ERGONOMIA – HUMANIZACJA PRACY
Humanizacja pracy – ogólny system wszelkich
idei oraz działań praktycznych, które zmierzają
do takiego kształtowania systemu pracy aby
ludzka praca była wydajniejszą, a także
ludzka praca była wydajniejszą, a także
dostosowana do psychofizycznych możliwości
oraz potrzeb określonego człowieka.
ERGONOMIA – HUMANIZACJA PRACY
Wykorzystane dziedziny nauk w humanizacji pracy to:
•
psychologia pracy
,
•
ergonomia
,
•
fizjologia pracy,
•
fizjologia pracy,
•
socjologia pracy,
•
prakseologia
,
•
teoria organizacji.
ERGONOMIA – ANTROPOMETRIA
•
Antropometria –
metoda badawcza
stosowana w
antropologii fizycznej
, polegająca na pomiarach
porównawczych części ciała ludzkiego np.: długości
kości (
osteometria
), objętości i proporcji czaszki
(
kraniometria
), głowy (
kefalometria
), proporcji ciała
(
kraniometria
), głowy (
kefalometria
), proporcji ciała
(
karpometria
), wagi ciała, rozstawu oczu, określenie
pigmentacji oczu, włosów i skóry itp. Do pomiarów
wykorzystywane są
przyrządy antropometryczne
.
ERGONOMIA – ANTROPOMETRIA
•
Od czasu
Cesare Lombroso
antropometria ma
zastosowanie w
kryminalistyce
dzięki temu, że kształt
i wielkość
szkieletu
po 25 roku życia nie ulegają już
większym zmianom. Umożliwia to np. stwierdzenie
tożsamości badanego ciała (szczątków).
tożsamości badanego ciała (szczątków).
•
W czasie
drugiej wojny światowej
była stosowana
przez pseudonaukowców
nazistowskich
w celach
selekcyjnych, dla określenia
rasy
człowieka.
ERGONOMIA – ANTROPOMETRIA
•
Celem antropometrii jest dostarczenie obiektywnych
i dokładnych danych, antropometria posługuje się
metodami statystycznymi
.
•
Z wyników badań antropometrii korzysta m.in.
przemysł ustalając rozmiary ubrań, obuwia czy np.
ławek szkolnych.
ERGONOMIA – ANTROPOMETRIA
Alphonse Bertillon
opracował system oparty na 11 pomiarach ludzkiego ciała:
1.
Wzrost
2.
Stretch
-
długość ciała od lewego ramienia do
prawego środkowego palca
uniesionej ręki
3.
Bust
-
długość torsu od głowy, mierzona w
pozycji siedzącej
pozycji siedzącej
4.
Długość głowy
5.
Szerokość głowy
-
od skroni do skroni
6.
Długość prawego ucha
7.
Długość lewej stopy
8.
Długość lewego środkowego palca
9.
Długość ręki
-
od łokcia do środkowego palca
10. Szerokość policzków
11. Długość lewego małego palca
Fizyczne modele człowieka
•
Model dwuwymiarowy
Najczęściej stosowane wzorce są
profilem poprzecznym sylwetki
człowieka. Najdogodniejsze w
człowieka. Najdogodniejsze w
stosowaniu są manekiny wykonane
w takiej skali, w jakiej jest
sporządzony rysunek
projektowanego układu lub jego
makieta.
Fizyczne modele człowieka
•
Model trójwymiarowy
Stosowany w zwłaszcza w stadium konwergencji i
ewaluacji rozwiązań w projektowaniu, jak i
podczas prób dokonania korekty w istniejących
podczas prób dokonania korekty w istniejących
już układach ergonomicznych. Są one wykonane
w różnej skali , do wymiarów człowieka włącznie.
fantomy odpowiadające naturalnym wymiarom
człowieka mogą być stosowane w odniesieniu do
oryginalnych elementów stanowiska pracy, bądź
też w odniesieniu do urządzeń prototypowych.
Fizyczne modele człowieka
•
Probanci
Są to osobnicy o prawidłowej budowie i
proporcjach ciała, którzy swoimi wymiarami
odpowiadają wymiarom osobnika 5- , 50- ,
95 - centylowych, dzięki czemu mogą być
95 - centylowych, dzięki czemu mogą być
wykorzystani do oceny stopnia dostosowania
przestrzennego makiety ( skali 1:1) lub
prototypu danego urządzenia do wymiarów
ciała i zakresów ruch człowieka będącego w
określonej pozycji. Stosuje się je najczęściej
w etapie projektowania stanowisk pracy.
Fizyczne modele człowieka
•
Komputerowa realizacja metody manekinów
Idea realizacji polega na tym , że w pamięci zewnętrznej
komputera umieszcza się zbiór odcinków obrazu
stanowiska pracy oraz zbiory odcinków obrazów
poszczególnych części manekina dwuwymiarowego. W
poszczególnych części manekina dwuwymiarowego. W
najprostszych przypadkach można zamieścić w pamięci
komputera jedynie punkty skrajne z obrysu manekina,
np. łokieć , piętę itp. Możliwości ruchowe manekina są
zdeterminowane punktami obrotu oraz ich zakresami
kątowymi i odpowiednio zdefiniowane do ich
wykorzystania w realizacji komputerowej. Jeszcze lepsze
wyniki otrzymuje się przy wykorzystaniu fantomów
trójwymiarowych.
