1
Optyka geometryczna
– poziom rozszerzony
KLUCZ ODPOWIEDZI
Zadanie 1. (10 pkt)
Źródło: CKE 05.2006 (PR), zad. 24.
6
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz II
Zadanie 24. Soczewka (10 pkt)
W pracowni szkolnej za pomocą cienkiej szklanej
soczewki dwuwypukáej o jednakowych promieniach
krzywizny, zamontowanej na áawie optycznej,
uzyskiwano obrazy Ğwiecącego przedmiotu. Tabela
zawiera wyniki pomiarów odlegáoĞci od soczewki
przedmiotu
x i ekranu y, na którym uzyskiwano ostre
obrazy przedmiotu. BezwzglĊdne wspóáczynniki
zaáamania powietrza oraz szkáa wynoszą odpowiednio
1 i 1,5.
24.1 (3 pkt)
Oblicz promieĔ krzywizny soczewki wiedząc, Īe jeĞli przedmiot byá w odlegáoĞci 0,3 m od
soczewki to obraz rzeczywisty powstaá w odlegáoĞci 0,15 m od soczewki.
24.2 (4 pkt)
Naszkicuj wykres zaleĪnoĞci y(x). Zaznacz niepewnoĞci pomiarowe. Wykorzystaj dane
zawarte w tabeli.
x(m)
¨x = ± 0,02 m
y(m)
¨y = ± 0,02 m
0,11
0,80
0,12
0,60
0,15
0,30
0,20
0,20
0,30
0,15
0,60
0,12
0,80
0,11
Korzystając z zaleĪnoĞci
y
1
x
1
f
1
,
oraz
¸¸
¹
·
¨¨
©
§
¸
¸
¹
·
¨
¨
©
§
2
1
p
s
r
1
r
1
1
n
n
f
1
,
moĪna
zapisaü
y
1
x
1
¸¸
¹
·
¨¨
©
§
¸
¸
¹
·
¨
¨
©
§
2
1
1
1
1
r
r
n
n
p
s
r
m
m
2
1
1
5
,
1
15
,
0
1
3
,
0
1
¸
¹
·
¨
©
§
m
r
r
m
1
,
0
2
2
1
3
,
0
3
0,6
0,7
0,8
0,2
0,1
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,3
0,4
0,5
y, m
x, m
0, 0
Zadanie 1.1 (3 pkt)
2
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
7
Arkusz II
24.3 (3 pkt)
Gdy wartoĞü x roĞnie, y dąĪy do pewnej wartoĞci, która jest wielkoĞcią charakterystyczną dla
soczewki. Podaj nazwĊ tej wielkoĞci fizycznej oraz oblicz jej wartoĞü.
Zadanie 25. Fotoefekt (10 pkt)
W pracowni fizycznej wykonano doĞwiadczenie mające na celu badanie zjawiska
fotoelektrycznego i doĞwiadczalne wyznaczenie wartoĞci staáej Plancka. W oparciu o wyniki
pomiarów sporządzono poniĪszy wykres. Przedstawiono na nim zaleĪnoĞü maksymalnej
energii kinetycznej uwalnianych elektronów od czĊstotliwoĞci Ğwiatáa padającego na
fotokomórkĊ.
Nr zadania
24.1 24.2 24.3
Maks. liczba pkt
3
4
3
Wypeánia
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
Gdy x roĞnie y dąĪy do wartoĞci, która jest ogniskową soczewki.
f
1
y
1
x
1
m
f
m
f
m
f
m
m
f
1,
0
1
,
0
1
1
30
,
0
3
1
30
,
0
1
15
,
0
1
1
Zadanie 1.3 (3 pkt)
6
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz II
Zadanie 24. Soczewka (10 pkt)
W pracowni szkolnej za pomocą cienkiej szklanej
soczewki dwuwypukáej o jednakowych promieniach
krzywizny, zamontowanej na áawie optycznej,
uzyskiwano obrazy Ğwiecącego przedmiotu. Tabela
zawiera wyniki pomiarów odlegáoĞci od soczewki
przedmiotu
x i ekranu y, na którym uzyskiwano ostre
obrazy przedmiotu. BezwzglĊdne wspóáczynniki
zaáamania powietrza oraz szkáa wynoszą odpowiednio
1 i 1,5.
24.1 (3 pkt)
Oblicz promieĔ krzywizny soczewki wiedząc, Īe jeĞli przedmiot byá w odlegáoĞci 0,3 m od
soczewki to obraz rzeczywisty powstaá w odlegáoĞci 0,15 m od soczewki.
