Vacatio legis przepisów porządkowych:
1) chodzi o samorządowe przepisy porządkowe,
2) vacatio legis – 3 dni od ich ogłoszenia, są ogłaszane także przez obwieszczenie lub w sposób
zwyczajowo przyjęty,
3) mogą wchodzić w życie w terminie krótszym w uzasadnionych przypadkach, jeżeli zwłoka mogłaby
spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenie życia, zdrowia lub mienia.
Problem wstecznej mocy obowiązującej aktu normatywnego:
1) zasadą jest niedopuszczalność wstecznego działania normy prawnej,
2) wyjątek – można nadać aktowi normatywnemu wsteczną moc obowiązującą, jeżeli zasady
demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie.
Klasyfikacja źródeł prawa:
*Konstytucja RP, * akty prawa miejscowego
* ratyfikowane umowy międzynarodowe,
* ustawy ( i akty z mocą ustawy),
* rozporządzenia (wydawane na podstawie i w celu wykonania ustawy)
Źródła prawa
Wewnętrznego
(skierowane do
jednostek
organizacyjnie
podległych
organowi
wydającemu akt)
Powszechnie
obowiązującego
(powszechny
adresat)
Źródła prawa
powszechnie
obowiązującego
o zasięgu krajowym
o zasięgu lokalnym
Konstytucja RP jako źródło prawa administracyjnego:
1) jest najwyższym prawem RP (art. 8 ust.1),
2) co do zasady, stosowana jest bezpośrednio, chyba, że Konstytucja stanowi inaczej (art.8 ust.2),
3) w odniesieniu do organów administracji publicznej można mówić tylko o współstosowaniu
Konstytucji (z innymi aktami normatywnymi, zwłaszcza z ustawą), ze względu na brak cechy
niezawisłości organów.
Wybrane przykłady znaczenia Konstytucji RP dla prawa administracyjnego:
1) reguluje podstawowe zasady RP, m.in. legalności, demokratycznego państwa prawnego, podziału i
równowagi władz, decentralizacji władzy publicznej,
2) wyznacza granice korzystania z konstytucyjnych wolności i praw,
3) określa system źródeł prawa administracyjnego,
4) w sposób wyłączny określa status Prezydenta RP,
5) ramowo kształtuje ustrój administracji publicznej – rządowej i samorządowej,
6) ramowo kształtuje system organów kontroli administracji publicznej.
ZNACZENIE KONSTYTUCJI RP DLA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO JEST BARDZO DUŻE!!
Ratyfikowane umowy międzynarodowe:
umowy, których ratyfikacja i wypowiedzenie których ratyfikacja nie wymaga
wymaga uprzedniej zgody, wyrażonej zgody wyrażonej w ustawie, a jedynie
w ustawie. Prezes Rady Ministrów zawiadamia
Są to umowy dotyczące: Sejm o zamiarze przedłożenia
* pokojów, sojuszy, układów politycznych, Prezydentowi RP umowy do ratyfikacji
wojskowych,
* wolności, praw lub obowiązków obywatelskich, określonych w Konstytucji,
* członkowstwa RP w organizacji międzynarodowej,
* znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
* spraw uregulowanych w ustawie.
Specyfika umowy międzynarodowej przenoszącej kompetencje (art. 90 Konstytucji):
1) RP może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub
organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach,
2) ustawa upoważniająca wymaga w tym przypadku większości 2/3 Sejmu / Senatu w obecności co
najmniej połowy ustawowej liczby posłów / senatorów,
3) wyrażenie zgody może być także uchwalone w referendum ogólnokrajowym.
Skutki ratyfikacji umowy międzynarodowej:
1) ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dz.U. stanowi część krajowego
porządku prawnego, co do zasady jest stosowana bezpośrednio,
2) umowa (ratyfikowana po upoważnieniu ustawowym!) ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli
ustawy nie można pogodzić z umową,
3) jeśli to wynika z ratyfikowanej umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez
nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo – w przypadku kolizji z
ustawami.
Ustawa jako źródło prawa administracyjnego:
1) obowiązuje podmioty prawa administracyjnego w sposób bezpośredni,
2) tworzy zasadniczy system źródeł prawa administracyjnego – pozostałe źródła prawa powszechnie
obowiązującego muszą mieć podstawę ustawową,
3) ich treścią jest tzw. materia ustawowa, znaczny fragment materii ustawowej wskazuje Konstytucja
RP (w ponad 80 przepisach) – w pozostałym zakresie rozstrzygające znaczenie ma wola parlamentu.
Konstytucyjne przykłady materii ustawowej w sferze prawa administracyjnego:
1) ograniczenie w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, mogą być ustanawiane
tylko w ustawie (art. 31 ust.3),
2) tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg, określa ustawa (art. 60),
3) wolność poruszania się po terytorium RP może podlegać ograniczeniom określonym w ustawie
(art. 52 ust. 1,3),
4) tryb powoływania i odwoływania oraz zakres działania wojewodów określa ustawa (art. 152 ust.2),
5) inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego, określa ustawa (art. 164
ust.2)