ERGONOMIA – PSYCHOLOGIA PRZEMYSŁOWA
•
Psychologia przemysłowa – dziedzina
psychologii
stosowanej
, obejmująca rozmaite aspekty organizacji
i zarządzania
zasobami ludzkimi
•
Początkowo ograniczała się do weryfikowania cech
osobowości
, predestynujących człowieka do pewnej
pracy lub wykluczających go z jej wykonywania;
ERGONOMIA – PSYCHOLOGIA PRZEMYSŁOWA
•
Ustalenia p.p. pomagają w lepszej organizacji
przedsiębiorstwa i podnoszeniu jego efektywności,
zapobiegają także powstawaniu niektórych chorób
zapobiegają także powstawaniu niektórych chorób
zawodowych i wypadków przy pracy; przedmiotem
zainteresowań p.p. są nie tylko fabryki, ale także
szpitale, szkoły, więzienia i inne instytucje.
ERGONOMIA – PSYCHOLOGIA PRZEMYSŁOWA
Stopniowo rozszerzyła swój przedmiot na wykrywanie i opis
czynników:
•
stresogennych
, pojawiających się w pracy fabrycznej (np.
zatrudnienie przy taśmie lub automatach produkujących
pewne detale),
pewne detale),
•
źródeł
konfliktów
,
•
wpływu
komunikacji międzyludzkiej
w zakładzie na
wydajność
•
optymalizację warunków pracy (np. barwa przedmiotów,
oświetlenie, hałas, wibracje, działanie
pola
elektromagnetycznego
);
ERGONOMIA – SOCJOLOGIA PRACY
•
Socjologia pracy - subdyscyplina
socjologii
zajmująca
się
zbiorowościami społecznymi
i ich relacjami z
pracą
.
•
W szczególności badany jest wpływ jaki wywiera
podział pracy
na kształtowanie się struktur
społecznych, a także czynniki osobowościowe w
odniesieniu do różnych rodzajów wykonywanych
prac.
ERGONOMIA – SOCJOLOGIA PRACY
Socjologia pracy zajmuje się grupami społecznymi i ich
stanowiskiem wobec takich zagadnień jak:
•
bezrobocie
,
organizacja pracy
,
•
relacje
pracownik
(grupa pracowników) -
przełożony
,
•
relacje
pracownik
(grupa pracowników) -
przełożony
,
•
oddziaływanie
instytucjonalizacji
zachowań w postaci
np.
biurokracji
.
ERGONOMIA – SOCJOLOGIA PRACY
•
Socjologia czasu wolnego - subdyscyplina
socjologii
, zajmująca się
badaniem zachowań ludzkich w
czasie wolnym
.
•
Jednym z głównych problemów badań socjologicznych nad
zachowaniami ludzi w czasie wolnym jest zdefiniowanie czasu
wolnego.
wolnego.
•
Badania na temat socjologii czasu wolnego rozkwitły w drugiej
połowie XX wieku.
•
Początkowo badania te nie były traktowane zbyt poważnie, gdyź nie
uważano badań nad czasem wolnym za równie ważne jak np. badania
nad zachowaniami w pracy. Z czasem przekonanie to zostało uznane
za błędne.
ERGONOMIA – SOCJOLOGIA PRACY
•
Obecnie badania nad czasem wolnym coraz częściej opierają się
nie tylko na danych z ankiet (często danych z ostatnich kilku
dekad), ale także na wywiadach.
•
Socjologia czasu wolnego wskazuje, że sposób w jaki ludzie
•
Socjologia czasu wolnego wskazuje, że sposób w jaki ludzie
spędzają czas wolny zależy w przewidywalny sposób od ich
zasobów finansowych, ale tylko w niewielkim stopniu od ich klasy
społecznej i edukacji.
•
W o wiele większym stopniu spędzanie czasu wolnego zaleźy od
tradycji rodzinnych i środowiskowych i wieku.
•
Podgałęzie:
socjologia turystyki
,
socjologia sportu
,
socjologia
rekreacji
.
ERGONOMIA – FIZJOLOGIA PRACY
•
Fizjologia pracy – bada czynniki kształtowania do
pracy
mięśniowej
w różnych warunkach otoczenia.
Bada wpływ
wysiłku fizycznego
na funkcje różnych
narządów oraz mechanizmy przystosowania tych
funkcji do pracy mięśni.
funkcji do pracy mięśni.
ERGONOMIA – HIGIENA PRACY
•
Higiena (
gr.
hygeinos - leczniczy) – dział
medycyny
, badający
wpływ środowiska na
zdrowie
fizyczne i psychiczne
człowieka.
•
Celem tych badań jest zapewnienie poszczególnym osobom
•
Celem tych badań jest zapewnienie poszczególnym osobom
oraz społeczeństwu jak najlepszych warunków rozwoju
fizycznego i psychicznego.
•
Praktycznymi wynikami higieny są wskazania dotyczące
usuwania z życia ludzkiego wpływów ujemnych, w różny
sposób zagrażających zdrowiu i wprowadzania czynników
dodatnich.
ERGONOMIA – HIGIENA PRACY
Higiena dzieli się na wiele dziedzin, zajmujących się
poszczególnymi środowiskami życia i działalności ludzkiej:
•
osobista
,
•
szkolna,
•
hodowli zwierząt,
•
hodowli zwierząt,
•
komunalna,
•
społeczna,
•
pracy
•
żywności i żywienia.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron