Enzymologia – materiały 

wykładowe

CENTRUM (MIEJSCE) AKTYWNE ENZYMU

Miejsce katalityczne

Miejsce

wiązania 

substratu

MIEJSCE AKTYWNE 

KARBOKSYPEPTYDAZY A

Karboksypeptydaza A

• Enzym proteolityczny.

• Hydrolizuje substraty 
białkowe od C-końca.

• C-końcowy 
aminokwas   substratu 
powinien zawierać
pierścień aromatyczny 
lub rozbudowany 
alifatyczny łańcuch 
boczny.

Modele wiązania substratu

Model Ogstona

Model Ogstona – trójpunktowego wiązania substratu

Istota aktywacji

• Wzbudzone dopasowanie

• Destabilizacja substratu

• Efekty entropowe

Diagram Clelanda

• Reakcja jednosubstratowa

E + S        ES      EP     E + P

S                     P

E               (ES; EP)                   E

Mechanizm sekwencyjny losowy

Diagram Celanda

S

1

S

2                              

P

E

S

2

S

1

ES

1

S

2

E

(EP)

(S

2

ES

1

)

E

Kinaza kreatynowa

(CK, CPK) 

EC 2.7.3.2  - fosfotransferaza ATP-kreatyna

Mechanizm sekwencyjny 

uporządkowany. Diagram Clelanda

S

1

S

2

P

E                    

ES

1

(

S

2

ES

1

)

E

( EP)

Dehydrogenaza mleczanowa (LDH)
EC 1.1.1.27 oksydoreduktaza L-mleczan :NAD

Mechanizm podwójnego 
przeniesienia. Diagram Clelanda.

E

E

S

1

- x

P

1

S

2

P

2

- x

ES

1

– x

x - EP

2

x - ES

2

EP

2 

- x

x - E

Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT,AST)

EC 2.6.1.1                        

aminotransferaza L-asparaginian:2-oksoglutaran

Sposoby badania mechanizmów 

reakcji dwusubstratowych

• Szybkość reakcji jest mierzona jako funkcja stężenia substratu.
• Mechanizmy sekwencyjne:               Mechanizm ping-pong BiBi

Wzrastające 
stężenie 
substratu B

1/v

0

-1/K

s

A

1/[A]

Wzrastające 
stężenie 
substratu B

1/v

0

1/[A]

Rozpoznawanie mechanizmu reakcji 
dwusubstratowej przez hamowanie produktami

Dehydrogenaza mleczanowa

•

P

2

- drugi produkt (NAD

+

) współzawodniczy z wiodącym substratem S

1

(NADH) o 

centrum aktywne enzymu i dlatego jest inhibitorem kompetycyjnym przy stałym 
[pirogronianu].

• Pirogronian wiąże się tylko z ENADH, czyli NAD+ jest mieszanym inhibitorem dla 
pirogronianu przy stałym stężeniu NADH.

• Mleczan, który łączy się z E-NAD

+

jest mieszanym inhibitorem dla NADH przy 

stałym stężeniu pirogronianu oraz wobec pirogronianu przy stałym stężeniu NADH.

(S

1

)

(S

2

)

(P

1

)

(P

2

)