Biuletyn Rachunkowości 13/2009 z 01.07.2009, str. 18
2. Korekta w związku z przekroczeniem rocznej podstawy wymiaru
składek ZUS
PROBLEM
Pracownik naliczający wynagrodzenia popełnił błąd, sporządzając listę płac – nie uwzględnił przekroczenia
rocznej podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Błąd został szybko
wychwycony, jednak zapisy w księgach juŜ wprowadzono w niewłaściwych wartościach. Jak
zaewidencjonować w księgach korektę związaną z błędnie naliczoną listą płac? Kiedy wypłacone wyrównanie
naleŜy opodatkować?
RADA
Korektę zapisów księgowych można przeprowadzić na dwa sposoby: wystornować w całości wprowadzony wcześniej zapis i
ująć w księgach wartości prawidłowe lub dokonać korekty poprzez wyksięgowanie różnicy. Należne wyrównanie trzeba
opodatkować w miesiącu dokonania zwrotu. Jeśli spółka odprowadziła już do ZUS nienależne składki, to niezwłocznie musi
skorygować raport RCA i deklarację DRA.
UZASADNIENIE
Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być
wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w
gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2009 r. wynosi ona 95 790 zł.
Po przekroczeniu przez ubezpieczonego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek pracodawca (płatnik) jest zobowiązany do
zaprzestania obliczania oraz potrącania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika. Efektem tego jest
zwiększenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Jeśli spółka odprowadziła już do ZUS nienależne składki, to niezwłocznie musi skorygować raport RCA oraz deklarację DRA.
Za datę stwierdzenia nienależnie opłaconych składek uważa się datę otrzymania przez ZUS imiennego raportu miesięcznego
korygującego i deklaracji rozliczeniowej korygującej. Korekty deklaracji należy dokonać za miesiąc, w którym błędnie
naliczono składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Nienależnie opłacone składki (nadpłata) mogą być rozliczone w następujący sposób:
● podlegać zaliczeniu na poczet zaległych wpłat,
● podlegać zaliczeniu na poczet bieżących wpłat,
● podlegać zaliczeniu na poczet przyszłych składek,
● podlegać zwrotowi.
Nienależnie pobrane składki należy bezzwłocznie zwrócić pracownikowi. Zwrot nadpłaconych składek na
ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przekroczenia rocznej podstawy ich wymiaru stanowi przychód
pracownika ze stosunku pracy w miesiącu, w którym ten zwrot zostanie dokonany. W miesiącu dokonania
zwrotu należy więc nadpłatę składek na ubezpieczenia społeczne doliczyć pracownikowi do wynagrodzenia brutto i
opodatkować.
UWAGA
Zwrotu nienależnie opłaconych składek nie można dochodzić, jeżeli od daty ich opłacenia upłynęło 10
lat.
Przykład
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
1 of 11
2013-06-12 19:56
Spółka X zatrudnia pracownika – pana Jana Kowalskiego. Jego miesięczne wynagrodzenie wynosi 18 000 zł.
Jest ono płatne do 28 dnia każdego miesiąca z dołu. W kwietniu Jan Kowalski otrzymał premię kwartalną w
wysokości 26 000 zł. Na skutek pomyłki pracownika naliczającego płace panu Kowalskiemu zostały potrącone
składki na ubezpieczenia społeczne mimo przekroczenia rocznej kwoty ograniczenia podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Pracownik zauważył błąd, więc przeprowadzono w księgach
odpowiednie zapisy korygujące. W przykładzie przyjęto, że właściwa dla jednostki stopa procentowa składki
wypadkowej wynosi 1,47%.
Tabela 1. Podsumowanie wynagrodzeń wypłaconych pracownikowi w okresie styczeń–kwiecień 2009 r.
Kwota, od której nie należało obliczać składki na ubezpieczenia społeczne, wynosiła: 98 000 zł – 95 790 zł =
2210 zł
Wariant I
Pracownik działu płac ponownie naliczył wynagrodzenie za kwiecień. Należne pracownikowi wyrównanie w
wysokości 200,45 zł wypłacono z kasy spółki 30 kwietnia 2009 r. Korektę w księgach przeprowadzono poprzez
wystornowanie błędnych zapisów i zaksięgowanie prawidłowych wartości. Spółka nie wpłaciła jeszcze do ZUS
należnych składek oraz nie wysłała deklaracji rozliczeniowych.
