2013-03-18
1
LOGISTYKA
Podstawy rachunkowości
1) Panowie X i Y założyli spółkę, wpłacając po 100 000 PLN do kasy
2) Za 190 000 PLN kupili budynek
3) lecz zabrakło im pieniędzy na maszynę i materiały, wzięli więc 100 000 kredytu w banku
i kupili:
4) maszynę za 50 000:
5) oraz materiały za 30 000
6) zatrudnili też pracowników, którym wypłacili wynagrodzenia 20
000
7) wszystkie materiały zużyli do produkcji wyrobów, które następnie sprzedali za
120 000
Jak to opisać?
Pojecie rachunkowości:
system ewidencji gospodarczej,
który
odzwierciedla w formie
pieniężnej zjawiska
i procesy gospodarcze oraz
sytuację
majątkową i wyniki działalności podmiotów
gospodarczych
Cel
rachunkowości
Celem rachunkowości jest rzetelne i jasne
przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej
jednostki oraz jej wyniku finansowego
2013-03-18
2
Rachunkowość jednostki obejmuje:
Gromadzenie i przechowywanie dokumentów
księgowych oraz pozostałej dokumentacji
przewidzianej ustawą
Prowadzenie na podstawie dowodów księgowych,
ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w
porządku chronologicznym i systematycznym
Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą
inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i
pasywów
Wycenę aktywów i pasywów
Sporządzanie sprawozdań finansowych i ich
ogłaszanie
Regulacje prawne prowadzenia
rachunkowości
Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września
1994 (DzU nr 121 poz. 591 z poźn. zm, teks
jednolity DzU 113 poz.1186)
Międzynarodowe Standardy Rachunkowości
Dyrektywy Unii Europejskiej
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości
Finansowej
Ustawa o rachunkowości
dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspólnot
Europejskich:
1) dyrektywy 2001/65/WE z dnia 27 wrzenia 2001 r. zmieniającej dyrektywy
78/660/EWG, 83/349/EWG oraz 86/635/EWG w zakresie zasad oceny rocznych i
skonsolidowanych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek a także banków
oraz innych instytucji finansowych (Dz. Urz. WE L 283 z 27.10.2001),
2) dyrektywy 2003/38/WE z dnia 13 maja 2003 r. zmieniającej dyrektywę 78/660/EWG w
sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek w odniesieniu do
kwot wyrażonych w euro (Dz. Urz. WE L 120 z 15.05.2003),
3) dyrektywy 2003/51/WE z dnia 18 czerwca 2003 r. zmieniającej dyrektywy
78/660/EWG, 83/349/EWG, 86/635/EWG oraz 91/674/EWG w sprawie rocznych i
skonsolidowanych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, banków i
innych instytucji finansowych oraz zakładów ubezpieczeń (Dz. Urz. WE L 178 z
17.07.2003).
Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej
ustawie -
z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej -
dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
- wydanie specjalne.
Podmioty, mające obowiązek stosowania ustawy o rachunkowości
spółki handlowe (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółki
cywilne, a także inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku
Polskiego
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki
partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie
polskiej 1 200 000 euro
jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie
papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności
ubezpieczeniowej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
gminy, powiaty, województwa i ich związki
osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w
rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej
jednostki, które otrzymują na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z
budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów
celowych
2013-03-18
3
Odbiorcy i rodzaj dostarczanej informacji
aktualni właścicieli i potencjalni inwestorzy – wynik finansowy i stopień ryzyka
kredytobiorcy i pożyczkobiorcy – stopień płynności finansowej jednostki
(wypłacalność), ocena ryzyka kredytowego
kontrahenci rynkowi
– ogólna sytuacja finansowa jednostki, plany na przyszłość
instytucje i organizacje administracji państwowej – informacje dla potrzeb statystyki
gospodarczej oraz polityki gospodarczej i fiskalnej
skarb państwa – informacje kształtujące wynik finansowy, służące do rozliczeń
obciążeń podatkowych
pracownicy
– perspektywy rozwoju jednostki gospodarczej w przyszłości związane ze
stanem zatrudnienia i płacami
władz lokalnych
jednostek konkurencyjnych
– aspekty finansowo-organizacyjne działalności jednostki
gospodarczej
Funkcje rachunkowości:
Funkcja ewidencyjna
– obejmuje całokształt ewidencji: majątku, źródeł jego
finansowania oraz przebiegu procesów gospodarczych i ich wyników
Funkcja kontrolna
– polega na stworzeniu warunków wykonywania finansowo-
księgowej kontroli (wewnętrznej i zewnętrznej) działalności gospodarczej. Na kontrolę
wewnętrzną składa się zespół środków kontrolnych, księgowych, które kierownictwo
ustala, stosuje i nadzoruje dla zapewnienia sprawnego prowadzenia działalności
gospodarczej, ochrony posiadanego majątku i wiarygodności zapisów księgowych.
Funkcja sprawozdawcza
– wiąże się ściśle ze sporządzaniem różnego rodzaju
sprawozdań finansowych i rzeczowych na potrzeby wewnętrzne jak i zewnętrzne.
Sprawozdawczość stanowi bowiem końcowy efekt całego procesu przetwarzania
danych (materiału informacyjnego).
Funkcja analityczno-interpretacyjna
– polega na wykorzystaniu danych liczbowych
do wszechstronnej analizy ekonomicznej, techniczno-ekonomicznej i finansowej.
Funkcja informacyjna
– nadrzędna, dostarczanie odpowiednich danych dla
podejmowania decyzji i rozliczanie kadry zarządzającej z osiągniętych wyników,
efektywności wykorzystania jej majątku oraz pozycji rynkowej jednostki gospodarczej.
Informacje przetworzone przez rachunkowość służą otoczeniu jednostki.
Zasady rachunkowości
Podstawowy cel
– przedstawienie rzetelnego i
wiernego obrazu
Zasada memoriału
Zasada współmierności
Zasada ciągłości
Zasada kontynuacji działalności
Zasada ostrożności
Zasada zakazu kompensat
Podwójny charakter majątku
Majątek
Skąd pochodzi
Z kapitałów własnych i
obcych
Kapitały
W czym się przejawiają
W majątku trwałym i
obrotowym
2013-03-18
4
Zasada bilansowa
Co jednostka posiada?
Skąd to się wzięło ?
Aktywa
Pasywa
Pasywa
to źródła
finansowania (pochodzenia)
aktywów znajdujących się w
ściśle określonym momencie
w jednostce prowadzącej
rachunkowość.
Aktywa
to zasoby majątkowe
o wiarygodnie określonej
wartości
A
=
P
Zasoby gospodarcze jednostki
Metoda bilansowa
Rzeczowy (przedmiotowy)
punkt widzenia
Finansowy (podmiotowy)
punkt widzenia
Majątek
(aktywa)
Kapitały
(pasywa)
Klasyfikacja aktywów i pasywów
Aktywa
Pasywa
A. Aktywa trwałe
Zasoby majątkowe o okresie
ekonomicznej użyteczności
dłuższym niż rok
(z pewnymi wyjątkami)
B. Aktywa obrotowe
Zasoby majątkowe o okresie
ekonomicznej użyteczności
krótszym niż rok
(z pewnymi wyjątkami)
A. Kapitał (fundusz) własny
B. Zobowiązania i rezerwy na
zobowiązania (kapitał obcy)
Wartość środków oddanych
do dyspozycji jednostki na
cały okres jej istnienia
Wartość środków oddanych
do dyspozycji jednostki na
czas określony (zadłużenia
w innych podmiotach)
Majątek - aktywa
Aktywa
są to kontrolowane przez
jednostkę
zasoby
majątkowe
o
wiarygodnie
określonej wartości, powstałe
wyniku
przeszłych
zdarzeń,
które
spowodują w przyszłości wpływ do
jednostki
korzyści ekonomicznych,
np. budynek,
samochód, komputer, środki
pieniężne, papiery wartościowe.
2013-03-18
5
Klasyfikacja aktywów
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Wartości niematerialne i prawne -
nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe
nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie
ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na
potrzeby jednostki, a w szczególności:
a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów
użytkowych oraz zdobniczych,
c) know-how.
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na
podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i
prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.
Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość
firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych
Koszty zakończonych prac rozwojowych
Można zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych jeżeli:
• produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a
dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,
• techniczna przydatność produktu lub technologii została
stwierdzona i odpowiednio udokumentowana
• podjęto decyzję o wytwarzaniu tego produktu lub zastosowaniu
technologii
• koszty prac rozwojowych zostaną pokryte przychodami ze
sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii
Okres dokonywania odpisów kosztów (amortyzacji) nie może
przekraczać 5 lat
Nabyta wartość firmy
Różnica pomiędzy ceną nabycia określonej jednostki lub
zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą
przejętych aktywów netto (tzn. pomniejszonych o przejęte
zobowiązania).
