1

GOSPODARKA ELEKTRONICZNA

Gospodarka tradycyjna



Gospodarka tradycyjna ukształtowała się w XIX w (wcześniej kształtowały się tylko jej pewne elementy)



Handel był praktycznie elementem decydującym (kupcy sprzedawali towar w innym miejscu po to, żeby uzyskad gdzie indziej relatywnie wyższą
cenę)



Podstawę wymiany handlowej stanowił barter, czyli wymiana towaru za towar



Stopniowo wytworzyły się substytuty barteru, czyli pieniądz kruszcowy, a później pieniądz papierowy. Pieniądz stanowił w handlu pełen
przełom. Był wygodny w obrocie a stanowił oczywistą wartośd.



Była to gospodarka towarowo – pieniężna, w ramach której wytworzyły się też inne równoległe do pieniądza systemy zapłaty: kwit lombardowy,
list kredytowy.



Handel od wieków był ważną składową gospodarki. Aby możliwa była wymiana trzeba było wytwarzad.



Już w epoce zbieractwa i łowiectwa handlowano nadwyżkami skóry, mięsa, prymitywnymi narzędziami z kości i kamienia.



Później decydujące stało się rolnictwo, powstały nadwyżki produkcji rolnej.



Rolnictwo było dziedziną, która w znacznym stopniu przyczyniła się do postępu gospodarczego. Produkcja narzędzi rolnych, sprzętu gospodarstwa
domowego itp. była początkiem przemysłu



Rękodzielczy/Chałupniczy przemysł rozwijał się w wolnym tempie z powodu braku źródeł energii. Starano się zapełnid lukę stosując inne źródła tj.
koło wodne, wiatraki itp.



Postęp technologiczny jakim było przejście do nowych rewolucyjnych maszyn, pozwolił na dalszy szybki postęp.



Maszyna parowa (1763, James Watt) była epokowym wynalazkiem, który wprowadził świat w nową epokę maszynizmu. Rozpoczęcie tej epoki
dla świata oznaczało przejście z prac ręcznych na pracę przemysłową, dzięki czemu można było wszystko przyspieszyd . Tempo życia
gospodarczego nadawały maszyny, stale doskonalone i ulepszane.



W ślad za wynalazkiem J.Watta przyszedł wynalazek Stevensona (1830 - LOKOMOTYWA PAROWA). Umożliwiła ona szybką komunikację na
wielką skale.



W następnej kolejności przyszedł czas na energie elektryczną, telegraf, telefon itp.



Powoli, ale sukcesywnie łącznośd stawała się tym czym jest dzisiaj czyli tzw. „nerwem gospodarki”, a możliwośd szybkiego przesyłania informacji –
podstawowym atutem zarówno w gospodarce jak i polityce.



XIX wiek przyniósł olbrzymie przemiany polityczne. Przykładem jest Anglia – Zjednoczone Królestwo, stosunkowo najszybciej i w największym
zakresie skorzystało z owoców rewolucji przemysłowej (wynalazki), budując na tym XIX i XX – wieczną potęgę przemysłową i kolonialną.



Zjednoczone Królestwo dysponując znaczną przewagą technologiczną i w ślad za tym militarną, dokooczyło rozpoczęty w XIV w podział świata.



Wielka Brytania zdobyła olbrzymie kolonialne obszary z wielkimi zasobami surowcowymi i demograficznymi.



Walka o surowce, a także rynki zbytu była jedną z podstawowych przesłanek sporów politycznych XIX i XX w.



Brytyjski model kapitalizmu starały się przejąd i odbudowad inne paostwa (Francja, Włochy, USA, Holandia, Belgia).



Szczególną rolę odegrały Niemcy, które po wygranej wojnie z Francją (1871) i preklamowaniu II Rzeszy też włączyły się do walki o surowce i
kolonie. Jednak świat był już podzielony. Żądania Niemców w zakresie nowego podziału świata zakooczyły się I wojną światową.



Gdy stało się jasne, że zasoby surowcowe oraz moce energetyczne świra są ograniczone i wyczerpywane, rozpoczął się proces racjonalizacji
wytwarzania.



Nadal dominował przemysł, którego technologie wywodziły się z XIX w albo jeszcze z wcześniejszych okresów. Zaczęto jednak racjonalizowad
procesy technologiczne, bardziej oszczędzad energię, dbad również o środowisko itp. (utworzenie Klubu Rzymskiego)



W miarę racjonalizacji zaczęło spadad zużycie energii i surowców, a tym samym zmniejszyło się zanieczyszczenie środowiska. Jednak mimo
oczywistej racjonalizacji nie następował przemysł technologiczny – nadal dominował maszynizm.



Była to gospodarka przemysłowo – industrialna, cechująca się dominacją przemysłowego cyklu technologicznego, przeróbką surowców na
półfabrykaty i wyroby finalne.

2



Gospodarka tradycyjna opierała się na tradycyjnym w XX wieku transporcie towarów.



Zaletą tej gospodarki jest specjalizacja i kooperacja. Zakłady przemysłowe zlokalizowane są najczęściej w pobliżu źródeł surowców, skupiska siły
roboczej oraz linii i węzłów komunikacyjnych.



Tradycyjna gospodarka zmuszała też do posługiwania się informacjami, dokumentami itp. (koniecznośd fizycznego przepływu informacji)



Dwie płaszczyzny wymusiły przyspieszenie przesyłania informacji. Są to: WOJSKOWOŚD i GOSPODARKA.



Obie te płaszczyzny wymagają i potrzebują rzetelnej i szybkiej informacji. W myśl zasady, że wiadomośd nierzetelna lub spóźniona to oczywista
strata. (Organizacja Kupiecka HANZA)



Dużym elementem postępu przesyłania informacji był telefon i telegraf – przyspieszyły one przesyłanie informacji. Szczególnie telegraf – mimo
wysokich kosztów można przesład weryfikowalną informację i ustalenie.



Realny postęp następował też w łączności międzynarodowej. Już nie tyko kable (czasem przeciągane pod oceanem) – warunkowały możliwości
łącznościowe. Łącznośd satelitarna ułatwiła i polepszyła system łączności, którym były przesyłane informacje.



Bariery surowcowe, energetyczne, pojemnośd systemu łączności, możliwości techniczne i transportowe postawiły warunki brzegowe dla rozwoju
gospodarki tradycyjnej.



W koocu lat 70, a już bardzo wyraźnie w latach 80 XX wieku stało się jasne, że klasyczna epoka przemysłowa osiągnęła swoje apogeum.



Futurolodzy przewidzieli zakooczenie „maszynizmu” i przejście do „ery społeczeostwa postindustrialnego”.



To społeczeostwo musiało się cechowad znacznie mniejszym zużyciem surowców i materiałów, natomiast decydującym elementem napędu
postępu gospodarczego miała stad się informacja i rozwój intelektualny.



Oznaki ewolucyjnego przejścia do nowej epoki były już widoczne.



Podstawową przesłanką „New Age” były prace nad budową światowej sieci komputerowej i Internetu.



Produkujące w e-gospodarce  Kanada, Australia, Japonia, Singapur, Korea Południowa



Wejście Polski do UE wymusiło wprowadzenie instrumentów z zakresu e-systemów.



Internet stał się po 20 latach istnienia pewnego rodzaju sposobem na życie a także nieodłącznym towarzyszem człowieka.



Listy bez znaczków pocztowych, sklep bez sprzedawcy, wizyta u wirtualnego lekarza staje się rzeczywistością. W latach 70 XX wieku było to tylko
wizją futurologów.



Rynek elektroniczny – e-marketplace - oferuje przede wszystkim zdolnośd przetwarzania i szybkiego przemieszczania przez Internet w skali
globalnej dużej ilości specjalizowanych informacji.



Korzystanie z Internetu ułatwia życie i pozwala na utrzymywanie kontaktów z innymi ludźmi.



W Internecie kupujący może rozsyład specyfikacje produktu do setek dostawców oraz mied możliwośd przeglądania ofert uaktualnionych w
sposób ciągły przez personalizowanych wirtualnych oferentów.

E-COMMERCE jest procesem kupna towaru, jak również usługi, zainicjowanym z wykorzystaniem Internetu jako środka łączącego klienta z konkretną firmą.
Inaczej możemy nazwad tego typu transakcję procesem kupna online.

Klasyczny schemat e-zakupów:

Nabywca

Centrum
autoryzacji

Logistyk -
spedytor

Bank

Dostawca

Zakupy online

SKLEP

3

Gospodarka elektroniczna (ang. e-economy) – produkcja, reklama, sprzedaż i dystrybucja produktów poprzez sieci teleinformatyczne.

Gospodarka oparta na wiedzy (ang. knowledge – based economy) – gospodarka, w której wiedza jest głównym czynnikiem produktywności i wzrostu
gospodarczego (przed pracą i kapitałem, surowcami i energią), zasadniczą rolą w gospodarce opartej na wiedzy odgrywa informacja, edukacja i technologie,
w szczególności technologie informacyjne i komunikacyjne.

Handel elektroniczny (ang. e-commerce) – zawieranie transakcji handlowych za pośrednictwem sieci teleinformatycznych, połączone z dokonywaniem
płatności za towary i usługi, z pominięciem bezpośredniego kontaktu między stronami.

Informatyka (ang. computer science, informatics) – obejmuje:

1)

Dyscyplinę naukową i gałąź wiedzy, dotyczące przetwarzania informacji przy użyciu środków technicznych (komputerów)

2)

Dziedzinę działalności gospodarczej związaną z produkcją komputerów i ich oprogramowania, budową systemów informatycznych i ich
zastosowanie w gospodarce. W perspektywie informatyka obejmowad będzie sterowanie procesami.

Informatyzacja – zastosowanie systemów informatycznych w gospodarce.

Infrastruktura telekomunikacyjna – podstawowe urządzenia i instytucje, niezbędne do świadczenia usług w zakresie telekomunikacji.

Internet – informatyczna globalna sied komputerowa oparta na protokole komunikacyjnym TCP/IP – największa sied komputerowa na świecie, złożona z
tysięcy mniejszych sieci, łączy ośrodki akademickie, instytucje edukacyjne i rządowe, laboratoria badawcze, organizacje itp.

Intranet – wewnętrzna, wydzielona sied przedsiębiorstwa oparta na rozwiązaniach stosowanych w Internecie: tych samych standardach, protokołach i
programach.

Przestępstwa elektroniczne (ang. cyber-crime) – czyn zabroniony przez prawo karne, którego ściganie wymaga od powołanych do tego organów uzyskania
dostępu do informacji przechowywanych w systemach komputerowych lub przesyłanych sieciami teleinformatycznymi. Projekt Konwencji Rady Europy
dotyczący przestępstw w sieciach komputerowych rozróżnia cztery rodzaje przestępstw:

1)

Przeciwko poufności, integralności i dostępności danych i systemów komputerowych

2)

Związane z użyciem komputera

3)

Związane z naruszeniem praw autorskich i praw pokrewnych

4)

Związane z pornografią dziecięcą

Społeczeostwo informacyjne (ang. information society) – nowy system społeczeostwa kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju
technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakośd, szybkośd przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w
usługach, a stopieo rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i użytkowania informacji

E-gospodarka ze względu na swą specyfikę ma zasięg światowy, istnieje nawet w krajach, które ze względów politycznych izolują się, lecz szukają
gospodarczych kontaktów ze światem.

Chioskie ekonomiczne otwarcie na świat nastąpiło głównie za pośrednictwem platform internetowych.

INFORMACJA

Wraz z ewaluacją podmiotów w kierunku organizacji wirtualnych coraz częściej większą popularnośd zdobywają sobie rozwiązania określane mianem
electronic biznes.

ELECTRONIC BIZNES – określa on wymianę danych i dokonywanie transakcji między kontrahentami rynkowymi z pełnym wykorzystaniem technologii
internetowej.

Kluczowe elementy electronic biznes to:



Elektroniczna wymiana danych (EDI)



Poczta elektroniczna



Elektroniczny transfer gotówki



Przesyłanie plików

Strukturalne obszary e-gospodarki

E - handel

E - biznes

E - gospodarka

4

Przedsiębiorstwo we współczesnym cyfrowym e-świecie zmuszone jest do wykorzystywania osiągnięd teorii i praktyki w obszarze technologii m.in. w
takich dyscyplinach jak:



Mikrotechnika



Informatyka



Telekomunikacja



Automatyzacja i robotyzacja



Elastyczne systemy produkcji



Inżynieria materiałowa

Istnienie globalnej konkurencji produktów światowych oraz permanentne skracanie cykli życia produktów wymusza ciągłe wdrażanie efektywnych innowacji
technologicznych, ekonomicznych i organizacyjnych oraz w innowacji w metodach zarządzania.

