swoje zadania przy pomocy Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Organizację zewnętrzną określa statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów w drodze
rozporządzenia, natomiast organizacja wewnętrzna i szczegółowy zakres zadań GUGIK-u określony jest w regulaminie organizacyjnym przez Głównego Geodetę
Kraju.
Art. 6a
Służbę Geodezyjną i Kartograficzną stanowią:
1.
Organy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego
•
Główny Geodeta Kraju
•
Wojewoda wykonujący swe zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, wchodzącego w skład
zespolonego administracji rządowej w województwie
2.
Organy administracji geodezyjnej i kartograficznej
•
Marszałek województwa, wykonujący swe zadania przy pomocy geodety województwa, wchodzącego w skład Urzędu Marszałkowskiego
•
Starosta wykonujący swe zadania przy pomocy geodety powiatowego, wchodzącego w skład starostwa powiatowego.
Art. 6a ust. 4
Starosta na wniosek gminy powierza wójtowi/burmistrzowi/prezydentowi miasta w drodze porozumienia prowadzenie spraw należących do zakresu jego
kompetencji i zadań, w tym wydawanie decyzji administracyjnych.
Art. 6a ust. 6
Minister właściwy do spraw administracji publicznej w drodze rozporządzenia określa szczegółowe warunki organizacyjne, kadrowe i techniczne, jakie muszą być
spełnione przez gminy wnioskujące o przejęcie określonych zadań i kompetencji, mając na uwadze konieczność zapewnienia przez gminę prawidłowego poziomu
merytorycznego i technicznego wykonania pełnego zakresu zadań.
Art. 6a ust. 5
Wójt/burmistrz/prezydent miasta prowadzi sprawy powierzone przy pomocy geodety gminnego wchodzącego w skład gminy.
Minister właściwy do spraw administracji publicznej w drodze rozporządzenia określa wymagania i kwalifikacje zawodowe, jakim powinni odpowiadać:
•
Wojewódzcy inspektorzy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego
•
Geodeci wojewódzcy
•
Geodeci powiatowi
•
Geodeci gminni
Ustawodawca w ustawie Prawo Geodezyjne i Kartograficzne określa:
•
Zadania Służby Geodezyjnej i Kartograficznej
•
Zadania Głównego Geodety Kraju
•
Zadania wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego
•
Zadania Marszałka Województwa
•
Zadania starosty
Art. 8
Przy Głównym Geodecie Kraju działają:
•
Państwowa Rada Geodezyjna i Kartograficzna jako organ doradczy i opiniodawczy
•
Komisja Standaryzacji Nazw
Zasoby nieruchomości
Zasoby nieruchomości:
•
Zasób nieruchomości Skarbu Państwa
•
Gminne zasoby nieruchomości
•
Powiatowe zasoby nieruchomości
•
Wojewódzkie zasoby nieruchomości
I.
Zasoby nieruchomości Skarbu Państwa
Do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą:
•
Nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste
•
Nieruchomości, będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa
•
Nieruchomości, które nie wchodzą w grunty pokryte wodami powierzchniowymi płynącymi w rozumieniu Ustawy prawo wodne
Zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują starostowie wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, z wyjątkiem:
•
Nieruchomości Skarbu Państwa oddanymi w trwały zarząd
•
Nieruchomościami Skarbu Państwa na cele statutowe (Minister właściwy do spraw administracyjnych).
Gospodarowanie zasobem nieruchomości Skarbu Państwa obejmuje:
1.
Ewidencjonowanie nieruchomości zgodnie z katastrem nieruchomości – starosta sporządza ważne sprawozdania z gospodarowania
nieruchomościami zasobu i przekazuje je wojewodzie do dnia 30 kwietnia roku następnego, którego sprawozdanie dotyczy. Dotyczy to także gruntów
oddanych w użytkowanie wieczyste.
Ewidencjonowanie zawiera:
a.
Oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej lub katastru nieruchomości
b.
Powierzchnię nieruchomości
c.
Wskazanie dokumentu potwierdzającego posiadanie przez Skarb Państwa praw do nieruchomości w przypadku braku księgi wieczystej
d.
Przeznaczenie nieruchomości w planie miejscowym, a w przypadku braku planu, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy
e.
Wskazanie daty ostatniej aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie
wieczyste lub daty aktualizacji ostatniej opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu.
f.
Informacje o zgłoszonych roszczeniach do nieruchomości
g.
Informacje o toczących się postępowaniach administracyjnych i sądowych
2.
Wycena tych nieruchomości
3.
Plany wykorzystania zasobu
4.
Zabezpieczenie nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem
5.
Naliczanie należności za nieruchomości udostępnione z zasobu
6.
Windykacja tych należności
7.
Współpraca z innymi organami, które na mocy przepisów odrębnych gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z jednostkami
samorządu terytorialnego
8.
Nabywanie i zbywanie za zgodą wojewody nieruchomości wchodzących w skład zasobu
9.
Wydzierżawianie, wynajmowanie i użyczanie nieruchomości wchodzących w skład zasobu
10.
Czynności w postępowaniach sądowych, głównie w sprawach dotyczących własności i innych praw rzeczowych
11.
Wnioski o założenie księgi wieczystej oraz wpisy w księdze wieczystej
Plany wykorzystania zasobu opracowuje się na okres trzech lat.
Plany zawierają w szczególności:
•
Zestawienie powierzchni nieruchomości zasobu i nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste
•
Prognozy udostępniania i nabywania nieruchomości i związanych z tym wydatków oraz wpływów o prognoz zagospodarowania zasobu nieruchomości
II.
