Anna Mierzwa- Georgiev.
Planowanie budżetu i monitoring
usług zdrowotnych.
Planowanie i jego główne założenia.
Planowanie, to organizowanie rozwoju
przedsiębiorstwa na podstawie spójnej i
optymalnej struktury celów i odpowiadających
im środków działania.
Stosowane- techniki prognozowania
(prognoza gospodarcza)i programowania
(program) pomagają osiągać pożądane wyniki
ekonomiczne przedsiębiorstwa
.
Prognozowanie rozmiarów działalności
.
Prognozowanie lub predykcja (często
używane jako synonimy), w zwykłym sensie
oznaczają przewidywanie, w oparciu o
uzasadnione przesłanki, przyszłych wartości
pewnej wielkości (faktów, zdarzeń)
Prognozy w zakładach opieki zdrowotnej i
NFZ dotyczą
:
—liczby osób hospitalizowanych w poszczególnych oddziałach w
jednostkach opieki zdrowotnej,
—liczby osobodni w tych oddziałach,
—średniego czasu pobytu hospitalizowanych w oddziałach szpitalnych,
—kosztów jednostkowych hospitalizowanego, osobodnia, łóżka,
—kosztów stałych i zmiennych,
—liczby wykonywanych procedur medycznych (o ile takie dane są
dostępne),
—kosztów jednostkowych procedur medycznych,
—wielkości popytu na usługi medyczne ze strony ubezpieczonych,
—podaży usług medycznych oferowanych przez świadczeniodawców,
—kształtowania się cen usług medycznych w różnych segmentach rynku
świadczeń zdrowotnych,
—spodziewanych dochodów NFZ
Rodzaje planów w samodzielnych
publicznych zakładach opieki zdrowotnej
Całość problematyki planistycznej w SP ZOZ sprowadza się do
opracowania szeregu planów, ściśle ze sobą powiązanych, lecz
różniących się horyzontem czasowym na jaki opracowuje się dany
plan.
Mamy zatem plany:
1.
długookresowe o charakterze strategicznym
2.
krótkookresowe — tzw. plany operacyjne
plan techniczny,
plan marketingowy,
plan organizacyjny oraz
plan finansowy.
Struktura strategiczna planu firmy/SP
ZOZ,
Plan techniczny- elementy.
Plan techniczny, którego głównym celem jest udowodnienie,
że organizacja (SP ZOZ) jest w stanie wyprodukować dany
wyrób lub dostarczyć usługę na odpowiednio wysokim
poziomie.
Elementy planu ,technicznego opisują:
•usługę wraz z opisem technologii,
•zarys strategii usług,
•opis niezbędnego majątku usługowego,
•sposób zorganizowania dostaw materiałów i surowców,
•program świadczenia usług,
•specyfikację kosztów dostarczanych usług.
Plan marketingowy -struktura:
Opis strategii marketingowej (ze szczególnym
uwzględnieniem sposobów, jakimi organizacja chce osiągnąć
cele) wraz z założeniami,
Wyniki analiz i badań rynku,
Opis polityki kształtowania cen usług,
Działania na rzecz reklamy i sprzedaży usług,
Koszty pozostałych działań marketingowych.
Plan organizacyjny
Podział planu organizacyjnego na:
organizację pracy,
posiadane zasoby ludzkie,
kalendarz organizacyjny realizacji zadań
planowych,
koszty związane z zatrudnieniem.
Plan finansowy.
Plan finansowy — to rdzeń planu działalności
firmy/SP ZOZ.
W związku tym podstawowe zadania stawiane
przed planem finansowym można określić jako:
1.
określenie bieżącej sytuacji finansowej
firmy/SP ZOZ,
2.
przedstawienie prognoz finansowych
dotyczących realizowanych przedsięwzięć i
stworzenie podstaw do okresowej oceny stanu
ich realizacji.
Jak opracowywać plan finansowy?
Konstruowanie planu finansowego jest procesem
corocznie powtarzanym szczególnie przed
przystąpieniem SP ZOZ- u do rozmów z NFZ.
Poprawnie skonstruowany plan finansowy powinien
zawierać:
1.
założenia planu finansowego,
2.
podstawowe sprawozdania i analizy finansowe.
W założeniach planu finansowego powinny się
znaleźć informacje dotyczące:
1.
źródła danych wejściowych,
2.
założeń prognoz finansowych,
3.
założeń poszczególnych wariantów planu.
W zestawie sprawozdań i analiz powinien
się znaleźć:
1.
rachunek wyników,
2.
zestawienie przepływów pieniężnych,
3.
bilans,
4.
analiza progu rentowności (punktu
równowagi),
5.
analiza wskaźnikowa.
Zadania controllingu w SP ZOZ
System controllingu działa w oparciu o osobę kontrolera
realizującego zadania przy użyciu narzędzi controllingu,
takich jak:
1.
rachunek kosztów,
2.
prognozy krótko i długoterminowe,
3.
planowanie i analiza wyniku,
4.
sterowanie wynikiem,
5.
analiza wąskich gardeł prowadzonej działalności.
Budżetowanie jako narzędzie zarządzania
finansami w SP ZOZ
Klasyfikacja kosztów dla potrzeb budżetowania w SP ZOZ
Koszty stałe- przykłady.
Koszty płatne niezależnie od ilości świadczeń,
Czynsze dzierżawne, procenty od kredytów,
Energia grzewcza i oświetleniowa,
Utrzymanie czystości,
Wynagrodzenia pracownicze, administracji i
zarządu
.
Zasady opracowania budżetów kosztów
dla ośrodków ich powstawania
Budżetowanie kosztów ma za zadanie wypracowanie
racjonalnych zasad gospodarowania organizacji oraz jej
jednostek organizacyjnych i ustalenie niezbędnych kosztów
przy uwzględnieniu planowanego rozmiaru działalności.
Budżetowanie kosztów w ośrodkach ich powstawania
obejmuje:
•budżetowanie kosztów stałych,
•budżetowanie kosztów zmiennych,
•budżetowanie kosztów mieszanych.
Rozmiar działalności poszczególnych jednostek mierzymy za
pomocą miar najlepiej charakteryzujących ich działalność (w
przypadku SP ZOZ są to: hospitalizowani, osobodni,
punkty proceduralne, badania, porady, operacje, kg,
posiłki...).
Celem budżetowania jest między innymi przypisanie
wszystkich kosztów związanych z działalnością
poszczególnym jednostkom zadaniowym co umożliwi
oszacowanie oczekiwanego kosztu jednostki rozliczeniowej —
osobodnia lub hospitalizowanego.
Oznacza to, że koszty całkowite wszystkich jednostek
pomocniczych muszą być rozdzielone pomiędzy jednostki
zadaniowe.
Rozliczanie budżetowanych kosztów jednostek pomocniczych
odbywa się w dwóch etapach:
rozliczania kosztów pomiędzy jednostkami pomocniczymi,
rozliczanie kosztów całkowitych jednostek pomocniczych
pomiędzy jednostki zadaniowe
Planowanie wyniku finansowego na podstawie
rachunku kosztów pełnych i zmiennych
Rachunek kosztów prowadzony w SP ZOZ, powinien zapewniać:
1.
dostarczanie informacji o wyniku finansowym,
2.
kontrolę kosztów przez dostarczanie informacji o:
—kosztach w układzie czasowym — gromadzenie danych
historycznych,
—kosztach w ujęciu przestrzennym — porównywanie własnej
struktury kosztów z konkurencją,
—kosztach planowanych, rzeczywistych i odchyleniach dla
poszczególnych ośrodków powstawania kosztów,
dostarczanie przetworzonych informacji koniecznych do
podejmowania decyzji na różnych szczeblach zarządzania.
Ilościowy i wartościowy próg
rentowności
Szczególnie ważna jest informacja o tym, przy jakim
wykorzystaniu własnych zdolności do świadczenia usług
medycznych pokryte zostaną koszty całkowite
jednostki, a kiedy zacznie ona generować zysk.
Moment zrównania przychodów
z kosztami nazywany jest progiem rentowności.
Dane konieczne do wyznaczenia progu rentowności można
zgromadzić w przypadku stosowania rachunku kosztów
zmiennych lub pozaewidencyjnego wyodrębnienia
kosztów stałych i zmiennych
Kontrola rzeczywistych kosztów w poszczególnych miejscach ich
powstawania powinna być prowadzona w okresach miesięcznych, jednakże
ostatecznego rozliczenia dokonujemy w ujęciu kwartalnym. Różnica
między kosztami rzeczywistymi a budżetem przeliczonym stanowi ich
odchylenie od kosztów budżetowanych.
Podstawową czynnością monitorowania i kontroli kosztów jest zbadanie
przyczyn powstawania odchyleń. Właściwe wyspecyfikowanie tych
przyczyn stanowi podstawę do oceny odchyleń i podejmowania
odpowiednich decyzji operacyjnych.
W celu sprawowania dokładnej kontroli, kierownicy jednostek zadaniowych
powinni otrzymywać odpowiednio zestawione informacje, dotyczące
efektywności działania tych jednostek. Informacja taka w formie raportu z
wykonania budżetu operacyjnego powinna być przygotowywana co miesiąc i
zawierać informacje o odchyleniach dotyczących:
—zużycia leków,
—materiałów medycznych,
—płac,
—usług medycznych,
—kosztów zmiennych,
—kosztów stałych.
Co musi zawierać bilans?
Bilans jest częścią sprawozdania finansowego,
zawierającym informacje o stanie majątku i kapitałów oraz
sytuacji materialnej organizacji.
Bilans jest prezentowany w formie tabeli, w której
wykazywane są AKTYWA oraz PASYWA. Suma aktywów i
suma pasywów musi się bilansować, czyli kwoty te muszą
być identycznie.
Zarówno pasywa, jak i aktywa, wykazywane są w bilansie
w dwóch wartościach - na początek i na koniec roku
obrotowego.
AKTYWA.
Są to wszystkie składniki majątkowe,
które w danym momencie pozostają do
dyspozycji organizacji.
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne -
są to prawa majątkowe o przewidywanym okresie
ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, np.
prawa autorskie, prawa do projektów,
wynalazków, znaków towarowych itd.
II. Rzeczowe aktywa trwałe -
np. nieruchomości (grunty, prawo
użytkowania wieczystego gruntu, budowle i
budynki, lokale, spółdzielcze własnościowe prawo
do lokalu; maszyny i urządzenia, środki trwałe w
budowie, itd.). Każdy tzw. środek trwały o
wartości jednostkowej powyżej 3500 zł. -
np. sprzęt komputerowy, wyposażenie
biurowe - jest elementem rzeczowych
aktywów trwałych. Środki trwałe podlegają
odpisom amortyzacyjnym lub umorzeniowym
.
III. Należności długoterminowe -
należności z tytułu dostaw i usług, które stają się
wymagalne powyżej 12 miesięcy od dnia
bilansowego.
IV. Inwestycje długoterminowe -
nieużytkowane przez organizację, a nabyte dla
osiągnięcia korzyści nieruchomości, a także udziały,
akcje czy inne papiery wartościowe, udzielane
pożyczki, itd.
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
- kwoty pieniężne należne organizacji, od osób
fizycznych lub prawnych z tytułu rozliczeń z odbiorcami
oraz z tytułu rozliczeń z pracownikami i z budżetem.
B. Aktywa obrotowe.
I. Zapasy rzeczowych aktywów obrotowych
- np. nabyte w celu zużycia na własne potrzeby materiały.
II. Należności krótkoterminowe
- ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część
należności z innych tytułów niezaliczanych do aktywów
finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od
dnia bilansowego.
III. Inwestycje krótkoterminowe
1. Środki pieniężne
- np. banknoty i monety pozostające w kasie, środki pieniężne
pozostające na rachunkach bankowych - również na rachunkach
lokat, czeki i weksle.
2. Pozostałe aktywa finansowe
C. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
Koszty poniesione w okresie
sprawozdawczym, a dotyczące późniejszego
okresu, np. organizacja wykupiła roczną
polisę ubezpieczeniową na okres od
lipca do lipca. Polisa w całości zostanie
zapłacona w momencie zawarcia umowy,
czyli w lipcu.
PASYWA
Są to źródła finansowania środków gospodarczych: fundusze własne,
rezerwy, zobowiązania długo i krótkoterminowe oraz
rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych
okresów.
A. Fundusze własne
I. Fundusz statutowy
Stanowi wartość funduszu założycielskiego, który może być
powiększany z dodatniego wyniku finansowego.
II. Fundusz z aktualizacji wyceny -
wartość funduszu z aktualizacji wyceny środków trwałych
III. Wynik finansowy netto za rok obrotowy
- to różnica między przychodami i kosztami. Wynik ma wartość
dodatnią w przypadku, gdy przychody są większe niż koszty (nadwyżka
przychodów nad kosztami) lub wartość ujemną w przypadku, gdy
koszty są większe niż przychody.
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
.
I. Zobowiązania długoterminowe z tytułu kredytów i pożyczek
- np. z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków
toczącego się postępowania sądowego, na podatek dochodowy, itd.
II. Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne
np. uzyskane pożyczki i kredyty bankowe, zobowiązania z tytułu dostaw, usług i
wynagrodzeń, zobowiązania budżetowe (np. podatki i składki ZUS od wynagrodzeń za
grudzień, które zostaną zapłacone w styczniu)
1. Kredyty i pożyczki
2. Inne zobowiązania
3. Fundusze specjalne
III. Rezerwy na zobowiązania
- rezerwy utworzone na przyszłe zobowiązania.
IV. Rozliczenia międzyokresowe
1.Rozliczenia międzyokresowe przychodów .
2.Inne rozliczenia międzyokresowe.
Monitorowanie usług zdrowotnych przez płatnika-
elementy.
Płatnik:
analizuje koszty opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym do prawidłowego
zawierania umów o świadczenie usług medycznych;
wdraża szczegółowe materiały informacyjne dla poszczególnych rodzajów
świadczeń wydawane w formie zarządzeń Prezesa NFZ;
przeprowadza konkurs ofert, rokowania lub postępowanie w trybie art. 144;
zawiera umowy o udzielanie świadczeń Opieki Zdrowotnej;
zawiera umowy indywidualne na wystawianie recept lekarskich;
zawiera umowy o realizację recept;
monitoruje realizację świadczeń medycznych w oparciu o szczegółowe zasady
sprawozdawania poszczególnych zakresów świadczeń;
dokonuje rozliczeń realizacji kontraktów medycznych, w tym rozliczenia
kosztów świadczeń medycznych udzielanych na podstawie przepisów o
koordynacji;
prowadzi Centralny Wykaz Ubezpieczonych;
gromadzi dane o osobach ubezpieczonych, w tym o ubezpieczonych na
podstawie przepisów o koordynacji;
dokonuje analizy, weryfikacji i rozliczania refundacji leków
Działania sanacyjne.
(łac. sanatio – uzdrowienie)
Wyniki finansowe szpitala w oparciu o Ośrodki
kosztów.
-Liczenie kosztów jednostkowych na pacjenta,
-Liczenie kosztów jednostkowych konkretnej procedury-
koszty rodzajowe.
Pozwala zidentyfikować elementy usługi o słabszej
rentowności i skupić się na sprzedaży tych bardziej
opłacalnych,
Wykonanie kontraktu,
Ruch chorych, i liczba pacjentów, obłożenie łóżek i
średni okres leczenia,
Zatrudnienie z podziałem na grupy zawodowe, w tym
etaty przeliczeniowe na poszczególnych oddziałach.
Zakład bez długów.
Rentowność usług medycznych zależy w dużym stopniu od
precyzyjnej kalkulacji wszystkich związanych z
nimi kosztów.
Szczegółowa analiza wydatków przeznaczonych na
poszczególne działania już od momentu rejestracji pacjenta,
pozwala na właściwe ich ukierunkowanie, pozwala
zaoszczędzić czas i pieniądze.
Wykorzystywane do tego specjalistyczne narzędzia
informatyczne są dziś tak sprofilowane, by odpowiadać
specyfice obszaru służby zdrowia.
Skomplikowana kalkulacja rentowności usług medycznych
odzwierciedla przy tym złożoność konsumpcji zasobów
przez Ośrodki Kosztów. - Pacjenci i jednostki
chorobowe wywołując nawet identyczne działania,
konsumują jednak zróżnicowane wielkości zasobów
Poprawa wyników finansowych
Szczegółowa analiza wyników oddziałów, kosztów
obsługi niemedycznej, zakupów lęków, zarządzania
zapasami lęków, sprzętu jednorazowego użytku,
Restrukturyzacja zatrudnienia
Outsourcing (pranie, sprzątanie, żywienie, ochrona)
Outsourcing komórek organizacyjnych generujących
wysokie koszty stałe i nie przynoszących
przychodów.
DBANIE O JAKOŚĆ USŁUG- TO KOSZTUJE,
ALE SIĘ OPLACA.
Dzisiejszy menadżer ma do opanowania całą gamę
różnorodnych raportów, zestawień, materiałów
statystycznych.
Zajmuje się kojarzeniem faktów, scenariuszy, możliwych
rozwiązań, wyciąga wnioski, by wreszcie to wszystko
przełożyć na właściwe decyzje.
Ze względu na ograniczone możliwości obliczeniowe
swojego umysłu, musi posiłkować się systemem
wspierającym procesy decyzyjne- rozbudowane systemy
informacyjne i informatyczne.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.