1

Ogólne zasady postępowania z chorym

dzieckiem.

Interpretacja podstawowych badań

dodatkowych.

Najczęściej występujące schorzenia w

poszczególnych okresach rozwojowych

.

dr n. med. Jolanta Meller

Okresy rozwojowe

‹

płód i noworodek

‹

okres niemowlęcy

‹

małe dziecko

‹

okres dojrzewania

Najczęściej występujące

objawy chorób u dzieci

‹

wymioty

‹

sinica

‹

żółtaczka

‹

napady drgawkowe

‹

obrzęki

2

Badanie kliniczne

wpływ stopnia
rozwoju na ocenę
stanu dziecka

badanie fizykalne

rodzice i dziecko
jako uczestnicy
badania

wywiad

odrębności
pediatrycznego
badania klinicznego

obserwacja

Badanie dziecka zdrowego

‹

rozwój

‹

odżywienie i dieta

‹

zapobieganie wypadkom

‹

wzrastanie

‹

warunki rodzinne i socjalne

‹

przewidywania

Badanie dziecka chorego

(ocena stanu ogólnego

dziecka)

badania dodatkowe

-stan nawodnienia skóry
-inne objawy dodatkowe

badanie fizykalne

-jakość płaczu
-reakcja na zachowanie rodziców
-stan świadomości
-kolor skóry

obserwacja

Czy choroba jest ciężka czy lekka?

3

Interpretacja podstawowych

badań dodatkowych

Zmiany leukocytów we krwi

obwodowej w zależności od

wieku

Glukoza

Norma dla krwi żylnej:

‹

u noworodków 50 – 115 mg/dl

‹

u dzieci 70 – 105 mg/dl

‹

u dorosłych 70 – 115 mg/dl

4

Badanie moczu

‹

ciężar właściwy 1,016 – 1,022 kg/l

‹

przejrzystość

‹

odczyn

‹

składniki chemiczne: białko, cukier, ciała
ketonowe

‹

osad: wałeczki, erytrocyty

‹

bakterie

Równowaga

kwasowo -

zasadowa

Saturacja

% wysycenia hemoglobiny tlenem we krwi krążącej

5

Postępowanie z ciężko

chorym dzieckiem

‹

monitorowanie

‹

nawadnianie (gospodarka wodna i
elektrolitowa)

‹

leczenie objawowe (uzupełnianie
płynów, zwalczanie gorączki, kontrola
ciśnienia krwi)

‹

tlenoterapia

Problemy okresu

noworodkowego

‹

dojrzałość noworodka

‹

wczesne i późne następstwa
wcześniactwa

Odrębności

fizjopatologiczne okresu

niemowlęcego

‹

niedostateczny rozwój systemów obronnych

‹

skłonność do uogólniania procesów
patologicznych, zwłaszcza zapalnych

‹

chwiejność przemiany materii, łatwe
powstawanie powikłań metabolicznych

‹

chwiejność gospodarki wodno-elektrolitowej,
skłonność do odwodnienia i przewodnienia

‹

anatomia ciała

6

Woda w organizmie

człowieka

Zapotrzebowanie wodne

‹

3 miesięczne niemowlę 140-160 ml/kg/dobę

‹

9 miesięczne 125-145

‹

6 lat 90-100

‹

dorosły 20-40

‹

Utrata wody przez skórę i nerki –
niedojrzałość czynnościowa

Najczęstsze schorzenia wieku niemowlęcego

Ostry nieżyt błony śluzowej nosa

‹

przyczyny: wirusy

‹

objawy: od obrzęku błony śluzowej do
uogólnionych

‹

leczenie: objawowe

‹

zapobieganie

7

Najczęstsze schorzenia wieku

niemowlęcego

.

Ostre zapalenie ucha środkowego

‹

sprzyja ułożenie na plecach oraz krótka i
szeroka trąbka słuchowa

‹

objawy: ból, brak łaknienia, nagłe pojawienie
się choroby, niekiedy biegunka

‹

leczenie

‹

zapobieganie

Zapalenie płuc

‹

cechy anatomiczno – czynnościowe

‹

odporność

‹

objawy

Zespoły biegunkowe

‹

Biegunka – znamienne zwiększenie
liczby wypróżnień w ciągu doby w
porównaniu do poprzedniego okresu
lub/i zmiana konsystencji stolca na
płynną lub półpłynną oraz stolec
zawierający krew, śluz lub ropę

8

Biegunka

‹

ostra – do 10 dni

‹

przewlekła – utrzymuje się dłużej niż 10-
14 dni

Przyczyny biegunki

‹

wirusy: Rota-, adeno-, Norwolk

‹

bakterie: Salmonella, Shigella, Yersinia,
E.coli, Campylobacter

‹

pasożyty: Gardia lamblia i inne

‹

egzotoksyny bakterii: Staphylococcus
aureus

Wskazania do diagnostyki

mikrobiologicznej

‹

biegunka krwista

‹

podejrzenie cholery, biegunka o bardzo
ciężkim przebiegu

‹

biegunka przewlekająca się

‹

dochodzenie epidemiczne

9

Leczenie biegunki

‹

nawadnianie

‹

realimentacja

‹

postępowanie w przypadku wymiotów

‹

leki przeciwbiegunkowe,
przeciwdrobnoustrojowe

Nawadnianie doustne

‹

uzupełnienie niedoboru wody i
elektrolitów (pierwsze 3-4 godziny) 50-
100 ml/kg/4h DPN (Gastrolit, Saltoral)

‹

leczenie podtrzymujące: kontynuacji
DPN 5-10 ml/kg po stolcu biegunkowym
lub po wymiotach

Kliniczna ocena stopnia odwodnienia

10

Wskazania do nawadniania

dożylnego

‹

biegunka przebiegająca z ciężkim

odwodnieniem (>10%)

‹

wstrząs

‹

chory nieprzytomny

‹

niedrożność przewodu pokarmowego

‹

uporczywe wymioty pomimo

odpowiedniego nawadniania doustnego

‹

niepowodzenia nawadniania doustnego

Realimentacja

‹

Obecnie zaleca się wczesny powrót do diety

stosowanej przed wystąpieniem biegunki

‹

Nie ma wskazań do stosowania mieszanek

ubogolaktozowych u dzieci chorych na ostrą

biegunkę (wskazaniem do stosowania tych

preparatów jest jedynie istotne nasilenie

biegunki po wprowadzeniu pokarmów

mlecznych i równocześnie potwierdzenie

nietolerancji laktozy – obecność substancji

redukujących w kale powyżej 0,5% pH stolca

< 5,5)

Postępowanie w przypadku

wymiotów

‹

nawadnianie małymi porcjami (ok. 5ml)
co 1-2 min.

‹

płyn powinien być chłodny

‹

zgłębnik żołądkowy

11

Leki przeciwbiegunkowe i

leczenie

przeciwdrobnoustrojowe

‹

nieuzasadnione jest stosowanie w ostrej
biegunce u dzieci

‹

w większości przypadków ostra biegunka
zakaźna ma samoograniczający się
przebieg i nie wymaga stosowania leków
przeciwdrobnoustrojowych

Przewlekłe zburzenia w

odżywianiu

‹

Marasmus

„

stan niedożywienia energetyczno-białkowego

‹

Kwashirkor

„

izolowany niedobór białek

‹

Hipotrepsja

„

I stopnia – niedobór masy ciała 10-20%

„

II stopnia – 20-40%

‹

Atrepsja

„

niedobór masy ciała powyżej 40%

Szczególne problemy

zdrowotne okresu dojrzewania

‹

Wypadki

‹

Problemy psychospołeczne

„

depresja

„

samobójstwo

„

nadużywanie substancji odurzających

„

zaburzenia snu

„

jadłowstręt psychiczny i bulimia

‹

Problemy związane z dojrzewaniem seksualnym

„

ciąża

„

antykoncepcja

„

choroby przenoszone drogą płciową

„

zaburzenia miesiączkowania

„

schorzenia dermatologiczne

„

choroby ortopedyczne