Gminne zasoby nieruchomości
Do gminnych zasobów nieruchomości należą:
•
Nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste
•
Nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy
Gminne zasoby nieruchomości mogą być wykorzystywane na cele rozwojowe gmin i zorganizowaną działalność inwestycyjną, w szczególności realizację
budownictwa mieszkaniowego i związaną z nim infrastrukturę techniczną, a także inne cele publiczne.
Zasobem nieruchomości gminy gospodaruje wójt/burmistrz/prezydent miasta.
Gospodarowanie zasobem nieruchomości gminy obejmuje:
1.
Ewidencjonowanie nieruchomości zgodnie z katastrem nieruchomości
2.
Wycena tych nieruchomości
3.
Plany wykorzystania zasobu
4.
Zabezpieczenie nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem
5.
Naliczanie należności za nieruchomości udostępnione z zasobu
6.
Windykacja tych należności
7.
Współpraca z innymi organami, które na mocy przepisów odrębnych gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z jednostkami
samorządu terytorialnego
8.
Nabywanie i zbywanie za zgodą wojewody nieruchomości wchodzących w skład zasobu
9.
Przygotowanie opracowań geodezyjno-prawnych i projektowych
10.
Podziały nieruchomości
11.
Scalanie i podziały nieruchomości
12.
Wyposażanie gmin w infrastrukturę techniczną
III.
Powiatowe zasoby nieruchomości
Do powiatowych zasobów nieruchomości należą:
•
Nieruchomości stanowiące przedmiot własności powiatu i które nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste
•
Nieruchomości, będące przedmiotem użytkowania wieczystego powiatu
Powiatowym zasobem nieruchomości gospodaruje zarząd powiatu.
IV.
Wojewódzkie zasoby nieruchomości
Do wojewódzkich zasobów nieruchomości należą:
•
Nieruchomości stanowiące własność województwa i które nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste
•
Nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego województwa
Wojewódzkim zasobem nieruchomości gospodaruje zarząd województwa.
Gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 13
Nieruchomości stanowiące własność Skarb Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem obrotu. W szczególn
gospodarowania tymi nieruchomościami:
1.
Przedmiot sprzedaży
2.
Przedmiot zamiany
3.
Przedmiot zrzeczenia się
4.
Przedmiot oddania w użytkowanie wieczyste
5.
Przedmiot oddania w najem
6.
Przedmiot oddania w dzierżawę
7.
Przedmiot oddania w użyczenie
8.
Przedmiot oddania w trwały zarząd
9.
Mogą być obciążone ograniczonymi prawami
10.
Mogą być wnoszone jako wkłady niepieniężne do spółek
11.
Mogą być przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych
12.
Mogą być przekazywane jako majątek tworzonych fundacji
13.
Mogą być przekazywane jako darowizna
Organem reprezentującym Skarb Państwa w obrocie nieruchomościami Skarbu Państwa jest starosta. Natomiast organem reprezentującym jednostki samor
terytorialnego w obrocie nieruchomościami jest ich organ wykonawczy.
Ad.13
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem darowizny (nieodpł
•
Partnerowi prywatnemu lub spółce na cele publiczne
•
Darowizna dokonana między Skarbem Państwa a jednostkam
który nieruchomość jest darowana i w przypadku niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna podlega odwołaniu.
Art. 6 Ustawy o gospodarce nieruchomościami
Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:
1.
wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu public
lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów p
publicznej i sygnalizacji;
1a.
wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
2.
budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektry
innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
3.
budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania
ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;
4.
budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących za
wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także reg
własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
5.
opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
5a.
ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady;
6.
budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych,
publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo
7.
budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także
bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
8.
poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wyd
metodą odkrywkową;
•
•
Nieruchomości stanowiące własność Skarb Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem obrotu. W szczególn
Przedmiot oddania w użytkowanie wieczyste
Mogą być obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi
Mogą być wnoszone jako wkłady niepieniężne do spółek
Mogą być przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych
Mogą być przekazywane jako majątek tworzonych fundacji
ącym Skarb Państwa w obrocie nieruchomościami Skarbu Państwa jest starosta. Natomiast organem reprezentującym jednostki samor
terytorialnego w obrocie nieruchomościami jest ich organ wykonawczy.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem darowizny (nieodpł
Partnerowi prywatnemu lub spółce na cele publiczne
Darowizna dokonana między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego lub między tymi jednostkami. W umowie określa się cel, na
który nieruchomość jest darowana i w przypadku niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna podlega odwołaniu.
wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu public
lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów p
wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektry
innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania
i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;
budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących za
wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących
własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
rona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady;
budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych,
blicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo
budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także
pieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wyd
• Skarb
Państwa
• jednostki
samorządu
terytorial-
nego
• partner
prywatny
• spółka
cel publiczny
• Skarb
Państwa
• jednostki
samorządu
terytorial-
nego
cel (zawarty
jest w
umowie)
Nieruchomości stanowiące własność Skarb Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności podaje formy
ącym Skarb Państwa w obrocie nieruchomościami Skarbu Państwa jest starosta. Natomiast organem reprezentującym jednostki samorządu
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem darowizny (nieodpłatne przekazanie):
i samorządu terytorialnego lub między tymi jednostkami. W umowie określa się cel, na
który nieruchomość jest darowana i w przypadku niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna podlega odwołaniu.
wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, części
lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, a także łączności
budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także
budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania
budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w
ulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących
opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
rona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady;
budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół
blicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych;
budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia
pieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego
9.
zakładanie i utrzymywanie cmentarzy;
9a.
ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej;
9b.
ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody;
10.
inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
Ad. 10, 11, 12
Art. 59 - Minister właściwy do spraw skarbu państwa może wyposażyć fundacje lub dokonać darowizny z zasobu Skarbu Państwa na rzecz fundacji oraz
organizacji pożytku publicznego.
Art. 52 – na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, starosta wskazuje nieruchomości, które mogą być przeznaczone na wyposażenie
państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej.
Art. 58 – nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być wnoszone jako wkładnie pieniężne do spółki przez ministra właściwego do spraw Skarbu
Państwa w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Ad.9
Nieruchomości Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi.
Art. 14
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być nieodpłatnie obciążone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami
rzeczowymi oraz jednostki samorządu terytorialnego mogą być obciążone nieodpłatnie na rzecz Skarbu Państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego
ograniczonymi prawami rzeczowymi.
Ad. 7, 5, 6
Art. 23
Starostowie wydzierżawiają, wynajmują i użyczają nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata
lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody. Zgoda wojewody jest wymagana również, gdy po upływie umowy zawartej na czas do 3 lat, strony zawierają
kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
Ad. 3
Art. 16
Państwowa lub samorządowa osoba prawna może zrzec się własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego.
Ad. 2
Art. 603 KC
Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na druga stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej
rzeczy.
Art. 604 KC
Do zamiany stosuje się przepisy o sprzedaży.
Art. 14
Nieruchomości mogą być przedmiotem zamiany między Skarbu Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego bez obowiązku dokonywania dopłat w
przypadku rożnej wartości zamienianych nieruchomości.
W razie zamiany własności nieruchomości na prawo użytkowania wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność, a także zamiany praw
użytkowania wieczystego dokonywania między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami nie ma obowiązku
dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości.
nieodpłatnie
Skarb Państwa
Jednostki samorządu
terytorialnego
Jednostki samorządu
terytorialnego
nieodpłatnie
Skarb Państwa, Jednostki
samorządu terytorialnego
Art. 15
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem zamiany na nieruchomości stanowiące
własność osób fizycznych lub osób prawnych.
W przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości stosuje się dopłatę, której wysokość jest równa różnicy wartości zamienianych nieruchomości.
Stosuje się odpowiednio w przypadku zamiany własności nieruchomości na prawo użytkowania wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność a
także wzajemnej zamiany praw użytkowania wieczystego.
Ad .1 Podmiot sprzedaży i użytkowania wieczystego – zasady ogólne
Art. 14
Nieruchomości będące własnością Skarbu Państwa mogą być sprzedawane jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż ich wartość rynkowa lub
oddawane w użytkowanie wieczyste tym jednostkom bez pobierania opłaty pierwszej. Ta sama zasada obowiązuje przy sprzedaży lub oddawaniu w użytkowanie
wieczyste własności jednostek samorządu terytorialnego Skarnowi Państwa lub innym jednostkom samorządu terytorialnego.
SP -> JST
Sprzedaż za cenę niższą, oddawanie w użytkowanie wieczyste bez pobierania opłaty pierwszej
JST -< SP, JST
Art. 17
Państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej nabywają nieruchomości na własność Kub w użytkowanie wieczyste Skarbu
Państwa. Natomiast samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej na własność lub w użytkowanie wieczyste odpowiedniej
jednostki.
Art. 27
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Wymaga
to wpisu w księdze wieczystej.
Skarb Państwa
Jednostki samorządu terytorialnego
Jednostki samorządu terytorialnego
Jednostki samorządu terytorialnego
Własność
Własność
Użytkowanie
wieczyste
Użytkowanie
wieczyste
Użytkowanie
wieczyste
Własność
Użytkowanie
wieczyste
Własność
Skarb Państwa, Jednostki
samorządu terytorialnego
Osoby fizyczne,
osoby prawne
Własność
Własność
Użytkowanie
wieczyste
Użytkowanie
wieczyste
Użytkowanie
wieczyste
Użytkowanie
wieczyste
B
E
Z
O
P
Ł
A
T
Art. 28
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej następuje w drodze przetargu lub w drodze bezprzetargowej.
Warunki zbycia nieruchomości w drodze przetargu obwieszcza się w ogłoszeniu o przetargu. Warunki zbycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej ustala się
w rokowaniach prowadzonych z nabywcą. Protokół z przeprowadzonego przetargu lub protokół z rokowań przy zbyciu w drodze bezprzetargowej, stanowi
podstawę do zawarcia umowy.
Przetargi na zbycie nieruchomości (rozdział 4 ustawy, art. 37)
Przetarg przeprowadza się w formie:
•
Przetargu ustnego nieograniczonego
•
Przetargu ustnego ograniczonego
•
Przetargu pisemnego nieograniczonego
•
Przetargu pisemnego ograniczonego
Art. 35
Dotyczy wykazu nieruchomości do sprzedaży, oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem i dzierżawę.
Art. 34 (prawo pierwokupu)
Właściwy organ sporządza i podaje do publicznej wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczony do sprzedaży, użytkowania wieczystego, użytkowania,
najmu i sprzedaży, i wywiesza ten wykaz na okres 31 dni w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o wywieszeniu tego wykazu podaje do publicznej
wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych urzędu.
Art. 31 (oddanie w użytkowanie wieczyste)
Okres użytkowania wieczystego trwa od 40 do 99 lat. Wyjątkiem może być cel gospodarczy. W umowie oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste
podaje się sposób korzystania z nieruchomości.
Art. 62 (dotyczy ustalenia sposobów i terminów zagospodarowania nieruchomości gruntowej)
W umowie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste ustala się termin zabudowy zgodnie z celem, na który nieruchomość gruntowa została
oddana w użytkowanie wieczyste.
Jeśli sposób zagospodarowania polega na jej zabudowaniu to ustala się termin rozpoczęcia budowy (wybudowanie fundamentów) lub termin zakończenia
budowy (budynek w stanie surowym zamkniętym). Termin może być przedłużony na wniosek użytkownika wieczystego, jeżeli nie mógł być dotrzymany z
przyczyn niezależnych od użytkownika.
W razie niedotrzymania terminów zagospodarowania nieruchomości, organ może wyznaczyć termin dodatkowy. Mogą być ustalone dodatkowe opłaty
roczne niezależne od opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Wysokość dodatkowej opłaty rocznej wynosi 10% wartości nieruchomości gruntowej określonej na
dzień ustalenia opłaty pierwszej po bezskutecznym upływie terminu jej zagospodarowania . za każdy następny rok opłata podlega zwiększeniu o dalsze 10% tej
wartości.
Art. 33 (rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego)
Użytkowanie wieczyste wygasa z upływem okresu ustalonego w umowie albo przez rozwiązanie umowy przed upływem tego okresu. W razie wygaśnięcia
lub rozwiązania umowy użytkownikowi wieczystemu przysługuje wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki i inne urządzenia na
dzień wygaśnięcia użytkowania wieczystego. Za budynki i inne urządzenia wzniesione wbrew postanowieniom umowy wynagrodzenie nie przysługuje.
Właściwy organ może żądać rozwiązania umowy użytkowania wieczystego przed upływem ustalonego okresu, jeżeli użytkownik wieczysty korzysta z
nieruchomości w sposób sprzeczny z ustalonym w umowie lub jeżeli nie zabudował jej w ustalonym terminie.
CENY, OPŁATY I ROZLICZENIA ZA NIERUCHOMOŚCI
Sprzedaż – cenę nieruchomości ustala się na podstawie jej wartości. Przy sprzedaży nieruchomości w drodze przetargu stosuje się następujące zasady
ustalania cen:
•
Cenę wywoławczą w pierwszym przetargu ustala się w wysokości nie niższej niż wartość nieruchomości
•
Cenę wywoławczą w drugim przetargu można ustalić w wysokości niższej niż wartość nieruchomości, jednak nie niższej niż 50% jej wartości
•
Cenę, którą jest obowiązany zapłacić jej nabywca ustala się w wysokości ceny uzyskanej w wyniku przetargu
•
Jeżeli drugi przetarg zakończył się wynikiem negatywnym, cenę nieruchomości ustala się w rokowaniach z nabywcą w wysokości nie niższej niż 40 %
jej wartości
Przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość.
Bonifikaty – właściwy organ może udzielić z zgodą wojewody, rady lub sejmiku bonifikaty od ceny ustalonej wg zasad jak wyżej, jeżeli nieruchomość jest
sprzedawana:
•
Na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych
•
Osobom fizycznym lub prawnym, które prowadzą działalność charytatywną, opiekuńczą, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową,
wychowawczą, sportową lub turystyczną na cele niezwiązane z działalnością zarobkową, a także na działalność pożytku publicznego.
•
Jako lokal mieszkaniowy
•
Organizacji zrzeszających działkowców z przeznaczeniem na ogrody działkowe
•
5-11 inne cele bardziej specjalistyczne
Jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomości lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające uzyskanie bonifikaty przed upływem 20 lat, a w
przypadku lokalu mieszkalnego – 5 lat, licząc od dnia nabycia jest zobowiązany do zwrotu kwoty bonifikaty po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie
właściwego organu.
Są wyjątki w przypadku:
•
Zbycia na rzecz osoby bliskiej
•
Zbycia między jednostkami samorządu terytorialnego
•
Zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a Skarbem Państwa
•
Zamiany lokalu mieszkalnego na inny lokal mieszkalny albo nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe
•
Sprzedaży lokalu mieszkalnego jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu
mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe
W razie zbiegu praw do bonifikat stosuje się jedną bonifikatę korzystniejszą dla nabywcy.
Cenę nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków obniża się o 50%.
Cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w drodze rokowań może zostać rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż 10 lat.
Wierzytelność jest zabezpieczona hipoteką. Pierwsza rata podlega zapłacie nie później niż do dnia zawarcia umowy, a następne wraz z oprocentowaniem
podlegają zapłacie w terminach ustalonych w umowie.
Decyzja powinna zawierać:
1.
Nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, na rzecz której jest ustanowiony trwały zarząd.
2.
Oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz według katastru nieruchomości.
3.
Powierzchnię i opis nieruchomości.
4.
Przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania.
5.
Cel, na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd.
6.
Termin zagospodarowania nieruchomości.
7.
Cenę nieruchomości i opłatę z tytułu trwałego zarządu.
8.
Możliwość aktualizacji opłaty z tytułu trwałego zarządu.
9.
Czas, na który trwały zarząd został ustanowiony.
Objęcie nieruchomości w trwały zarząd następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego.
Wygaśnięcie trwałego zarządu
Wygaśnięcie decyzją organu
Wygaśnięcie na wniosek jednostki organizacyjnej
Wygaśnięcie decyzją organu – wygasa z upływem okresu, który został ustanowiony lub na skutek wydania decyzji w razie stwierdzenia:
•
Nieruchomość nie została zagospodarowana zgodnie z decyzją o ustanowieniu trwałego zarządu
•
Jednostka organizacyjna nie zawiadomiła właściwego organu o oddaniu nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę lub o użyczeniu albo nie
uzyskała zgody
•
Nieruchomość jest wykorzystywana niezgodnie z jej przeznaczeniem określonym w decyzji
•
Sposób korzystania z nieruchomości pogarsza stan środowiska w stopniu zagrażającym życiu, zdrowiu lub mieniu
•
Przeznaczenie nieruchomości w planie miejscowym uległa zmianie, która nie pozwala na dalsze wykorzystywanie nieruchomości lub jej części w
dotychczasowy sposób, a jednostka organizacyjna nie ma możliwości zmiany sposobu wykorzystywania nieruchomości
•
Nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu
Wygaśnięcie trwałego zarządu jest równoznaczne z wypowiedzeniem najmu, dzierżawy lub użyczenia z zachowaniem trzymiesięcznego okresu
wypowiedzenia.
Ad.1
Decyzje o wygaśnięciu trwałego zarządu przysługującego jednostkom organizacyjnym Resortu Obrony Narodowej, Resortu Spraw Wewnętrznych i
Administracji, Resortu Sprawiedliwości, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego wymagają zgód
wojewody w porozumieniu z odpowiednimi ministrami lub szefami resortów.
Ad. 2
Wniosek o wydanie decyzji o wygaśnięciu zarządu do całej nieruchomości lub jej części, jednostka organizacyjna sprawująca ten zarząd może zgłosić
organowi, jeżeli nieruchomość stała się dla niej zbędna.
Złożenie wniosku powinno być poprzedzone uzyskaniem zgody organu nadzorującego jednostkę organizacyjną.
Właściwy organ może orzec w drodze decyzji o przekazaniu trwałego zarządu między jednostkami organizacyjnymi na ich wniosek, złożony za zgodą
organów nadzorujących te jednostki.
Likwidacja jednostki organizacyjnej sprawującej trwały zarząd nieruchomości powoduje jego wygaśnięcie.
Opłaty z tytułu trwałego zarządu
Za nieruchomość oddaną w trwały zarząd pobiera się opłaty roczne. Opłaty te pobiera się przez cały okres trwania trwałego zarządu w terminie do 31
marca każdego roku z góry na cały rok. Jeśli trwały zarząd nastąpił w trakcie roku, opłatę ustala się proporcjonalnie do okresu trwałego zarządu. Opłaty ustala się
według stawki procentowej od ceny nieruchomości ustalonej na podstawie wartości. Wysokość stawek procentowych opłat rocznych jest uzależniona od celu, na
jaki nieruchomość została oddana i wynosi:
•
na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej (1/10% ceny)
•
na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych, działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną,
leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, a także siedziby organów władzy o administracji
publicznej (3/10 % ceny)
•
na pozostałe nieruchomości (1% ceny)
Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane w trwały zarząd pod drogi publiczne, parki, zieleńce, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki
narodowe oraz rezerwaty przyrody.
Jeśli trwały zarząd jest ustanowiony i nieruchomość wykorzystywana jest na więcej niż jeden cel, stawkę procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego
celu, który został określony w decyzji jako podstawowy.
Jeżeli nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, stawkę opłaty rocznej zmienia stosownie do zmienionego sposobu korzystania w
drodze decyzji.
Bonifikaty w opłatach
Właściwy organ może udzielić za zgodą wojewody, rady lub sejmiku bonifikat, jeżeli nieruchomość jest oddana:
•
na cele mieszkaniowe, realizację urządzeń infrastruktury technicznej i cele publiczne
•
jednostkom organizacyjnym, które prowadzą działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, , leczniczą, oświatową, naukową, wychowawczą,
sportową i turystyczną na cele niezwiązane z działalnością zarobkową
•
na siedziby organów administracji publicznej i sądów oraz prokuratur
•
na siedziby aresztów śledczych, zakładów karnych, zakładów dla nieletnich
Jeżeli nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków opłatę można ustalić na 50% lub podwyższyć albo obniżyć bonifikatę. W razie zbiegu praw do
bonifikat, stosuje się jedną bonifikatę korzystniejszą dla jednostki organizacyjnej. Wysokość opłat rocznych oraz udzielonych bonifikat i sposób zapłaty tych opłat
ustala się w drodze decyzji właściwego organu.
Strata bonifikaty
Jednostka organizacyjna sprawująca trwały zarząd, która oddała nieruchomość lub jej część w najem lub dzierżawę może być pozbawiona bonifikaty, a
ponadto może być zobowiązana do uiszczenia opłat rocznych w wysokości 1% ceny nieruchomości. Pozbawienie bonifikaty oraz zmiana opłaty rocznej następuje
w drodze decyzji.
Jeżeli nastąpiła trwała zmiana celu wykorzystania nieruchomości, będące podstawą udzielonej bonifikaty, właściwy organ pozbawia przyznanej bonifikaty w
drodze decyzji.
Aktualizacja opłaty rocznej
Wysokość opłaty rocznej może być aktualizowana nie częściej niż raz w roku, jeżeli wartość nieruchomości uległa zmianie. Aktualizacji dokonuje się z
urzędu albo na wniosek jednostki organizacyjnej. Aktualizacji dokonuje się w drodze decyzji, a nowa wysokość opłaty rocznej obowiązuje od 1 stycznia roku
następującego po roku, w którym decyzja stała się ostateczna.
Na poczet różnicy między opłatą dotychczasową a zaktualizowaną zalicza się wartość nakładów poniesionych przez jednostkę organizacyjną na budowę
urządzeń infrastruktury technicznej.
Jeżeli jednostka organizacyjna poniosła nakłady na wybudowanie budynków i innych urządzeń trwale z gruntem związanych, wartość tych nakładów nie
uwzględnia się w cenie nieruchomości, będącej podstawą do ustalenia opłat.
Przy przekazywaniu trwałego zarządu przez jednostkę organizacyjną na wniosek innej jednostki organizacyjnej dokonują one między sobą rozliczenia
nakładów na tę nieruchomość. Sposób rozliczenia ustala się w porozumieniu między jednostkami organizacyjnymi.
W razie wygaśnięcia trwałego zarządu na skutek upływu okresu, na który został ustanowiony albo wydaniu decyzji o jego wygaśnięciu, organ zwraca
jednostkom organizacyjnym kwotę równą wartości nakładów.
Jeżeli wygaśnięcie trwałego zarządu nastąpiło na wniosek jednostki organizacyjnej, rozliczenia nie dokonuje się.
Wywłaszczenie nieruchomości
Przepisy o wywłaszczenie nieruchomości stosuje się do nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne
albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu lub ograniczeniu w drodze decyzji prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego
prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie może być dokonane jedynie na cele publiczne, jeśli nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez
pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest
starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostek
samorządu terytorialnego. Wywłaszczeniem może być objęta cala nieruchomość albo jej część. Jeżeli wywłaszczeniem objęta jest cześć nieruchomości, a
pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele na żądanie właściciela lub użytkownika wieczystego nabywa się tę część w
drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostek samorządu terytorialnego. Jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub zbiorów
dokumentów przyjmuje się inne dokumenty stwierdzające prawa do nieruchomości oraz służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości. W przypadku
nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym przyjmuje się dane z katastru nieruchomości. Nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym to
nieruchomość, dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbiorów dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić osób, którym przysługują do
niej prawa rzeczowe. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego należy poprzedzić rokowaniami o nabycie w drodze umowy praw do nieruchomości
przeprowadzonymi pomiędzy starostą a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo
rzeczowe. W trakcie przeprowadzenia rokowań może być zaoferowana nieruchomość zamienna. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie
prawnym informacje o zamiarze wywłaszczenia podaje starosta do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, na stronach
internetowych starostwa powiatowego oraz przez ogłoszenie w prasie o zasięgu ogólnopolskim. Jeżeli wywłaszczenie dotyczy części nieruchomości ogłoszenie
zawiera również informację o zamiarze wszczęcia postępowania w sprawie podziału tej nieruchomości. Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia nie
zgłoszą się osoby, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości można wszcząć postępowanie w sprawie podziału i postępowanie wywłaszczeniowe.
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego na rzecz Skarbu Państwa następuje z urzędu, natomiast na rzecz jednostek samorządu terytorialnego - na wniosek
jej organu wykonawczego.
We wniosku należy określić:
•
Nieruchomość z podaniem oznaczeń księgi wieczystej lub zbioru dokumentów oraz z katastru nieruchomości
•
Cel publiczny, dla którego realizacji nieruchomość jest niezbędna
•
Powierzchnię nieruchomości, a jeżeli wywłaszczeniem ma być objęta tylko część to powierzchnię tej części oraz całej powierzchni
•
Dotychczasowy sposób korzystania z nieruchomości i stan jej zagospodarowania
•
Lokale zamienne oraz sposób ich zapewnienia najemcom wywłaszczanych lokali
•
Właściciela lub użytkownika wieczystego lub władającego nieruchomością zgodnie z wpisem w katastrze nieruchomości
•
Osobę, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomości
•
nieruchomość zamienną, jeżeli jednostka samorządu terytorialnego taką oferuje
•
Inne istotne w sprawie
Do wniosku należy dołączyć
•
Dokumenty z przebiegu rokowań
•
Wypis i wyrys z planu miejscowego, a w przypadku jego braku decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
•
Mapę z rejestrem nieruchomości objętych wnioskiem lub mapę z podziałem i rejestrem nieruchomości oraz decyzję zatwierdzającą ten podział, jeżeli
wniosek dotyczy części nieruchomości
•
Pełny odpis z księgi wieczystej albo zaświadczenie o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentów
•
W razie braku dokumentów, zaświadczenie właściwego sądu stwierdzające, że nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub, że nie jest dla niej
prowadzony zbiór dokumentów
•
Wypis i wyrys z katastru nieruchomości
Starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej składa w sądzie wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej wszczęcia postępowania
wywłaszczeniowego, a jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej o złożenie do istniejącego zbioru dokumentów zawiadomienia o wszczęciu tego
postępowania. Jeżeli wywłaszczenie nie doszło do skutku, starosta jest zobowiązany wystąpić niezwłocznie o wykreślenie z księgi wieczystej tego wpisu. Po
wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego starosta przeprowadza rozprawę administracyjną.
W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym postępowanie wygląda inaczej. Jeżeli nie zostały ustalone osoby, którym przysługują
prawa rzeczowe do nieruchomości, starosta wydaje decyzję o nabyciu własności nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego
wnioskującą o wywłaszczenie. Nabycie prawa własności następuje z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna. Odszkodowanie za nieruchomość, której
własność przeszła na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego składa się do depozytu sądowego na okres 10 lat.
Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości powinna zawierać:
1.
Ustalenie, na jakie cele nieruchomość jest wywłaszczona.
2.
Określenie przedmiotu wywłaszczenia, czyli oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej lub zbioru dokumentów oraz według katastru
nieruchomości.
3.
Określenie praw podlegających wywłaszczeniu.
4.
Wskazanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości.
5.
Wskazanie osoby, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości.
6.
Zobowiązanie do zapewnienia lokali zamiennych.
7.
Ustalenie wysokości odszkodowania.
Wywłaszczenie następuje z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna. Decyzji może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Ostateczna
decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Starosta może ograniczyć w drodze decyzji sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na
nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji,
a także innych podziemnych i nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik
wieczysty nie wyraża na to zgody.
Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Zezwolenie może być udzielone z urzędu lub na wniosek organu wykonawczego jednostek samorządu terytorialnego, innej osoby lub jednostki organizacyjnej.
Udzielenie zezwolenia powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości na uzyskanie zgody na wykonanie
tych prac. Na osobie lub jednostce organizacyjnej występującej o zezwolenie ciąży obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego niezwłocznie
po wykonaniu wyżej wymienionych prac. Jeżeli założenie lub przeprowadzenie tych prac uniemożliwia właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu dalsze
prawidłowe korzystanie z nieruchomości może on żądać, aby starosta nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa w drodze umowy własność albo użytkowanie
wieczyste nieruchomości. Właściciel lub użytkownik wieczysty jest zobowiązany udostępnić nieruchomość w celu wykonania czynności związanych z
konserwacją, usuwaniem awarii, wyżej wymienionych prac, a obowiązek udostępnienia podlega egzekucji administracyjnej. Decyzja ostateczna ograniczająca
sposób korzystania z nieruchomości stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Starosta może w drodze decyzji ograniczyć sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności polegającej na
poszukiwaniu, rozpoznawaniu, wydobywaniu lub składowaniu kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą
odkrywkową na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody.
Zezwolenie na czasowe zajecie nieruchomości
W przypadku siły wyższej lub nagłej potrzeby zapobieżenia powstaniu znacznej szkody starosta może w drodze decyzji zezwolić na czasowe zajecie
nieruchomości na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy. Decyzji takiej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Po upływie okresu na który nastąpiło zajęcie
nieruchomości starosta jest obowiązany doprowadzić nieruchomość do stanu poprzedniego. Jeżeli na skutek czasowego zajęcia nieruchomości właściciel lub
użytkownik wieczysty nie będzie mógł korzystać w sposób dotychczasowy lub zgodny z przeznaczeniem może żądać, aby starosta nabył od niego na rzecz Skarbu
Państwa własność lub użytkowanie wieczyste w drodze umowy.
Odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości
Wywłaszczenie własności lub użytkowania wieczystego lub innego prawa następuje za odszkodowaniem odpowiadającym wartości tych praw.
Odszkodowanie ustala starosta w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości lub odrębnej decyzji o odszkodowaniu. Wysokość odszkodowania ustala się wg stanu i
wartości nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Zaplata następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu
podlega wykonaniu. Wysokość odszkodowania ustalona w decyzji podlega waloryzacji na dzień jego zapłaty. Odszkodowanie wpłaca się do depozytu sądowego
jeżeli:
1.
Osoba uprawniona odmawia przyjęcia odszkodowania
2.
Odszkodowanie dotyczy nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym
Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości, a jeżeli nie można określić jej wartości rynkowej (tego rodzaju
nieruchomości nie występują w obrocie), określa się jej wartość odtworzeniową. Przy określaniu wartości odtworzeniowej oddzielnie określa się wartość gruntu i
oddzielnie jego części składowe.
Zwrot wywłaszczonych nieruchomości
Nieruchomość wywłaszczona nie może być użyta na cel inny niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, chyba że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca
nie złoża wniosku o zwrot tej nieruchomości.
Nieruchomość uznaje się za zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu jeżeli:
1.
Pomimo upływu 7 lat od dnia w którym decyzja stała się ostateczna nie rozpoczęto prac związanych z realizacja tego celu
2.
Pomimo upływu 10 lat od dnia w którym decyzja stała się ostateczna cel nie został zrealizowany.
Nieruchomość podlega zwrotowi w stanie w jakim podlega w dniu jej zwrotu. W razie zwrotu nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca
zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego ustalone w drodze decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli
była przyznana w ramach odszkodowania.
Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, z tym że jego wysokość po waloryzacji nie może być wyższa niż wartość rynkowa nieruchomości w dniu
zwrotu.
Należności mogą być na wniosek poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy rozłożone na raty nie dłużej niż na 10 lat. Warunki rozłożenia na raty
określa się w decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości. O zwrocie wywłaszczonych nieruchomości, zwrocie odszkodowania, rozliczeniach, terminach
orzeka starosta w drodze decyzji.
Scalenie i podział nieruchomości
Jest to procedura, które stosuje się na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne i leśne. Szczegółowe warunki scalenia i podziału
nieruchomości określa plan miejscowy. Scalenia i podziału można dokonać, jeżeli są one położone w granicach określonych w planie miejscowym albo gdy
wystąpią właściciele lub użytkownicy wieczyści posiadający ponad 50% powierzchni gruntów objętych scaleniem i podziałem. O przystąpieniu decyduje rada
gminy w uchwale, określając granice zewnętrzne gruntów, objętych scaleniem i podziałem, ale zabudowane części nieruchomości mogą być objęte uchwałą za
zgodą ich właścicieli bądź użytkowników.
Wójt/burmistrz/prezydent miasta składa we właściwym sądzie wniosek ujawnienie w księdze wieczystej przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a
gdy nieruchomość nie ma księgi wieczystej o złożenie do istniejącego zbioru dokumentów odpisu uchwały.
Właściciele, użytkownicy wieczyści oraz samoistni posiadacze nieruchomości są uczestnikami postępowania w sprawie scalenia i podziału. Właściciele i
użytkownicy wieczyści mogą wybrać ze swojego grona radę uczestników scalenia w liczbie do 10 osób, która ma uprawnienia opiniodawcze.
Projekt uchwały podlega zaopiniowaniu przez radę uczestników scalenia oraz wyłożeniu do wglądu uczestnikom postępowania na okres 21 dni. Uczestnicy
postępowania mogą składać na piśmie wnioski, uwagi i zastrzeżenia do projektu. O sposobie ich załatwienia rozstrzyga rada gminy w uchwale o scaleniu i
podziale nieruchomości. Koszty związane ze scaleniem i podziałem ponoszą uczestnicy postępowania proporcjonalnie do powierzchni posiadanych przez nich
nieruchomości, jeżeli postępowanie było przeprowadzone na ich wniosek.
Rada gminy podejmuje uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości, którą doręcza się uczestnikom postępowania, a ponadto informacje o podjęciu uchwały
podaje się do publicznej wiadomości. Czynności związane z przeprowadzeniem postępowania wykonuje wójt/burmistrz/prezydent miasta.
Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości powinna zawierać:
1.
Opracowane geodezyjnie granice gruntów, objętych scaleniem i podziałem
2.
Wypis i wyrys z planu miejscowego
3.
Geodezyjny projekt scalenia i podziału nieruchomości
4.
Rejestr nieruchomości z wykazaniem ich stanu dotychczasowego oraz stanu nowego po scaleniu i podziale, w tym nieruchomości przyznanych w
zamian za nieruchomości będące własnością lub pozostające w użytkowaniu wieczystym
5.
Rozstrzygnięcia w sprawie dopłat w gotówce oraz służebnościach gruntowych
6.
Ustalenia co do rodzaju infrastruktury technicznej planowanej do wybudowania, terminy ich budowy oraz źródła finansowania
7.
Ustalenia wysokości, terminu i sposobu zapłaty opłat adiacenckich
8.
Rozstrzygnięcie o sposobie załatwienia wniosków, uwag i zastrzeżeń złożonych przez uczestników postępowania
Uchwała stanowi podstawę do:
1.
Zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych
2.
Założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości
3.
Ujawnienia nowego stanu prawnego w katastrze nieruchomości
4.
Wyznaczenia i utrwalenia na gruncie granic nieruchomości powstałych w wyniku scalenia i podziału nieruchomości
5.
Wprowadzenia uczestników postępowania na nowe nieruchomości
Obciążenia na nieruchomościach objętych scaleniem i podziałem przenosi się do nowo założonych ksiąg wieczystych z wyjątkiem służebności gruntowych, które
podlegają zniesieniu.
Powierzchnie każdej nieruchomości objętej scaleniem i podziałem pomniejsza się o powierzchnię niezbędną do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub
poszerzenie dróg istniejących. Pomniejszenie jest proporcjonalne do powierzchni wszystkich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem oraz ogólnej
powierzchni działek gruntu, wydzielonych pod nowe drogi i poszerzenie dróg istniejących.
W zamian za nieruchomości objęte scaleniem i podziałem, uczestnicy postępowania otrzymują nieruchomości składające się z takiej samej liczby działek gruntu,
których łączna powierzchnia jest równa powierzchni dotychczasowej powierzchni, z odliczeniem powierzchni na drogi.
Jeżeli nie ma możliwości przydzielenia nieruchomości o powierzchni w pełni równoważnej, za różnicę powierzchni dokonuje się odpowiednich dopłat w gotówce.
Działki gruntu wydzielone pod nowe drogi albo pod poszerzenie dróg istniejących nie będących drogami powiatowymi, wojewódzkimi lub krajowymi przechodzą
z mocy prawa na własność gminy za odszkodowaniem. Za działki gruntu wydzielone pod nowe drogi, poszerzenie istniejących, urządzenia, których nie można
odłączyć od gruntu, drzewa i krzewy, gmina wypłaca odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem, użytkownikiem wieczystym a właściwym
organem wykonawczym samorządu terytorialnego lub starostą, lub jeśli nie dojdzie do tego uzgodnienia według zasad i trybu obowiązujących przy
wywłaszczeniu nieruchomości.
Gmina jest zobowiązana do wybudowania na gruntach objętych uchwałą o scaleniu i podziale nieruchomości niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej.
Koszty wybudowania tych urządzeń nie mogą obciążać uczestników postępowania, chyba że na mocy zawartego porozumienia strony postanowią inaczej.
Osoby, które otrzymały nowe nieruchomości w wyniku scalenia i podziału są zobowiązane do wniesienia na rzecz gminy opłat adiacenckich w wysokości do 50%
wzrosty wartości tych nieruchomości w stosunku do wartości nieruchomości dotychczas posiadanych. Przy ustaleniu wartości dotychczas posiadanych
nieruchomości nie uwzględnia się:
1.
Wartości drzew i krzewów
2.
Urządzeń
jeśli zostało za nie wypłacone odszkodowanie. Wysokość stawki % opłaty adiacenckiej ustala rada gminy w uchwale.
Terminy i sposób wnoszenia opłat adiacenckich ustala wójt/burmistrz/prezydent miasta w drodze ugody z osobami zobowiązanymi do ich zapłaty przez
podpisanie protokołu uzgodnień. Opłatę adiacencką ustala wójt/burmistrz/prezydent miasta w drodze decyzji zgodnie z ugodą lub uchwałą o scaleniu i podziale.
Udział w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej – opłaty adiacenckie
Jeżeli urządzenia infrastruktury technicznej zostały wybudowane z udziałem środków Skarbu Państwa, Jednostek Samorządu Terytorialnego, środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi do nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne
stosuje się opłaty adiacenckie – właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy tych urządzeń przez wnoszenie tych opłat.
Wójt/burmistrz/prezydent miasta w drodze decyzji może ustalić opłatę adiacencką każdorazowo po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do
poszczególnych urządzeń infrastruktury albo po stworzeniu warunków do korzystania z wybudowanej drogi (budowa drogi w świetle ustawy jest urządzeniem
infrastruktury technicznej).
Do ustalenia opłaty przyjmuje się stawkę procentową określoną w uchwale rady gminy. Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą od wzrostu wartości
nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego. Wysokość opłaty adiacenckiej
wynosi nie więcej niż 50% różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury a wartością po ich wybudowaniu.
Wysokość stawki procentowej ustala rada gminy w drodze uchwały.
Opłata adiacencką może być na wniosek właściciela nieruchomości rozłożona na raty roczne płatne w okresie do 10 lat. Należność gminy z tego tytułu podlega
zabezpieczeniu przez ustanowienie hipoteki. Decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.
Przy ustaleniu opłaty adiacenckiej różnicę między wartością przed i po wybudowaniu urządzeń pomniejsza się o wartość nakładów poniesionych przez właściciela
lub użytkownika wieczystego na rzecz budowy poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron