Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Idealne źródła napięciowe
Ź
ródło napięcia stałego (siła elektromotoryczna E=const)
U = E
U
ΕΕΕΕ
I
Napięcie U jest stałe w czasie (U = E)
i nie zależy od natężenia prądu I wpływającego do obwodu elektrycznego
N
a
p
i
ę
c
ie
Pr
ą
d
I
Obwód
elektryczny
Charakterystyka napięciowo-prądowa
Idealne źródła napięciowe
Ź
ródło napięcia zmiennego w czasie (u
s
(t))
u(t) = u
s
(t)
W dowolnej chwili t
0
napięcie u(t
0
) jest równe napięciu źródła napięciowego
u
s
(t
0
) i nie zależy ono od natężenia prądu i(t
0
) wpływającego do obwodu
elektrycznego
Obwód
elektryczny
u
s
(t)
i(t)
u (t)
N
a
p
i
ę
c
ie
Pr
ą
d
i(t
0
)
t = t
0
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Charakterystyka napięciowo-prądowa
Idealne źródło prądowe
Ź
ródło prądowe (j(t))
i(t) = j(t)
W dowolnej chwili t
0
natężenie prądu i(t
0
) wpływającego do obwodu
elektrycznego jest równe natężeniu źródła prądowego j(t
0
) i nie zależy od
spadku napięcia u(t
0
)
w obwodzie elektrycznym
Obwód
elektryczny
j(t)
i(t)
u (t)
P
r
ą
d
Napi
ę
cie
u(t
0
)
t = t
0
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Charakterystyka prądowo-napięciowa
Współczynnik proporcjonalności R pomiędzy napięciem i prądem jest nazywany jest
rezystancją (oporem elektrycznym), a jego odwrotność G nazywana jest konduktancją
(przewodnością elektryczną)
Rezystor– prawo Ohma
u(t)
R
i(t)
Jednostką rezystancji jest Ohm -> [W]
Jednostką konduktancji jest Siemens -> [S]
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Rezystorem nazywamy element obwodu elektrycznego, dla którego spełnione jest prawo
Ohma:
N
a
p
i
ę
c
ie
Pr
ą
d
( )
( )
( )
( )
lub
t
u
G
t
i
t
i
R
t
u
⋅
=
⋅
=
Zależność napięcia od prądu jest
linią prostą
Charakterystyka napięciowo-prądowa
Elementy nieliniowe
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Dla elementu nieliniowego prawo Ohma
nie jest spełnione:
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
lub
t
u
i
G
t
i
t
i
u
R
t
u
⋅
=
⋅
=
u(t)
i(t)
R(u)
lub
G(i)
Napięcie u(t) pomiędzy końcami elementu lub prąd
i(t) płynący przez ten element są nieliniowymi
funkcjami prądu i(t) lub napięcia u(t).
Przykładem elementu nieliniowego jest dioda półprzewodnikowa
u(t)
Dioda
i(t)
P
r
ą
d
Napi
ę
cie
Charakterystyka prądowo-napięciowa
( )
( )
−
=
1
0
kT
t
eu
e
i
t
i
katoda
anoda
Kondensator
Kondensator liniowy
Jednostką pojemności jest Farad -> [F]
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Kondensator jest to lement obwodu elektrycznego, który posiada zdolność do
gromadzenia energii w polu elektrycznym (gromadzenia ładunku elektrycznego).
Wielkością charakteryzującą kondensatory jest ich pojemność elektryczna C opisana
wzorem:
( )
( )
t
u
t
q
C
=
Gdzie q(t) jest to ładunek zgromadzony na okładkach kondensatora w chwili t, u(t) jest to
napięcie pomiędzy okładkami w tej samej chwili t.
Gdy pojemność C nie zależy od napięcia u, to kondensator nazywamy liniowym. W
przeciwnym przypadku kondensator nazywamy nieliniowym.
u(t)
i(t)
C(u)
u(t)
i(t)
C
Kondensator nieliniowy
( )
( )
t
t
u
C
t
i
d
d
=
( ) ( ) ( )
t
t
u
u
C
t
i
d
d
=
Cewka indukcyjna
Cewka indukcyjna liniowa
Jednostką indukcyjności jest Henr-> [H]
Wybrane elementy obwodów elektrycznych
Cewka indukcyjna jest to element obwodu elektrycznego, który posiada zdolność do
gromadzenia energii w polu magnetycznym. Wielkością charakteryzującą cewki
indukcyjne jest ich indukcyjność L.
Gdy indukcyjność L nie zależy od prądu i, to cewką indukcyjną nazywamy liniową. W
przeciwnym przypadku cewką indukcyjną nazywamy nieliniową.
Cewka indukcyjna nieliniowa
( )
( )
t
t
i
L
t
u
d
d
=
( ) ( ) ( )
t
t
i
i
L
t
u
d
d
=
u(t)
i(t)
L
u(t)
i(t)
L(i)