Współczesny biznes realizowany w dobie cyfrowej zmierzający w kierunku społeczeostwa informacyjnego tworząc podstawy nowej gospodarki (New
Economy, NE)

W gospodarce opartej na wiedzy oraz przepływie informacji pojawia się koniecznośd zarządzania informacjami.

Rosnąca rola informacji w sprawnej realizacji coraz bardziej złożonych procesów gospodarczych.

Informacje są zasobem traktowanym jako majątek organizacji o znaczeniu nie tylko operacyjnym czy taktycznym, umożliwiają sprawną obsługę jej bieżącej
działalności, ale coraz częściej o znaczeniu strategicznym, umożliwiającym rozwój i sprostanie wciąż rosnącej konkurencji na rynku.

Współczesne organizacje funkcjonują w coraz bardziej złożonym środowisku informacyjnym, w którym występuje dynamiczny rozwój sektora usług
informacyjnych.

Wzrasta liczba źródeł pozyskiwania informacji użytecznych m. in. w procesach efektywnego zarządzania. Systematycznie rośnie różnorodnośd dostępnych
informacji, wzrasta intensywnośd strumieni informacyjnych.

Informacje stanowią zasób szczególny ze względów na ich specyficzne własności ogólne tj: niematerialny charakter, podatnośd na zniekształcenie,
zróżnicowanie funkcji i ogromną różnorodnośd.

Ugruntowuje się i umacnia postrzeganie informacji jako czynnika produkcji.

Następuje dynamiczny rozwój technologii informatycznych i ich zastosowania w praktycznej realizacji procesów.

ZARZĄDZANIE INFORMACJAMI

Głównym zadaniem kierownictwa odpowiedzialnego za zarządzanie informacjami jest stałe dostosowanie

ewoluujących technologii informatycznych (w

dziedzinie sprzętu, oprogramowania, komunikacji) do dynamicznie zmieniających się potrzeb organizacji (dostosowuje się do wyzwao stawianych przez
konkurentów i zmieniające się otoczenie).

Zarządzanie informacjami – obszary problemowe:

 Automatyczna indeksacja – techniki i narzędzia, których zadaniem jest prowadzenie automatycznej klasyfikacji i kategoryzacji rozmaitych

dokumentów przetwarzanych w bazach danych organizacji.

New

Economy

Knowledge Economy
(Gospodarka oparta
na wiedzy)

Digital
Economy

Information
Economy

Virtual
Economy

5

 Badanie potrzeb informacyjnych – proces identyfikacji i grupowania potrzeb informacyjnych kierownictwa w jednorodne zbiory przez stosowanie

różnorodnych kryteriów np.: powtarzalnośd, stałośd odbiorców, forma i postad prezentacji formularzy i raportów, źródła danych, charakter
informacji itp.

 Dystrybucja informacji – zapewnienie, aby informacje będące efektem przetworzenia zostały dostarczone odpowiednim odbiorcom zgodnie z ich

potrzebami wykorzystując dostępne elektroniczne formy rozpowszechniania takie jak: poczta elektroniczna, sieci komputerowe, Internet,
Intranet.

 Ekonomiczne aspekty informacji – w gospodarce opartej na wiedzy zysk można osiągnąd nie tylko dzięki produkcji czy usługą, ale także przez

właściwe gospodarowanie zasobami informacyjnymi posiadanymi przez przedsiębiorstwo

 Gromadzenie informacji – ciągły proces polegający na:



Pozyskiwaniu adekwatnych informacji



Określaniu sposobów ich przetwarzania (w postaci zdefiniowanych w bazach danych)



Utrzymywanie informacji (zapewnienie integralności danych, bezpieczeostwa fizycznego dostępu do danych)



Aktualizacja informacji (zmiany w przechowywanych zbiorach informacji zapewniają aktualnośd)

 Metainformacja (informacja o informacjach) – pozwala odpowiedzied na pytania:



Jakie dane znajdują się w zasobach?



Co te dane oznaczają?



Gdzie są przechowywane i jak do nich dotrzed?



Jakie dane mogą zostad przetworzone?



Kto jest użytkownikiem danych?



Kto odpowiada za ich jakośd i udostępnianie?

 Potrzeby informacyjne – chęd posiadania określonego rodzaju zasobów informacyjnych dotyczących rozwiązania jakiegoś problemu decyzyjnego

lub interpretacji konkretnych zdarzeo.

W społeczeostwie informacyjnym dostęp do informacji i umiejętności ich przetwarzania są traktowane jako

towar, za który niejednokrotnie płaci się wysoką cenę.

 Przetwarzanie informacji – działania polegające na zastosowaniu szeregu metod i procedur transformacji informacji zgodnie z wcześniej

określonymi potrzebami informacyjnymi kierownictwa.

 Strategie informacyjne – informacja traktowana jako kluczowy czynnik sukcesu i jeden z podstawowych elementów strategii i dlatego obszar ten

wymaga zaangażowania (w jego realizację) osób z najwyższego kierownictwa.

 System informowania kierownictwa (SIK) – system gromadzący kompleksowe dane, organizujący je i stymulujący w formie przydatnej dla

menadżerów i dostarczający im informacji potrzebnych w pracy. SIK jest też definiowany jako system służący do automatycznego przetwarzania
danych wspomagających zarządzanie. Podstawowy system informacji kierownictwa oparty jest na zintegrowanej bazie danych.

 System obiegu informacji – służy do przetwarzania informacji przepływających przez firmę, jest zbiorem celowo ze sobą powiązanych elementów

wyodrębnionych czasowo i przestrzennie w postaci układu (urządzenie wejściowe, procesor, urządzenie do przechowywania danych, urządzenie
wyjściowe, system kontrolny).

 Sztuczna inteligencja – jest to program komputerowy, który próbuje naśladowad procesy myślowe osób o dużym doświadczeniu w

podejmowaniu decyzji. Inaczej są to systemy komputerowe, w których została zgromadzona wiedza rzeczowa oraz wiedza wypływająca z
doświadczenia. Systemy te zbierają i przechowują dane, są interaktywne, pracują w systemie bezpośrednim, budują modele, diagnozują
problemy, zalecają wariantowe rozwiązania i strategie, potrafią uzasadniad diagnozy a nawet uczyd się na podstawie poprzednich doświadczeo.

 Technologiczny aspekt informacji – ogromny postęp techniczny w dziedzinach: elektroniki, informatyki i pokrewnych, zdaje się potwierdzad tzw.

prawo More’a, które mówi, że możliwości techniczne komputerów podwajają się co 18 miesięcy. Przedsiębiorstwa stają więc przed problemem
wymiany „starych” systemów informatycznych na nowe o nowych możliwościach i funkcjach.

Główne problemy to: technologie sieciowe, nowe technologie informacyjne, gromadzenie i przechowywanie danych, bazy danych.

 Użytkownik informacji – jest nim człowiek, zbiór osób, jednostka organizacyjna lub zbiór jednostek organizacyjnych o zdefiniowanych potrzebach

informacyjnych oraz zdefiniowanych sposobach użytkowania informacji. Użytkownik informacji generuje, gromadzi, przechowuje, przekazuje,
udostępnia, interpretuje lub wykorzystuje określone zbiory informacji. Posiada również umiejętnośd interpretacji wiadomości występujących w
danym procesie lub systemie informacyjnym.

 Rodzaje użytkowników informacji:



Potencjalni – którzy z różnych powodów, zarówno obiektywnych jak i subiektywnych, nie są zainteresowani daną informacją



Przypuszczalni – mający bezpośredni lub pośredni dostęp do określonej informacji



Rzeczywiści – tzn. osoby posługujące się daną informacją w ramach swoich obowiązków służbowych



Korzystający – czyli ci, którzy wynoszą bezpośrednią korzyśd z posiadanej informacji, z racji jej użycia w określonych celu

 Wywiad gospodarczy – zespół działao polegający na poszukiwaniu (gromadzeniu), przetwarzaniu i rozpowszechnianiu w celu wykorzystania

informacji przydatnej różnym podmiotom gospodarczym dokonywanych z zachowaniem norm prawa. W praktyce, w zarządzaniu
przedsiębiorstwem wywiad gospodarczy traktowany jest jako głęboko przetworzona informacja.

 Zarządczy aspekt informacji – w dziedzinie zarządzania przedsiębiorstwami następuje rozwój, aczkolwiek nie tak odczuwalny jak, np. postęp w

nowych technologiach. Pojawiające się możliwości w obszarze doskonalenia funkcji zarządzania wynikają przede wszystkim z pojawiania się
nowych narzędzi informatycznych, usprawnieo komunikacyjnych, możliwości automatyzacji wielu działao kierowniczych.

6

Główne problemy tego obszaru to: wspomaganie procesu decyzyjnego, usprawnianie działalności operacyjnej, powstawanie i zaspokajanie
potrzeb informacyjnych, generowanie informacji, jakośd informacji, przekłamania informacyjne, aktualnośd informacji, dostępnośd informacji.

 Źródła informacji – znajdują się nie tylko wewnątrz przedsiębiorstwa, ale także w jego otoczeniu bliższym i dalszym. Bardzo cennym źródłem

informacji są pracownicy przedsiębiorstwa, często jednak informacje płynące od nich są niedoceniane przez kierownictwo najwyższego szczebla
bądź blokowane przez kierowników liniowych.

Przykładem źródeł informacji w przedsiębiorstwie są: sprawozdania finansowe, sprawozdawczośd rzeczowa (produkcyjna, organizacyjna,
kadrowa), dokumentacja planistyczna, protokoły kontroli, audytów, konferencji i narad, oraz wiele innych.

BEZPIECZEOSTWO INFORMACJI

Podstawowe akty prawne wymuszające bezpieczeostwo przetwarzania informacji:



Ustawa o ochronie danych osobowych



Ustawa o ochronie informacji niejawnych



Ustawa o dostępie do informacji publicznej



Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Wraz ze wzrostem znaczenia informacji w gospodarce opartej na wiedzy oraz z rozwojem technik przetwarzania informacji istotnym zagadnieniem jest
zapewnienie jej bezpieczeostwa.

Informacje będące w posiadaniu firm i urzędów mają swoją realną wartośd i mogą byd podatne na zagrożenia.

Ryzyko utraty informacji rośnie wraz ze wzrostem ilości przetwarzanych przez instytucje danych i stosowaniem coraz bardziej skomplikowanych technologii
informatycznych.

Istnieje wiele sposobów na ochronę przez czyhającymi zagrożeniami oraz na dostosowanie się do wymogów prawnych. Ogólnie można je określid
terminem „zarządzanie bezpieczeostwem informacji”

Ochrona informacji niejawnych powinna byd realizowana w ramach jednego dobrze przemyślanego Systemy Zarządzania Bezpieczeostwem Informacji
(SZBI).

Działania mające na celu zapewnienie bezpieczeostwa informacji w instytucjach lub urzędach mogą byd działaniami bardzo prostymi, wyrywkowymi, ale
tylko podejście systemowe zapewnia zabezpieczenie informacji na każdym stopniu ich wykorzystywania.

Obecnie większośd transakcji biznesowych przebiega z użyciem sieci komputerowych. Przy swobodnym przepływie informacji i wysokiej dostępności wielu
zasobów, osoby korzystające z sieci informatycznych muszą zrozumied możliwe zagrożenia, które stwarzają między innymi hackerzy i crackerzy.

Hackerzy i Crackerzy włamują się do systemów z wielu powodów, najczęściej w celu:



Uzyskania poufnych danych (z reguły dla korzyści materialnych)



Osiągnięcia uznania w kręgu własnej społeczności



Zakłócenia pracy serwera w sieci technikami DOS (Denial of Service)

Przy próbie penetracji systemu hacker działa systematycznie, zwykle metodą kolejnych kroków:

1)

Rozpoznanie systemu

2)

Wejście do systemu

3)

Wykorzystanie słabych punktów systemu

4)

Uzyskanie dostępu do zasobów

5)

Opanowanie systemu lub wyprowadzenie z niego interesujących hackera informacji

6)

Zatarcie śladów włamania i pozostawienie w systemie luki umożliwiającej ponowne włamanie

Do czynników sprzyjających powstawaniu zagrożeo bezpieczeostwa informacji należy zaliczyd:



Rozproszenie zasobów teleinformatycznych na dużym terenie



Eksploatowanie nielicencjonowanego sprzętu komputerowego



Eksploatowanie „pirackiego” oprogramowania (systemowego i użytkowego)



Stosowanie do ochrony informacji niewłaściwych środków ochrony (mechanizmów programowych i urządzeo technicznych)



Stosowanie sprzętu i oprogramowania nie sprawdzonego na obecnośd tzw. „pluskiew” programowych i sprzętowych (należy stosowad sprzęt i
oprogramowanie od uznanych dostawców)

Ataki na sieci informatyczne prowadzone są w różnych miejscach. Dotyczą one zarówno obszarów gromadzenia, przetwarzania, przechowywania, ale także
przesyłania i udostępniania informacji i danych.

SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEOSTWEM INFORMACJI WG NORMY PN-ISO/IEC 27001:2007

Norma określa wymagania związane z:

7



Ustanowieniem



Wdrożeniem



Eksploatacją



Monitorowaniem



Przeglądem



Utrzymywaniem



Doskonaleniem SZBI

Obszary mające wpływ na bezpieczeostwo informacji:



Polityka bezpieczeostwa informacji



Organizacja bezpieczeostwa informacji



Zarządzanie aktywami



Bezpieczeostwo osobowe



Bezpieczeostwo fizyczne i środowiskowe



Zarządzanie systemami i sieciami



Kontrola dostępu



Uzyskiwanie, rozwój i utrzymywanie systemów informacyjnych



Zarządzanie incydentami związanymi i bezpieczeostwem informacji



Zarządzanie ciągłością działania



Zgodnośd

Norma PN-ISO/IEC 27001 stosuje znany już dobrze model Deminga (PDCA)

„Planuj – wykonaj – Sprawdzaj – Działaj”, który jest stosowany do całej struktury procesów SZBI.

Wymagania opisane w normie PN-ISO/IEC 27001 są ogólne i przeznaczone do stosowania we wszystkich organizacjach, niezależnie od typu, rozmiaru i
charakteru przedsięwzięd.

Norma ta określa, że SZBI powinien zostad zaprojektowany tak, aby zapewnid adekwatne i proporcjonalne zabezpieczenia, które odpowiednio chronią
aktywa informacyjne oraz tak, aby uzyskad zaufanie zainteresowanych stron (klienta, podwykonawców itp.)

Zakres może obejmowad całośd informacji przetwarzanej w danej organizacji (nie tylko we wdrożonych systemach teleinformatycznych). Może również
obejmowad tylko jeden wydzielony obszar w organizacji (np. system księgowy).

Korzyści:



Zapewnienie klientów, że ich informacje znajdują się pod właściwą ochroną



Wymagania przetargowe



Wiarygodnośd firmy dla klienta



Zarządzanie ciągłością działania



Spełnienie wymagao prawnych z zakresu bezpieczeostwa informacji obowiązujących Urząd i ustalenie polityki bezpieczeostwa informacji



Oszacowanie ryzyka związanego z zarządzaniem informacją (nacisk na zapobieganie incydentom)



Organizacja bezpieczeostwa fizycznego i informatycznego informacji



Ustalenie w formie procedur sposobu postępowania w trakcie normalnego funkcjonowania jak i w sytuacjach kryzysowych

MODELE BIZNESOWE W INTERNECIE

Jako model biznesowy uznajemy metodę działalności podmiotu gospodarczego zorientowaną na uzyskanie rentowności.

Model biznesowy jest to kluczowy czynnik lub sposób na podwyższenie wartości firmy.

Model biznesowy musi byd wybrany po bardzo wnikliwej i rzetelnej analizie. W trakcie działania model ma zapewnid przede wszystkim przewagę
konkurencyjną w Internecie.

Przy wyborze modelu muszą byd uwzględnione następujące elementy:



Zakres oferty, cena, promocje, dystrybucja



Jakośd obsługi



Bezpieczeostwo



Renoma



Użytecznośd serwisu



Społecznośd



Innowacyjnośd

Obierając konkretny model biznesowy trzeba wziąd pod uwagę także kilka czynników zewnętrznych i wewnętrznych.

Do czynników zewnętrznych zaliczamy:

8



Wielkośd rynku



Konkurencyjnośd



Produkty i usługi substytucyjne



Szacowaną skłonnośd do zakupu przez grupę docelową

Do czynników wewnętrznych zaliczamy:



Liczba użytkowników



Poziom konwersji użytkowników



Średni jednostkowy przychód

Typy podmiotów na rynku:



Administracja (A)



Biznes (B)



Konsument (C)

Typy interakcji pomiędzy podmiotami na rynku:



B2B



B2C



C2C



B2A



C2A



A2A

Model Kupca

Założeniem tego modelu, który działa w Internecie, jest firma handlowa lub handlowiec. W ramach tego modelu kupcy – podmioty i indywidualni – sprzedają
swoje towary i usługi za pośrednictwem sieci.

Model brokerski

Polega na kontaktowaniu się ze sobą sprzedającego i kupującego w celu dokonania transakcji (np. Allegro). Działalnośd biznesowa może opierad się na
wybranych założeniach:



Wyszukiwanie najlepszych ofert



Wspomaganie uczestnictwa w aukcjach



Pobieranie opłaty za umożliwianie przeprowadzenia transakcji



Pobieranie opłaty (prowizji) za dokonane operacje

Model – pośrednictwo informacyjne

Model pośrednictwa informacyjnego to model, w którym firma generuje profity związane z agregacją i analizą szeroko pojętej „informacji” (np.
porównywarki cenowe)

Model dostawcy infrastruktury

Dostawca infrastruktury jest to firma, która dostarcza infrastrukturę bądź usługi umożliwiające funkcjonowanie różnych podmiotów gospodarczych w sferze
e-biznesu. Przykładowo mogą to byd:



Połączenia sieciowe



Połączenia bezprzewodowe



Technologie teleinformatyczne



Oprogramowanie specjalistyczne



Administracja



Zarządzanie usługami

Model promocyjny

Model promocyjny opiera się na czerpaniu zysków związanych z przestrzenią reklamową, dystrybucją materiałów promocyjnych.

Funkcjonalnośd tego modelu jest najlepsza w przypadku posiadania dużej liczby odwiedzających serwis.

Model producencki

9

W modelu tym producent wykorzystując sied internetową w celu dotarcia do jak największej liczby koocowych odbiorców przy wyeliminowaniu kanałów
dystrybucyjnych i obniżonych kosztach sprzedaży produktu.

Model dystrybucyjny

Model dystrybucyjny polega na licencjonowanej obsłudze sprzedaży produktów, łącząc duże grupy producentów z hurtownikami i detalistami. Jest to
udoskonalony model kupca.

Do założeo tego modelu przyjęto, że:



Dystrybutor posiada wyłącznośd lub licencje na sprzedaż produktów firmy partnerskiej



Przedsiębiorstwo otrzymuje procent od sprzedaży wypłacany przez firmę partnerską albo też może to byd abonament za obsługę.

Model wspólnoty handlowej

Model wspólnoty handlowej polega na lojalności klientów. Opiera się na:

Zapewnieniu klientom dostępu do katalogów produktów

Zapewnieniu kupującym przewodników

Udostępnienie list dostawców

Dostęp do najnowszych wiadomości z branży

Atrakcyjne programy lojalnościowe

Wysokiej jakości usługi

Model abonencki

Model abonencki działa zasadzie wnoszenia opłat (subskrypcji) za dostęp do serwisu. Model ten może łączyd w sobie treści dostępne za darmo oraz
dostępne po opłaceniu abonamentu.

Model taryfowy

Model taryfowy polega na naliczaniu opłat za użytkowanie zasobów serwisu. Sposób realizacji polega na:



Logowaniu aktywności użytkownika



Wystawieniu rachunku za zarejestrowaną działalnośd w danym okresie rozliczeniowym