24.2 (4 pkt)
Naszkicuj wykres zaleĪnoĞci y(x). Zaznacz niepewnoĞci pomiarowe. Wykorzystaj dane
zawarte w tabeli.
x(m)
¨x = ± 0,02 m
y(m)
¨y = ± 0,02 m
0,11
0,80
0,12
0,60
0,15
0,30
0,20
0,20
0,30
0,15
0,60
0,12
0,80
0,11
Korzystając z zaleĪnoĞci
y
1
x
1
f
1
,
oraz
¸¸
¹
·
¨¨
©
§
¸
¸
¹
·
¨
¨
©
§
2
1
p
s
r
1
r
1
1
n
n
f
1
,
moĪna
zapisaü
y
1
x
1
¸¸
¹
·
¨¨
©
§
¸
¸
¹
·
¨
¨
©
§
2
1
1
1
1
r
r
n
n
p
s
r
m
m
2
1
1
5
,
1
15
,
0
1
3
,
0
1
¸
¹
·
¨
©
§
m
r
r
m
1
,
0
2
2
1
3
,
0
3
0,6
0,7
0,8
0,2
0,1
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,3
0,4
0,5
y, m
x, m
0, 0
Zadanie 1.2 (4 pkt)
3
Zadanie 2. (12 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PR), zad. 4.
Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom rozszerzony
5
Zadanie
Punktowane elementy odpowiedzi
Liczba
punktów
Ustalenie wysokoĞci obrazu i przedmiotu
h
o
§ 1,6 cm i
h
p
§ 4cm
1
4.1 Obliczenie powiĊkszenia liniowego obrazu p § 0,4.
Obliczona wartoĞü powiĊkszenia musi wynikaü ze zmierzonych dáugoĞci.
1
2
Poprawna konstrukcja obrazu
Za kaĪdy z dwóch prawidáowo poprowadzonych promieni po – 1 p.
PrzedáuĪenie promienia zaáamanego musi byü narysowane linią
przerywaną.
Wystarczy wykonanie konstrukcji jednego z koĔców zapaáki.
2
4.2
Zapisanie trzech cech obrazu: pomniejszony, prosty, pozorny.
1
3
4.3 Prawidáowe uzasadnienie np. stwierdzenie, Īe w sytuacji przedstawionej w zadaniu
promienie po przejĞciu przez soczewkĊ są rozbieĪne.
1
1
Zapisanie zaleĪnoĞü
¸
¹
·
¨
©
§
¸
¹
·
¨
©
§
¸
¸
¹
·
¨
¨
©
§
R
)
n
(
R
R
n
n
f
p
sz
2
1
1
1
1
1
lub 1 1
2
( 1)
n
x y
R
§ ·
¨ ¸
© ¹
.
1
Otrzymanie zaleĪnoĞci
2
1
R
f n
.
1
Ustalenie (na podstawie rysunku w treĞci zadania) odpowiednich wartoĞci
f lub x i y.
1
4.4
Obliczenie promienia krzywizny soczewki R = – 5,5 cm.
Za podanie wartoĞü 5,5 cm nie przyznajemy punktu.
1
4
Podanie warunku np. ogniskowa soczewki musiaáa by byü dodatnia.
1
Zadanie 4
4.5
Uzasadnienie
np.
odwoáanie
siĊ
do
równania
soczewki
¸
¹
·
¨
©
§
¸
¸
¹
·
¨
¨
©
§
R
R
n
n
f
p
sz
1
1
1
1
.
i wykazanie w jakiej sytuacji ogniskowa f przyjmuje dodatnią wartoĞü.
1
2
Razem za zadanie
12
F
1
F
2
Zad
anie 2.1
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
4
Zadanie 3. (12 pkt)
Źródło: CKE 2008 (PR), zad. 3.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom rozszerzony
6
Zadanie 3. Soczewki (12 pkt)
Zadanie 3.1 (2 pkt)
Na rysunku poniĪej przedstawiono Ğwiecący przedmiot A-B i soczewkĊ skupiającą, której dolną
czĊĞü zasáoniĊto nieprzezroczystą przesáoną. Uzupeánij rysunek, rysując bieg promieni
pozwalający na
peáną konstrukcjĊ obrazu A
’
-B
’
.
Zadanie 3.2 (4 pkt)
WykaĪ, wykonując odpowiednie obliczenia, Īe przy staáej odlegáoĞci przedmiotu i ekranu
l = x + y, speániającej warunek l > 4 f,
istnieją dwa róĪne poáoĪenia soczewki pozwalające
uzyskaü ostre obrazy.
1 1 1
f
x y
oraz l x y
ĺ x l y
zatem po podstawieniu:
1
1
1
f
l y y
ĺ
1
l
f
l y y
Po przeksztaáceniu otrzymujĊ:
2
0
y
ly l f
Równanie kwadratowe ma dwa róĪne rozwiązania (y
1
oraz
y
2
)
, gdy' > 0.
2
4
l
l f
'
zatem musi byü speániony warunek
4
l l
f
> 0,
który sprowadza siĊ do warunku
4
l
f
> 0, poniewaĪ zgodnie z treĞcią
zadania l > 0.
Zatem
l > 4 f
B’
A’
A
B
F
F
Zadanie 3.2 (4 pkt)
Zadanie 3.1 (2 pkt)
5
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom rozszerzony
7
Informacja do zadania 3.3 i 3.4
ZdolnoĞü skupiającą ukáadu dwóch soczewek umieszczonych obok siebie moĪna dokáadnie
obliczaü ze wzoru
(1)
2
1
2
1
Z
Z
d
Z
Z
Z
gdzie d – odlegáoĞü miĊdzy soczewkami.
Dla dwóch soczewek poáoĪonych blisko siebie moĪna zastosowaü uproszczony wzór
(2)
2
1
Z
Z
Z
Zadanie 3.3 (2 pkt)
W pewnym doĞwiadczeniu uĪyto dwóch jednakowych soczewek o zdolnoĞciach skupiających
równych 20 dioptrii kaĪda i umieszczonych w odlegáoĞci 10 cm od siebie.
WykaĪ, Īe jeĪeli na ukáad soczewek, wzdáuĪ gáównej osi optycznej, skierowano równolegáą
wiązkĊ Ğwiatáa, to Ğrednica wiązki po przejĞciu przez ukáad soczewek nie ulegáa zmianie.
1
2
1
2
Z Z Z
d Z Z
Po podstawieniu danych liczbowych:
1
1
1
1
20
20
0,1m 20
20
m
m
m
m
Z
1
0
m
Z
,
zatem ukáad soczewek nie zmienia biegu wiązki Ğwiatáa.
Zadanie 3.4 (4 pkt)
Dwie jednakowe soczewki o zdolnoĞciach skupiających 10 dioptrii kaĪda umieszczono
w powietrzu w odlegáoĞci 1 cm od siebie.
Oszacuj bezwzglĊdną (
ǻZ) i wzglĊdną (ǻZ/Z) róĪnicĊ, jaką uzyskamy, stosując do obliczenia
zdolnoĞci skupiającej ukáadu soczewek uproszczony wzór (2) zamiast wzoru (1) w opisanej
sytuacji.
Z
Z Zc
'
, gdzie
1
2
1
2
Z Z Z
d Z Z
oraz
1
2
Z Z Z
c
1
2
1
2
Z Z Z
d Z Z
1
2
Z Z Z
c
1
1
1
1
10
10
0,01m 10
10
m
m
m
m
Z
1
1
10
10
m
m
Zc
1
19
m
Z
1
20
m
Zc
RóĪnica bezwzglĊdna:
RóĪnica wzglĊdna:
1
1
19
20
m
m
'
Z
1
1
m
'
Z
1
1
m
1
19
m
'
Z
Z
1
19
Z
Z
'
Nr zadania
3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
Maks. liczba pkt
2
4
2
4
Wypeánia
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
Informacja do zadania 3.3 i 3.4
Zadanie 3.3 (2 pkt)
Zadanie 3.4 (4 pkt)
6
Zadanie 4. (12 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PR), zad. 3.
Fizyka i astronomia – poziom rozszerzony
Klucz punktowania odpowiedzi
15
Zadanie 2.3
WiadomoĞci i rozumienie
Ustalenie, jak zmieniaáa siĊ szybkoĞü przepáywu ciepáa
(ǻQ/ǻt) z naczynia z wodą do otoczenia w miarĊ
upáywu czasu.
0–1
1 pkt – zapisanie odpowiedzi: szybkoĞü przepáywu ciepáa (ǻQ/ǻt) malaáa
Zadanie 2.4
Korzystanie z informacji Oszacowanie iloĞci ciepáa, które oddaáa woda
w okreĞlonym przedziale czasu.
0–2
1 pkt – odczytanie z tabeli 'T = 8
o
C i zastosowanie wzoru Q = m
.
c
w
.
'
T
1 pkt – obliczenie oddanego ciepáa
Q = 6720 J
Zadanie 2.5
Tworzenie informacji
Obliczenie oporu, jaki powinna mieü grzaáka, aby
pracując w sposób ciągáy utrzymywaáa staáą
temperaturĊ wody w naczyniu.
0–2
1 pkt – zapisanie wzoru na moc prądu i przeksztaácenie do postaci
P
U
R
2
1 pkt – obliczenie oporu grzaáki R = 1,8 :
Zadanie 2.6
Korzystanie z informacji
Obliczenie temperatury zewnĊtrznej powierzchni
naczynia kalorymetru (z zadaną dokáadnoĞcią),
wykorzystując wzór na szybkoĞü przepáywu ciepáa
przez warstwĊ materiaáu.
0–2
1 pkt – przeksztaácenie podanego wzoru i obliczenie 'T = 0,034
o
C
1 pkt – obliczenie temperatury zewnĊtrznej powierzchni naczynia
T = 89,966
o
C
Zadanie 3.1
WiadomoĞci i rozumienie Ustalenie, jakim zwierciadáem jest wewnĊtrzna
powierzchnia miski.
0–1
1 pkt – zapisanie odpowiedzi: zwierciadáo wklĊsáe i skupiające
Zadanie 3.2
Korzystanie z informacji Obliczenie ogniskowej zwierciadáa i wykorzystanie jej
do obliczenia innych wielkoĞci.
0–2
1 pkt – obliczenie ogniskowej
2
R
f
0,6 m
1 pkt – obliczenie odlegáoĞci ogniska od sufitu d = 1,8 m
Fizyka i astronomia – poziom rozszerzony
Klucz punktowania odpowiedzi
16
Zadanie 3.3
Korzystanie z informacji Obliczenie wartoĞci Ğredniej prĊdkoĞci ciaáa
w swobodnym spadku.
0–2
1 pkt – zapisanie zaleĪnoĞci
2
2
t
g
h
i przeksztaácenie do postaci
g
h
t
2
1 pkt – obliczenie czasu spadania z sufitu
t § 0,7 s (
48
0,
t
s)
Zadanie 3.4
Tworzenie informacji
Ustalenie, jakim ruchem poruszają siĊ wzglĊdem
siebie dwa kolejne spadające swobodnie ciaáa.
0–1
1 pkt – podkreĞlenie wáaĞciwej odpowiedzi:
ruch jednostajny
Zadanie 3.5
Korzystanie z informacji
Wykazanie, Īe obraz ciaáa na ekranie w opisanych
warunkach jest powiĊkszony n-krotnie.
Ustalenie cech otrzymanego obrazu.
0–3
1 pkt – zapisanie równania
f
y
x
1
1
1
i uwzglĊdnienie, Īe y = 2,4 m oraz f = 0,6 m
1 pkt – obliczenie x = 0,8 m i wykazanie, Īe
3
8
0
4
2
m
m
x
y
p
,
,
Zdający moĪe do równania zwierciadáa podstawiü y = 3 x oraz y = 2,4 m i wykazaü
toĪsamoĞü.
1 pkt – uzupeánienie pozostaáych cech obrazu:
rzeczywisty i odwrócony
Zadanie 3.6
WiadomoĞci i rozumienie
Narysowanie dalszego biegu promienia Ğwietlnego
skierowanego równolegle do gáównej osi optycznej
ukáadu zwierciadáo-soczewka.
0–3
1 pkt – prawidáowe narysowanie promienia przechodzącego przez powierzchniĊ wody
z powietrza do wody (pionowo)
1 pkt – prawidáowe narysowanie promienia odbitego od zwierciadáa (w kierunku ogniska F)
1 pkt – prawidáowe narysowanie promienia zaáamanego po wyjĞciu z wody do powietrza (kąt
zaáamania wiĊkszy od kąta padania)
F
Zadanie 4.1 (1 pkt)
Zadanie 4.2 (2 pkt)
Zadanie 4.3 (2 pkt)
Zadanie 4.4 (1 pkt)
Zadanie 4.5 (3 pkt)
7
Fizyka i astronomia – poziom rozszerzony
Klucz punktowania odpowiedzi
16
Zadanie 3.3
Korzystanie z informacji Obliczenie wartoĞci Ğredniej prĊdkoĞci ciaáa
w swobodnym spadku.
0–2
1 pkt – zapisanie zaleĪnoĞci
2
2
t
g
h
i przeksztaácenie do postaci
g
h
t
2
1 pkt – obliczenie czasu spadania z sufitu
t § 0,7 s (
48
0,
t
s)
Zadanie 3.4
Tworzenie informacji
Ustalenie, jakim ruchem poruszają siĊ wzglĊdem
siebie dwa kolejne spadające swobodnie ciaáa.
0–1
1 pkt – podkreĞlenie wáaĞciwej odpowiedzi:
ruch jednostajny
Zadanie 3.5
Korzystanie z informacji
Wykazanie, Īe obraz ciaáa na ekranie w opisanych
warunkach jest powiĊkszony n-krotnie.
Ustalenie cech otrzymanego obrazu.
0–3
1 pkt – zapisanie równania
f
y
x
1
1
1
i uwzglĊdnienie, Īe y = 2,4 m oraz f = 0,6 m
1 pkt – obliczenie x = 0,8 m i wykazanie, Īe
3
8
0
4
2
m
m
x
y
p
,
,
Zdający moĪe do równania zwierciadáa podstawiü y = 3 x oraz y = 2,4 m i wykazaü
toĪsamoĞü.
1 pkt – uzupeánienie pozostaáych cech obrazu:
rzeczywisty i odwrócony
Zadanie 3.6
WiadomoĞci i rozumienie
Narysowanie dalszego biegu promienia Ğwietlnego
skierowanego równolegle do gáównej osi optycznej
ukáadu zwierciadáo-soczewka.
0–3
1 pkt – prawidáowe narysowanie promienia przechodzącego przez powierzchniĊ wody
z powietrza do wody (pionowo)
1 pkt – prawidáowe narysowanie promienia odbitego od zwierciadáa (w kierunku ogniska F)
1 pkt – prawidáowe narysowanie promienia zaáamanego po wyjĞciu z wody do powietrza (kąt
zaáamania wiĊkszy od kąta padania)
F
Zadanie 4.6 (3 pkt)
Zadanie 5. (10 pkt)
Źródło: CKE 2010 (PR), zad. 4.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Klucz punktowania odpowiedzi – poziom rozszerzony
6
Zadanie 4.1.
Korzystanie z informacji Obliczenie zdolnoĞci skupiającej soczewki skupiającej 0–1
1 p. – obliczenie zdolnoĞci skupiającej soczewki Z = 10 D (Z = 10
m
1 )
Zadanie 4.2.
Korzystanie z informacji Obliczenie Ğrednicy obrazu SáoĔca otrzymanego przy
uĪyciu soczewki skupiającej
0–1
1 p. – obliczenie Ğrednicy obrazu SáoĔca
d = Į·f
d = 1 mm lub d = 0,1 cm
Zadanie 4.3.
Korzystanie z informacji Obliczenie dáugoĞci promieni krzywizn soczewki
skupiającej dla podanych w zadaniu warunków
0–3
1 p. – uwzglĊdnienie w równaniu soczewki zaleĪnoĞci
2
1
2
1
,
R
R
,
otrzymanie wzoru, np.:
¸¸
¹
·
¨¨
©
§
2
2
1
2
,1
1
1
1
R
R
n
f
1 p. – obliczenie promienia R
2
§ 9,2cm
1 p. – obliczenie promienia R
1
§ 11 cm
Zadanie 4.4.
Tworzenie informacji
Wykazanie, Īe uĪycie soczewki opisanej w zadaniu
powoduje 900 krotny wzrost natĊĪenia oĞwietlenia
powierzchni drewna
0–3
1 p. – zauwaĪenie, Īe energia promieniowania padającego na soczewkĊ jest taka sama jak
energia w otrzymanym obrazie SáoĔca
E
1
=
E
2
1 p. – uwzglĊdnienie, Īe powierzchnia soczewki oraz powierzchnia obrazu SáoĔca są
proporcjonalne do kwadratu ich Ğrednicy
S ~ d
2
1 p. – obliczenie stosunku natĊĪenia oĞwietlenia powierzchni drewna i powierzchni soczewki
900
2
1
I
I
Zadanie 5.1 (1 pkt)
Zadanie 5.2 (1 pkt)
Zadanie 5.3 (3 pkt)
8
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Klucz punktowania odpowiedzi – poziom rozszerzony
6
Zadanie 4.1.
Korzystanie z informacji Obliczenie zdolnoĞci skupiającej soczewki skupiającej 0–1
1 p. – obliczenie zdolnoĞci skupiającej soczewki Z = 10 D (Z = 10
m
1 )
Zadanie 4.2.
Korzystanie z informacji Obliczenie Ğrednicy obrazu SáoĔca otrzymanego przy
uĪyciu soczewki skupiającej
0–1
1 p. – obliczenie Ğrednicy obrazu SáoĔca
d = Į·f
d = 1 mm lub d = 0,1 cm
Zadanie 4.3.
Korzystanie z informacji Obliczenie dáugoĞci promieni krzywizn soczewki
skupiającej dla podanych w zadaniu warunków
0–3
1 p. – uwzglĊdnienie w równaniu soczewki zaleĪnoĞci
2
1
2
1
,
R
R
,
otrzymanie wzoru, np.:
¸¸
¹
·
¨¨
©
§
2
2
1
2
,1
1
1
1
R
R
n
f
1 p. – obliczenie promienia R
2
§ 9,2cm
1 p. – obliczenie promienia R
1
§ 11 cm
Zadanie 4.4.
Tworzenie informacji
Wykazanie, Īe uĪycie soczewki opisanej w zadaniu
powoduje 900 krotny wzrost natĊĪenia oĞwietlenia
powierzchni drewna
0–3
1 p. – zauwaĪenie, Īe energia promieniowania padającego na soczewkĊ jest taka sama jak
energia w otrzymanym obrazie SáoĔca
E
1
=
E
2
1 p. – uwzglĊdnienie, Īe powierzchnia soczewki oraz powierzchnia obrazu SáoĔca są
proporcjonalne do kwadratu ich Ğrednicy
S ~ d
2
1 p. – obliczenie stosunku natĊĪenia oĞwietlenia powierzchni drewna i powierzchni soczewki
900
2
1
I
I
Zadanie 5.4 (3 pkt)
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Klucz punktowania odpowiedzi – poziom rozszerzony
7
Zadanie 4.5.
Tworzenie informacji
Ustalenie najmniejszej liczby Īoánierzy, którzy
w najbardziej sprzyjających warunkach doprowadzili
by do zapalenia drewnianego statku, uĪywając
odbitych od swoich tarcz promieni sáonecznych
0–2
1 p. – zapisanie prawidáowej liczby Īoánierzy
n = 900
(lub
n = 899 w przypadku, gdy odpowiedĨ zawiera wyjaĞnienie, Īe Īoánierze kierują
odbite promienie sáoneczne na oĞwietloną powierzchniĊ statku)
1 p. – zapisanie dodatkowego warunku, np.:
Promienie odbite od tarcz Īoánierzy muszą oĞwietlaü/byü skierowane w jedno
miejsce na statku.
Zadanie 5.1.
Korzystanie z informacji
Interpretowanie informacji podanych w treĞci zadania
w celu wyboru zasad, które są speánione podczas
rejestrowania fotonów w detektorze umieszczonym
na satelicie
0–2
1 p. – za podanie jednej spoĞród wymienionych poniĪej zasad
2 p. – za podanie dwóch spoĞród wymienionych poniĪej zasad
(zasada zachowania áadunku, zasada zachowania energii, zasada zachowania pĊdu)
Zadanie 5.2.
Korzystanie z informacji
Selekcjonowanie i ocenianie informacji dotyczących
moĪliwoĞci wyznaczenia dáugoĞci fali fotonów Ȗ oraz
sposobu rejestrowania tych fotonów w urządzeniach
umieszczonych na satelicie
0–2
1 p. – za zapisanie prawda dla zdania: Pomiar energii wydzielonej w kalorymetrze
umoĪliwia wyznaczenie dáugoĞci fali dla fotonu Ȗ rejestrowanego w LAT.
1 p. – za zapisanie faász dla zdania: Teleskop LAT umoĪliwia Ğledzenie torów fotonów przy
pomocy detektorów krzemowych.
Zadanie 5.3.
Korzystanie z informacji
Oszacowanie maksymalnej liczby fotonów Ȗ, która
moĪe byü zarejestrowana w czasie 1 sekundy przez
teleskop LAT umieszczony na satelicie
0–1
1 p. – oszacowanie maksymalnej liczby fotonów
n § 10
5
Zadanie 5.5 (2 pkt)