Ćwiczenie 3

I. Wymiarowanie

AutoCAD oferuje duże możliwości wymiarowania rysunków, poniżej zostaną
przedstawione podstawowe sposoby wymiarowania rysunku za pomocą różnych narzędzi.

1. WYMIAROWANIE LINIOWE

Wymiarowanie liniowe stosowane jest do wymiarowania linii prostych. Możemy tu
posługiwać się podstawowymi narzędziami wybieranych z paska wymiarów lub z
zakładki Wymiary: Liniowy, Kontynuuj, Baza, Normalny (dopasowany).

1.1 Liniowy

Tworzenie wymiaru liniowego odbywa się poprzez wskazanie dwóch punktów pomiędzy
którymi wymiar ma być umieszczony, i wybraniu miejsca położenia samego wymiaru. Na
poniższym rysunku wymiary były tworzone poprze zaznaczenie naroży rysunku, najpierw
punkt P1 i P2.

1.2 Normalny

Jeżeli chcemy zwymiarować długość krawędzi położonej pod pewnym kątem możemy
użyć opcji Normalny. Podobnie jak w wymiarze liniowym, po wybraniu polecenia
Normalny musimy wskazać dwa punkty, końce wymiarowanej krawędzi. W tym
przypadku punkty P1 i P2. Dla porównania zwymiaruj też liniowo.

1.3 Kontynuuj

W tym wypadku mamy możliwość utworzenia łańcucha wymiarowego. Aby użyć tej opcji
musimy wcześniej utworzyć przynajmniej jeden wymiar za pomocą opcji liniowy. Po
utworzeniu pierwszego wymiaru pomiędzy punktami P1 i P2, wybieramy Kontynuuj i
zaznaczamy uprzednio utworzony wymiar. Następnie zaznaczamy punkty do których
mają zostać utworzone kolejne wymiary łańcucha, kolejno P3, P4 … P8

1.4 Baza

Za pomocą narzędzia Baza możemy wykonać wymiarowanie od bazy. Podobnie jak
poprzednio musimy na początku utworzyć pierwszy wymiar pomiędzy punktami P1 i P2.
Następnie wybieramy polecenie Baza, zaznaczamy pierwszy wymiar i następnie kolejne
punkty do których mają być poprowadzone wymiary.

2. WYMIAROWANIE OKRĘGÓW I KĄTÓW

Do wymiarowania okręgów i kątów będziemy posługiwali się następującymi narzędziami:
Średnica, Promień, Ucięty, Kątowy, Długość łuku.

2.1 Średnica

Za pomocą tego narzędzia możemy zwymiarować średnicę okręgów. Po wybraniu
polecenia Średnica zaznaczamy okręg, który chcemy zwymiarować i wskazujemy
miejsce gdzie ma być umiejscowiony wymiar. Program AutoCAD automatycznie doda
oznaczenie ø przed wartością wymiaru.

2.2 Promień

Za pomocą tego narzędzia możemy zwymiarować promień okręgów. Po wybraniu
polecenia Promień zaznaczamy okręg, który chcemy zwymiarować i wskazujemy
miejsce gdzie ma być umiejscowiony wymiar. Program AutoCAD automatycznie doda
oznaczenie R przed wartością wymiaru.

2.3 Ucięty

Jeżeli chcemy zwymiarować łuk którego środek nie jest w polu rysunku możemy użyć
narzędzia Ucięty. Po wybraniu tego narzędzia zaznaczamy łuk który ma być
zwymiarowany, następnie wskazujemy miejsce od którego linia wymiarowa ma się
zaczynać, i jej kształt.

2.4

Kątowy

Aby zwymiarować wymiar kątowy należy wybrać narzędzie Kątowy a następnie wybrać
krawędzie kąta, który chcemy zwymiarować jak na rysunku A. Narzędzie to pozwala
także na zwymiarowanie kąta który nie jest fizycznie przedstawiony za pomocą linii, jak
na rysunku B. Aby to zrobić należy po wybraniu narzędzia wcisnąć Enter, a następnie jak
na rysunku zaznaczyć środki okręgów 1, 2, 3.

2.5 Długość łuku

Aby zwymiarować długość łuku należy wybrać narzędzie Długość łuku , a następnie
wskazać łuk, który chcemy zwymiarować. Kolejnym krokiem jest wybranie miejsca
umieszczenia wymiaru.

3. WYMIAROWANIE WSPÓŁRZĘDNYCH

Dzięki funkcji współrzędne możemy dokładnie zwymiarować położenie poszczególnych
punktów rysunku. Aby tego dokonać należy wybrać narzędzie Współrzędne, a następnie
wybrać punkty które chcemy zwymiarować. Następnie przesuwając kursor wybieramy
współrzędną która ma określać położenie punktu oraz miejsce położenia wymiaru. Poniżej
zwymiarowano punkty P1 i P2.

4. EDYCJA WYMIARU

Za pomocą narzędzia Edycja wymiarów możemy dokonać obrotu wymiaru lub
pochylenia.

4.1 Obrót wymiaru

Aby obrócić wymiar należy wybrać narzędzie Edycja wymiaru z paska wymiar,
następnie po przejechaniu kursorem na płaszczyznę roboczą wyświetli się menu opcji z
których wybieramy Obrót. Następnie poprzez wskazanie dwóch punktów definiujemy kąt
pod jakim wymiar ma być obrócony, a następnie wybieramy wymiar, który ma zostać
obrócony i wciskamy Enter. Równie dobrze można od razu wpisać wielkość kąta
obrócenia.

4.2 Pochylenie wymiaru

Aby pochylić wymiar należy wybrać narzędzie Edycja wymiaru z paska wymiar,
następnie po przejechaniu kursorem na płaszczyznę roboczą wyświetli się menu opcji z
których wybieramy Pochyl. Następnie wskazujemy wymiar, który ma zostać pochylony
zatwierdzamy wciskając Enter. Kolejnym krokiem jest wskazanie dwóch punktów które
zdefiniują nam kąt pochylenia, przy czym jako pierwszy punt zaznaczamy początek linii
wymiarowanej , a drugi punt określi nam w która stronę wymiar ma być pochylony.

5. EDYCJA TEKSTU WYMIAROWEGO

Za pomocą narzędzia Edycja tekstu wymiarowego mamy możliwość zmiany położenia
tekstu wymiaru. Po wybraniu narzędzia z paska Wymiar, wskazujemy wymiar który
chcemy zmienić, a następnie wskazujemy jego nowe położenie.

6. STYLE WYMIAROWANIA

W celu uruchomienia okna Menadżera stylów wymiarowania, należy wybrać kolejno
zakładkę Wymiary  Styl wymiarowania… , co przyczyni się do otwarcia poniższego
okna dialogowego.

Jak widać program ma automatycznie zdefiniowany jeden styl wymiarowania ISO – 25.
Na podstawie tego stylu można tworzyć własny. Aby to zrobić należy w oknie Menadżera
stylów wymiarowania kliknąć przycisk Nowy… . Pojawi się widoczne poniżej okno
dialogowe.

W okienku Nowy styl wymiarowania możemy nadać naszemu nowemu stylowi własną
nazwę. Również istnieje możliwość wyboru stylu bazowania w okienku Rozpocznij z.
Gdy już nadamy nazwę stylu wymiarowania klikamy przycisk Kontynuuj. Pojawi się
wtedy poniższe okno dialogowe.

Parametry stylu wymiarowania są pogrupowane za pomocą kilku odpowiednich zakładek:

- Linie – w zakładce tej możemy określić wszystkie parametry dotyczące linii
wymiarowych i pomocniczych, np. kolor, rodzaj linii.

- Symbole i strzałki - umożliwia określenie parametrów miedzy innymi związanych z
graficznym przedstawieniem grotów linii wymiarowych.

- Tekst – Umożliwia określenie parametrów dotyczących napisów, takich jak, np. wygląd
czy położenie tekstu. Wyróżniamy tu następujące elementy:

- Dopasowanie - daje możliwość zmiany parametrów odpowiadających za ustawienie
tekstu wymiarowego w przypadku braku miejsca na wstawienie standardowego tekstu.
Podzielona ona jest na pięć elementów, za pomocą których można określić odpowiednie
parametry dopasowania:

- Jednostki podstawowe - określa format jednostek wymiarowania. Używa jej się w
celu ustalenia parametrów takich jak dokładność wymiarów czy wygląd separatora
dziesiętnego

- Jednostki dodatkowe - używa ją się w celu określenia, czy konieczne jest
wyświetlenie jednostek w dodatkowym systemie wymiarowania.

- Tolerancja - pozwala na ustalenie formatu dla tolerancji wymiarowych. Użytkownik
może z łatwością dodać tolerancje w taki sam sposób jak tekst wymiarowy, używając tej
zakładki w celu nadania im odpowiedniego formatu

7. ZADANIA

Narysuj i zwymiaruj jak w poniżej.