1
WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY
ETAP WOJEWÓDZKI
2008/2009
Miejsce na kod ucznia:
Suma punktów: ................./80pkt
Instrukcja dla ucznia:
1.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Powinien zawierać 6 stron (17 zadań) oraz
załącznik (mapa Europy).
2.
Dbaj o czytelność pisma.
3.
Nie uŜywaj korektora i kalkulatora. Odpowiedzi wpisuj długopisem.
4.
Czas pracy – 90 minut.
śyczymy powodzenia!
Zadanie 1. ( 0 – 5pkt)
Uzupełnij brakujące elementy schematu tak, aby został zilustrowany ruch obiegowy Ziemi dookoła Słońca.
a)
Zaznacz strzałką na równiku (na dowolnie wybranym rysunku Ziemi) kierunek ruchu obrotowego Ziemi.
b)
W pola obok rysunków Ziemi wpisz datę rozpoczęcia kolejnych pór roku.
c)
W miejsca kropek wpisz nazwy astronomicznych pór roku.
d)
Zaznacz strzałką na orbicie kierunek ruchu obiegowego Ziemi.
Zadanie 2. ( 0 – 3pkt)
Które z poniŜszych zdań są prawdziwe? Wybierz trzy i podkreśl je.
A.
Stojąc na Biegunie Północnym widzimy Gwiazdę Polarną w zenicie.
B.
Noc polarna na szerokości 80
°
N trwa pół roku.
C.
22 czerwca Słońce w południe świeci w zenicie nad równikiem.
D.
21 marca dzień jest dłuŜszy w Warszawie niŜ w Sydney.
E.
Z największą prędkością liniową poruszają się punkty na równiku.
F.
Spłaszczenie Ziemi na biegunach jest wynikiem ruchu obrotowego Ziemi.
2
Zadanie 3. ( 0 – 7pkt)
Ś
nieŜka (50
°
45’N, 15
°
45’E) jest najwyŜszym szczytem Sudetów, leŜy na wysokości 1 602m n.p.m. Na podstawie
danych zawartych w tabeli wykonaj polecenia:
miesiące
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
temp. (
°°°°
C)
-7,7
-7,4
-5,1
-1,4
3,5
6,8
8,7
8,5
5,6
1,2
-2,6
-5,4
opady (mm)
105
99
94
95
112
136
160
136
102
105
102
103
a)
Oblicz roczną amplitudę temperatury powietrza.
.............................................................................................................................................................................................
b)
Zredukuj temperaturę powietrza w lipcu do poziomu morza (przyjmując do obliczeń gradient
wilgotnoadiabatyczny 0,6
°
C/100m). Dla uproszczenia przyjmij wysokość ŚnieŜki 1600m n.p.m.
Obliczenia:
Temperatura w lipcu zredukowana do poziomu morza wynosi .........................................................................................
c)
Oblicz róŜnicę czasu słonecznego między ŚnieŜką a Warszawą (52
°
15’N, 21
°
00’E).
Obliczenia:
RóŜnica czasu słonecznego między ŚnieŜką a Warszawą wynosi .....................................................................................
d)
Powierzchnia Karkonoskiego Parku Narodowego wynosi 56km
2
. Oblicz powierzchnię parku na mapie
w skali 1:200 000.
Obliczenia:
Powierzchnia Karkonoskiego Parku Narodowego na mapie będzie wynosiła ...................................................................
e)
Podkreśl nazwę wiatru wiejącego w Sudetach: bryza, fen, tajfun.
Zadanie 4. ( 0 – 11pkt)
Korzystając z konturowej mapy Polski wykonaj polecenia:
a)
Podaj nazwy państw, na obszarze których znajdują się źródła rzek:
Bug - .............................................................
Narew - .........................................................
Odra - ............................................................
Wisła - ...........................................................
b)
Wpisz, nazwę rzeki, na której
został utworzony sztuczny zbiornik:
Goczałkowicki - ..............................................
Jeziorsko - .......................................................
Soliński - .........................................................
Zegrzyński - ....................................................
c)
Na mapie konturowej Polski wpisz w kółka
numery przyporządkowane kanałom:
1. Augustowski,
3. Elbląski,
2. Bydgoski,
4. Gliwicki.
d)
Ustal kolejność podanych miast: Toruń, Sandomierz, Kraków, Warszawa wzdłuŜ biegu Wisły.