Okres dokonywania odpisów kosztów (amortyzacji) nie dłuższy niż
5 lat (w uzasadnionych przypadkach 20 lat)
Wartość godziwa: 100
Cena nabycia jednostki: 140
Budynek: 70
Maszyny: 30
Pracownicy: ?
Pozycja rynkowa: ?
Firma X: 140
Wartość firmy 40
2013-03-18
6
Rzeczowe aktywa trwałe
Środki
trwałe
rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym
okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym
niż rok, kompletne, zdatne do użytku i
przeznaczone na potrzeby jednostki
a)
nieruchomości - w tym grunty, prawo
użytkowania wieczystego gruntu, budowle i
budynki, a
także będące odrębną własnością
lokale,
spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu mieszkalnego oraz
spółdzielcze prawo do
lokalu
użytkowego
b)
maszyny,
urządzenia, środki transportu i inne
rzeczy
c)
ulepszenia w obcych
środkach trwałych
d)
inwentarz
żywy
Środki trwałe w
budowie
zaliczane do
aktywów trwałych
środki trwałe w okresie ich
budowy,
montażu lub ulepszenia
już istniejącego środka trwałego,
Należności długoterminowe
Równowartość środków pieniężnych
należnych przedsiębiorstwu od jego
dłużników, których termin spłaty
wynosi
powyżej 12 miesięcy.
UWAGA:
należności z tytułu dostaw i usług nie
zalicza
się do długoterminowych, nawet w
przypadku gdy termin ich
spłaty wynosi ponad
12 m-cy.
Inwestycje długoterminowe
aktywa posiadane w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych
wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich
przychodów
Inwestycje w nieruchomości i
wartości niematerialne i
prawne
, nie są użytkowane
przez jednostkę, lecz zostały
nabyte w celu osiągnięcia
korzyści.
Aktywa finansowe
-
to aktywa pieniężne, instrumenty
kapitałowe wyemitowane przez
inne jednostki, a także wynikające
z kontraktu prawo do otrzymania
aktywów pieniężnych lub prawo do
wymiany instrumentów
finansowych z inną jednostką na
korzystnych warunkach
1. Nieruchomości
2. Wartości niematerialne i prawne
3. Długoterminowe aktywa finansowe:
-
udziały i akcje
-
inne papiery wartościowe
-
udzielone pożyczki
-
inne długoterminowe aktywa finansowe
4. Inne inwestycje długoterminowe
Inwestycje długoterminowe to:
nie przeznaczone do używania
na własne potrzeby
płatne i wymagalne
lub przeznaczone do zbycia
w okresie dłuższym niż 12 m-cy
licząc od dnia bilansowego lub od
dnia ich złożenia, wystawienia
lub nabycia
2013-03-18
7
Zapasy
Materiały
Towary
Półprodukty,
produkcja w toku
Należności
krótkoterminowe
Inwestycje
krótkoterminowe
Środki pieniężne
Aktywa finansowe
Podział aktywów cd:
Aktywa obrotowe (krótkoterminowe)
Aktywa obrotowe
Produkty
Gotowe
Aktywa obrotowe
I. Zapasy:
Rzeczowe aktywa trwałe (zapasy): materiały nabyte w celu zużycia na własne
potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe
(wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz
towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym
I. Zapasy
1.
Materiały - przeznaczone do zużycia na własne potrzeby
2.
Półprodukty i produkty w toku - produkcja niezakończona
3. Produkty gotowe -
produkcja zakończona, zdatna do sprzedaży
4. Towary -
nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym
5. Zaliczki na dostawy -
kwoty wpłacone na poczet przyszłych
dostaw
Kapitały (pasywa)
Wskazują, „kto uczestniczył” w finansowaniu
majątku (aktywów) jednostki
Dzielą się na:
kapitał własny
kapitał obcy
Klasyfikacja pasywów
A. Kapitał (fundusz) własny
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość
ujemna)
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
2013-03-18
8
Kapitał własny
Kapitał obcy
powierzony
samofinansowania
długoterminowy
krótkoterminowy
Bilans majątkowy
Bilans jest dokumentem
zawierającym zestawienie stanu
majątku (aktywów) oraz źródeł jego pochodzenia
(pasywów) sporządzonym na określony moment i w
określonej formie.
Z podanej definicji bilansu wynika,
że jego układ nie
może być dowolny.
Pozycje
aktywów i pasywów są ujęte w określonej,
logicznej
kolejności i łączone w grupy o zbliżonej treści
ekonomicznej.
Aktywa uszeregowane
są w kolejności według stopnia
ich
płynności, to znaczy możliwości zamiany danego
środka na gotówkę bez straty.
Pasywa natomiast zestawione
są według kryterium
wymagalności, to znaczy terminowości spłaty (od najmniej
wymagalnych, tj.
kapitału własnego do najbardziej
wymagalnych-
zobowiązań krótkoterminowych.)
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
A. Kapitał (fundusz) własny
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość
ujemna)
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego
(wielkość ujemna)
B. Zobowiązania i rezerwy na
zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
Razem Aktywa
Razem Pasywa
Nazwa jednostki
BILANS
sporządzony na dzień: ....
BILANS - wersja uproszczona
sporządzony na dzień ...........................
Wartość
Wartość
AKTYWA
Rok
ubiegły
Rok
bieżący
PASYWA
Rok
ubiegły
Rok
bieżący
A. AKTYWA
TRWAŁE
A. KAPITAŁ
WŁASNY
I. Wartości
niematerialne i
prawne
I. Kapitał podstawowy
II. Rzeczowe aktywa
trwałe
II. Należne wpłaty na
kapitał podstawowy
III. Należności
długoterminowe
III. Udziały (akcje)
własne (wielkość
ujemna)
IV. Inwestycje
długoterminowe
IV. Kapitał zapasowy
V. Długoterminowe
rozliczen ia
międzyokresowe
V. Kapitał z aktualizacji
wyceny
B. AKTYWA
OBROTOWE
VI. Pozostałe kapitały
rezerwowe
I. Zapasy
VII. Zysk (strata) z lat
ubiegłych
II. Należności
krótkoterminowe
VIII. Zysk (strata) netto
III. Inwestycje
krótkoterminowe
IX. Odpisy z zysku netto
w ciągu roku
obrotowego
(wielkość ujemna)
IV. Krótkoterminowe
rozliczen ia
międzyokresowe
B. Zobowiązania i
rezerwy na
zobowiązania
I. Rezerwy na
zobowiązania
II. Zobowiązania
długoterminowe
III. Zobowiązania
krótkoterminowe
IV. Rozliczen ia
międzyokresowe
AKTYWA RAZEM
PASYWA RAZEM
2013-03-18
9
Parametry wyceny
Zasady wyceny
odwołują się do ceny nabycia, kosztu
wytworzenia, ceny
sprzedaży netto, wartości godziwej,
trwałej utraty wartości. I tak:
cena nabycia to w pewnym uproszczeniu cena
zakupu
(cena
zawarta
w
fakturze
bez
VAT)
powiększona o koszty zakupu (koszty transportu,
ubezpieczenia,
opakowań itp),
koszt wytworzenia obejmuje koszty
bezpośrednie
oraz
uzasadnioną
część
kosztów
pośrednich
produkcyjnych,
cena
sprzedaży netto składnika majątku to możliwa
do uzyskania w dniu bilansowym cena
sprzedaży bez
należnego VAT.
Parametry wyceny cd.
Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje
duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez
jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości
w
znaczącej części lub w całości przewidywanych
korzyści ekonomicznych.
Uzasadnia to dokonanie odpisu
aktualizującego
wartość składnika aktywów do ceny sprzedaży netto
(wartości godziwej).
Parametry wyceny cd.
WARTOŚĆ GODZIWA - KWOTA, ZA JAKĄ
DANY
SKŁADNIK AKTYWÓW MÓGŁBY
ZOSTAĆ WYMIENIONY A ZOBOWIĄZANIE
UREGULOWANE
NA
WARUNKACH
TRANSAKCJI
RYNKOWEJ
pomiędzy
zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi,
niepowiązanymi ze sobą stronami. Oznacza
hipotetyczną cenę, jaką można uzyskać po
przeprowadzeniu transakcji.
Operacje gospodarcze
Bilans
sporządzany jest na ściśle oznaczony
moment czasu (moment bilansowy), stanowi
zatem jednorazowy
obraz stanu gospodarczego danego podmiotu.
Ulega on
każdego dnia zmianie na skutek
różnorodnych zdarzeń, które wywołują
ruch
okrężny środków i zmianę ich postaci.
2013-03-18
10
WPŁYW OPERACJI GOSPODARCZYCH NA BILANS
Nie
każde zdarzenie będzie powodowało zmiany składników
bilansu, np. zawarcie umowy o
pracę, zamówienie towarów u
dostawcy.
Dopiero skutki tych
zdarzeń (wypłata wynagrodzenia,
przyjęcie towaru od dostawcy, wywołają zmiany w
składnikach bilansu i znajdą odbicie w rachunkowości jako
operacje gospodarcze.
Tak
więc wiele decyzji podejmowanych w trakcie działalności
gospodarczej ma
jakiś pośredni lub odroczony w czasie
wpływ na wartość majątku i kapitałów, przedmiotem
zainteresowania
rachunkowości są tylko te decyzje, których
rezultaty
można zakwalifikować jako operacje gospodarcze i
tylko one
podlegają ewidencji księgowej.
Operacje
gospodarcze
to
wszystkie
udokumentowane zdarzenia gospodarcze,
które można wyrazić w mierniku pieniężnym
i
które powodują zmiany w składnikach
aktywów i pasywów.
Podział operacji gospodarczych
Operacje gospodarcze można różnie
klasyfikować. Z punktu widzenia ich
oddziaływania na wyniki finansowe
podmiotu gospodarczego operacje dzieli
się na:
- bilansowe,
- wynikowe.
Operacje bilansowe i wynikowe
Operacje bilansowe
powodują zmiany wyłącznie w
pozycjach
aktywów i (lub) pasywów, nie wywierając
żadnego wpływu na wynik finansowy. Będzie to
przykładowo, podjęcie gotówki z banku do kasy, spłata
zobowiązania wobec dostawcy , zakup materiałów itp.
Operacje wynikowe
obejmują procesy gospodarcze
wpływające na wynik finansowy poprzez wpływ na koszty,
przychody, straty i zyski nadzwyczajne
(następuje
zwiększenie bądź zmniejszenie sumy bilansowej).
Oznacza to,
że operacja tego rodzaju wpływa na jeden ze
składników bilansu oraz jednocześnie na rachunek
wyników.
2013-03-18
11
Typy operacji gospodarczych
Z
formuły równowagi bilansowej A=P wynika, iż dla jej
zachowania operacja gospodarcza musi
powodować zmianę
dwóch składników bilansu. Musi zatem być spełniony jeden
z
dwóch warunków:
- zmiany
wystąpią jednocześnie tylko po jednej stronie
równania, przy czym zmniejszeniu jednego składnika
towarzyszyć będzie takie samo co do wielkości zwiększenie
drugiego
składnika lub też pojawienie się nowego składnika
(suma bilansowa nie ulegnie
zmianie),
- zmiany
wystąpią jednocześnie po obu stronach równania;
zmiany te
mogą być tylko jednokierunkowe, tzn. muszą
zmniejszać albo zwiększać składniki po obu stronach
równości i być jednakowe co do wielkości (suma bilansowa
zmniejsza
się albo zwiększa się).
Typy operacji gospodarczych cd.
Przyjmując oznaczenia: A- aktywa; P- pasywa; Z -
zmiana, przy czym +Z oznacza zwiększenie a -Z oznacza
zmniejszenie danego składnika, typy operacji gospodarczych
można ująć następująco:
I
A + Z - Z =
P (operacje aktywne)
II
A =
P + Z - Z (operacje pasywne)
III
A + Z =
P + Z (operacje aktywno-pasywne)
IV
A - Z =
P - Z (operacje aktywno-pasywne)
Cechy operacji gospodarczych
Wszystkie operacje gospodarcze mają następujące
podstawowe cechy:
-
jednoznacznie określony termin wystąpienia (dzień,
miesiąc, rok),
-
wyrażanie skutków decyzji gospodarczych lub skutków
nadzwyczajnych okoliczności losowych,
-
dualny charakter (wpływ na dwa składniki bilansu),
-
wartość (kwota) wyrażona w mierniku pieniężnym.
Dokumenty księgowe:
Podstawą każdego zapisu na kontach są dokumenty. Dokument księgowy
powinien
zawierać co najmniej następujące informacje:
-
określenie rodzaju dowodu,
-
określenie stron dokonujących operacji gospodarczej (ich nazwy,
adresy),
- opis operacji,
wartość operacji,
-
datę przeprowadzenia operacji i datę wystawienia dokumentu,
- podpisy wystawcy dowodu oraz osoby,
której wydano lub od której
przyjęto składniki aktywów
stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do
ujęcia w
księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia
dowodu w
księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby
odpowiedzialnej za te wskazania
2013-03-18
12
Podział dokumentów
Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są
dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji
gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":
1) zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów,
2) zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale
kontrahentom,
3) wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz
jednostki.
Dokumenty księgowe cd.
Podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez
jednostkę dowody księgowe:
1) zbiorcze -
służące do dokonania łącznych zapisów zbioru
dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie
zbiorczym pojedynczo wymienione,
2) korygujące poprzednie zapisy,
3) zastępcze - wystawione do czasu otrzymania
zewnętrznego obcego dowodu źródłowego,
4) rozliczeniowe -
ujmujące już dokonane zapisy według
nowych kryteriów klasyfikacyjnych
Cechy i poprawianie błędów dowodu księgowego
Dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem
operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające dane niezbędne,
aby można uznać dokument za prawidłowy , oraz wolne od błędów rachunkowych.
Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych wymazywania i
przeróbek.
Błędy w dowodach źródłowych zewnętrznych obcych i własnych można korygować
jedynie przez wysłanie kontrahentowi odpowiedniego dokumentu zawierającego
sprostowanie, wraz ze stosownym uzasadnieniem, chyba że inne przepisy stanowią
inaczej.
Błędy w dowodach wewnętrznych mogą być poprawiane przez skreślenie błędnej
treści lub kwoty, z utrzymaniem czytelności skreślonych wyrażeń lub liczb, wpisanie
treści poprawnej i daty poprawki oraz złożenie podpisu osoby do tego upoważnionej,
o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Nie można poprawiać pojedynczych liter
lub cyfr.
Jeżeli jedną operację dokumentuje więcej niż jeden dowód lub więcej niż jeden
egzemplarz dowodu, kierownik jednostki ustala sposób postępowania z każdym z
nich i wskazuje, który dowód lub jego egzemplarz będzie podstawą do dokonania
zapisu.
Dowody księgowe dokumentujące operacje gospodarcze
Lp.
Obszar stosowania
Symbol dowodu
Nazwa dowodu/przykład zastosowania
Fa
Faktura (kopia, oryginał) – dowód zakupu i
sprzedaży towarów, usług itp.
Pz
Przyjęcie z zewnątrz – dowód przyjęcia
zakupionych składników do magazynu
Rw
Pobrane materiały – rozchód wewnętrzny, np.
do produkcji
Pw
Przyjęcie wyrobów gotowych z produkcji do
magazynu
1.
Obrót zapasami
towarów,
materiałów,
produktów
Wz
Wydanie na zewnątrz, np. materiałów,
towarów, środków trwałych do sprzedaży
KP
Dowód wpłaty – przyjęcie gotówki do kasy
KW
Dowód wypłaty – rozchód gotówki z kasy
RK
Raport kasowy – dokument zbiorczy operacji
kasowych za dany okres
2.
Obrót gotówkowy
Czek gotówkowy
Czek upoważniający do podjęcia gotówki z
kasy
WB
Wyciąg bankowy – stwierdzający dokonanie
operacji zleconych poleceniami przelewu,
czekami rozrachunkowymi
3.
Obrót
bezgotówkowy
Polecenie
przelewu
Polecenie do banku dokonania określonych
przelewów środków na rachunek bankowy
Ot
Przyjęcie środka trwałego z inwestycji
PT
Przyjęcie/przekazanie środka trwałego, np. z
zakupu
LT
Likwidacja środka trwałego
4.
Obrót środkami
trwałymi
Fa
Faktura – dowód zakupu i sprzedaży
Lista płac
Dokument ustalający wysokość
wynagrodzenia oraz potrącenia z wynagrodzeń
jest podstawą wypłaty wynagrodzeń
Wniosek o
zaliczkę
Dokument wypłaty zaliczki z kasy na zakupy,
podróż służbową itp.
Polecenie
wyjazdu
służbowego
Dokument podróży służbowej i jej rozliczenie
5.
Rozrachunki z
pracownikami
Lista zasiłków
Dokument określający rodzaj i wielkość
wypłacanych zasiłków, np. macierzyńskich,
opiekuńczych
6.
............................
PK
Polecenie księgowania – dowód wewnętrzny
wystawiany w przypadku braku dowodów
źródłowych, np. polecenie księgowania
amortyzacji
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron