Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

1

POLITECHNIKA OPOLSKA

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA I INŻYNIERII PRODUKCJI

ANALIZA TECHNICZNA

RYNKÓW FINANSOWYCH

ARKADIUSZ SKOWRON

OPOLE 2007

ANALIZA TECHNICZNA
RYNKÓW FINANSOWYCH

Arkadiusz A. Skowron

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

3

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

4

Ogólna charakterystyka AT

z

Na rynku dominują dwa sposoby analizy:

z

techniczny

z

fundamentalny

z

Analitycy fundamentalni starają się określić wartość

firmy, biorąc pod uwagę osiągane przez nią wyniki,

zadłużenie, pozycję w branży, kompetencję zarządu

itp. Dodatkowo uwzględniają sytuację gospodarczą i

polityczną całego kraju.

z

Analiza techniczna wychodzi z założenia, że

wszystkie te czynniki i tak znajdą odzwierciedlenie w

kursach. Dlatego koncentruje się na badaniu samych

kursów.

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

5

Reguły analizy technicznej

1.

Rynek dyskontuje wszystko - wszelkie
czynniki, które mają wpływ na cenę są już w
niej uwzględnione;

2.

Ceny podlegają trendom - kursy poruszają
się w trendach, a zadaniem analizy
technicznej jest wychwytywanie ich zmian;

3.

Historia się powtarza - w warunkach
zbliżonych do przeszłych, sytuacja rynkowa
będzie kształtować się podobnie.

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

6

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

7

Wykres liniowy

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

8

Wykres słupkowy

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

9

Wykres świecowy

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

10

Skala arytmetyczna

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

11

Skala logarytmiczna

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

12

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

13

Podstawowe pojęcia AT

z

Cena – reprezentująca stan równowagi

pomiędzy popytem, a podażą.

z

Cena otwarcia (otwarcie) - jest to cena, po której

zostaje zawarta pierwsza transakcja w danym

okresie.

z

Cena najwyższa (maksimum) - jest to najwyższa

cena osiągnięta przez papier w ciągu

analizowanego okresu.

z

Cena najniższa (minimum) - jest to najniższa cena

osiągnięta przez papier w danym okresie.

z

Cena zamknięcia (zamknięcie) - jest to cena, po

której została zawarta ostatnia transakcja w danym

okresie.

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

14

Podstawowe pojęcia AT

z

Wolumen - liczbę jednostek aktywów (np.
akcji), które zmieniają właściciela w
określonym czasie;

z

zachowanie wolumenu powinno być zgodne z
kierunkiem aktualnej tendencji cenowej

z

Obrót – iloczyn ceny i wielkości wolumenu;

z

może nie ulegać zmianom, mimo iż zmienią się
cena i liczba walorów będących przedmiotem
transakcji

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

15

Podstawowe pojęcia AT

z

Linia trendu – linia wyznaczając kierunek
bieżącej tendencji;

z

linia wsparcia - układ coraz wyższych minimów
cenowych;

z

linia oporu - układ coraz niższych maksimów
cenowych;

z

wewnętrzna linia trendu - pokonana linia wsparcia
trendu wzrostowego wyznaczająca poziom oporu
oraz przebita linia trendu spadkowego
wyznaczająca poziom wsparcia

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

16

Linie trendu

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

17

Linie trendu

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

18

Rodzaje trendów

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

19

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

20

Analiza formacji

z

formacje zapowiadające odwrócenie się
trendu,

z

formacje sygnalizujące kontynuację
trendu,

z

formacje uniwersalne, czyli takie które
spełniają oba warunki

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

21

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

22

Głowa i ramiona

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

23

Głowa i ramiona

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

24

Odwrócona głowa z ramionami

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

25

Odwrócona głowa z ramionami

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

26

Podwójny szczyt

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

27

Podwójny szczyt

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

28

Podwójne dno

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

29

Spodek

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

30

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

31

Trójkąt równoramienny

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

32

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

33

Prostokąt

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

34

Flagi i chorągiewki

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

35

Flagi i chorągiewki

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

36

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

37

Średnie ruchome (kroczące)

z

Najpopularniejsze i najstarsze narzędzia AT

z

Służą do pomiaru zasięgu trendu, dominującej

tendencji obecnej na rynku, generują sygnały o

nadchodzących zmianach oraz identyfikują najlepsze

momenty do kupna i sprzedaży akcji

z

Nie zawiera w sobie elementu subiektywnego oceny

sytuacji

z

Definicja: jest to średnia z pewnej grupy danych (np.

15 dni – suma 15 ostatnich cen/15; średnia cen

zamknięcia z ostatnich 15 dni przesuwa się do przodu

z każdym kolejnym dniem notowań)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

38

Średnie ruchome (kroczące)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

39

Rodzaje średnich ruchomych

z

Prosta średnia krocząca (simple moving average) -

jest to średnia arytmetyczna

z

uwzględnia jedynie okres obejmowany przez średnią,

z

nadaje takie same wagi każdej cenie zamknięcia

z

Średnia ważona (weighted moving average):

z

nadaje większą wagę bardziej aktualnym cenom

z

uwzględnia wyłącznie okres, którego dotyczy (np. 15

poprzednich wartości)

z

Średnia wykładnicza (exponential moving average) -

nazywana średnią wygładzaną wykładniczo:

z

nadaje większą wagę bardziej aktualnym cenom (średnia

ważona)

z

przykłada coraz mniejszą wagę do bardziej odległych cen

obejmując jednocześnie wszystkie dane dotyczące historii

danego waloru

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

40

Wstęgi Bollingera

z

wokół średniej umieszcza się dwie wstęgi, które są

oddalone od niej o dwa (lub inną liczbę) odchylenia

standardowe

z

przy stosowaniu dwóch odchyleń standardowych 95%

danych cenowych powinno znaleźć się pomiędzy

dwiema wstęgami

z

jeśli ceny docierają do górnej lub dolnej wstęgi, wtedy

rynek staje się wykupiony lub wyprzedany.

z

rozszerzające się wstęgi świadczą o możliwym końcu

głównego trendu, natomiast zwężanie się wstęg może

być pierwszym sygnałem początku nowego trendu

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

41

Wstęgi Bollingera

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

42

Analiza techniczna rynków
finansowych

1.

Podstawy analizy technicznej

1.

Ogólna charakterystyka analizy technicznej

2.

Reguły analizy technicznej

3.

Rodzaje wykresów

4.

Podstawowe pojęcia

2.

Analiza formacji

1.

Formacje odwrócenia trendu

2.

Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu

3.

Formacje kontynuacji trendu

3.

Analiza wskaźnikowa

1.

Średnie cenowe

2.

Oscylatory

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

43

Wskaźnik zmiany ROC
(Rate of Change)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

44

Wskaźnik zmiany ROC
(Rate of Change)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

45

Wskaźnik zmiany ROC
(Rate of Change)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

46

Wskaźnik zmiany ROC
(Rate of Change)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

47

Średnie kroczące MACD

(Moving Average Convergence Divergence)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

48

Wskaźnik siły zmiennej RSI
(Relative Strength Index)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

49

Wskaźnik siły zmiennej RSI
(Relative Strength Index)

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

50

ISPAG PRO 9.0

ANALIZA TECHNICZNA
RYNKÓW FINANSOWYCH

Arkadiusz A. Skowron

Arkadiusz Skowron

Analiza techniczna rynków finansowych

52

BIBLIOGRAFIA

I USTAWY I AKTY PRAWNE

Czekała M., Analiza fundamentalna i techniczna, Wrocław 1998

Murphy J. J., Analiza techniczna rynków finansowych, Warszawa 1999

Zielonka P., O przewidywaniu cen akcji, Warszawa 2000

II ARTYKULY I ROZPRAWY

Analiza techniczna, Portal Edukacji Kapitałowej, NewTrader.pl

III POZYCJE INNE

Encyklopedia Analizy Technicznej, WD SOFTWARE, http://www.wdsoftware.com/pl/encyklopedia-at/

Wirtualna Akademia Giełdowa, Wykład VII. Analiza techniczna., GPW w Warszawie S.A

W pracy wykorzystano grafiki oraz wydruki z programu ISPAG PRO których właścicielem jest firma WD Software
a także grafiki z Wirtualnej Akademii Giełdowej, których właścicielem jest GPW w Warszawie SA. Grafiki oraz
wydruki z programu ISPAG PRO zostały wykorzystane wyłącznie w celach naukowych.

Nazwy i znaki handlowe użyte w pracy należą do ich właścicieli i zostały wykorzystane wyłącznie
w celach naukowych.