ź
ródło Wisły
....................
....................
....................
....................
ujście Wisły
3
Zadanie 5. ( 0 – 4pkt)
Jezioro Gopło zajmuje powierzchnię 21,8km
2
, a jego maksymalna głębokość wynosi 16,6m.
Jest ono (podkreśl prawidłowe odpowiedzi):
1.
Największym jeziorem w Polsce:
TAK
NIE
2.
Najgłębszym jeziorem w Polsce:
TAK
NIE
3.
Jeziorem:
rynnowym
cyrkowym
morenowym
4.
LeŜy na obszarze pojezierza:
Mazurskiego
Pomorskiego
Wielkopolskiego
Zadanie 6. ( 0 – 10pkt)
Statek wypłynął z Gdańska (nr 5 na mapie Morza
Bałtyckiego) w rejs po Bałtyku. W czasie Ŝeglugi zawijał
kolejno do portów (oznaczonych na mapie cyframi 1, 2,
3, 4). Porty te znajdują się w stolicach państw.
a)
Podaj nazwy miast oraz państw, w których
znajdują się porty:
miasto
państwo
1. .......................................
..........................................
2. .......................................
..........................................
3. .......................................
..........................................
4. .......................................
..........................................
b)
Określ, w jakim kierunku od portu 1 połoŜony jest Gdańsk (5). ..........................................................................
c)
Odczytaj i zapisz wartość azymutu kierunku między Wyspami Alandzkimi (zaznaczone literami WA)
a portem nr 4. ..........................................
d)
Rozpoznaj obiekty oznaczone literami:
A – wyspa ................................................
C – półwysep ..........................................
B – zatoka ................................................
D – zatoka ...............................................
Zadanie 7. ( 0 – 1pkt)
Rozciągłość południkowa Bałtyku wynosi 12
°
. Oblicz rozciągłość południkową w kilometrach.
Obliczenia:
Rozciągłość południkowa Bałtyku w kilometrach wynosi .................................................................................................
Zadanie 8. ( 0 – 2pkt)
Na mapie Bałtyku zaznaczono fragmenty wybrzeŜy (pola I, II). Rozpoznaj typy zaznaczonych wybrzeŜy i podaj ich
nazwy.
I. ..................................................................
II. ................................................................
Zadanie 9. ( 0 – 3pkt)
Ś
rednie zasolenie Morza Bałtyckiego wynosi 7-8‰. Wymień trzy czynniki, które wpłynęły na niskie zasolenie
Bałtyku.
1.
................................................................................................................................................................................
2.
................................................................................................................................................................................
3.
................................................................................................................................................................................
4
Zadanie 10. ( 0 – 4pkt)
Oznacz literą P zdania prawdziwe, literą F zdania fałszywe.
A.
Amplituda pływów na Morzu Bałtyckim wynosi kilka metrów. . . . . . . . . . . . . . ..........
B.
Cały obszar Polski znajduje się w zlewisku Morza Bałtyckiego. . . . . . . . . . . . . . ..........
C.
Morze Bałtyckie to płytkie morze szelfowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........
D.
Najwięcej jezior w Polsce znajduje się na Pojezierzu Pomorskim. . . . . . . . . . . . . ..........
E.
Najwięcej zbiorników retencyjnych w Polsce powstało na górnych dopływach Wisły i Odry. . ..........
F.
Polskie rzeki mają ustrój deszczowo-śnieŜny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........
G.
W Europie Północnej licznie występują rzeki okresowe. . . . . . . . . . . . . . . . . ..........
H.
Ź
ródła Wisły znajdują się na stokach Baraniej Góry. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........
Zadanie 11. ( 0 – 4pkt)
Na mapach zaznaczono strzałkami wybrane masy powietrza napływające nad obszar Polski. Podaj nazwy mas
powietrza wpływających na opisane stany pogody w Polsce.
1.
Zimą bardzo niska temperatura, słonecznie, moŜliwe krótkotrwałe obfite opady śniegu. ....................................
2.
Zimą niska temperatura, słonecznie i sucho. .........................................................................................................
3.
Latem gorąco i sucho; jesienią słoneczna pogoda, zwana „babim latem”. ...........................................................
4.
Latem ochłodzenie, wzrost zachmurzenia, opady deszczu. ..................................................................................
Zadanie 12. ( 0 – 5pkt)
Uzupełnij tabelę wpisując nazwę krainy geograficznej w Polsce, na obszarze której znajdują się wymienione obiekty.
obiekt
kraina geograficzna
Wydmy nad Jeziorem Łebsko
Jaskinia „Raj”
Maczuga Herkulesa
Meczety w Bohonikach i Kruszynianach
Zespół pałacowo – parkowy Łazienki Królewskie
.................................................
.................................................
.................................................
.................................................
.................................................
Zadanie 13. ( 0 – 2pkt)
W kaŜdym zestawieniu skreśl fałszywą odpowiedź, tak aby zdanie zawierało prawdziwą informację.
Cechą polskiego rolnictwa, w porównaniu z cechami rolnictwa w krajach Europy Zachodniej, jest:
1.
NiŜszy / wyŜszy udział zatrudnionych w rolnictwie.
2.
NiŜszy / wyŜszy poziom wykształcenia rolników.
3.
Mniejsza / większa przeciętna wielkość gospodarstw.
4.
NiŜsze / wyŜsze zuŜycie nawozów sztucznych.
5
Zadanie 14. ( 0 – 6pkt)
Na podstawie opisu rozpoznaj typ gleby. Wpisz do tabeli jej nazwę. Przyporządkuj właściwy profil gleby do opisu.
opis gleby
typ gleby
nr profilu
A. Jedna z najurodzajniejszych gleb na świecie, powstaje na obszarach stepów.
B. Tworzy się pod lasami iglastymi strefy umiarkowanej, jest mało urodzajna.
C. Powstaje na podłoŜu wapiennym, jest Ŝyzna, ale trudna w uprawie.
D. Powstaje w dolinach i deltach rzek.
Profil nr 1
Profil nr 2
Profil nr 3
Profil nr 4
Zadanie 15. ( 0 – 3pkt)
Wymienione bogactwa mineralne Polski przyporządkuj ośrodkom ich wydobycia (jeden ośrodek zostanie bez
przyporządkowania).
1.
siarka
A. Inowrocław
2.
węgiel kamienny
B. Olkusz
3.
węgiel brunatny
C. Lubin
4.
sól kamienna
D. Tarnobrzeg
5.
rudy miedzi
E. Bełchatów
F. Bytom
1. .......
2. .......
3. .......
4. .......
5. .......
6
Zadanie 16. ( 0 – 3pkt)
Wpisz w nagłówki kolumn tabeli nazwy państw wybierając z podanych poniŜej.
Białoruś, Czechy, Litwa, Niemcy, Słowacja, Ukraina
Powierzchnia (tys. km
2
)
49,0
357,0
207,6
78,9
603,6
Długość granicy z Polską (km)
541
467
418
796
535
Grunty orne (%)
30,1
33,1
29,0
39,9
56,2
Ludność miejska (%)
56,0
88
71
74
68
Zatrudnienie w sektorze usług (%)
55,9
66,9
*
56,5
51,1
PKB na 1mieszkańca w tys. $ USD
8,8
33,9
*
11,9
1,4
* - brak danych
Zadanie 17. ( 0 – 7pkt)
Na mapie Europy (załącznik nr 1) zaznaczono: literami A–E rzeki, literą a – jezioro, cyframi arabskimi 1–5 morza
i zatoki, cyframi rzymskimi I–III cieśniny. Rozpoznaj je, wpisz nazwy obiektów do tabeli wybierając spośród
podanych poniŜej.
Adriatyckie, Barentsa, Białe, Biskajska, Czarne, Dardanele, Dniepr, Dunaj, Egejskie, Kanał La Manche, Loara,
Ładoga, Onega, Otranto, Północne, Ren, Rodan, Sekwana, Skagerrak, Sycylijska, Wołga
Oznaczenie
na mapie
Nazwa obiektu
Oznaczenie
na mapie
Nazwa obiektu
A
rzeka
2
Morze
B
rzeka
3
Morze
C
rzeka
4
Morze
D
rzeka
5
Zatoka
E
rzeka
I
cieśnina
a
jezioro
II
cieśnina
1
Morze
III
cieśnina