1
Bank i system bankowy
22
Definicja banku
w polskim prawie
bankowym
Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z
przepisami ustaw, działającą na podstawie
zezwoleń uprawniających do wykonywania
czynności bankowych
obciążających ryzykiem
środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem
zwrotnym.
33
Czynności bankowe sensu stricte
przyjmowanie wkładów pieniężnych
płatnych na żądanie lub z
nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków
tych wkładów,
prowadzenie innych
rachunków bankowych
,
udzielanie kredytów
udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych
oraz otwieranie
akredytyw,
emitowanie
bankowych papierów wartościowych
,
przeprowadzanie
bankowych rozliczeń pieniężnych
,
wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,
wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla
banku w odrębnych ustawach.
44
Czynności bankowe sensu largo
udzielanie pożyczek pieniężnych oraz pożyczek i kredytów konsumenckich
w rozumieniu przepisów odrębnej ustawy,
operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są
warranty,
wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
terminowe operacje finansowe,
nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz
udostępnianie skrytek sejfowych,
prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,
udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów
wartościowych,
pośrednictwo w dokonywaniu przez rezydentów przekazów pieniężnych za
granicę oraz rozliczeń w kraju z nierezydentami.
5
Prawne aspekty outsourcingu w działalności bankowej
umowa w
formie
pisemnej do celów
dowodowych
uzyskanie
zezwolenia
KNF
nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia, lecz jedynie zawiadamienie KNF z co
najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem o zamiarze zawarcia umowy,
Tryb powierzania
wykonywanie tych
wszystkich
czynności, które
umożliwiają osobie
powierzającej
pośrednictwo
zawarcie umowy
wykonywanie
innych
czynności
•
zawieranie i zmiana umów rachunków bankowych, kredytu mieszkaniowego,
kredytu konsumenckiego, ugody w sprawie spłaty kredytów, dotyczących prawnego
zabezpieczenia kredytów,
•
przyjmowanie wpłat, dokonywanie wypłat oraz obsługa czeków związanych
z prowadzeniem rachunków bankowych przez bank
•
przyjmowanie dyspozycji przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych
związanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank
Czynności faktyczne
Inne czynności
Czynności wymienione w art. 6a-6d ustawy prawo bankowe
GRUPA 2
GRUPA 1
Nie można zlecić:
zarządzania bankiem, w szczególności zarządzania
ryzykiem, oraz czynności związanych z audytem wewnętrznym w
banku
Źródło: Opracowanie własne
6
Udział pośrednich i bezpośrednich kanałów w dystrybucji kredytów
hipotecznych w Polsce na tle innych państw europejskich
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Dania
Turcja
Belgia
Szwajcaria
Szwecja
Francja
Polska
Włochy
Niemcy
Irlandia
Hiszpania
Holandia
Wielka Bry tania
Kanał pośredni
Kanał bezpośredni
Źródło: Analiza Olivera Wyman’a dokonana na podstawie sondażu wśród kredytodawców, CML Datamonitor, Consart and Mortgage Strategy [za:] O.
Wyman, European mortgage distribution Changing channel choices, FORTIS, EFMA 2007, s. 18
77
Warunki utworzenia banku:
fundusze własne
(dostosowane do rodzaju czynności bankowych i rozmiaru
działalności). Jeden założyciel oraz grupa założycieli może
wnieść wkład pieniężny w kwocie nie przekraczającej połowy
kapitału założycielskiego,
pomieszczenie
posiadające odpowiednie urządzenia techniczne,
zabezpieczające przechowywanie w banku wartości z
uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności
bankowej,
założyciele
oraz osoby przewidziane do objęcia w banku
stanowisk członków zarządu dają rękojmię prowadzenia
działalności w sposób należycie zabezpieczający interesy klienta
banku,
co najmniej dwie osoby przewidziane do objęcia w banku
stanowisk
członków zarządu
posiadają wykształcenie i
doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem,
przedstawiony przez założycieli
plan działalności
banku na okres
co najmniej trzyletni wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna
dla środków pieniężnych gromadzonych w banku,
88
Warunki utworzenia banku
część kapitału założycielskiego może być wniesiona w
formie wkładów niepieniężnych bezpośrednio przydatnych
do prowadzenia działalności bankowej
w wysokości nie
większej niż 15%
wartości kapitału założycielskiego.
Wartość kapitału w formie pieniężnej
nie może być mniejsza
niż 5.000.000 EURO
(wg kursu NBP w dniu wydania decyzji
zezwalającej na utworzenie banku),
w razie podwyższenia kapitału banku wartość wkładów
niepieniężnych nie może przekroczyć 15% funduszy
podstawowych banku,
Komisja Nadzoru Finansowego może w szczególnie
uzasadnionych przypadkach wyrazić zgodę na
przekroczenie limitów,
kapitał założycielski banku nie może pochodzić z pożyczki,
kredytu lub źródeł nieudokumentowanych.
99
Funkcje banku
rola płatnika
dokonywanie płatności w imieniu swoich klientów ;
rola agenta
działanie w imieniu klientów w zakresie emisji papierów
wartościowych i zarządzania własnością klientów;
rola gwaranta
poparcie udzielone klientom w spłacie ich zobowiązań;
rola pośrednika
dokonywanie transformacji otrzymanych depozytów w kredyty
przede wszystkim dla przedsiębiorstw;
rola instrumentu w realizacji polityki gospodarczej kraju
regulowanie podaży pieniądza poprzez działanie banku
centralnego.
10
10
Rola banku
Udział w kreacji pieniądza
Udział w społecznym podziale pracy
Alokacja i transformacja środków
Informacji
Wielkości sumy pieniądza
Terminu
Ryzyka
Miejsca
11
Instytucja kredytowa
Pośrednicy finansowi
Asymetria informacji
12
12
Instytucja kredytowa
Podmiot mający swoją siedzibę za granicą
Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium jednego z
państw członkowskich Unii Europejskiej, zwanych dalej
"państwami członkowskimi",
prowadzący we własnym
imieniu i na własny rachunek, na podstawie zezwolenia
właściwych władz nadzorczych, działalność polegającą
na:
przyjmowaniu depozytów lub innych środków
powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i
udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza
elektronicznego.
13
13
Asymetria informacji
Oznacza sytuację, w której jedna ze stron transakcji
posiada więcej informacji od drugiej strony. Zwykle
odnosi się to do sytuacji w której sprzedawca jest w
uprzywilejowanej sytuacji informacyjnej w stosunku
do kupującego, jednak możliwa jest również
sytuacja odwrotna
Asymetria informacji jest jedną z przyczyn
zawodności rynku, czyli sytuacji w której
mechanizm rynkowy nie zapewnia optymalnej
alokacji.
14
14
Wpływ asymetrii informacji na koszty
transakcyjne
15
System bankowy
Kształtowanie systemu bankowego
Rodzaje banków
Prywatyzacja banków
Konsolidacja banków
Ekspansja kapitału zagranicznego
Stabilność systemu bankowego
Przyczyny upadłości banków
16
16
System bankowy - definicja
Całokształt instytucji bankowych oraz normy
określające wzajemne powiązania i stosunki z
otoczeniem.
Podstawą do określenia sytemu bankowego jest
układ złożony z banku centralnego (emisyjnego) i
banków komercyjnych.
System jednoszczeblowy
System dwuszczeblowy
17
17
System bankowy
Bankowy Fundusz
Gwarancyjny
Narodowy Bank
Polski
Komisja Nadzoru
Finansowego
Instytucje stabilizujące
Instytucje tworzące rynek
Banki
oddziały
państwowe
spółdzielcze
spółki akcyjne
18
18
Klasyfikacja banków
według charakteru i zakresu realizowanych zadań
bank centralny
bank komercyjny
banki uniwersalne
banki wyspecjalizowane
własności kapitału
banki państwowe
banki spółdzielcze
banki w formie spółek akcyjnych
zasięgu terytorialnego działania
regionalne
krajowe
międzynarodowe
19
19
Stabilność systemu bankowego
zdolność systemu do zachowania płynności
finansowej oraz poszczególnych jednostek do
pokrywania strat i ryzyka z własnych funduszy, a
więc do zachowania wypłacalności.
20
20
Zasady TBTF i TITF
TBTF – too big to fail – „zbyt duży żeby upaść”
TITF – too important to fail – „zbyt ważny by upaść”
Założenie: władze nie powinny dopuścić do upadłości
banku o kluczowym znaczeniu dla gospodarki
Doktrynę można rozszerzyć na inne dziedziny
gospodarki ( np.. Kopalnie)
Proces budowy jednolitego europejskiego rynku
finansowego powoduje, że udzielanie pomocy przestaje
być domeną wyłącznie władz krajowych
Konieczne jest ustalenie uniwersalnych zasad
postępowania
Przejrzyste kryteria i równość dostępu do pomocy
21
21
Konkurencja między bankami
Teoria konkurencji doskonałej
Im więcej jest instytucji bankowych, tym bardziej
rynek zbliża się do ideału wolnej konkurencji
Na rynku powstaje cena, która jest jednakowo do
przyjęcia przez kredytobiorcę i przez deponenta
Teoria konkurencji zdolnej do działania
Decydenci poszukują nie najlepszych rozwiązań,
ale jedynie rozwiązań ich satysfakcjonujących
Teoria zakłada, że między aktywnymi i pasywnymi
uczestnikami rynku występuje asymetria informacji
Nie ilość ale jakość banków decyduje o tym czy
istnieją warunki do konkurencji
22
22
Modele sektora bankowego
Konkurencja między bankami
Ewolucja modeli sektora bankowego
23
23
Zalety banków uniwersalnych
możliwość korzystania z usług w jednym banku
pozwala na zmniejszenie kosztów rezerwy, którą klient może
utrzymywać w jednym banku
lepszy doradca – zna ekonomikę klienta
bardziej elastyczny jeżeli chodzi o usługi
jeżeli chodzi o ceny
⇒ bierze pod uwagę zysk z całości obsługi
klienta
może skuteczniej skłaniać do oszczędzania
działanie banku specjalistycznego obarczone jest większym
ryzykiem działalności,
szersza oferta może przyciągnąć większą liczbę potencjalnych
klientów - dostosowanie oferty do wszystkich segmentów rynku,
24
Modele sektora bankowego
24
Cecha
ANGLOSASKI
NIEMIECKO-JAPOŃSKI
Rodzaj rynku-
finansowanie
Kapitałowy i pieniężny, anonimowy;
finansowanie gł. wewnętrzne,
nacisk na krótkookresowe pasywne
stosunki między instytucjami
finansowymi i przedsiębiorstwami
niefinansowymi,
brak udziału banków w kapitale
przedsiębiorstwa
Kredytów, zintegrowany;
finansowanie zewnętrzne oparte
na indywidualnie negocjowanych
kredytach bankowych o stałym
oprocentowaniu, nacisk na
długookresowe , aktywne bliskie
stosunki między instytucjami
finansowymi
i przedsiębiorstwami, udział banków
w kapitale przedsiębiorstw.
Rodzaje
banków
Specjalistyczne
Uniwersalne
Typy i rola
Instytucji
Finansowych
Wysoka specjalizacja instytucji, banki
zorientowane na krótkoterminową
działalność pożyczkową, duża
skłonność do tworzenia innowacji
finansowych
Niski stopień specjalizacji, banki
nastawione na długookresową
działalność pożyczkową,
niższa skłonność do tworzenia
innowacji finansowych
Polityka
Pieniężna
Nacisk na kontrolę podaży pieniądza,
operacje otwartego rynku
Nacisk na kontrolę akcji kredytowej
banków, kredyt refinansowy
Mechanizm
płatniczy
Transfer debetowy (czeki), izby
rozliczeniowe
Transfer kredytowy (giro), poczta
25
25
26
26
Polski system bankowy
Przesłanki reformy systemu bankowego
Cele reformy systemu bankowego
27
27
Cechy systemu bankowego w gospodarce scentralizowanej
w sferze organizacji banków
Cały system podporządkowany realizacji zadań państwowych
Organizacja banków oparta na układzie branżowym
Klient przypisany do określonego banku nie tylko w układzie
branżowym ale i terytorialnym
Pozycja NBP w sferze kredytowania gospodarki
Nieduża liczba banków i całkowity brak konkurencji
międzybankowej w związku z administracyjnym przypisaniem
klienta do banku
Brak instytucji nadzoru bankowego i norm ostrożnościowych
Niski stopień sprawności organizacyjnej
28
28
Cechy systemu bankowego w gospodarce scentralizowanej
w sferze ekonomiki banku
Kapitałowa własność państwa ( z wyjątkiem banków
spółdzielczych)
Obligatoryjne kredytowanie wszystkich podmiotów gospodarki
uspołecznionej
Funkcjonowanie banków na zasadzie wynikowego powiązania z
budżetem
Kredytowanie podmiotów gospodarczych zależnie od planów
produkcji
Brak ocen realności zwrotu kredytu
Administracyjne ustalanie jednolitej stopy procentowej
Wysoki stopień centralizacji uprawnień w obrocie dewizowym
29
29
Przesłanki reformy polskiego systemu
bankowego
Brak konkurencji
Niskie kwalifikacje personelu
Brak międzybankowego systemu rozliczeniowego
Brak precyzyjnych przepisów prawnych
Nadmierna rola państwa w sektorze bankowym
Nadmierny popyt na kredyt
Dolaryzacja
Brak konkurencji
30
30
Cele reformy systemu bankowego
Stworzenie zróżnicowanego i konkurencyjnego systemu
bankowego
Stworzenie samodzielnych i samofinansujących się banków
Likwidacja przymusowego przypisania firm do banków
Stworzenie warunków do konkurencji i obniżenia kosztów
pośrednictwa finansowego
Wzrost skłonności do oszczędzania
Stworzenie niezawodnego i efektywnego systemu rozliczeniowego
Rozszerzenie zakresu usług bankowych oraz podniesienie jakości
obsługi klienta
31
31
Polski system bankowy
Dnia 11.04.1988 r. wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów,
na mocy którego w dniu 1.02.1989 r. rozpoczęło działalność
dziewięć banków komercyjnych:
Bank Gdański w Gdańsku
Bank Śląski w Katowicach
Bank Przemysłowo-Handlowy w Krakowie
Bank Depozytowo-Kredytowy w Lublinie
Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi
Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu
Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie
Powszechny Bank Kredytowy w Warszawie
Bank Zachodni we Wrocławiu
Przełom w polskiej bankowości nastąpił w 1989 roku – ustawa PB i
o NBP z 31 stycznia 1989 roku
32
Bankowość detaliczna
33
33
Osoby fizyczne
Osoby zamożne
Mikroprzedsiębiorstwa
Duże przedsiębiorstwa
Średnie przedsiębiorstwa
Małe przedsiębiorstwa
Domena
bankowości detalicznej
Domena
bankowości korporacyjnej
Bankowość
hipoteczna
Klienci
Bankowość
inwestycyjna
Segmentacja rynku bankowego a bankowość
detaliczna
34
34
Istota bankowości detalicznej
Bankowość
detaliczna
Pożyczania
Zaspokaja
potrzeby
w zakresie:
Obsługa osób
fizycznych
o małej zamożności
Mikroprzedsiębiorstw
Osób zamożnych
Płatności
Oszczędzania
Doradzania
inwestycyjnego
Ubezpieczania
35
Czynniki wpływające na bankowość
detaliczną
36
36
Czynniki wpływające na bankowość
detaliczną
zmiany demograficzne
deregulacja i liberalizacja
rewolucja informacyjna
zmiany technologiczne
rozwój inżynierii finansowej
37
37
Zmiany demograficzne
zjawisko przejścia demograficznego;
przejście od społeczeństwa z dużą średnią liczbą
urodzin, dużą śmiertelnością i niską średnią długością
życia do społeczeństwa o niskiej liczbie urodzin, niskiej
śmiertelności, i z dużą długością życia
wzrost wykształcenia klientów
wzrost bogactwa krajów rozwiniętych
załamanie państwowych systemów ubezpieczeń
społecznych
rozwój konkurencyjnych dla banków funduszy instytucji
parabankowych
rosnące wymagania klientów
spadek lojalności klientów
wzrost skłonności do ryzyka
38
38
Deregulacja i liberalizacja
znoszenie barier prawnych
zwiększenie możliwości łączenia różnego rodzaju
usług finansowych
zmiana systemu gospodarczego na obszarze
byłego dawnego bloku komunistycznego1989 –
dyrektywa bankowa, stanowiąca konstytucję
bankowości uniwersalnej w UE
39
39
Zmiany technologiczne
i rozwój inżynierii finansowej
rozwój informatyki
rozwój instrumentów pochodnych
innowacje finansowe
Sekurytyzacja
automatyzacja czynności, powstawanie banków
pozbawionych zaplecza
redukcja etatów
wzrost efektywności wykorzystania informacji o
kliencie
powstanie nowych kanałów dystrybucji (CRM)
40
40
Czynniki wpływające na zmianę modeli
zarządzania bankami
dążenie do optymalizacji procesów biznesowych w ramach
przedsiębiorstwa bankowego
Lean Banking
– „odchudzanie” przedsiębiorstwa bankowego; w procesie
tym wykorzystuje się wiele metod zarządzania, z których największe
znaczenie mają:
outsourcing
– długoterminowe zlecenie pełnienia pewnych funkcji firmie
zewnętrznej
offshoring
– wydzielenie pewnej funkcji przedsiębiorstwa za granicę do państwa
o tańszej sile roboczej, np. informacyjne centra obsługi klienta (call center)
outplacement
– „odchudzanie” przedsiębiorstwa z nadmiernych zasobów
ludzkich
lean production
– „produkcja, która daje coraz więcej, używając coraz mniej –
coraz mniej ludzkiego umysłu, mniej urządzeń, mniej czasu i miejsca, dążąc
równocześnie coraz bardziej do zaopatrzenia klientów w dokładnie to czego
chcą”
downsizing
– zmniejszanie się (kurczenie się) rozmiarów przedsiębiorstwa,
przez eliminowanie procesów zbędnych, bądź mało znaczących dla głównego
celu przedsiębiorstwa
delayering
– ograniczanie szczebli zarządzania w strukturze organizacyjnej
przedsiębiorstwa
innowacje bankowe
reengineering
– „fundamentalne przemyślenie od nowa i radykalne
przeprojektowanie procesów w firmie, prowadzące do przełomowej
poprawy osiąganych wyników”
[2]
sourcing
: insourcing, outsourcing, partnering
41
41
Zmiana modelu funkcjonowania
bankowości detalicznej
Źródło: Błażej Lepczyński, Perspektywy rozwoju bankowości detalicznej do 2007 roku, IBnGR,
Gdańsk, 2003.
Tylko produkty bankowe
Dystrybucja poprzez
placówki
Orientacja na produkt
Orientacja na klienta
Dystrybucja wielokanałowa
Supermarket finansowy
Model
WCZORAJ
DZIŚ I JUTRO
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron