OKO NA EKO

AGENCJA ŚRODOWISKA

DLA DZIECI

Europejska Agencja Środowiska (EEA) została powołana

7 maja 1990 r. rozporządzeniem nr 1210/90 w sprawie usta-
nowienia Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz
Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska.
Weszło ono w życie pod koniec 1993 r. Od 1994 r. Agencja
zaczęła funkcjonować - po trwającym trzy lata sporze o jej
siedzibę - w Kopenhadze.

Agencja należy do dwudziestki zdecentralizowanych organów

określanych jako agencje wspólnotowe. Mają one wspólne cechy
charakterystyczne: powołanie na mocy podstawy prawnej, oso-
bowość prawną, niezależność administracyjną i finansową oraz
jasno określony zakres kompetencji i działalności.

Celem EEA jest dostarcze-

nie obiektywnych, wiary-
godnych i porównywalnych
informacji umożliwia-
jących Unii i jej państwom
członkowskim podejmo-
wanie środków chronią-
cych środowisko, ocenę
tych działań i informowa-
nie społeczeństwa o stanie
środowiska. Odbiorcami in-
formacji są organy Wspól-
noty, komitety doradcze,
państwa członkowskie oraz
odbiorcy pozainstytucjonal-
ni. Centrum Informacyjne
Agencji udziela miesięcznie
około 500 odpowiedzi na in-
dywidualne zapytania.

Zarząd Agencji składa się

z jednego przedstawiciela
każdego unijnego państwa
oraz dwóch przedstawicieli Komisji Europejskiej i dwóch wybit-
nych naukowców-ekologów, desygnowanych przez Parlament
Europejski. Członka Zarządu może reprezentować zastępca.
Zarząd wybiera swojego przewodniczącego, przyjmuje wielolet-
nie plany pracy i coroczny program pracy Agencji oraz coroczne
sprawozdanie ogólne z działalności. Wybiera również, na okres
pięciu lat, dyrektora zarządzającego. Zarządowi i dyrektorowi
pomaga komitet naukowy złożony z maksymalnie 20 członków
desygnowanych przez Zarząd na czteroletnią kadencję.

Obecnie wieloletnim programem pracy jest Strategia

Agencji na lata 2004-2008.

Członkami Agencji, oprócz państw członkowskich, są

państwa nienależące do UE: Bułgaria, Islandia, Lichten-
stein, Norwegia, Rumunia i Turcja. Zawarły one, zgodnie
z art. 300 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europej-
ską, odnośne umowy ze Wspólnotą. Zamiar przystąpienia
mają kolejne państwa, m.in. Bośnia, Hercegowina, Serbia
i Czarnogóra.

Największym źródłem informacji środowiskowych jest Eu-

ropejska Sieć Informacji i Obserwacji Środowiska (EIONET),
za której rozbudowę i koordynację działań Agencja odpowia-

da. Sieć skupia około 300
organizacji europejskich.

Ciekawą inicjatywą Agen-

cji jest umieszczona na
stronie internetowej gra
komputerowa HONOLO-
KO przeznaczona dla dzieci
w wieku 8-12 lat. Ideą gry jest
pokazanie związku między
środowiskiem a zdrowiem
oraz wpływu codziennych
decyzji na środowisko. Gra
dostępna jest w 26 językach.
Gracz, bawiąc się, zdoby-
wa wiedzę o środowisku.
Przewodnikami po wyspie
HONOLOKO są Robot
Energii, Króliczek Kondycji
Fizycznej, Maszyna Zdrowia
i Stwór Zasobów. Decyzje
podejmowane przez grają-
cego mają wpływ na stan

wyspy, środowisko i zdrowie mieszkańców.

Gra dostępna jest na stronie http://www.honoloko.com.
Informacje o środowisku dla dzieci zawiera Strefa Dzieci

na stronie http://ecoagents.eea.eu.int. Po zalogowaniu można
zostać Eko-Agentem. O misjach informuje Eko-Agentów
Centrum Dowodzenia Eko znajdujące się 12 pięter w głąb
Ziemi, pod fontanną na dziedzińcu Agencji. Do wsparcia
gotowe są zawsze oddziały Delta.

A. E.

TRUJĄCE

SPALINY

O szkodliwości oddychania zanieczyszczonym powietrzem

w dużych miastach mówi się i pisze bez przerwy i chyba mało
jest już niedowiarków, którzy bagatelizowaliby ten problem.
Tym bardziej, że naukowcy raz po raz precyzują szczegó-
łowo, jakie ubytki zdrowotne grożą w wyniku pochłaniania
trucizn z wielkomiejskich ulic. I nie tylko ich, bo miejskie
życie lansuje też niewłaściwe wzorce odżywiania się, oparte
na tzw. junk food. Połączenie tych czynników jest szczególnie
zabójcze dla serca i układu krążenia.

Potwierdzają to laboratoryjne badania prowadzone na

myszach. Jeden z takich eksperymentów trwał pół roku
i przeprowadzony został w Nowojorskiej Szkole Medycznej.
Wykorzystano wyhodowane specjalnie myszy o genetycznych
predyspozycjach do zapadania na choroby układu krążenia,
z tym że grupie kontrolnej zapewniono optymalne warunki
bytowania, natomiast grupa eksperymentalna oddychała po-

wietrzem o składzie zbliżonym do powietrza nowojorskiego,
a część tych zwierząt dodatkowo karmiona była wysokoka-
loryczną żywnością. Po 6 miesiącach wszystkie myszy zostały
dokładnie zbadane pod kątem zmian w organizmach świad-
czących o rozwoju miażdżycy i choroby wieńcowej.

W grupie kontrolnej stwierdzono zwężenie naczyń krwio-

nośnych o 13,2%, natomiast u myszy oddychających zanie-
czyszczonym powietrzem o 19,2%. U tych drugich podwyższył
się też poziom cholesterolu. Wśród nich w najgorszej kon-
dycji były zwierzęta poddane obfitującej w tłuszcze diecie.
U nich naczynia zwęziły się aż o 41,5%.

Ponownie wyszło, że oddychanie zanieczyszczonym powiet-

rzem zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. Dlatego walcz-
my razem, by w naszych miastach było jak najmniej spalin.

K. W.

RYS. MATEUSZ FRANICZEK, SP SYRYNIA

KONKURS „MOJA ZIEMIA - MÓJ ŚWIAT” 2005

PAPIER

EKOLOGICZNY

28

MARZEC 2006

NR 3 (152)