Tabela 2. Prawidłowe naliczenie wynagrodzenia za kwiecień i wykazanie różnic
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
2 of 11
2013-06-12 19:56
Ewidencja księgowa
1. Wynagrodzenie brutto – kwiecień 2009 r.:
Wn „Koszty wynagrodzeń” 44 000,00
Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 44 000,00
2. Składki na ubezpieczenie społeczne w części pokrytej przez pracownika – kwiecień 2009 r.:
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
3 of 11
2013-06-12 19:56
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 6 032,40
Ma „Rozrachunki z ZUS 6 032,40
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
3. Składki na ubezpieczenie zdrowotne – kwiecień 2009 r.:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 3 417,08
Ma „Rozrachunki z ZUS” 3 417,08
– w analityce „Składki na ubezpieczenia zdrowotne”
4. Zaliczka na podatek dochodowy – kwiecień 2009 r.:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 3 825,00
Ma „Rozrachunki z US” 3 825,00
5. Składki na ubezpieczenie w części pokrytej przez pracodawcę – kwiecień 2009 r.:
a) społeczne
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 6 921,20
Ma „Rozrachunki z ZUS” 6 921,20
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
b) Fundusz Pracy i FGŚP – kwiecień 2009 r.
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 1 122,00
Ma „Rozrachunki z ZUS” 1 122,00
– w analityce „Składki na Fundusz Pracy i FGŚP”
6. Wypłata wynagrodzenia – 28 kwietnia 2009 r.:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 30 725,52
Ma „Rachunek bankowy” 30 725,52
7. Księgowania korygujące zapisy związane z listą płac za kwiecień 2009 r.:
a) składki na ubezpieczenie społeczne w części pokrytej przez pracownika
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” –6 032,40
Ma „Rozrachunki z ZUS” –6 032,40
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 5 783,55
Ma „Rozrachunki z ZUS” 5 783,55
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
b) składki na ubezpieczenie zdrowotne
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” –3 417,08
Ma „Rozrachunki z ZUS” –3 417,08
– w analityce „Składki na ubezpieczenia zdrowotne”
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 3 439,48
Ma „Rozrachunki z ZUS” 3 439,48
– w analityce „Składki na ubezpieczenia zdrowotne”
c) zaliczka na podatek dochodowy
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” –3 825,00
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
4 of 11
2013-06-12 19:56
Ma „Rozrachunki z US” –3 825,00
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 3 851,00
Ma „Rozrachunki z US” 3 851,00
d) składki na ubezpieczenie w części pokrytej przez pracodawcę
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” –6 921,20
Ma „Rozrachunki z ZUS” –6 921,20
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 6 606,05
Ma „Rozrachunki z ZUS” 6 606,05
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
8. Wypłata z kasy należnego pracownikowi wyrównania:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 200,45
Ma „Kasa” 200,45
Tabela 3. Lista płac za maj 2009 r.
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
5 of 11
2013-06-12 19:56
9. Wynagrodzenie brutto – maj 2009 r.:
Wn „Koszty wynagrodzeń” 18 000,00
Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 18 000,00
10. Składki na ubezpieczenie społeczne w części pokrytej przez pracownika:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 441,00
Ma „Rozrachunki z ZUS” 441,00
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
11. Składki na ubezpieczenie zdrowotne:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 1 580,31
Ma „Rozrachunki z ZUS” 1 580,31
– w analityce „Składki na ubezpieczenia zdrowotne”
12. Zaliczka na podatek dochodowy:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 4 176,00
Ma „Rozrachunki z US” 4 176,00
13. Składki na ubezpieczenie w części pokrytej przez pracodawcę – maj 2009 r.:
a) społeczne
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 264,60
Ma „Rozrachunki z ZUS” 264,60
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
b) Fundusz Pracy i FGŚP – maj 2009 r.
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 459,00
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
6 of 11
2013-06-12 19:56
Ma „Rozrachunki z ZUS” 459,00
– w analityce „Składki na Fundusz Pracy i FGŚP”
14. Wypłata wynagrodzenia za maj:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 11 802,69
Ma „Rachunek bankowy” 11 802,69
Wariant II
Należne pracownikowi wyrównanie za kwiecień wypłacono wraz z wynagrodzeniem za maj. Spółka uregulowała
zobowiązanie do ZUS w zawyżonej wartości. W związku z tym wystąpiono z prośbą o zaliczenie nadpłat na
poczet przyszłych zobowiązań spółki. Korektę w księgach przeprowadzono poprzez wyksięgowanie różnicy.
Tabela 4. Zestawienie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za kwiecień 2009 r.
Tabela 5. Lista płac za maj 2009 r. uwzględniająca zwrot pracownikowi niesłusznie potrąconej kwoty
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
7 of 11
2013-06-12 19:56
Ewidencja księgowa listy płac za kwiecień przebiega jak w pkt 1–5 w wariancie I.
1. Korekta składek ZUS za kwiecień 2009 r. – w części finansowanej przez pracownika:
Wn „Rozrachunki z ZUS”
– w analityce „Rozliczenie nadpłat” 564,00
– w analityce „Składki na ubezpieczenia zdrowotne” 22,40
Ma „Rozrachunki z ZUS”
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne” 564,00
– w analityce „Rozliczenie nadpłat” 22,40
2. Korekta składek na ubezpieczenie społeczne za kwiecień 2009 r. – w części pokrytej przez pracodawcę:
Wn „Rozrachunki z ZUS” 315,15
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
Ma „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 315,15
3. Wynagrodzenie brutto za maj 2009 r.:
Wn „Koszty wynagrodzeń” 18 000,00
Wn „Rozrachunki z ZUS” 248,85
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
8 of 11
2013-06-12 19:56
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 18 248,85
4. Składki na ubezpieczenie chorobowe w części pokrytej przez pracownika:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 441,00
Ma „Rozrachunki z ZUS” 441,00
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
5. Składki na ubezpieczenie zdrowotne:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 1 602,71
Ma „Rozrachunki z ZUS” 1 602,71
– w analityce „Składki na ubezpieczenia zdrowotne”
6. Zaliczka na podatek dochodowy:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 4 237,00
Ma „Rozrachunki z US” 4 237,00
7. Składki na ubezpieczenie w części pokrytej przez pracodawcę:
a) społeczne
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń” 264,60
Ma „Rozrachunki z ZUS” 264,60
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne”
b) Fundusz Pracy i FGŚP
Wn „Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń 459,00
Ma „Rozrachunki z ZUS” 459,00
– w analityce „Składki na Fundusz Pracy i FGŚP”
8. Wypłata wynagrodzenia:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 11 968,14
Ma „Rachunek bankowy”
9. Przeksięgowanie nadpłaty na poczet zobowiązań – przeksięgowanie to będzie możliwe po uzyskaniu pisemnej
zgody ZUS na skompensowanie nadpłaty z zobowiązaniem wobec ZUS:
Wn „Rozrachunki z ZUS”
– w analityce „Składki na ubezpieczenia społeczne 541,60
Ma „Rozrachunki z ZUS”
– w analityce „Rozliczenie nadpłat” 541,60
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
9 of 11
2013-06-12 19:56
● art. 24 ust. 6a–8e oraz ust. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych –
j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 67, poz. 411
● obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 grudnia 2008 r. w sprawie kwoty ograniczenia
rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2009 oraz przyjętej do
jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia – M.P. Nr 97, poz. 850
● § 6–8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych
zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – Dz.U. Nr 161, poz.
1106; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2434
● rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 16 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków – Dz.U. Nr 43, poz.
350
● art. 15 ust. 4g–4h, art. 16 ust. 1 pkt 57 i 57a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 666
● art. 22, art. 23 ust. 1 pkt 55 i 55a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
– j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 666
Lidia Michalska
księgowa z licencją MF
1
Ustalenie kwoty pdof do odprowadzenia do US w kwietniu: 44 000,00 zł – 6032,40 zł = 37 967,60 zł; 37 967,60 zł – 111,25
zł = 37 856,35 zł; 37 856,00 zł x 18% = 6814,08 zł; 6814,08 zł – 46,33 zł = 6767,75 zł; 6767,75 zł – 2942,49 zł = 3825,26 zł;
po zaokrągleniu 3825 zł.
2
Ustalenie kwoty pdof do odprowadzenia do US w kwietniu po korekcie listy płac:
44 000,00 zł – 5783,55 zł = 38 216,45 zł; 38 216,45 zł – 111,25 zł = 38 105,20 zł; 38 105,00 zł x 18% = 6858,90 zł; 6858,90
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
10 of 11
2013-06-12 19:56
Źródło: INFORLEX.PL Księgowość publikacja z serii INFORLEX
Copyright © 2013 INFOR PL S.A. Wszelkie prawa zastrzeżone.
zł – 46,33 zł = 6812,57 zł; 6812,57 zł – 2961,77 zł = 3850,80 zł; po zaokrągleniu 3851 zł.
3
Ustalenie kwoty pdof do odprowadzenia do US w maju:
18 000,00 zł – 441,00 zł = 17 559,00 zł; 17 559,00 zł – 111,25 zł = 17 447,75 zł; 17 448,00 zł x 32% = 5583,36 zł; 5583,36 zł
– 46,33 zł = 5537,03 zł; 5537,03 zł – 1360,82 zł = 4176,21 zł, po zaokrągleniu 4176 zł.
4
Ustalenie kwoty pdof do odprowadzenia do US w maju:
18 248,85 zł – 441,00 zł = 17 807,85 zł; 17 807,85 zł – 111,25 zł = 17 696,60 zł; 17 697,00 zł x 32% = 5663,04 zł; 5663,04 zł
– 46,33 zł = 5616,71 zł; 5616,71 zł – 1380,11 zł = 4236,60 zł, po zaokrągleniu 4237 zł.
5
W deklaracji ZUS za maj ubezpieczenie zdrowotne należy wykazać w kwocie 1580,31 zł [(18 000 zł – 441 zł) x 9%].
Pozostała kwota w wysokości 22,40 zł zostanie wykazana w deklaracji korygującej za kwiecień.
INFORLEX.PL Księgowość
http://ksiegowosc3.inforlex.pl/szukaj/wyniki/drukuj,po,I83.2009.013.0...
11 of 11
2013-06-12 19:56